SKKN Một số kinh nghiệm trong việc chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn ở trường THCS Nguyễn Lân

 ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN THANH XUÂN
 TRƯỜNG THCS NGUYỄN LÂN
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 MỘT SỐ KINH NGHIỆM TRONG VIỆC 
 CHỈ ĐẠO NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG 
 SINH HOẠT TỔ, NHÓM CHUYÊN MÔN 
 Ở TRƯỜNG THCS NGUYỄN LÂN, 
 QUẬN THANH XUÂN
 Lĩnh vực/Môn: Quản lý
 Cấp học: THCS
 Tên tác giả: Nguyễn Khánh Huyền
 Đơn vị công tác: Trường THCS Nguyễn Lân
 Chức vụ: Hiệu trưởng
 NĂM HỌC 2020 - 2021 3
 PHẦN THỨ NHẤT : ĐẶT VẤN ĐỀ
 I. Lí do chọn đề tài
 1. Cơ sở lí luận
 Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã khẳng định: "Tạo 
chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo. Nghiên 
cứu để hoàn thiện, ổn định hệ thống sách giáo khoa và chế độ thi cử ở các cấp 
học. Chú trọng đào tạo, đào tạo lại đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới căn 
bản, toàn diện giáo dục, đào tạo. Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu 
trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học; từ 
học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý dạy và học 
trực tuyến qua Internet, truyền hình, các hoạt động xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu 
khoa học; giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội. 
Đào tạo con người theo hướng có đạo đức, kỷ luật, kỷ cương, ý thức trách nhiệm 
công dân, xã hội; có kỹ năng sống, kỹ năng làm việc, ngoại ngữ, công nghệ thông 
tin, công nghệ số, tư duy sáng tạo và hội nhập quốc tế (công dân toàn cầu)" . Điều 
đó cho thấy, Đảng và Nhà nước luôn khẳng định phát triển giáo dục là quốc sách 
hàng đầu, đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển; giáo dục vừa là mục tiêu 
vừa là động lực để phát triển kinh tế - xã hội. Cách mạng khoa học và công nghệ, 
đặc biệt là công nghệ thông tin và truyền thông sẽ tạo ra những điều kiện thuận 
lợi để đổi mới cơ bản nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức giáo dục, đổi 
mới quản lý giáo dục, tiến tới một nền giáo dục điện tử đáp ứng nhu cầu của từng 
cá nhân người học. Phát triển giáo dục gắn với phát triển khoa học và công nghệ, 
tập trung nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ 
năng thực hành được phát triển tài năng. Củng cố, hoàn thiện hệ thống đào tạo 
giáo viên, đổi mới căn bản và toàn diện nội dung và phương pháp đào tạo, bồi 
dưỡng nhằm hình thành đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục đủ sức thực 
hiện đổi mới chương trình giáo dục phổ thông năm 2018. Chúng ta cần tiếp tục 
đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá kết quả học tập, rèn luyện theo hướng 
phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo và năng lực tự học của người học. 5
dạy và học tốt, chất lượng học tập của học sinh từng bước được nâng lên. Ngược 
lại, trường nào công tác quản lí thiếu khoa học, buông lỏng quản lí việc sinh hoạt 
tổ chuyên môn thì việc sinh hoạt tổ chuyên môn, sinh hoạt chuyên đề không đảm 
bảo thời gian, thời lượng, nội dung sơ sài, không thu hút được giáo viên, nền nếp 
và chất lượng ở trường đó không cao.
 Làm thế nào để giáo viên hào hứng tham gia sinh hoạt tổ, nhóm chuyên 
môn, xây dựng chuyên đề và thực hiện chuyên đề có hiệu quả là cả một vấn đề 
cần quan tâm của công tác quản lí chuyên môn trong nhà trường, đòi hỏi phải có 
sự quản lí chặt chẽ về mặt thời gian, về nội dung. Nội dung sinh hoạt phải thiết 
thực, gắn bó chặt chẽ với nhiệm vụ của giáo viên, làm cho giáo viên thấy cần phải 
tham gia sinh hoạt chuyên môn, xây dựng và thực hiện chuyên đề có hiệu quả, 
đảm bảo chất lượng.
