SKKN Một số giải pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tại trường THPT Đông Hiếu đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục đào tạo hiện nay

 MỞ ĐẦU
 1. Lý do chọn đề tài
 Giáo dục (GD) Việt Nam đang phát triển trong bối cảnh thế giới có nhiều 
thay đổi nhanh chóng và phức tạp. Toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế về giáo dục 
đã trở thành xu thế tất yếu, đây cũng chính là cơ hội để giáo dục nước ta vươn 
đến đạt chuẩn của khu vực và thế giới. Trong thời gian qua, Đảng và Nhà nước 
ta cũng đã có rất nhiều những Chỉ thị, Nghị quyết cụ thể hóa các nhiệm vụ trong 
các thời kỳ khác nhau của giáo dục, đặc biệt chú trọng giáo dục phổ thông. Chỉ 
thị 40 của Ban Bí thư về Xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục 
[2], Chiến lược phát triển giáo dục phổ thông 20112020 [4], Nghị quyết 29 Hội 
nghị Trung ương 8 (khóa XI) [1], Văn kiện Đại hội đại biểu lần thứ XII [3], Nghị 
quyết 88 của Quốc hội về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, .... đã có 
xây dựng chiến lược phát triển giáo dục phổ thông trong những năm tới.
 GDPT là nền tảng cơ bản của hệ thống giáo dục quốc dân, có vị trí hết 
sức quan trọng, quyết định chất lượng nguồn lực lao động của đất nước. Không 
thể có chất lượng giáo dục phổ thông tốt nếu không có đội ngũ nhà giáo tương 
ứng về chất lượng. Đội ngũ nhà giáo yếu kém về mọi mặt thì dù chương trình, 
sách giáo khoa có tiên tiến đến đâu, cơ sở vật chất thiết bị dạy học có đầy đủ đến 
đâu cũng khó có thể đảm bảo được chất lượng giáo dục. Có đội ngũ nhà giáo và 
CBQL tốt thì mới phát huy được các điều kiện đảm bảo khác cho chất lượng 
giáo dục.
 Bậc THPT là giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp, là giai đoạn 
giáo dục 3 năm cuối của giáo dục phổ thông (từ lớp 10 đến lớp 12) nhằm phát 
triển năng lực theo sở trường, nguyện vọng của từng học sinh, bảo đảm học sinh 
tiếp cận nghề nghiệp, chuẩn bị cho giai đoạn sau giáo dục phổ thông có thể tham 
gia cuộc sống lao động. Điều kiện thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 
yêu cầu: “Số lượng và cơ cấu giáo viên (kể cả giáo viên thỉnh giảng, nếu có) bảo 
đảm để dạy các môn học và hoạt động giáo dục của chương trình giáo dục phổ 
thông; 100% giáo viên có trình độ được đào tạo đạt chuẩn hoặc trên chuẩn; được 
xếp loại đạt trở lên theo Chuẩn nghề nghiệp giáo viên cơ sở theo chuẩn nghề nghiệp đã quy định để đáp ứng đòi hỏi của nền giáo dục Việt 
Nam thế kỷ XXI, các nhà QLGD phải có năng lực quản lý tốt hoạt động BDGV 
trong bối cảnh đổi mới GD nước nhà. Từ những lý do nêu trên, tôi chọn đề tài 
“Một số giải pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tại trường Trung 
học phổ thông Đông Hiếu (thị xã Thái Hòa) đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo 
dục đào tạo hiện nay” để nghiên cứu.
 2. Mục đích nghiên cứu
 Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn về quản lý hoạt động BDGV 
THPT hiện nay, đề tài đề xuất các giải pháp quản lý hoạt động BDGV THPT tại 
trường THPT Đông Hiếu (thị xã Thái Hòa) trong bối cảnh đổi mới giáo dục ở 
Việt Nam.
 3. Phương pháp nghiên cứu
 3.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lỷ luận
 Trong đề tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu như: phân tích - tổng 
hợp, hệ thống hóa, khái quát hóa.. .các vấn đề lý luận nhằ m xây dựng cơ sở lý 
luận về quản lý hoạt động BDGV THPT trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện 
nay.
