SKKN Một số biện pháp quản lý, chỉ đạo nâng cao chất lượng công tác đảm bảo an toàn, phòng, chống tai nạn thương tích cho trẻ trong trường mầm non

 ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN GIA LÂM
 TRƯỜNG MẦM NON QUANG TRUNG
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
 MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ, CHỈ ĐẠO NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC ĐẢM BẢO AN TOÀN, PHÒNG CHỐNG 
 TAI NẠN THƯƠNG TÍCH CHO TRẺ
 TRONG TRƯỜNG MẦM NON
 Tác giả : Đào Thị Thu Hoài
 Lĩnh vực : Quản lý
 Cấp học : Mầm non
 NĂM HỌC 2018-2019 “Một số biện pháp quản lý, chỉ đạo nâng cao chất lượng công tác đảm bảo an 
 toàn, phòng, chống tai nạn thương tích cho trẻ trong trường mầm non”
 I. ĐẶT VẤN ĐỀ
 Giáo dục Mầm non là cấp học mở đầu trong hệ thống giáo dục quốc dân, 
chiếm vị trí quan trọng để đào tạo nên những con người phát triển toàn diện. 
Trong giáo dục Mầm Non có nhiệm vụ xây dựng cơ sở ban đầu, đặt nền móng 
cho việc hình thành nhân cách con người. Trách nhiệm nặng nề và cao cả ấy phụ 
thuộc vào sự chỉ đạo sát sao của cán bộ quản lý và giáo viên mầm non tạo nên 
nền tảng vững chắc, là chặng đường khôn lớn của trẻ, giúp trẻ có một cơ thể 
hoàn mỹ, giàu về tâm hồn, đẹp về ý tưởng.
 Khoa học và thực tiễn đã chứng minh, trẻ em lứa tuổi từ 0 - 6 tuổi là giai 
đoạn phát triển nhanh, mạnh mẽ về thể lực và trí lực cũng như toàn bộ cơ thể. 
Đó là giai đoạn khám phá, trải nghiệm, hình thành những kĩ năng cần thiết cho 
cả cuộc đời, vì vậy trẻ rất hiếu động và luôn có sự mày mò tìm hiểu trong cuộc 
sống hàng ngày, chính khả năng hiếu động, tính tự tin và tò mò trong khi trẻ 
hoàn toàn chưa có kinh nghiệm trong việc tự phòng tránh tai nạn và đảm bảo an 
toàn cho chính mình sẽ dẫn tới việc trẻ bị tai nạn bất cứ lúc nào. Bên cạnh đó, 
cách chăm sóc, giáo dục trẻ không đúng hoặc không có phương pháp cũng dẫn 
tới các sang chấn về tâm lý - gây ra các tai nạn về tinh thần đối với trẻ. Vì vậy, 
việc quản lý bảo vệ an toàn, phòng chống tai nạn cho trẻ là vô cùng quan trọng 
đối với sự phát triển của trẻ trong trường mầm non.
 Trong những năm gần đây, tai nạn thương tích xảy ra đối với trẻ em rất 
nhiều, tại lễ công bố kết quả khảo sát quốc gia tai nạn thương tích tại Việt Nam 
được tổ chức tại Hà Nội đã nêu rõ: “Tai nạn thương tích là một vấn đề sức khỏe 
cộng đồng tại Việt Nam với tỉ lệ tử vong và thương tích cao so với các bệnh lây 
nhiễm và không lây, trong đó, tai nạn giao thông đường bộ và đuối nước là 
những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho cộng đồng Việt Nam”. Trong đó, 
“5 nguyên nhân tai nạn thương tích gây tử vong hàng đầu ở nhóm trẻ em/vị 
thành niên từ 0-19 tuổi là: tai nạn giao thông, ngã, động vật tấn công, vật sắc và 
bỏng”. Chính vì vậy, việc phòng, chống tai nạn thương tích là một việc hết sức 
cấp bách hiện nay, đòi hỏi toàn xã hội phải có những hành động thiết thực để 
ngăn chặn những nguy cơ tai nạn thương tích đe dọa đến tính mạng và sức khỏe 
của trẻ em nước ta, đặc biệt là trẻ lứa tuổi mầm non, những chủ nhân tương lai 
của đất nước.
 Tình hình tai nạn thương tích ở trẻ em trong các cơ sở giáo dục trẻ ở nước 
ta đặc biệt là trong các trường mầm non hiện nay cũng thường xảy ra. Do cơ sở 
vật chất không đảm bảo yêu cầu, số lượng trẻ quá đông, trong khi đó, trẻ em lại 
rất hiếu động, tò mò, chưa có kinh nghiệm nên rất dễ xảy ra các tai nạn như: 
ngã, chấn thương chảy máu, hóc sặc, bỏng Mặt khác, một số giáo viên mầm 
 1 “Một số biện pháp quản lý, chỉ đạo nâng cao chất lượng công tác đảm bảo an 
 toàn, phòng, chống tai nạn thương tích cho trẻ trong trường mầm non”
 II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Thuận lợi
 - Trường luôn nhận được sự quan tâm động viên và tạo điều kiện giúp đỡ 
của UBND huyện Gia Lâm, Phòng GD&ĐT huyện Gia Lâm về cơ sở vật chất 
và chuyên môn nghiệp vụ.
 - Trường có hệ thống phòng lớp, có sân chơi, đồ chơi ngoài trời cho trẻ hoạt 
động, các phòng, lớp đều được trang bị trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi phục vụ 
cho công tác giảng dạy chăm sóc giáo dục trẻ. 
