SKKN Vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, bộ môn KHTN 8 tại trường THCS Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

 Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, 
 bộ môn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk
 MỤC LỤC
 PHẦN NỘI DUNG TRANG
 I. Đặt vấn đề 3
 Phần thứ II. Mục đích nghiên cứu 3
 nhất: 1. Mục đích 4
 MỞ ĐẦU 2. Nhiệm vụ 4
 3. Đối tượng nghiên cứu 4
 4. Giới hạn nghiên cứu 4
 5. Phương pháp nghiên cứu 4
 I. Cơ sở lí luận 5
 Phần thứ 2: II. Thực trạng vấn đề 9
 GIẢI QUYẾT 1. Thuận lợi 9
 VẤN ĐỀ 2. Khó khăn 10
 III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề 11
 1. Mục tiêu của giải pháp 11
 2. Nội dung và cách thực hiện giải pháp 11
 IV. Tính mới của giải pháp 22
 V. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm 23
 Phần thứ 3: 1. Kết luận 25
 KẾT LUẬN, 
 2. Kiến nghị 26
 KIẾN NGHỊ
 3. Tài liệu tham khảo 28
GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc 1 Trường THCS Lương Thế Vinh - Krông Ana 
 Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, 
 bộ môn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk
 Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU
 I. Đặt vấn đề
 Theo báo cáo chính trị Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI:“Đổi mới 
chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học, phương pháp thi, kiểm tra theo 
hướng hiện đại; nâng cao chất lượng toàn diện, đặc biệt coi trọng giáo dục lý 
tưởng, giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng, đạo đức, lối sống, năng lực sáng 
tạo, kỹ năng thực hành, tác phong công nghiệp, ý thức trách nhiệm xã hội”. Văn 
Kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII tiếp tục khẳng định “giáo dục là quốc 
sách hàng đầu, phát triển giáo dục và đào tạo nhằm nâng cao dân trí, đào tạo 
nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Chuyển mạnh quá trình giáo dục chủ yếu từ trang 
bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học; học đi 
đôi với hành, lý luận gắn với thực tiễn. Phát triển giáo dục và đào tạo phải gắn 
với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội”. 
 Một trong những sự đổi mới giáo dục là đổi mới về phương pháp dạy học 
theo hướng hoạt động hóa người học, trong quá trình tổ chức hoạt động lĩnh hội 
tri thức thì lấy học sinh làm trung tâm. Theo hướng này giáo viên đóng vai trò tổ 
chức và điều khiển học sinh chiếm lĩnh tri thức, tự lực hoạt động tìm tòi để 
dành kiến thức mới. Trong sự đổi mới này không phải chúng ta loại bỏ phương 
pháp truyền thống mà cần tìm ra những yếu tố tích cực, sáng tạo trong từng 
phương pháp. Để thừa kế và phát huy phương pháp đó cần sử dụng một cách 
linh hoạt các phương pháp dạy học phù hợp như thuyết trình, đàm thoại, hoạt 
động nhóm, nêu vấn đề, nghiên cứu kết hợp tiến hành thí nghiệm 
 Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy, tôi nhận thấy hiện nay một số giáo 
viên bộ môn còn chậm đổi mới phương pháp dạy học, dạy theo lối mòn cũ, chưa 
vận dụng sáng tạo, linh hoạt các phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra đánh 
giá học sinh nên không tạo được sự hứng thú, đam mê cho học sinh trong học 
tập nói chung và môn học Hóa học nói riêng. Trong khi đó, bộ môn Hóa học với 
một số bài học khá nặng nề lý thuyết khô khan, trừu tượng khiến cho học sinh 
cảm thấy chán, khó tiếp thu. Do vậy, đứng trước thực tế yêu cầu của giáo dục 
hiện nay đòi hỏi học sinh phải chủ động trong tiếp thu kiến thức mới, nắm và 
hiểu được kiến thức đã học, nâng cao nhận thức vai trò tự học của bản thân đối 
với tất cả các môn học chứ không riêng bộ môn Hóa học. Nhằm khắc phục tình 
trạng trên, tôi đã đúc rút thêm một số kinh nghiệm về vận dụng một số phương 
pháp dạy học tích cực, giúp học sinh phát huy vai trò tự học, thích thú học tập 
bộ môn Hóa học. Đây cũng chính là lý do chọn đề tài sáng kiến kinh nghiệm của 
năm học 2018 - 2019 được tôi tiếp tục bổ sung, trao đổi, chia sẻ cùng đồng 
nghiệp nhằm hoàn chỉnh hơn kinh nghiệm dạy học nâng cao chất lượng bộ môn 
Hóa học.
 GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc 3 Trường THCS Lương Thế Vinh - Krông Ana 
 Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, 
 bộ môn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk
ra tỉ lệ phần trăm, nhằm đánh giá thực trạng và định hướng nâng cao hiệu quả 
của việc dạy học hoá học ở trường THCS.
 - Phương pháp trải nghiệm thực tế
 Học sinh trực tiếp trải nghiệm thực tế, thực hành thí nghiệm trong và 
ngoài giờ học
 - Phương pháp quan sát
 Quan sát quá trình giảng dạy của giáo viên và quá trình lĩnh hội của học 
sinh.
 - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm:
 + Tham khảo những kinh nghiệm của đồng nghiệp đi trước.
 + Tham khảo kinh nghiệm của các trường bạn.
 + Tổng kết kinh nghiệm của bản thân.
 - Phương pháp thực nghiệm: Áp dụng các giải pháp vào quá trình dạy 
Hóa học của bản thân ở khối lớp 8 trường THCS Lương Thế Vinh.
 Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 I. Cơ sở lí luận của vấn đề 
 a. Cơ sở chính trị và pháp lý
 Theo nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn 
diện giáo dục và đào tạo nêu rõ: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy 
và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận 
dụng kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một 
chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự 
học, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển 
năng lực. Chuyển từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa 
dạng, chú ý các hoạt động xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học. Đẩy mạnh 
ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy và học”. Để thực hiện 
tốt mục tiêu về đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT theo Nghị quyết số 29-
NQ/TW, cần có nhận thức đúng về bản chất của đổi mới phương pháp dạy học 
theo định hướng phát triển năng lực người học và một số biện pháp đổi mới 
phương pháp dạy học theo hướng này. Đổi mới hình thức và phương pháp dạy 
học nhằm phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo và rèn luyện phương pháp tự 
học; tăng cường kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức, kỹ năng vào giải quyết 
các vấn đề thực tiễn.
 - Báo cáo chính trị Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI:“Đổi mới chương 
trình, nội dung, phương pháp dạy và học, phương pháp thi, kiểm tra theo hướng 
hiện đại; nâng cao chất lượng toàn diện, đặc biệt coi trọng giáo dục lý tưởng, 
giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng, đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ 
năng thực hành, tác phong công nghiệp, ý thức trách nhiệm xã hội”.
 - Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2011 – 2020 ban hành kèm theo 
Quyết định 711/QĐ-TTg ngày 13/6/2012 của Thủ tướng Chính phủ: "Tiếp tục đổi 
 GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc 5 Trường THCS Lương Thế Vinh - Krông Ana 
 Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, 
 bộ môn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk
 Mô hình phương pháp dạy học tích cực
 Hay nói cách khác, phương pháp dạy và học tích cực không cho phép 
giảng viên truyền đạt hết kiến thức mình có đến với học sinh mà thông qua 
những dẫn dắt sơ khai sẽ kích thích học sinh tiếp tục tìm tòi và khám phá kiến 
thức đó. Cách dạy này đòi hỏi những giảng viên phải có bản lĩnh, chuyên môn 
tốt và cả sự nhiệt thành, hoạt động hết công suất trong quá trình giảng dạy.
c. Cách tiến hành phương pháp dạy học tích cực
Những nguyên tắc, hay còn được gọi là đặc trưng cơ bản của phương pháp học 
tích cực chính là:
 - Dạy học thông qua hoạt động của học sinh là chủ yếu
Tức là trong tiết học, học sinh chính là đối tượng chính để khai phá kiến thức. 