 3.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Trong đề tài, chúng tôi sử dụng các phương pháp nghiên cứu thực tiễn như:
 - Điều tra bằng phiếu đến các nhà quản lý GD và GV THPT tại một số 
trường THPT thị xã Thái Hòa, từ đó tổng kết và rút kinh nghiệm, tìm kiếm giải 
pháp quản lý hoạt động BDGV THPT ở trường THPT Đông Hiếu trong bối cảnh 
đổi mới GD ở Việt Nam.
 - Tổ chức thử nghiệm một số giải pháp được đề xuất trong đề tài.
 Từ đó, đối chiếu thử nghiệm để kiểm chứng các giải pháp đề xuất.
 3.3. Một số phương pháp khác
 - Xử lý số liệu hệ thống sơ đồ, bảng biểu, đồ thị trên các phần mềm;
 - So sánh, đối chiếu, thống kê, tổng hợp.
 4. Cấu trúc của đề tài
 Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Kiến nghị, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, 
phần Nội dung đề tài có 3 phần:
 Phần 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên trung PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên THPT trong bối 
cảnh đổi mới giáo dục
 1.1. Quan điểm của Đảng, Nhà nước về bồi dưỡng GV và quản lý hoạt 
động bồi dưỡng GV
 GV có vai trò quan trọng đối với sự phát triển GD, công tác BDGV trở 
thành một yếu tố để đảm bảo đội ngũ GV phát triển bền vững trước bối cảnh đổi 
mới giáo dục. Hoạt động BDGV đã khẳng định vị trí quan trọng của hoạt động 
này về mục tiêu cũng như nội dung, phương pháp, đặc trưng của hoạt động 
BDGV và các điều kiện đảm bảo hiệu quả hoạt động BDGV (trình độ chuyên 
môn, kỹ năng sư phạm, nhân cách nghề nghiệp). Kết quả các nghiên cứu trong 
nước đều khẳng định vị trí quan trọng của những người GV và coi hoạt động 
BDGV là một hoạt động không thể thiếu được trong hoạt động GD ở các cấp 
học, ngành học.
 Năm 2013, cùng với công cuộc đổi mới kinh tế - xã hội của đất nước, Nghị 
quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013, Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung 
ương khóa XI về Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu 
cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng 
xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, đã xác định những vấn đề liên quan đến 
GD-ĐT nói chung và công tác đào tạo, BD đội ngũ GV nói riêng. Nghị quyết đã 
khẳng định nhiệm vụ phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý là một nhiệm 
vụ có ý nghĩa then chốt, nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và đào tạo, 
“xây dựng quy hoạch, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo và cán bộ 
quản lý giáo dục gắn với nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm an ninh, 
quốc phòng và hội nhập quốc tế; thực hiện chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo theo từng 
cấp học và trình độ đào tạo”; “đổi mới mạnh mẽ mục tiêu, nội dung, phương 
pháp đào tạo, đào tạo lại, bồi dưỡng và đánh giá kết quả học tập, rèn luyện của 
nhà giáo theo yêu cầu nâng cao chất lượng, trách nhiệm, đạo đức và năng lực 
nghề nghiệp” [1].
 Mục tiêu xây dựng, phát triển đội ngũ nhà giáo là một trong những nội 
dung được thể hiện thường xuyên trong nhiều văn kiện của Đảng, Nhà nước, 
Chính phủ, Ngành GD-ĐT trong những năm gần đây. Hàng loạt các Chỉ thị, Theo Thông tư 32/2018/TT-BGĐT ngày 26 tháng 12 năm 2018 của Bộ 
GD&ĐT, chương trình giáo dục phổ thông tổng thể, bậc trung học phổ thông có 
nhiệm vụ “giúp học sinh tiếp tục phát triển những phẩm chất, năng lực cần thiết 
đối với người lao động, ý thức và nhân cách công dân, khả năng tự học và ý thức 
học tập suốt đời, khả năng lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với năng lực và sở 
thích, điều kiện và hoàn cảnh của bản thân để tiếp tục học lên, học nghề hoặc 
tham gia vào cuộc sống lao động, khả năng thích ứng với những đổi thay trong 
bối cảnh toàn cầu hoá và cách mạng công nghiệp mới” [5.6]
 Cùng với việc ban hành Chuẩn chức danh nghề nghiệp cho giáo viên các 
bậc học, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành “Quy định chuẩn nghề nghiệp giáo 
viên cơ sở giáo dục phổ thông” (Ban hành kèm theo Thông tư số 20/2018/TT-
BGDĐT ngày 22 tháng 8 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo) [6]. 
