SKKN Một số kinh nghiệm xây dựng thực đơn hợp lý, lựa chọn thực phẩm và chế biến món ăn cho trẻ ở nhà trong thời gian nghỉ dịch

 UBND QUẬN LONG BIÊN
 TRƯỜNG MẦM NON NGỌC THỤY
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“Một số kinh nghiệm xây dựng thực đơn hợp lý, lựa chọn thực phẩm và chế 
 biến món ăn cho trẻ ở nhà trong thời gian nghỉ dịch”
 Lĩnh vực: Chăm sóc nuôi dưỡng
 Cấp học : Mầm non
 Họ và tên tác giả: Nguyễn Thị Thu Hoài
 Chức vụ : Nhân viên nuôi dưỡng
 Đơn vị công tác: Trường MN Ngọc Thụy
 Long Biên, tháng 4 năm 2022
 I: ĐẶT VẤN ĐỀ
 Sinh thời tâm nguyện của vị lãnh tụ Hồ Chí Minh của chúng ta đã dạy: “Trẻ 
em như búp trên cành, biết ăn biết ngủ, biết học hành là ngoan”. Vâng để đáp 
lại lời dặn của người bản thân tôi là nhân viên nuôi trong trường mầm non tâm 
huyết với nghề, tôi luôn suy nghĩ để có nguồn nhân lực lớn mạnh thì ngay từ đầu 
mỗi người dân dù là nhỏ hay lớn cũng cần sự chăm sóc, nuôi dưỡng đặc biệt là 
những mầm non của đất nước lại càng phải chăm sóc chu đáo hơn vì lớn lên trẻ sẽ 
khỏe mạnh và có đủ sức khỏe để học tập và làm việc để xây dựng đất nước. Vì vậy 
công tác nuôi dưỡng trong trường mầm non được các bậc phụ huynh rất coi trọng. 
tôi luôn trăn trở và suy nghĩ làm sao cho bữa ăn của trẻ đủ chất, đủ lượng, theo 
đúng thực đơn, đúng khẩu phần, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, làm thế nào 
để chế biến các món ăn ngon,đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng, đáp ứng các chỉ số 
dinh dưỡng giúp trẻ phát triển theo từng độ tuổi để trẻ lớn lên trở thành những 
người mạnh mẽ về thể chất, đẹp về tâm hồn, cao về trí tuệ.
 Cùng với việc chăm sóc nuôi dưỡng trẻ thì ăn uống là một nhu cầu không 
thể thiếu được của mỗi con người. Nấu ăn là một công việc rất gần gũi và quen 
thuộc trong mỗi gia đình và ở các trường mầm non. Mọi người chúng ta ai ai cũng 
có thể nấu ăn được nhưng nấu ăn thế nào để món ăn đó vẫn giữ được giá dinh 
dưỡng và đảm bảo vệ sinh một cách đơn giản nhất. Điều này rất dễ mà lại rất khó 
bởi nó luôn đòi hỏi chúng ta phải có những sáng kiến và hiểu biết về cách nấu ăn 
nói chung và đặc biệt là món ăn cho các cháu mẫu giáo nói riêng. Nếu trẻ em được 
nuôi dưỡng chăm sóc tốt, có một sức khỏe tốt đó là tiền đề để cho trẻ phát triển về 
mọi mặt đức, trí, thể, mỹ.
 Trong tình hình dịch bệnh hiện nay, làm thế nào để có được một thực đơn 
cân đối, hợp lý, đảm bảo tỷ lệ cân đối, đủ calo và sự phối hợp giữa các chất protit, 
lipit, gluxit canxi, B1 và nhiều loại vitamin... thực đơn phải phù hợp cho trẻ khi 
đang ở nhà cùng cha mẹ. Hiểu được tầm quan trọng của việc xây dựng thực đơn 
cho trẻ để được những món ăn ngon hàng ngày cho trẻ trong mùa dịch. Do vậy tôi 
đã mạnh dạn chọn đề tài “ Một số kinh nghiệm xây dựng thực đơn hợp lý, lựa 
chọn thực phẩm và chế biến món ăn cho trẻ ở nhà trong thời gian dịch bệnh”. 