Chính vì thế, giáo viên phải làm sao đó, với những cách thức gợi mở vấn đề ở 
một mức độ nhất định sẽ tác động đến tư duy của học sinh, khuyến khích học 
sinh tìm tòi và cùng bàn luận về vấn đề đó.
 - Chú trọng đến phương pháp tự học
Với phương pháp dạy học tích cực, giáo viên sẽ chú trọng cho học sinh cách 
thức rèn luyện và tự học, tự tìm ra phương pháp học tốt nhất để có thể tự nắm 
bắt kiến thức mới. Tất nhiên, kiến thức mới sẽ được giáo viên kiểm định và đảm 
bảo chắc chắn đấy là kiến thức chuẩn.
 - Ưu tiên phương pháp học nhóm, tập thể. Với phương pháp học tích cực, 
giảng viên phải biết cách chia đội, nhóm và giúp các học sinh phối hợp cùng với 
nhau để tìm ra phương pháp học tốt nhất.
 - Chốt lại kiến thức học
Cuối mỗi buổi học, giáo viên sẽ cùng học sinh tổng hợp lại những kiến thức tìm 
hiểu được, đồng thời giải đáp những vấn đề học còn thắc mắc, cùng trao đổi và 
chốt lại kiến thức cho cả buổi học.
 GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc 7 Trường THCS Lương Thế Vinh - Krông Ana 
 Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, 
 bộ môn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk
nghe thì tôi quên, tôi nhìn thì tôi nhớ, tôi làm thì tôi hiểu”. Những kết quả 
nghiên cứu khoa học hiện đại cũng đã cho thấy, học sinh chỉ có thể nhớ được 
5% nội dung kiến thức thông qua đọc tài liệu. Nếu ngồi thụ động nghe thầy 
giảng thì nhớ được 15% nội dung kiến thức. Nếu quan sát có thể nhớ 20%. Kết 
hợp nghe và nhìn thì nhớ được 25%. Thông qua thảo luận với nhau, học sinh có 
thể nhớ được 55%. Nhưng nếu học sinh được trực tiếp tham gia vào các hoạt 
động để qua đó tiếp thu kiến thức thì có khả năng nhớ tới 75%. Còn nếu giảng 
lại cho người khác thì có thể nhớ tới được 90%. Điều này cho thấy tác dụng tích 
cực của việc dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của 
học sinh.
 Trong hệ thống các môn học ở trường THCS, môn Hoá học giữ một vai 
trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển tư duy của học sinh. Mục đích 
của môn học là giúp cho học sinh hiểu đúng đắn và hoàn chỉnh, nâng cao cho 
học sinh những tri thức, những hiểu biết về thế giới, con người thông qua các bài 
học, giờ thực hành... Khi học tập môn Hóa học học sinh sẽ hiểu, giải thích được 
các vấn đề thực tiễn thông qua cơ sở cấu tạo nguyên tử, phân tử, sự chuyển hóa 
quy lại giữa các chất hay các phản ứng hoá học... Đồng thời cung cấp kiến thức 
làm nền tảng, cơ sở phát huy tính sáng tạo ra những ứng dụng phục vụ trong đời 
sống của con người. Hóa học góp phần giải tỏa, xóa bỏ những hiểu biết sai lệch 
làm hại đến đời sống, tinh thần của con người... 
 II. Thực trạng vấn đề
 1. Thuận lợi
 Trong quá trình giảng dạy phân môn Hóa học thuộc bộ môn KHTN 8 ở 
các lớp 8A3, 8A5 tại trường THCS Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh 
Đắk Lắk tôi nhận thấy môn học có những thuận lợi sau: 
 GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc 9 Trường THCS Lương Thế Vinh - Krông Ana