SKKN Một số kinh nghiệm trong công tác giáo dục truyền thống “Tương thân tương ái” thông qua hoạt động đội Thiếu niên tiền phong HCM tại trường TH Krông Ana

 Một số kinh nghiệm trong công tác giáo dục truyền thống “Tương thân tương ái” thông qua hoạt động 
 Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh tại trường TH Krông Ana
 MỤC LỤC
Phần thứ nhất. MỞ ĐẦU ............................................................................................2
 I. ĐẶT VẤN ĐỀ........................................................................................................2
 II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU ................................................................................2
Phần thứ hai. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ ......................................................................2
 I. CƠ SỞ LÍ LUẬN ..................................................................................................3
 Các khái niệm cơ bản..................................................................................................3
 II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ..................................................4
 1. Thuận lợi
 2. Khó khăn
 III. CÁC GIẢI PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ .................5
 IV. TÍNH MỚI CỦA SKKN ..........................................................................12
 V. HIỆU QUẢ SKKN .................................................................................................12
Phần thứ ba. KẾT LUẬN , KIẾN NGHỊ....................................................................12
 1. KẾT LUẬN...............................................................................................................13
 2. KIẾN NGHỊ..............................................................................................................13
 TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................15
Phan Văn Tuấn 1 Trường TH Krông Ana Một số kinh nghiệm trong công tác giáo dục truyền thống “Tương thân tương ái” thông qua hoạt động 
 Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh tại trường TH Krông Ana
 Phần thứ 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐÊ
 Đề tài này nhằm mục đích nêu lên những việc đã làm tại liên đội để nâng cao 
chất lượng giáo dục truyền thống “Tương thân tương ái” cũng như những khó khăn 
và biện pháp khắc phục được thực hiện tại liên đội.
 Đưa ra một số đề xuất để nâng cao chất lượng giáo dục truyền thống “Tương 
thân tương ái” nhằm nâng cao chất lượng đạo đức cho học sinh tiểu học. Thực hiện 
thành công mục tiêu giáo dục tiểu học.
 I. CƠ SỞ LÍ LUẬN.
 Mỗi dân tộc dù ở trình độ văn minh cao hay thấp đều có những văn hóa truyền 
thống đặc trưng riêng của mình. Hệ thống giá trị đó chính là sự kết tinh tất cả 
những gì tốt đẹp nhất được chắt lọc qua nhiều thời đại lịch sử để tạo nên bản sắc 
riêng của một dân tộc. Giá trị văn hóa truyền thống đó được truyền lại cho thế hệ 
sau và trở thành một động lực nội sinh để phát triển đất nước.
 Ở Việt Nam đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, truyền thống “Lá lành đùm lá 
rách”, “Tương thân tương ái” trở thành những giá trị ổn định. Nó là những thước 
đo, khuôn mẫu đánh giá nhân cách con người, hành vi của mỗi cá nhân và cả cộng 
đồng xã hội. Vì vậy, khi nói đến văn hóa truyền thống là nói đến những truyền 
thống đã được lịch sử đánh giá, khẳng định ý nghĩa tích cực của chúng đối với 
cộng đồng trong một giai đoạn lịch sử nhất định. Dân tộc Việt Nam có truyền 
thống yêu nước, thương nòi, là một đất nước với 4000 năm xây dựng và giữ nước. 
Đã trải qua bao nhiêu cuộc chiến tranh, đặc biệt từ khi có Đảng lãnh đạo, bao lớp 
thanh niên đã lên đường làm nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Họ đã không tiếc xương 
máu, tuổi thanh xuân cống hiến cho Tổ quốc. Bao nhiêu người đã ra đi và không 
trở về và có người trở về thì đã hết tuổi thanh xuân của người con gái, hoặc mang 
trong mình nhiều thương tích và còn có những người không đựơc làm bố, làm mẹ, 
làm vợChiến tranh đã làm cho bao người mẹ mất con, bao người vợ mất chồng 
và chiến tranh cũng khẳng định tinh thần yêu nước, ý chí quật cường của dân tộc 
ta. Dân tộc Việt Nam vốn có tinh thần “ Tương thân tương ái” truyền thống “Uống 
nước nhớ nguồn”. Chiến tranh đã để lại trên đất nước Việt Nam bao bà mẹ Việt 
Nam anh hùng, bao thương binh liệt sĩ, bao người neo đơn không nơi nương tựa và 
xã hội ngày nay còn rất nhiều những em học sinh gia đình nghèo khó, khuyết tật và 
mồ côi, cơ nhỡ. Với truyền thống của dân tộc, sự quan tâm tới các gia đình chính 
sách, gia đình neo đơn, trẻ em nghèo, khuyết tật, không chỉ của Đảng, chính phủ 
mà của tất cả mọi người trong xã hội.