Điều đó cho thấy tầm quan trọng, vai trò của giáo viên phổ thông như thế nào 
trong quá trình đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục Việt Nam, góp phần đưa 
giáo dục Việt Nam tiến gần đến chuẩn khu vực và quốc tế.
 Sở GD và ĐT Nghệ An rất chú trọng đến công tác bồi dưỡng thường 
xuyên cho đội ngũ GV nói chung và GV THPT nói riêng. Toàn ngành tập trung 
thực hiện Kế hoạch 07-KH/UBND ngày 05/01/2018 của UBND Tỉnh Nghệ An 
về Đào tạo, bồi dưỡng nhà giáo và cán bộ quản lỷ cơ sở giáo dục đáp ứng yêu 
cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục phổ thông giai đoạn 2016-2020, định 
hướng đến 2025 trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Tại Hội thảo khoa học “Phát triển 
giáo dục phổ thông trên đại bàn tỉnh Nghệ An đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục 
hiện nay” (tháng 11/2018), trong tham luận “Phát triển giáo dục phổ thông trên 
địa bàn tỉnh Nghệ An, thực hiện Nghị quyết 26- NQ/TW và Nghị quyết 29-
NQ/TW đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện GD&ĐT”, Giám đốc Sở 
GD&ĐT Nghệ An đã nhấn mạnh một trong những giải pháp đột phá là xây dựng 
đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên đáp ứng yêu cầu phát triển phẩm 
chất, năng lực người học. Tham luận nhấn mạnh: “Phối hợp tổ chức đào tạo lại, 
bồi dưỡng thường xuyên cho đội ngũ cán bộ quản lý về quản trị trường học; cho 
đội ngũ giáo viên về năng lực, nghiệp vụ giảng dạy, giáo dục tương ứng với 
chuẩn phát triển phẩm chất, năng lực người 1.2. Một số khái niệm công cụ
 1.2.1. Bồi dưỡng và hoạt động bồi dưỡng giáo viên
 Khái niệm bồi dưỡng được dùng với nghĩa là cập nhật, bổ túc thêm một số 
kiến thức, kỹ năng cần thiết, nâng cao hiểu biết sau khi đã được đào tạo cơ bản, 
cung cấp thêm những kiến thức chuyên ngành, mang tính ứng dụng.
 Theo chúng tôi, BD được hiểu là hoạt động đảm bảo năng lực của đội ngũ 
luôn phù hợp với yêu cầu thực hiện nhiệm vụ của hệ thống trong điều kiện có sự 
biến đổi liên tục của hệ thống và môi trường, giúp chuyển hệ thống đến trạng 
thái mới thích ứng với những hoàn cảnh mới. Như vậy, BD hiểu theo nghĩa rộng 
là quá trình giáo dục, đào tạo nhằm hình thành nhân cách và những phẩm chất 
riêng biệt của nhân cách theo định hướng mục đích đã chọn. Còn hiểu theo nghĩa 
hẹp thì bồi dưỡng có thể coi là quá trình cập nhật kiến thức, kỹ năng còn thiếu 
hoặc đã lạc hậu, nhằm mục đích nâng cao và hoàn thiện năng lực hoạt động trong 
các lĩnh vực cụ thể nào đó.
 Hoạt động BDGV là hoạt động đặc trưng cho nghề dạy học. Do tính chất 
của nghề nghiệp mà hoạt động BDGV có nội dung rất phong phú. Hoạt động 
BDGV không chỉ giới hạn trong giảng dạy và làm công tác chủ nhiệm lớp, nó 
còn bao gồm cả các công việc như tự BD, BD giáo dục HS ngoài giờ lên lớp, 
BD sinh hoạt chuyên môn, nghiên cứu nội dung bài học, nghiên cứu khoa học 
giáo dục... Các nội dung hoạt động BDGV có mối liên hệ mật thiết với nhau, tạo 
thành một chỉnh thể thống nhất, trong đó, giảng dạy và giáo dục HS là hai nội 
dung hoạt động BD cơ bản của GV. Những nội dung khác phải phục vụ, hỗ trợ 
để GV thực hiện tốt hoạt động giảng dạy và giáo dục học sinh.