 2 cho trẻ tại nhà. Đó là một trong những yếu tố làm ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát 
triển của trẻ.
 2. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ
 2.1. Thuận lợi
 Được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của ban giám hiệu nhà trường về chuyên 
môn cùng các bậc phụ huynh học sinh, đặc biệt là các con là nguồn động viên lớn 
nhất của các cô nuôi chúng tôi, đây cũng là động lực để các cô hoàn thành tốt công 
việc của mình trong năm học 2021-2022 . 
 Nhà trường có Wepsite và Facebook với 100% phụ huynh trẻ like và tham 
khảo thông tin thường xuyên, nên việc tư vấn lựa chọn thực phẩm và chế biến 
món ăn cho trẻ luôn được ưu tiên lên hàng đầu trên trang đầu, và phần tin chính 
trong mục góc tuyên truyền phụ huynh. (Hình 1)
 Hơn nữa được sự quan tâm, ủng hộ nhiệt tình của các cấp lãnh đạo cùng các 
bậc phụ huynh học sinh được sự tin tưởng tuyệt đối của các bậc cha mẹ trẻ.
 2.2. Khó khăn
 Trong đời sống hiện đại ngày nay, nhiều cha mẹ thường tranh thủ chế biến 
nhiều món ăn cùng lúc, hoặc cho trẻ ăn đồ ăn sẵn mua từ siêu thị. Việc làm này 
không được khuyến cáo vì thức ăn để nguội trong một thời gian dài có thể bị hỏng. 
Trẻ em ăn các món được hâm lại nhiều lần có nguy cơ bị tiêu chảy, rối loạn tiêu 
hóa. Ngoài ra, chế biến các món ăn cho trẻ nên sử dụng nhiều loại thực phẩm khác 
nhau, cho trẻ cơ hội được tiếp xúc với nhiều hương vị khác nhau.
 Nhiều trẻ bị nhiễm COVID-19, trong quá trình điều trị bệnh, dinh dưỡng 
đóng vai trò vô cùng quan trọng. Nếu trẻ suy dinh dưỡng mà mắc COVID-19 cần 
được áp dụng chế độ điều trị suy dinh dưỡng.
 2.3. Thực trạng
 Qua việc đánh giá thực trạng nhu cầu dinh dưỡng của trẻ ở nhà trong đợt 
dịch, bản thân tôi là một cô nuôi đã rút ra một số nhược điểm sau:
 - Công tác nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ ở nhà còn hạn chế
 - Nhiều gia đình chế biến thực đơn còn chưa phong phú dành riêng cho trẻ.
 - Nhiều trẻ là F0 nên cơ thể mệt mỏi, biếng ăn.
 4 Ngoài việc lựa chọn thực phẩm cung cấp chất đạm, chúng ta còn phải lựa 
chọn thực phẩm cung cấp vitamin và chất xơ như rau, củ, quả.
 + Đối với rau: Chọn mua ở những nơi có uy tín, chọn rau phải tươi ngon, 
không dập nát, không vàng úa, củ, quả tươi:
 Ví dụ: Chọn khoai tây những củ ít mắt không có màu xanh
 Với những loại củ quả khô: Khi mua ta nên chọn những hạt đều nhau không 
bị mốc, mọt, chọn gạo ngon, không có đầu chấu, không có sạn.
 Với bún, miến, mỳ, phở: Ta nên đặt mua của những nhà sản xuất có uy tin, 
bún sợi nhỏ không có mùi chua, mỳ, miến không bị ẩm mốc, ...
 Đối với thực phẩm làm gia vị như: Mắm, dầu ăn, ... khi mua cần chú ý đến 
tên hãng sản xuất, hạn sử dụng của sản phẩm để đảm bảo an toàn.
 Vậy quá trình lựa chọn thực phẩm tôi luôn tư vấn cho cha mẹ trẻ chọn thực 
phẩm tươi ngon, sạch, an toàn để món ăn luôn hấp dẫn và đảm bảo calo, tăng đề 
kháng cho trẻ trong mùa dịch.