 Với thế hệ măng non chủ nhân tương lai của đất nước, làm tốt công tác giáo dục 
truyền thống “Tương thân tương ái” chúng ta giáo dục được lòng yêu nước, yêu 
con người, yêu lao động, ghét những điều xấu xa và biết tiết kiệm.
 Để các em làm tốt công tác giáo dục truyền thống “Tương thân tương ái” trong 
liên đội cần phải có sự phối hợp giáo dục giữa gia đình, nhà trường và xã hội. Giữa 
các môn học trong nhà trường được thể hiện bằng các việc làm, hành động cụ thể 
trong công tác Đội. Giáo dục truyền thống cho thiếu nhi là giúp các em hiểu biết 
được nội dung, ý nghĩa truyền thống tốt đẹp của Dân tộc, Đảng, Đoàn, Đội, giáo 
Phan Văn Tuấn 3 Trường TH Krông Ana Một số kinh nghiệm trong công tác giáo dục truyền thống “Tương thân tương ái” thông qua hoạt động 
 Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh tại trường TH Krông Ana
đồng. Phụ huynh rất quan tâm đến con em mình 
 Chào cờ đầu tuần phổ biến các kế hoạch 
 Khó khăn:
 Tuy trường nằm ở nơi tập trung đông dân cư nhưng còn thiếu thốn về cơ sở vật 
chất, cơ sở hạ tầng còn nghèo nàn nên trong công tác tổ chức các hoạt động phong 
trào còn gặp nhiều hạn chế. Bên cạnh đó, dân thập phương ở các nơi tập trung sinh 
sống trong địa bàn khá đông, họ sống không ổn định, sống tạm bợ nên cũng gây ra 
nhiều khó khăn trong việc xét hoàn cảnh học sinh để liên đội hỗ trợ.
 Tỉ lệ học sinh nghèo, khó khăn trong nhà trường chiếm tỉ lệ khá cao (3.4%) nên 
kinh phí giúp đỡ vẫn còn ít.
 III. CÁC GIẢI PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 Giải pháp 1: Tuyên truyền cho học sinh về truyền thống “Tương thân tương ái”
 Tương thân, tương ái là nghĩa cử cao đẹp của nhân dân ta bên cạnh tình yêu quê 
hương đất nước, tạo thành truyền thống quý báu của dân tộc ta. Vì lẽ đó, từ xưa 
đến nay cha ông ta qua trang sử của dân tộc luôn giáo dục những tấm lòng bao bọc 
che chở lẫn nhau lúc khó khăn hoạn nạn để động viên nhau, cùng vươn lên xây 
dựng cuộc sống. Những bài học về lòng tương thân tương ái được khắc sâu và phổ 
biến rộng rãi trong dân gian với câu từ mộc mạc, giản dị nhưng đằm thắm sâu sắc, 
ai cũng dễ đọc, dễ thuộc, dễ hiểu “ lá lành đùm lá rách”, “ Thương người như thể 
thương thân”, “ Bầu ơi thương lấy bí cùng, tuy rằng khác giống nhưng chung một 
giàn” “ Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ”... Những bài học kinh nghiệm sâu sắc tinh 
thần tương thân tương ái trong trang sử dân tộc, dưới sự lãnh đạo của Đảng truyền 
thống ấy không ngừng được phát huy rộng rãi. Từ các cấp các ngành Trung Ương 
đến địa phương, xuống thôn xóm, đặc biệt trong giáo dục các cấp học của cả nước, 
ở đâu củng dấy lên phong trào tương trợ, giúp đỡ, đoàn kết, động viên lẫn nhau để 
cùng nhau phát triển. Giáo dục nói chung, giáo dục Trung học phổ thông nói riêng 
hiện nay, là phải đào tạo ra những con người phát triển toàn diện “ Đức - Trí - Thể 
- Mĩ”, trong đó đạo đức là nền tảng để phát triển “ Trí - Thể - Mĩ”, lớn hơn là 
truyền thống yêu nước bảo vệ tổ quốc. Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay, mặt 
trái của cuộc sống và môi trường xã hội với những tác động tiêu cực đã dẫn 
đến những sai phạm đáng tiếc: Học sinh đánh nhau, vô lễ với thầy cô giáo, ý thức 
phấn đấu kém... Bên cạnh các môn học khác nhau có vai trò to lớn trong giáo dục 
đạo đức học sinh, giáo dục tình yêu thương đùm bọc nhau là truyền thống đẹp đẽ 
về đạo lý làm người.
