SKKN Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 3-4 tuổi tại Lớp Mầm 3 trường Mầm non Cư Pang

 Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 3-4 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
 Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU
 I. Đặt vấn đề
 Ở mọi thời đại, giáo dục chiếm một vị trí rất quan trọng. Cùng với một số 
ngành khác, giáo dục góp phần nâng cao nhận thức và đời sống xã hội của con 
người. Tuy nhiên, ở mỗi giai đoạn, giáo dục lại được tổ chức theo những cách 
thức khác nhau. Do đặc điểm lứa tuổi, việc giáo dục cho trẻ mầm non được triển 
khai theo phương châm “Học bằng chơi, chơi mà học”. Và giáo dục âm nhạc cho 
lứa tuổi này góp phần không nhỏ vào việc giáo dục toàn diện cho trẻ.
 Mục đích của giáo dục âm nhạc là giáo dục tình cảm đạo đức, thẩm mỹ 
cho trẻ. Giáo dục âm nhạc hình thành cho trẻ lòng yêu thiên nhiên, Tổ quốc, tình 
yêu thương con người. Không chỉ vậy, giáo dục âm nhạc còn là phương tiện 
nâng cao khả năng trí tuệ, phát triển thể chất, giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, 
củng cố kiến thức trẻ qua học tập, vui chơi. Quá trình trẻ tiếp xúc và hoạt động 
âm nhạc như học hát, nghe hát, vận động theo nhạc, chơi trò chơi âm nhạc... sẽ 
hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn diện, hài hoà, là 
sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực. Chính vì vậy, giáo dục âm 
nhạc cho trẻ mầm non là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng.
 Giáo dục âm nhạc mang lại 7 vai trò quan trọng cho trẻ mầm non: Tăng trí 
thông minh, tăng cường trí nhớ, tăng cường những mối quan hệ xã hội, giúp trẻ 
tự tin thể hiện chính mình, rèn luyện tính kiên nhẫn ngay từ nhỏ, giúp trẻ có thói 
quen học tập không ngừng nghỉ và tăng khả năng sáng tạo cho trẻ.
 Thực tế cho thấy, trẻ em ở tuổi mầm non rất nhạy cảm với âm nhạc. Trẻ 
thích nghe nhạc và hứng thú tham gia vào các hoạt động âm nhạc. Mục đích của 
giáo dục âm nhạc là giáo dục tình cảm đạo đức, thẩm mỹ cho trẻ. Giáo dục âm 
nhạc hình thành cho trẻ lòng yêu thiên nhiên, Tổ quốc, tình yêu thương con 
người; hình thành và phát triển ở trẻ những thói quen tốt trong sinh hoạt tập thể 
như: Tính tổ chức kỷ luật, tự chủ, mạnh dạn trước mọi người. Quá trình trẻ tiếp 
xúc và hoạt động âm nhạc như học hát, nghe hát, vận động theo nhạc, chơi trò 
 1 Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 3-4 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
 II. Mục đích nghiên cứu: 
 Nghiên cứu một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo 
dục âm nhạc cho trẻ 3-4 tuổi trong trường mầm non, nhằm rút ra kinh nghiệm tốt 
nhất và thực hiện một số giả pháp mới để trẻ phát triển tốt khả năng nghe nhạc, 
khả năng ca hát và tạo điều kiện cho trẻ hoạt động tư duy nhiều hơn, được tìm 
hiểu và được trải nghiệm trong những bài học đầu tiên. 
 Qua đề tài nhằm giúp giáo viên sử dụng tốt phương pháp dạy học theo 
chương trình mầm non mới, có nhiều kinh nghiệm, sáng tạo trong tiết dạy, giúp 
giáo viên dạy môn âm nhạc sinh động, nhẹ nhàng hơn. Tự tìm tòi, nghiên cứu 
các giải pháp mới gần gũi để đưa vào tiết dạy, tạo được môi trường học tập lấy trẻ 
làm trung tâm, tạo được niềm tin và thu hút sự quan tâm hỗ trợ của các bậc phụ 
huynh, nâng cao kiến thức cơ bản, kỹ năng âm nhạc cho trẻ.
 Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 I. Cơ sở lí luận của vấn đề
 - Âm nhạc là một bộ môn nghệ thuật dùng âm thanh để diễn đạt. Các yếu 
tố chính của nó là cao độ (điều chỉnh giai điệu), nhịp điệu (và các khái niệm liên 
quan của nó: tempo, tốc độ), âm điệu, và những phẩm chất âm thanh của âm sắc 
và kết cấu bản nhạc. Là âm thanh thanh nhạc hoặc công cụ âm thanh (hoặc cả 
hai) kết hợp theo cách như vậy để tạo ra vẻ đẹp của hình thức, sự hài hòa và biểu 
hiện cảm xúc.
 - Hoạt động âm nhạc ở lứa tuổi mầm non: Ở trường mầm non, đặc biệt là 
đối với lứa tuổi mẫu giáo, âm nhạc là một trong những loại hình nghệ thuật phát 
triển nâng lực cảm xúc, tưỏng tượng, sáng tạo, sự tập trung chú ý, khả năng diễn 
tả hứng thú của trẻ. Khác với các loại hình nghệ thuật như hội họa, văn học,... âm 
nhac không hoàn toàn xác định rõ những hình ảnh cụ thể. Âm nhạc bằng ngôn 
ngữ riêng là giai điệu, âm sắc, cường độ, nhịp độ, hòa âm, tiết tấu... cùng với thời 
gian đã thu hút, hấp dẫn, làm thỏa mãn nhu cầu tình cảm của trẻ.
 Âm nhạc là phương tiện giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh, phát triển 
 3 Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 3-4 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
có các góc/khu vực hoạt động ngoài trời được quy hoạch, thiết kế phù hợp, an 
toàn, sạch đẹp, tạo cơ hội cho trẻ hoạt động. Tiêu chí 5: Giáo viên là người trợ 
giúp trẻ. Tiêu chí 7: Tận dụng điều kiện, hoàn cảnh, tình huống thật để dạy cho trẻ.
 Căn cứ vào tài liệu bồi dưỡng thường xuyên Module MN 5: đặc điểm phát 
triển thẩm mỹ cho trẻ, những mục tiêu và kết quả mong đợi ở trẻ mầm non về 
mặt thẫm mĩ. Giáo dục phát triển thẫm mĩ là một trong năm mặt giáo dục phát 
triển toàn diện cho trẻ mầm non, góp phần hình thành những yếu tố đầu tiên của 
nhân cách, chuẩn bị cho trẻ em vào lớp 1.
 Hiểu được vai trò quan trọng của giáo dục âm nhạc trong quá trình hình 
thành nhân cách cho trẻ mầm non, âm nhạc gắn liền với con người từ lúc chào 
đời cho đến khi giã từ cuộc sống. Những tác phẩm âm nhạc được nghe từ thuở bé 
thường để lại những dấu ấn rất sâu sắc và khá lâu dài trong tình cảm, nhận thức 
của con người. Âm nhạc có sức mạnh vô cùng to lớn, thể hiện một cách tinh tế 
thế giới nội tâm của con người. Vì vậy tôi đã khảo sát và theo dõi đề tài: Một số 
biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 3-4 tuổi tại lớp mầm 3 
trường mầm non Cư Pang trong năm học 2017- 2018. Qua kết quả nghiên cứu 
của các đồng nghiệp khác nhận thấy chất lượng giáo dục âm nhạc được cải tiến 
rõ rệt: Trẻ hát đúng lời và giai điệu bài hát, trẻ đã có sự hứng thú khi tham gia 
hoạt động âm nhạc. Tuy nhiên một số trẻ chưa chủ động sáng tạo tham gia hoạt động 
âm nhạc, chưa thể hiện tốt cảm xúc trong âm nhạc. Vì vậy tôi sẽ tìm tòi đưa ra những 
giải pháp và biện pháp để khắc phục tồn tại mà đồng nghiệp chưa khắc phục được.
 II. Thực trạng vấn đề: 
 Năm học 2018 - 2019 tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp Mẫu 
giáo 3-4 tuổi với tổng số học sinh 21 cháu sinh, trong đó 14 cháu nữ, 16 trẻ dân 
tộc thiểu số. Trong quá trình chăm sóc nuôi dưỡng, giáo dục trẻ bản thân tôi đã 
nhận thấy một số thuận lợi và khó khăn như sau:
 * Thuận lợi: Phần lớn trẻ mạnh dạn, hồn nhiên, đạt yêu cầu về chuẩn phát 
triển thể chất, phát triển ngôn ngữ và tình cảm xã hội, biết cảm thụ cái hay, cái 
đẹp trong cuộc sống xung quanh bé. 
