SKKN Nâng cao hiệu quả dạy và học môn Tiếng Anh 6 theo chương trình thí điểm bằng các thủ thuật và phương pháp dạy học mới

 MỤC LỤC
 STT Nội dung Trang
 1 I. Phần mở đầu 2
 2 II. Phần nội dung 5
 3 1. Cơ sở lý luận 5
 4 2. Thực trạng 5
 5 3. Giải pháp – Biện pháp 9
 6 4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn 20
 đề nghiên cứu
 7 5. Thiết kế một giáo án dạy kỹ năng trong chương trình Tiếng 20
 Anh 6 thí điểm
 8 III. Phần kết luận – Kiến nghị 31
SKKN 2016-2017 THCS Buôn Trấp 1 Giáo viên: Phạm Thị Thúy Ngọc gỡ những khó khăn trên, trong quá trình vừa dạy học, vừa nghiên cứu tài liệu và 
 tìm hiểu quan sát học sinh, tôi phát hiện ra rằng muốn để học sinh nắm vững 
 được bài học thì bản thân giáo viên cần thiết kế bài học sao cho thật phù hợp với 
 đối tượng học sinh của mình, và quan trọng hơn cả đó là sử dụng thành thạo các 
 phương tiện dạy học cũng như vận dụng linh hoạt các thủ thuật cũng tìm ra các 
 phương pháp dạy học mới lồng ghép vào từng tiết học. Trong quá trình dạy môn 
 Tiếng Anh theo chương trình thí điểm, tôi đã nghiên cứu kỹ sách giáo khoa thí 
 điểm, sách giáo viên và nhiều tài liệu liên quan, thảo luận với những đồng 
 nghiệp giàu kinh nghiệm cùng dạy chương trình này trong các cuộc họp chuyên 
 môn, các buổi tập huấn cũng như dự giờ tư vấn góp ý để tìm ra hướng khắc phục 
 khó khăn, nhằm giúp giáo viên tự tin hơn trong việc truyền tải kiến thức cũng 
 như vì mục đích cuối cùng đó là giúp các em học tốt hơn, không cảm thấy 
 choáng ngợp với lượng kiến thức khổng lồ trong từng bài học. Trên cơ sở đúc 
 kết kinh nghiệm của bản thân và các kiến thức có được qua tài liệu tham khảo, 
 tôi viết đề tài nhỏ này nhằm góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy của bộ 
 môn, đổi mới phương pháp dạy và học. Với phạm vi sáng kiến nhỏ này tôi mạnh 
 dạn đi sâu vào một vấn đề khá rộng đó là: “Nâng cao hiệu quả dạy và học môn 
 Tiếng Anh 6 theo chương trình thí điểm bằng các thủ thuật và phương pháp 
 dạy học mới”.
 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
 a. Mục tiêu: 
 Với việc nghiên cứu thành công của đề tài, sáng kiến kinh nghiệm giúp 
 giáo viên có được những kinh nghiệm sau:
➢ Cách thức tổ chức một tiết dạy theo chương trình thí điểm có hiệu quả. 
➢ Giáo viên hoàn thành chương trình theo đúng phân phối chương trình của Bộ 
 Giáo dục và Đào tạo.
➢ Giúp học sinh đạt được những yêu cầu bắt buộc của môn học, tự tin, mạnh dạn 
 khi giao tiếp bằng Tiếng Anh, vận dụng linh hoạt những kiến thức đã được học 
 vào cuộc sống.
 b. Nhiệm vụ:
 Bằng kinh nghiệm dạy học rút ra từ bản thân, tôi hệ thống lại một số các 
 thủ thuật và phương pháp dạy học mới theo chương trình Tiếng Anh 6 theo 
 chương trình thí điểm. Bằng cách này, giáo viên có thể truyền tải được hầu như 
 toàn bộ lượng kiến thức có trong một đơn vị bài học cho học sinh. Hạn chế được 
 khó khăn trong việc soạn giảng. Và bản thân các em học sinh có thể dễ dàng lĩnh 
 hội và vận dụng kiến thức mà giáo viên truyền tải, đồng thời phát huy một cách 
 tích cực, chủ động, sáng tạo trong các tiết học, không cảm thấy nặng nề, quá tải. 
 Tôi đã nghiên cứu, phân tích, tổng hợp các công việc cụ thể đã được thực hiện 
 hiệu quả minh chứng trong mỗi tiết dạy của mình.