 Thực tế hiện nay, việc nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn, 
công tác quản lý chỉ đạo hoạt động chuyên môn, chuyên đề ở trường mặc dù đã 
được sự quan tâm chỉ đạo đúng mức của Ban Giám Hiệu và có rất nhiều chuyển 
biến, song vẫn còn có những hạn chế nhất. Vì vậy việc nghiên cứu các biện pháp 
nhằm nâng cao chất lượng công tác quản lý chỉ đạo về hoạt động chuyên môn, 
chuyên đề trong nhà trường sẽ góp phần nâng cao trình độ lý luận, làm sáng tỏ 
thêm hoạt động thực tế về công tác quản lý, chỉ đạo của Ban Giám Hiệu, của các 
đồng chí Tổ trưởng trong hoạt động chuyên môn nói chung, hoạt động chuyên đề 
nói riêng. Từ ngày 16/5/2019, bắt đầu từ khi tôi nhận nhiệm vụ công tác làm 
Hiệu trưởng tại trường THCS Nguyễn Lân, một ngôi trường vừa mới thành lập, 
đội ngũ giáo viên còn chưa có ai, tôi đã nghiên cứu làm thế nào để xây dựng một 
ngôi trường còn non trẻ có chất lượng dạy học đảm bảo, các biện pháp sinh hoạt 
tổ, nhóm chuyên môn để từ đó tôi rút ra được một số kinh nghiệm nhất định trong 
công tác chỉ đạo hoạt động chuyên môn của nhà trường. Vì vậy, tôi xin đưa ra 
vấn đề “Một số kinh nghiệm trong việc chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt 
tổ, nhóm chuyên môn ở trường THCS Nguyễn Lân, quận Thanh Xuân”
 II. Mục đích nghiên cứu
 - Nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn. 7
 PHẦN THỨ HAI: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 I. Những nội dung lí luận liên quan trực tiếp đến vấn đề nghiên cứu 
tổng kết kinh nghiệm:
 Văn bản số: 5555/BGDĐT-GDTrH của Bộ giáo dục và Đào tạo ngày 08 
tháng 10 năm 2014 về việc hướng dẫn sinh hoạt chuyên môn về đổi mới phương 
pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá; tổ chức và quản lí các hoạt động chuyên môn 
của trường trung học/trung tâm giáo dục thường xuyên qua mạng đã hỗ trợ các 
trường phổ thông, các trung tâm giáo dục thường xuyên triển khai có hiệu quả 
việc đổi mới đồng bộ phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá chất lượng giáo 
dục, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên về phát triển kế hoạch 
giáo dục nhà trường theo định hướng phát triển năng lực học sinh. Bộ Giáo dục 
và Đào tạo hướng dẫn một số nội dung sinh hoạt chuyên môn về đổi mới phương 
pháp dạy học, kiểm tra, đánh giá và tổ chức, quản lí các hoạt động chuyên môn 
trong trường trung học/trung tâm giáo dục thường xuyên qua mạng như sau:
 1. Mục đích
 Nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn trong trường trung học và 
trung tâm GDTX, tập trung vào thực hiện đổi mới PPDH và KTĐG theo định 
hướng phát triển năng lực học sinh;
 Giúp cho cán bộ quản lý, giáo viên bước đầu biết chủ động lựa chọn nội 
dung để xây dựng các chuyên đề dạy học trong mỗi môn học và các chuyên đề 
tích hợp, liên môn phù hợp với việc tổ chức hoạt động học tích cực, tự lực, sáng 
tạo của học sinh; sử dụng các phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực để xây 
dựng tiến trình dạy học theo chuyên đề nhằm phát triển năng lực và phẩm chất 
của học sinh; làm quen với hình thức tập huấn, bồi dưỡng, học tập và sinh hoạt 
chuyên môn qua mạng. 
 Thống nhất phương thức tổ chức và quản lí các hoạt động chuyên môn của 
trường trung học qua mạng, tạo tiền đề tích cực cho việc triển khai thực hiện đổi 
mới chương trình và sách giáo khoa giáo dục phổ thông sau năm 2018.