 Giáo dục truyền thống “ Tương thân tương ái”, cần được tiến hành thường 
xuyên thông qua các hình thức khác nhau để tuyên truyền cổ động: Qua hệ thống 
băng rôn khẩu hiệu, phát thanh, làm báo tường, triển lãm bằng những hình ảnh, 
hiện vật, hoạt cảnh truyền thống... Hoạt cảnh truyền thống là loại hình sân khấu 
hóa, tổng hợp nhiều bộ môn nghệ thuật: múa, hát, thơ, đọc dẫn..., qua các ngày hội 
lớn của trường để giáo dục truyền thống “ Tương thân tương ái” cho học sinh, tạo 
ra những tình huống gây xúc động, tạo nên những cao trào, tình cảm sâu sắc đối 
với các em. 
Phan Văn Tuấn 5 Trường TH Krông Ana Một số kinh nghiệm trong công tác giáo dục truyền thống “Tương thân tương ái” thông qua hoạt động 
 Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh tại trường TH Krông Ana
 Giải pháp 2: Tổ chức các chương trình văn hóa - văn nghệ:
 Thực hiện đúng quy định của chuyên môn, của ngành, của Hội đồng đội của 
trường đề ra. Ngoài ra thông qua các buổi ngoại khóa đó đã giáo dục các em tình 
yêu quê hương đất nước, con người, tinh thấn đoàn kết. Khơi dậy trong thiếu nhi 
niềm tự hào về truyền thống vẻ vang của dân tộc. Và từ đó các em đã có những 
hành động thiết thực, sống có ích cho gia đình và xã hội. Luôn xứng đáng là con 
ngoan trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ.
 Tổ chức cho các em có sân chơi lành mạnh, vui vẻ. giúp các em mạnh dạn, tự 
tin trước đám đông và thể hiện được năng khiếu của bản thân.
 Liên đội phát hiện, bồi dưỡng các hạt nhân có năng khiếu, khuyến khích các em 
tham gia vào các hoạt động của nhà trường
 Chương trình văn nghệ và xây dựng quỹ “Vì bạn nghèo”
 Thông qua các buổi diễn văn nghệ quyên góp và xây dựng quỹ “ Vì bạn nghèo” 
giúp đỡ các em học sinh nghèo trong liên đội, trao tặng quà, xe đạp, học bổng cho 
học sinh nghèo.
 Thu hút sự quan tâm của địa phương, các trường học trong địa bàn, quý bậc phụ 
huynh các em học sinh đến xem chương trình, ủng hộ quyên góp “Quỹ bạn nghèo” 
trong nhà trường.
 TPT lên kế hoạch ngay từ đầu năm học, vì đây là hoạt động lớn nên cần có thời 
gian để các lớp nhi đồng – chi đội chuẩn bị. Có thể tổ chức trong tháng có các ngày 
lễ lớn vừa giúp các em vui chơi vừa giúp các em có thể ghi nhớ các ngày lễ lớn của 
đất nước.