 SKKN 2016-2017 THCS Buôn Trấp 3 Giáo viên: Phạm Thị Thúy Ngọc II. PHẦN NỘI DUNG
 1. Cơ sở lý luận
 Khi thực dạy môn Tiếng Anh theo chương trình thí điểm mới ở trường 
THCS Buôn Trấp, tôi luôn quan tâm đến việc tăng cường phát triển kĩ năng 
Nghe, Nói cho học sinh, làm tiền đề cho các em rèn luyện kĩ năng Đọc và Viết 
nhờ đó mà các em mới đam mê và thích thú môn Tiếng Anh hơn. Ngoài ra, tôi 
còn giúp các em hiểu rằng vì sao Bộ Giáo dục và Đào tạo lại thực hiện chương 
trình thí điểm này. Lý do chính là vì so với thế giới, thì người Việt Nam không 
hề thua kém ở bất kỳ lĩnh vực nào: Toán học, Công nghệ thông tin, Vật lý, Hóa 
học....; tuy nhiên, riêng đối với việc giao tiếp bằng ngôn ngữ quốc tế thì Việt 
Nam hoàn toàn tụt hậu so với các quốc gia khác trên thế giới, thậm chí còn thua 
cả những nước kém phát triển hơn chúng ta về mọi mặt. Do đó, việc thay đổi 
phương pháp giảng dạy cũng như chương trình học cho học sinh là điều tất yếu. 
Các em được tiếp cận với chương trình này là điều vô cùng may mắn nhưng 
cũng là một thách thức không hề nhỏ cho bản thân người học và cả người dạy. 
Bởi vì rất nhiều lý do như xuất phát điểm của các em học sinh còn thấp, mà 
chương trình thí điểm lại yêu cầu tương đối cao, do đó muốn học được chương 
trình này có hiệu quả thì các em phải xác định rõ ràng mục tiêu học tập, chuyên 
cần cũng như tích cực trong các hoạt động mà giáo viên đề ra trong mỗi tiết học. 
Bản thân người dạy cũng cần tìm nhiều cách để tổ chức các hoạt động phù hợp 
và sinh động nhằm lôi cuốn các em tham gia tích cực vào những hoạt động do 
mình đặt ra.
 2. Thực trạng
 Với giáo trình mới đang được các trường THCS thí điểm giảng dạy, hầu 
hết giáo viên đều bỡ ngỡ và lúng túng trong việc giảng dạy, chưa tìm ra được 
cách soạn giảng phù hợp giúp học sinh tiếp cận với bài học một cách hiệu quả 
nhất. Học sinh thì khó khăn trong việc học giáo trình mới vì với lượng kiến thức 
trong tiết học tương đối nhiều và yêu cầu đưa ra trong từng bài học là khá lớn, 
do đó học sinh có biểu hiện lo sợ và chán nản với môn học. Chính vì vậy, đề tài 
này đóng góp một số biện pháp để khắc phục những vấn đề đó.
 2.1 Thành công – Hạn chế
 a. Thành công:
 * Về phía giáo viên:
 Sau khi Lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo tổ chức nhiều buổi tập 
huấn, giáo viên cốt cán đã xây dựng được phân phối chương trình phù hợp với 
giáo trình giảng dạy. Bản thân giáo viên phụ trách giảng dạy các lớp đề án là 
những giáo viên giỏi có kinh nghiệm trong giảng dạy, đã biết sử dụng phương 
pháp giảng dạy và kỹ năng dạy học từng dạng tiết học cho giáo viên.
SKKN 2016-2017 THCS Buôn Trấp 5 Giáo viên: Phạm Thị Thúy Ngọc đại như: Smart TV, loa, máy vi tính, máy chiếu... Nên giáo viên được hỗ trợ đắc 
lực, sử dụng những phương tiện dạy học tốt nhất.
 b. Hạn chế:
 * Về phía giáo viên:
 Lần đầu tiên được tiếp cận với giáo trình mới nên đa số giáo viên còn bỡ 
ngỡ, gặp nhiều khó khăn khi thiết kế bài giảng, chưa tìm được phương pháp, thủ 
thuật phù hợp giúp đối tượng học sinh của mình tiếp cận với bài học một cách 
hiệu quả.
 Mặc dù trên lý thuyết giáo viên đã đạt trình độ B2, đủ khả năng chuyên 
môn để tiếp cận và giảng dạy chương trình thí điểm của Bộ Giáo dục và Đào tạo 
nhưng thực tế nhiều giáo viên không đáp ứng được yêu cầu mà đề án đưa ra.
 Vẫn còn một số giáo viên gặp một số khó khăn nhất định trong việc thực 
hiện các thao tác, kỹ thuật dạy học, chưa lựa chọn được các thủ thuật và phương 
pháp dạy học mới phù hợp với từng tiết dạy, từng giai đoạn của tiết dạy. 