 5 Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 3-4 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
giáo dục, luôn cố gắng tìm tòi, học hỏi và sáng tạo trong tổ chức các hình thức 
giúp trẻ tích cực hoạt động. 
 Một số phụ huynh còn chưa hiểu được tầm quan trọng của giáo dục âm 
nhạc trong đời sống của trẻ, không thích cho trẻ múa hát và chỉ quan tâm việc 
dạy trẻ học chữ và làm toándo đó sự phối kết hợp trong vấn đề giáo dục còn 
hạn chế. 
 Vì vậy kết quả đạt được của lớp Mầm 1 năm học 2017- 2018 kết quả như sau:
 Đạt Chưa đạt
 Nội dung
 Số lượng Tỷ lệ Số lượng Tỷ lệ
 Trẻ tập trung, hứng thú, tích cực trong 
 8/25 32% 17/25 68%
giờ hoạt động âm nhạc.
 Trẻ hát rõ lời, đúng giai điệu bài hát. 6/25 24% 19/25 76%
 Trẻ có khả năng vận động theo nhạc. 9/25 36% 16/25 64%
 Trẻ mạnh dạn, tự tin tham gia biểu diễn 
 11/25 44% 14/25 56%
văn nghệ.
 Xuất phát từ những thực tế trên, nhiệm vụ đặt ra là phải làm sao để trẻ phát 
triển lĩnh vực thẫm mĩ một cách có hiệu quả đúng với kết quả mong đợi mà độ 
tuổi trẻ cần đạt được đó là nhiệm vụ mà giáo viên cần đưa ra các giải pháp phù 
hợp với đặc điểm tình hình thực tế của lớp. Bước sang năm học này tôi thấy 
mình tích lũy được một số kinh nghiệm cũng như đồ dùng của bộ môn khi tổ 
chức cho trẻ làm quen với âm nhạc. Do vậy, tôi muốn áp dụng thử nghiệm những 
kinh nghiệm đó để nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với âm nhạc nhằm đạt 
kết quả tốt trong năm học này. Nhiệm vụ cụ thể như sau:
 - Tạo môi trường âm nhạc để kích thích trẻ tham gia hoạt động. 
 - Đổi mới hình thức, phương pháp cho trẻ hoạt động âm nhạc trong giờ 
hoạt động có chủ đích.
 - Tổ chức cho trẻ hoạt động âm nhạc thông qua các hoạt động khác.
 7 Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 3-4 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
kiện cho trẻ sáng tạo ra các kiểu áo váy... theo ý tưởng cá nhân, phục vụ chơi vũ 
hội hóa trang, nhảy múa tự do. 
 Tham khảo những ý tưởng làm nhạc cụ âm nhạc từ các bạn đồng nghiệp 
làm phong phú hơn các dụng cụ âm nhạc. Khuyến khích trẻ tự làm hay cùng trẻ 
trang trí một số đồ dùng đồ chơi để vỗ hay gõ đệm bài hát nhằm gây hứng thú 
cho trẻ khi sử dụng. Có thể cho trẻ phối hợp chơi với nhóm tạo hình trang trí váy 
áo, làm mặt nạ hóa trang.... Trẻ rất thích thú khi được sử dụng đồ dùng do chính 
trẻ tạo ra, để thực hiện các hoạt động âm nhạc. 
 Sưu tầm thể hiện phong phú các thể loại băng nhạc thiếu nhi, mầm non, 
dân ca... các loại nhạc cụ dân tộc. Ngoài ra, còn có một số đồ dùng khuyến khích 
trẻ sáng tạo trong vận động theo nhạc như: khăn choàng, vòng đeo tay, hoa đeo 
tay, bông cổ vũ... Tất cả những đồ dùng, đồ chơi trên đều phải ở trạng thái mở, 
trẻ dễ dàng lấy và sử dụng. Khi bố trí góc âm nhạc cần chú ý sao cho ở nơi đó 
tiếng ồn ào trẻ tạo ra tại góc không ảnh hưởng, làm phiền đến những hoạt động 
yên tĩnh ở góc khác.