 Tổ chức vào tuần đầu tiên của tháng, nội dung tổ chức theo chủ đề, chủ điểm 
của tháng. Ví dụ như : tháng 9 – Chào mừng ngày Quốc khánh 2/9, mừng năm học 
mới; tháng 10 –Chào mừng ngày thành lập Hội Liên hiệp Phụ Nữ Việt Nam 20/10; 
tháng 11 – Chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11; tháng 12 – chào mừng 
ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam 22/12; tháng 1+2 - Mừng Đảng 
mừng xuân..
 Nội dung: Tổng phụ trách chọn lọc những câu hỏi có liên quan đến những sự 
kiện lịch sử trong tháng tổ chức để giúp các em tìm hiểu bằng nhiều hình thức đan 
Phan Văn Tuấn 7 Trường TH Krông Ana Một số kinh nghiệm trong công tác giáo dục truyền thống “Tương thân tương ái” thông qua hoạt động 
 Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh tại trường TH Krông Ana
 Chương trình buổi tham quan phải được sắp xếp phù hợp với đặc điểm tâm sinh 
lý, với quy trình phát triển tình cảm, nhận thức và năng lực của đội viên. Chuẩn bị 
tốt và tổ chức thực hiện cụ thể, thống nhất và chu đáo.
 Tổ chức cho học sinh khối 5 đi tham quan bảo tàng tỉnh Đắc Lắc - nơi ghi lại 
dấu tích ông cha hào hùng một thời, nơi ghi lại những giá trị truyền thống muôn 
đời không lay chuyển của con người Việt Nam: trung dũng, kiên cường, anh hùng, 
bất khuất. Các em đã được nghe hướng dẫn viên hướng dẫn tham quan và thuyết 
minh về truyền thống oanh liệt một thời của cha anh ta với những trận đánh ác liệt, 
những chiến trường đẫm máu của các anh, với những chiến tích thật lẫy lừng của 
anh bộ đội Cụ Hồ được lưu giữ lại dấu ấn cho muôn đời qua hình ảnh, hiện vật và 
tư liệu. Từ những cái chén, cái bình uống nước của các anh bộ đội đến những sợi 
xiềng xích, gông cùm mà quân giặc đã hành hạ bộ đội ta. Từ đó các em học sinh 
mới hiểu, thấm thía cuộc sống hoà bình ngày hôm nay.
 Tham quan di tích lịch sử: Nhà đày Buôn Ma Thuột
 Cùng trong lần tham quan này các em đã được đến “ Bảo tàng dân tộc” nơi đây 
lưu giữ đầy đủ hình ảnh đồng bào dân tộc Êđê, Bana.., nhìn thấy được những nét 
văn hóa đặc trưng, những nét chạm trổ hoa văn tinh tế của người dân tộc trên quần 
áo, những bộ cồng chiêng, dụng cụ để thuần phục voi rừng, chiếc thuyền độc mộc 
do người đồng bào tự đẻo v.v, từ đó giúp các em hiểu thêm về nét văn hóa của 
dân tộc Êđê, Bana
 Các em hiểu thêm về văn hoá dân tộc các anh em sinh sống trên mảng đất quê 
hương Đắc Lắc. Hình ảnh chiếc xe tăng minh chứng lịch sử trong những ngày đấu 
tranh giải phóng tỉnh Đắc Lắc.
 Sau khi tham quan các dịa điểm tại thành phố Buôn Mê Thuột như Trung tâm 
văn hoá tỉnh, bảo tàng dân tộc, nhà đày đã giúp các em hiểu biết thêm về quê 
hương đất nước con người Việt Nam. Từ đó cố gắng phấn đấu học tập và rèn luyện 
tốt hơn, có ý thức bảo vệ và gìn giữ những giá trị truyền thống của cha anh.
 Tổ chức một buổi tham quan giáo dục truyền thống là một hình thức hoạt động 
dã ngoại có chủ đề, đã có điều kiện xác định, người thiết kế tổ chức có thể thực 
hiện bằng nhiều hình thức khác nhau, tuỳ thuộc vào mức độ hấp dẫn và hợp lý của 
Phan Văn Tuấn 9 Trường TH Krông Ana