 * Về phía học sinh:
 Do thói quen học tập ở bậc Tiểu học, đa phần học sinh không có kỹ năng 
nghe giảng, chép bài, phối hợp một lúc nhiều kỹ năng Nghe, Nói, Đọc, Viết. 
Học sinh không có thói quen tự học, tự làm bài tập ở nhà nên việc uốn nắn và 
đưa các em vào nề nếp học tập là vô cùng khó khăn.
 Nhiều học sinh còn ngại nói bằng tiếng Anh, còn sợ bị mắc lỗi, rất nhiều 
em tiếp cận bài học tương đối tốt, dẫn chứng là khi cho các em làm bài tập trên 
sách giáo khoa cũng như kiểm tra viết thì các em đạt yêu cầu nhưng khi giáo 
viên hỏi, cũng như yêu cầu những học sinh đó đọc câu trả lời thì các em lại lúng 
túng, phát âm sai hoặc thậm chí là không thể phát âm được.
 Môi trường luyện tiếng của các em còn nhiều hạn chế. Đa số em ít có cơ 
hội để luyện tập ở nhà nên ngay ở lớp các em có thể thực hành tốt nhưng sau đó 
các em nhanh chóng quên hết. Hơn nữa, do hoàn cảnh của từng học sinh, không 
phải em nào cũng có máy vi tính để học và làm bài tập trên sách mềm. 
 Học sinh chưa quen với cách nói không có trọng âm của người Việt nên 
chưa tạo được những câu nói giống người bản ngữ. Cũng chính vì vậy ảnh 
hưởng trực tiếp đến kỹ năng nghe của các em. Hình thành nên kỹ năng giao tiếp 
kém hiệu quả.
 Sách Tiếng Anh 6 chương trình thí điểm được biên soạn dựa trên sách 
Tiếng Anh bậc Tiểu học, nên sách được viết rất khoa học, lô gic và có nội dung 
phong phú, hấp dẫn. Tuy nhiên, việc học tập và đánh giá ở bậc Tiểu học còn khá 
nhẹ nhàng, do đó đa phần các em học sinh lên lớp 6 học theo chương trình thí 
điểm thì không đáp ứng được yêu cầu cơ bản cần phải có. Do đó, học sinh có 
xuất phát điểm thấp lại phải học chương trình thí điểm mới, nên lượng kiến thức 
mà các em phải tiếp nhận là tương đối nhiều và khó so với các em.
SKKN 2016-2017 THCS Buôn Trấp 7 Giáo viên: Phạm Thị Thúy Ngọc Đa số giáo viên đã quen với phương pháp và cách dạy của chương trình cũ 
nên việc thay đổi cách dạy cho phù hợp với chương trình mới ngay lập tức là 
điều khó khăn. Những giáo viên dầy dặn kinh nghiệm đã giảng dạy giáo trình cũ 
nhiều năm nên thông thường sẽ áp dụng những phương pháp giảng dạy trước 
đây vào lớp học mới. 
 Một số giáo viên vẫn đang tham gia các lớp bồi dưỡng về chuyên môn, 
nghiệp vụ nên gặp vấn đề về kiến thức khi giảng dạy là không thể tránh khỏi
 * Về phía người học:
 Phần lớn các em chưa đạt được yêu cầu sau khi hoàn thành chương trình 
Tiểu học, do đó việc tiếp cận một lượng kiến thức quá nhiều trong một tiết học 
là quá sức với các em.
 Việc hình thành thói quen học tập, thực hành, làm bài tập cũng như luyện 
tập ở nhà cho các em là điều khó khăn lớn thứ hai. Vì ở bậc Tiểu học việc kiểm 
tra đánh giá tương đối nhẹ nhàng, do đó thói quen tự học của các em hầu như 
không có, chính vì vậy mà khi lên học ở bậc THCS thì trước nhiều yêu cầu của 
giáo viên, học sinh thường bị hoang mang, đôi lúc có biểu hiện sợ môn học. 
 Tính tự giác khi tham gia các hoạt động của học sinh chưa cao, các em còn 
ỷ lại vào thầy cô, chưa tích cực, chủ động hoạt động trong tiết học. Với lượng 
kiến thức và bài tập có trong một tiết học là tương đối nhiều, các em thường có 
tâm lý chán nản, mất tập trung.