3.2. Biện pháp 2: Tư vấn cho cha mẹ trẻ xây dựng thực đơn phù hợp cho trẻ 
khi ở nhà (Hình 6)
 Vì dịch bệnh trẻ chưa được đến trường nên cha mẹ phải chuẩn bị các bữa ăn 
cho trẻ, nhiều cha mẹ còn trẻ nên chưa có kiến thức về các loại thực phẩm hay 
chưa có kinh nghiệm chế biến đúng cách nên tôi luôn tư vấn để họ nắm bắt hiểu 
biết món ăn của trẻ làm sao cho món ăn vừa ngon lại vừa đủ chất dinh dưỡng giúp 
trẻ khỏe mạnh tăng đề kháng phòng chống dịch. Trong quá trình chế biến ta phải 
biết kết hợp nhiều loại thực phẩm để có đầy đủ chất dinh dưỡng cung cấp cho cơ 
thể trẻ. Mỗi loại thực phẩm lại cung cấp một số chất nhất định, cách tốt nhất để trẻ 
ăn đủ chất là phải đan xen nhiều loại thực phẩm trong bữa ăn, có như vậy thực đơn 
mới đa dạng, phong phú.
 Ví dụ 1: Bữa sáng: Cháo vịt hành răm
 Bữa trưa: - Thịt bò, thịt lợn xào giá
 - Canh bầu nấu sườn.
 Bữa tối: - Tôm rim thịt đỗ quả. 
 - Canh rau muống nấu thịt.
 6 Hiện nay, mạng xã hội rất phong phú, đa dạng với nhiều hình thức hoạt 
động, mỗi loại hình đều có những ưu thế riêng và mức độ phát triển khác nhau. 
Trong đó Wepsite, Facebook, Zalo hiện nay đang là mạng xã hội phát triển mạnh 
nhất, được đông đảo người sử dụng. Được sự cho phép của BGH nhà trường tôi đã 
mạnh dạn thực hiện các video, clip hướng dẫn các cách chế biến món ăn cho cha 
mẹ học sinh và đăng tải lên các trang, các nhóm chính thống của nhà trường.
 Nhận thấy các tiện ích mà mạng xã hội đem lại, tôi đã tiến hành thiết lập 
trang Fanpage trên kênh Facebook, Zalo nhằm tuyên truyền, phổ biến kiến thức về 
an toàn thực phẩm đến cha mẹ trẻ, kết nối và chia sẻ thông tin về công tác bảo đảm 
an toàn thực phẩm. Qua đó, cũng giúp cho cha mẹ trẻ tiếp cận nhanh hơn, chính 
xác hơn và tiện lợi hơn. Để phát huy tính năng hữu ích của mạng xã hội, vận động 
cha mẹ học sinh theo dõi, tương tác nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động Fanpage 
Facebook, Zalo của nhà trường, đặc biệt là thời gian dịch bệnh thực hiện giãn cách 
xã hội thì việc tuyên truyền bằng phương tiện truyền thông đã tạo hiệu quả hữu 
hiệu, và luôn được đông đảo cha mẹ trẻ hoan nghênh đón nhận.
3.4. Biện pháp 4. Tuyên truyền phụ huynh đảm bảo an toàn thực phẩm và tạo 
tâm lý thoải mái giúp trẻ ăn ngon miệng khi ở nhà. (Hình 8)
 Dinh dưỡng có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và nâng cao sức khỏe cho 
con người, ăn để sống. đối với trẻ ăn còn để lớn và phát triển, nếu trẻ thiếu dinh 
dưỡng, sẽ đưa tới hậu quả xấu, ảnh hưởng đến sự phát triển sau này của trẻ.
 Cần nâng cao chất lượng nuôi dưỡng và phòng chống suy dinh dưỡng, thấp còi, 
giúp trẻ tăng đề kháng trong mùa dịch là vấn đề tôi thường xuyên tuyên truyền tới 
cha mẹ trẻ để cha mẹ trẻ có kiến thức đảm bảo an toàn thực phẩm cho trẻ, đồng 
thời để mỗi bữa ăn thêm hiệu quả tôi cũng tư vấn giúp họ tạo tâm lý thoải mái để 
trẻ hứng thú trong mỗi bữa ăn.