 Hoạt động BDGV diễn ra khi cá nhân GV và nhà trường có nhu cầu cần 
được bổ sung kiến thức, kỹ năng còn thiếu hoặc cần nâng cao kiến thức, kỹ năng 
chuyên môn, nghiệp vụ cho GV. Hoạt động BDGV bao gồm các yêu cầu: mục 
tiêu, nội dung, phương thức và kết quả bồi dưỡng; cấp bồi dưỡng, đối tượng 
được bồi dưỡng. Trong đó, nếu biết phát huy vai trò chủ thể của đối tượng được 
bồi dưỡng là GV sẽ quyết định đến chất lượng hoạt động BDGV.
 1.2.2. Quản lỷ hoạt động bồi dưỡng giáo viên
 Quá trình quản lý nói chung liên quan đến chủ thể quản lý, đối tượng quản 
lý, nội dung, phương thức và mục đích của quá trình quản lý. Quản lý là quản lý, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và đào tạo. Thực hiện chuẩn hóa đội 
ngũ nhà giáo theo từng cấp học và trình độ đào tạo”. [3]
 Trong những năm trước đó, Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung 
ương Đảng Cộng sản Việt Nam (khoá XI) đã thông qua Nghị quyết số 29/NQ- 
TW ngày 4 tháng 11 năm 2013 về Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào 
tạo đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị 
trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế; Quốc hội đã ban hành 
Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày 28 tháng 11 năm 2014 về Đổi mới chương 
trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông, góp phần đổi mới căn bản, toàn diện 
giáo dục và đào tạo. Ngày 27 tháng 3 năm 2015, Thủ tướng Chính phủ đã ban 
hành Quyết định số 404/QĐ-TTg phê duyệt Đề án đổi mới chương trình, sách 
giáo khoa giáo dục phổ thông. Mục tiêu đổi mới được Nghị quyết 88/2014/QH13 
của Quốc hội quy định: “Đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ 
thông nhằm tạo chuyển biến căn bản, toàn diện về chất lượng và hiệu quả giáo 
dục phổ thông; kết hợp dạy chữ, dạy người và định hướng nghề nghiệp; góp 
phần chuyển nền giáo dục nặng về truyền thụ kiến thức sang nền giáo dục phát 
triển toàn diện cả về phẩm chất và năng lực, hài hoà đức, trí, thể, mĩ và phát huy 
tốt nhất tiềm năng của mỗi học sinh”. Thực hiện các Nghị quyết của Đảng, Quốc 
hội và Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, “chương trình giáo dục phổ thông 
mới được xây dựng theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực của học 
sinh; tạo môi trường học tập và rèn luyện giúp học sinh phát triển hài hoà về thể 
chất và tinh thần, trở thành người học tích cực, tự tin, biết vận dụng các phương 
pháp học tập tích cực để hoàn chỉnh các tri thức và kĩ năng nền tảng, có ý thức 
lựa chọn nghề nghiệp và học tập suốt đời; có những phẩm chất tốt đẹp và năng 
lực cần thiết để trở thành người công dân có trách nhiệm, người lao động có văn 
hoá, cần cù, sáng tạo, đáp ứng nhu cầu phát triển của cá nhân và yêu cầu của sự 
nghiệp xây dựng, bảo vệ đất nước trong thời đại toàn cầu hoá và cách mạng công 
nghiệp mới”. [5].
 Hoạt động BDGV THPT trong bối cảnh đổi mới giáo dục phải thay đổi 
theo những yêu cầu mới của giáo dục, đào tạo nước nhà. Trong bối cảnh hiện 
nay, hoạt động BDGV THPT nhằm mục tiêu chuẩn bị năng lực cần thiết để người 
GV thực hiện thành công chương trình GDPT mới. Mục tiêu hoạt động