 3. Giải pháp – Biện pháp:
 3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp:
 Mục đích của việc dạy ngoại ngữ không những là cung cấp cho học sinh 
kiến thức của ngôn ngữ đó mà mục đích cuối cùng của việc dạy ngoại ngữ nói 
chung, và bộ môn Tiếng Anh nói riêng là giúp học sinh xây dựng nền tảng để 
phát huy khả năng giao tiếp bằng Tiếng Anh. Khả năng giao tiếp của học sinh 
thể hiện qua các kỹ năng: Nghe, Nói, Đọc, Viết. Kỹ năng nói Tiếng Anh của học 
sinh được hình thành qua một quá trình học tập rèn luyện. Ngoài việc học tập ở 
trường lớp, học sinh phải tự học tập rèn luyện nghe thông qua các hình thức và 
các phương thức khác nhau. Nếu học sinh không nắm vững được những kiến 
thức cơ bản cần thiết thì học sinh không thể nào vận dụng vào trong thực tiễn 
được.
 Với mục tiêu là nâng cao hiệu quả dạy và học bộ môn Tiếng Anh 6 theo 
chương trình thí điểm cũng như phát triển kỹ năng giao tiếp cho học sinh bằng 
các tình huống thực tế trong cuộc sống. Giúp học sinh có thể tự tin, mạnh dạn 
trong khi nói Tiếng Anh.
 Để tạo thêm nhiều hứng thú cho học sinh tham gia vào các hoạt động thực 
hành, giúp học sinh củng cố kiến thức, rèn luyện và phát triển các khả năng giao 
tiếp. Trong mỗi tiết học, giáo viên nên tạo môi trường giáo tiếp bằng tiếng Anh 
SKKN 2016-2017 THCS Buôn Trấp 9 Giáo viên: Phạm Thị Thúy Ngọc a. Các yếu tố cơ bản trực tiếp tác động đến hiệu quả dạy và học của một 
 tiết học theo chương trình thí điểm:
 * Giáo viên:
 Với phương pháp dạy học mới, tích cực thì giáo viên đóng vai trò chỉ đạo, 
 điều khiển học sinh hoạt động trong giờ học. 
 Để tiến hành một tiết học theo chương trình thí điểm có hiệu quả thì giáo 
 viên cần thực hiện tốt các yếu tố cơ bản sau:
➢ Chọn và sử dụng linh hoạt các thủ thuật dạy học phù hợp với từng nội dung bài 
 dạy. 
➢ Tổ chức, điều khiển lớp học, phân bố thời gian hợp lý, nghiên cứu kỹ bài học để 
 lược bỏ đi những phần không phải là trọng tâm cũng như nên thiết kế bài học 
 những theo phương pháp hoạt động cặp, nhóm nhiều hơn để những học sinh khá 
 có thể hướng dẫn và giúp đỡ những bạn yếu hơn.
➢ Sử dụng thành thạo các phương tiện, các đồ dùng dạy học. Đặc biệt, giáo viên 
 không nên giảng dạy theo phương pháp truyền thống mà cần có sự hỗ trợ tối đa 
 của các phương tiện dạy học.
➢ Sáng tạo ra các đồ dùng dạy học phù hợp phục vụ cho tiết dạy. 
➢ Truyền cảm, lôi cuốn, hấp dẫn học sinh. Nhẹ nhàng lắng nghe để hiểu được tâm 
 tư, nguyện vọng và sở thích của các em, cũng như khuyến khích các em trình 
 bày ý kiến của mình.
 * Phương pháp – thủ thuật dạy học 
 Phương pháp và tiến trình dạy học được quy định rõ ràng trong từng nội 
 dung bài học. Nói cách khác, nội dung bài học sẽ chi phối việc lựa chọn, vận 
 dụng phối hợp các phương pháp, các kỹ thuật dạy học. Mỗi kỹ thuật dạy học 
 phù hợp với một hình thức bài dạy cụ thể ( tiết Getting Started, tiết A closer look 
 1 ....)
 Bên cạnh đó, giáo viên cần linh động hơn nữa, sử dụng các thủ thuật và 
 học hỏi thêm các phương pháp mới, nhằm rút ngắn lượng thời gian dạy của từng 
 phần cũng như nâng cao hiệu quả dạy của từng tiết học.
 * Các phương tiện thiết bị đồ dùng dạy học phục vụ cho tiết học:
 Việc sử dụng thiết bị tranh ảnh hỗ trợ cho dạy học đối với môn ngoại ngữ 
 nói chung và Tiếng Anh nói riêng được coi là một phương tiện không thể thiếu. 
 Hơn nữa, trong tất cả đơn vị bài học chương trình thí điểm thì như vậy chưa đủ. 
 Muốn thực hiện tốt các tiết học này, thiết bị dạy học còn là phương tiện tích cực 
 trong việc đổi mới phương pháp dạy học, thúc đẩy động cơ và tạo hứng thú học 
 tập. Sự hỗ trợ của công nghệ thông tin đóng vai trò quan trọng giúp giáo viên 
 SKKN 2016-2017 THCS Buôn Trấp 11 Giáo viên: Phạm Thị Thúy Ngọc