 ĐÓ kích thích tính tò mò, ham hiểu biết, lôi cuốn trẻ vào góc chơi âm nhạc, 
tôi luôn chú ý thay đổi chất liệu, những thiết bị tạo âm thanh khác nhau định kỳ, 
tạo điều kiện cho trẻ sử dụng tối đa.
 Tại góc âm nhạc, tôi cũng chú ý tạo điều kiện cho trẻ thể hiện những ý 
tưởng, mong muốn của trẻ, đặc biệt phát huy tác dụng của trẻ hỗ trợ nhau, liên 
kết với nhau tổ chức các hoạt động mang tính nghệ thuật. 
 + Môi trường ngoài trời: 
 Thực hiện quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm 
non theo tiêu chí 4: Có các góc/ khu vực hoạt động ngoài trời được quy hoạch, 
thiết kế phù hợp, an toàn, sạch đẹp, tạo cơ hội cho trẻ hoạt động. Chỉ số 8: Có 
các góc/ khu vực khác nhau được qui hoạch phù hợp, thân thiện với trẻ. Khu vực 
cho trẻ hoạt động ngoài trời có sân bãi sạch sẽ, thoáng mát, đảm bảo tuyệt đối an 
toàn cho trẻ. 
 9 Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 3-4 tuổi tại lớp mầm 3 trường Mầm non Cư Pang
 * Giải pháp 2: Đổi mới hình thức, phương pháp cho trẻ hoạt động 
âm nhạc trong giờ hoạt động có chủ đích.
 - Để tổ chức giờ hoạt động chung về bộ môn âm nhạc đạt hiệu quả 
cao, người giáo viên cần phải có được các thủ thuật vào bài khác nhau, phù hợp 
với từng tiết dạy âm nhạc được kết hợp với các trò chơi để gây được hứng thú 
và thu hút sự chú ý cho trẻ vào giờ học. Trong quá trình tổ chức cho trẻ tham 
gia hoạt động âm nhạc trong giờ hoạt động chung giáo viên phải có được hình 
thức tổ chức tiết học sao cho thật thoải mái, không gò ép, mọi phương pháp đưa 
ra phải phù hợp với khả năng, với nhận thức của trẻ và phải có tác dụng phát 
huy tính tích cực chủ động ở trẻ.
 Ví dụ: Giờ dạy hát “Cháu yêu bà” tôi kết hợp giới thiệu bài cho trẻ ngay từ 
hoạt động ngoài trời: thu hút trẻ đến góc hoạt động “gia đình của bé”, giới thiệu 
những công việc của bà để khơi gợi cho trẻ lòng yêu kính bà. Sau đó bước vào giờ 
hoạt động có chủ đích, tôi cho một trẻ hóa trang thành bà với mái tóc bạc phơ đang 
ngồi chải tóc, lần lượt các cháu được đến chải tóc cho bà, chăm sóc bà để trẻ hứng thú 
khi vào hoạt động có chủ đích. 
 - Trẻ mầm non đôi lúc hát còn ngọng, sai lời vì thế giáo viên cần chú ý đến 
kỹ năng phát âm của trẻ để có sự điều chỉnh và sửa sai rèn luyện cho trẻ. Đồng 
thời để có một tiết học sôi nổi và hào hứng ngay từ đầu, giáo viên trước khi tổ 
chức hoạt động cũng phải tự luyện giọng hát và nghe hát để giúp trẻ cảm thụ 
âm nhạc một cách chính xác. Ngoài ra, cần kết hợp sử dụng đồ dùng điện tử hiện 
đại như: vi tính, máy chiếu, tranh ảnh,Chuẩn bị tranh vẽ, sưu tầm tranh ảnh từ 
họa báo, lịch có nội dung về hoạt động âm nhạc, nội dung bài sắp học để trang 
trí lớp học. 
 - Sử dụng dụng cụ âm nhạc trong tiết học để thêm phần sinh động, bởi vì 
đồ chơi là nhu cầu tự nhiên không thể thiếu đối với cuộc sống của trẻ. 
 Ví dụ: Khi thực hiện các hoạt động âm nhạc mà trọng tâm là vận động. 
Ngoài các dụng cục thường có như phách tre, xắc xô tôi còn sử dụng các dụng cụ 
 11 Người thực hiện: Phạm Thị Như Ngọc