 2. Yêu cầu 9
đã mô tả để sử dụng trong quá trình tổ chức các hoạt động dạy học và kiểm tra, 
đánh giá, luyện tập theo chuyên đề đã xây dựng.
 3.3. Thiết kế tiến trình dạy học
 Tiến trình dạy học chuyên đề được tổ chức thành các hoạt động học của 
học sinh để có thể thực hiện ở trên lớp và ở nhà, mỗi tiết học trên lớp có thể chỉ 
thực hiện một số hoạt động trong tiến trình sư phạm của phương pháp và kĩ thuật 
dạy học được sử dụng.
 3.4. Tổ chức dạy học và dự giờ
 Trên cơ sở các chuyên đề dạy học đã được xây dựng, tổ/nhóm chuyên môn 
phân công giáo viên thực hiện bài học để dự giờ, phân tích và rút kinh nghiệm về 
giờ dạy. Khi dự giờ, cần tập trung quan sát hoạt động học của học sinh thông qua 
việc tổ chức thực hiện các nhiệm vụ học tập với yêu cầu như sau:
 - Chuyển giao nhiệm vụ học tập: nhiệm vụ học tập rõ ràng và phù hợp với 
khả năng của học sinh, thể hiện ở yêu cầu về sản phẩm mà học sinh phải hoàn 
thành khi thực hiện nhiệm vụ; hình thức giao nhiệm vụ sinh động, hấp dẫn, kích 
thích được hứng thú nhận thức của học sinh; đảm bảo cho tất cả học sinh tiếp 
nhận và sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ.
 - Thực hiện nhiệm vụ học tập: khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi 
thực hiện nhiệm vụ học tập; phát hiện kịp thời những khó khăn của học sinh và có 
biện pháp hỗ trợ phù hợp, hiệu quả; không có học sinh bị "bỏ quên".
 - Báo cáo kết quả và thảo luận: hình thức báo cáo phù hợp với nội dung 
học tập và kĩ thuật dạy học tích cực được sử dụng; khuyến khích cho học sinh 
trao đổi, thảo luận với nhau về nội dung học tập; xử lí những tình huống sư phạm 
nảy sinh một cách hợp lí.
 - Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập: nhận xét về quá trình thực 
hiện nhiệm vụ học tập của học sinh; phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả thực 
hiện nhiệm vụ và những ý kiến thảo luận của học sinh; chính xác hóa các kiến 
thức mà học sinh đã học được thông qua hoạt động.
 Mỗi chuyên đề được thực hiện ở nhiều tiết học nên một nhiệm vụ học tập 
có thể được thực hiện ở trong và ngoài lớp học. Vì thế, trong một tiết học có thể 11
 Mức độ hiệu quả hoạt động của giáo viên trong việc tổng hợp, phân tích, đánh 
 giá kết quả hoạt động và quá trình thảo luận của học sinh.
 Khả năng tiếp nhận và sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của tất cả 
 học sinh trong lớp.
 Mức độ tích cực, chủ động, sáng tạo, hợp tác của học sinh trong việc thực hiện 
 các nhiệm vụ học tập.
 Mức độ tham gia tích cực của học sinh trong trình bày, trao đổi, thảo luận về kết 
 quả thực hiện nhiệm vụ học tập.
 Mức độ đúng đắn, chính xác, phù hợp của các kết quả thực hiện nhiệm vụ học 
 3. Hoạt động của học sinh
 tập của học sinh.
 4. Tổ chức và quản lí các hoạt động chuyên môn qua mạng
 Để tổ chức và quản lí các hoạt động chuyên môn trong các trường; tạo môi 
trường chia sẻ, thảo luận, hỗ trợ lẫn nhau giữa các trường phổ thông, trung tâm 
GDTX trên phạm vi toàn quốc; tổ chức các hoạt động học tập và hỗ trợ hoạt động 
trải nghiệm sáng tạo của học sinh trên mạng, Bộ GDĐT tổ chức "Trường học kết 
nối" trên mạng tại địa chỉ website:  
 Giáo viên là người trực tiếp tham gia thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn 
trong các khóa học/bài học/chuyên đề. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được 
giao, giáo viên có thể tham khảo các tài liệu điện tử trên mạng hoặc/và các tài liệu 
truyền thống; trao đổi tài liệu và thảo luận với các thành viên trong tổ/nhóm 
chuyên môn (trực tiếp và qua mạng); trao đổi với giảng viên/ban tổ chức về 
những vấn đề có liên quan.