 Cha mẹ nên giới thiệu món ăn và động viên trẻ qua những lời nói ân cần, thân 
thiện với trẻ để trẻ ăn hết xuất và ăn ngon miệng như. Hay trong sinh hoạt hàng 
ngày, cha mẹ cũng nên giải thích cho trẻ thấy được giá trị dinh dưỡng của từng 
loại thức ăn và giảng giải cho trẻ biết ăn uống đầy đủ sễ làm cho cơ thể khỏe 
mạnh, da dẻ hồng hào, thông minh học giỏi
 8 muốn tìm tòi, muốn thử nghiệm. Rèn luyện cho bản thân phong cách làm việc’’ 
làm đau gọn đấy’’, học hỏi được nhiều phương pháp chế biến món ăn hấp dẫn cho 
trẻ. Biết cách lựa chọn và phối hợp thực phẩm đảm bảo dinh dưỡng và vệ sinh an 
toàn thực phẩm. Chăm chỉ quay video, clip để upload thường xuyên lên Wepsite, 
Fanpage, Facebook, zalo cho phụ huynh tham khảo.
 Đối với phụ huynh: Phụ huynh tin tưởng và nhiệt liệt đón nhận những video 
tôi chia sẻ. Một số phụ huynh thu nhập thấp hay thu nhập cao đều có khả năng 
mua các loại thực phẩm đảm bảo dinh dưỡng . Bên cạnh đó nhiều phụ huynh còn 
thấy con mình tăng cân, khỏe mạnh, nhanh nhẹn, hứng thú thích ăn nhiều món ăn 
hơn nên họ luôn theo dõi video và có những phản hồi tích cực.
 Đối với trẻ: Hào hứng mỗi khi đến giờ ăn và khen bữa cơm cha mẹ chuẩn 
bị ngon giống như ở trường. Tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ đã giảm đáng kể, nhiều 
trẻ có sức đề kháng tốt hơn, để phòng chống dịch tốt hơn so với đầu năm học. Sau 
đây là bảng khảo sát từ đầu năm và sau khi thực hiện biện pháp sáng tạo quay 
video, clip hướng dẫn chế biến và tuyên truyền trên Wepsite và mạng xã hội.
 Nội dung khảo sát Đầu năm Cuối năm
Tổng số trẻ khảo sát 520 trẻ mẫu giáo 520 trẻ mẫu giáo
Trẻ suy dinh dưỡng 110/520 trẻ = 21 % 33/520 trẻ = 6.3 %
Trẻ có sức đề kháng tốt hơn 312/520 trẻ = 60% 468/520 trẻ = 90 %
Trẻ thích thú và ăn ngon hơn 208/520 trẻ = 40% 520/520 trẻ =100%
với thực đơn mùa dịch
 III. KẾT LUẬN VÀ KIỀN NGHỊ
 1. Kết luận
 Qua quá trình thực hiện các biện pháp tích cực trên tôi đã đúc kết được một 
số kinh nghiệm rất quý báu để xây dựng nên được một số thực đơn phù hợp với 
lứa tuổi trẻ giúp trẻ có được những bữa ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng giúp trẻ 
phát triển toàn diện hơn. 
 Bản thân tôi có thêm nhiều kiến thức về công tác nuôi dưỡng và đã được 
nâng cao tay nghề nhằm góp phần làm giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng cho trẻ, giúp trẻ 
biếng ăn trở thành trẻ thích ăn và được các bậc phụ huynh tin tưởng đặc biệt là khi 
 10 PHỤ LỤC
 1. MỘT SỐ HÌNH ẢNH MINH HỌA CHO SÁNG KIẾN
Hình 1: Tư vấn lựa chọn thực phẩm và chế biến món ăn cho trẻ
 12 Hình 4 : Đảm bảo đủ lượng calo hàng ngày cho trẻ
 14 Hình 6: Tư vấn cho cha mẹ trẻ xây dựng thực đơn phù hợp cho trẻ khi ở nhà
Hình 7: Làm video hướng dẫn các cách chế biến món ăn đúng cách cho cha mẹ trẻ 
 qua các Wepsite và Fanpage, Facebook của nhà trường. 
 16