 Giáo viên có thể được giao quyền cấp tài khoản cho học sinh; xây dựng các 
khóa học/bài học trên mạng; tổ chức, quản lí và hỗ trợ học sinh thực hiện các hoạt 
động học tập qua mạng theo hình thức “hoạt động trải nghiệm sáng tạo”.
 Bên cạnh đó, ngày 31/10/2014, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội cũng có 
công văn 10801/SGD&ĐT-GDTrH về việc Hướng dẫn đổi mới sinh hoạt tổ nhóm 
chuyên môn theo định hướng dạy học, kiểm tra đánh giá phát triển năng lực học 13
trưởng, nhóm trưởng chuyên môn dự đủ 100% các tiết dạy của thành viên trong 
tổ, nhóm, xếp lịch dạy phù hợp để giáo viên dự giờ (ưu tiên dự cùng chuyên môn 
trước). Sau mỗi tiết dự, góp ý, đánh giá xếp loại và nộp kết quả (phiếu dự giờ) về 
Ban giám hiệu, theo dõi, tổng hợp và làm căn cứ xếp thi đua giáo viên cuối học 
kỳ và cuối mỗi năm học. Qua đó, giáo viên có thể học tập kinh nghiệm lẫn nhau, 
kịp thời rút kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy, nâng cao chất lượng giảng dạy. 
 2.3. Hoạt động kiểm tra, đánh giá, xét thi đua đối với đội ngũ giáo viên
 Hoạt động kiểm tra, đánh giá trong các tổ chuyên môn đã được chú trọng: 
hàng tháng các tổ đều có kế hoạch kiểm tra hồ sơ chuyên môn, việc sử dụng đồ 
dùng dạy học, giờ dạy, hồ sơ sổ sách, công tác đánh giá, vào điểm và việc thực 
hiện các hoạt động khác. Điều này đã làm nâng cao ý thức của giáo viên trong 
việc thực hiện nhiệm vụ và đưa hoạt động của nhà trường đi vào nề nếp.
 2.4. Đánh giá chung
 2.4.1. Ưu điểm:
 - Đội ngũ giáo viên có phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống tốt, quan 
điểm, lập trường tư tưởng vững vàng, chấp hành nghiêm túc mọi chủ trương, 
đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước, có ý thức trách nhiệm 
cao với nghề nghiệp, gương mẫu trong sinh hoạt, luôn có tinh thần tự học, tự rèn 
luyện để nâng cao trình độ. 
 - 100% cán bộ quản lý và giáo viên đều đạt trình độ chuẩn, có năng lực, kỹ 
năng sư phạm, được cập nhật, được bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm, cơ bản đáp 
ứng được yêu cầu nhiệm vụ dạy học, luôn hoàn thành nhiệm vụ được giao. 
 - Về độ tuổi của đội ngũ giáo viên nhà trường, phần lớn còn trẻ nên tương 
đối dễ tiếp thu những kiến thức, kỹ năng mới, áp dụng có hiệu quả các phương 
pháp dạy học tích cực, đáp ứng cơ bản nhu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục.
 2.4.2. Hạn chế
 Các cuộc họp tổ chuyên môn chưa phong phú mới chỉ đơn thuần là đánh 
giá và triển khai kế hoạch. Một số tiết chuyên đề còn mang tính hình thức, kiểm 
tra đánh giá còn nể nang, e ngại, sợ mất lòng mà không dám nói lên sự thật. Điều 
đó đã làm ảnh hưởng đến kết quả hoạt động dạy và học. 
 III. Các biện pháp đã tiến hành để nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ, 
nhóm chuyên môn ở trường THCS Nguyễn Lân, quận Thanh Xuân.