 - Trường có góc y tế và nhân viên y tế, Tủ thuốc được trang bị đầy đủ cho 
công tác sơ cấp cứu ban đầu: bông, băng, gạt, dầu gió, thuốc sát trùng, các nẹp 
bằng tre,....
 - Đội ngũ cán bộ quản lý có trình độ chuyên môn trên chuẩn, nhiệt tình 
năng động, luôn nỗ lực học tập, tìm tòi nghiên cứu phấn đấu xây dựng trường 
ngày một phát triển, luôn làm tốt công tác xã hội hóa trong công tác phối hợp 
xây dựng trường lớp, đầu tư cơ sở vật chất , trang thiết bị phục vụ cho công tác 
giảng dạy, chăm sóc giáo dục trẻ.
 - Đội ngũ đoàn kết, nhiệt tình, tâm huyết, yêu thương trẻ, có trình độ 
chuyên môn đạt chuẩn và trên chuẩn.
 - Phụ huynh quan tâm, tin tưởng vào chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ của 
nhà trường. 
 - Trẻ ngoan, có nề nếp, có kiến thức và kỹ năng hoạt động, tích cực tham 
gia vào các hoạt động do trường, lớp tổ chức.
2. Khó khăn
 - Một số hạng mục công trình do sử dụng cũng đã lâu nên bắt đầu có dấu 
hiệu xuống cấp hư hỏng phần nào ảnh hưởng đến công tác chăm sóc trẻ cũng 
như có thể gây nguy hiểm cho trẻ.
 - Nguồn kinh phí tự chủ chi cho đầu tư xây dựng cơ bản, tu sửa trường lớp 
hạn hẹp nên ảnh hưởng phần nào đến sửa chữa cũng như trang bị cơ sở vật chất 
khi cần.
 - Một số giáo viên còn chưa thật sự chủ động tích cực, linh hoạt trong công 
tác chăm sóc giáo dục trẻ, kỹ năng sơ cấp cứu, kinh nghiệm phòng, chống tai 
nạn thương tích cho trẻ còn hạn chế.
 - Công tác quản lý chỉ đạo đôi khi còn chưa được sát sao, chưa kịp thời.
 - 1 số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến tình hình sức khỏe cũng như 
khả năng của trẻ nên công tác phối hợp chăm sóc trẻ còn gặp một số khó khăn 
nhất định.
 3 “Một số biện pháp quản lý, chỉ đạo nâng cao chất lượng công tác đảm bảo an 
 toàn, phòng, chống tai nạn thương tích cho trẻ trong trường mầm non”
 Việc xây dựng kế hoạch có bốn mục đích quan trọng: 1) ứng phó với sự 
bất định và sự thay đổi; 2) Tập trung sự chú ý vào các mục tiêu; 3)Tạo khả năng 
đạt các mục tiêu một cách kinh tế, và 4) Giúp cho các nhà quản lý có khả năng
kiểm soát quá trình tiến hành nhiệm vụ.
 Vì vậy, lập kế hoạch (xây dựng kế hoạch) có ý nghĩa đặc biệt quan trọng,, 
là một trong những nhiệm vụ cơ bản của công tác quản lý nói chung và quản lý 
bảo vệ an toàn, phòng, chống tai nạn thương tích cho trẻ nói riêng. V.I.Lê nin đã 
từng ví: “Mọi kế hoạch đều là thước đo, tiêu chuẩn, đèn pha và là cái mốc”. 
 Trước đây, các bản kế hoạch phòng, chống tai nạn thương tích cho trẻ chỉ 
là mang tính hình thức đối phó, xây dựng ra cho đủ văn bản giấy tờ. Các bản kế 
hoạch thường chưa xác định rõ nội dung của công tác bảo đảm an toàn, phòng 
chống tai nạn thương tích gồm các hoạt động gì, thông tin thường thiếu cụ thể, 
chưa xác định rõ được nhiệm vụ trọng tâm . Chưa biết cách xây dựng (lập kế 
hoạch) công tác bảo đảm an toàn, phòng, chống tai nạn thương tích cho trẻ,..., 
nhiều bản kế hoạch được xây dựng nội dung chỉ là thống kê các công việc của 
nhân viên y tế,... Do vậy, khi bản kế hoạch được tổ chức thực hiện , không có 
người thực hiện, không có người giám sát,...dẫn đến hiệu quả của bản kế hoạch 
chưa cao.
 Chính vì vậy, khi thực hiện đề tài, tôi đã nghiên cứu cách thức lập kế 
hoạch sao cho hiệu quả dựa vào các tài liệu hướng dẫn và qua thực tế đúc rút 
kinh nghiệm. Căn cứ vào kế hoạch xây dựng trường học an toàn, phòng, chống 
tai nạn thương tích của Phòng GD&ĐT hướng dẫn, căn cứ vào tình hình thực tế 
của trường, tôi đã xây dựng kế hoạch phòng, chống tai nạn thương tích tổng thể 
của trường bám sát mục tiêu, nhiệm vụ năm học của trường đề ra, kiện toàn ban 
chỉ đạo phòng chống tai nạn thương tích bao gồm Ban giám hiệu, Y tế, Tổ 
trưởng, khối trưởng, phân công rõ trách nhiệm cho từng thành viên. Sau đó, từ 
kế hoạch tổng thể, tôi đi sâu xây dựng kế hoạch hành động cụ thể. Trong bản kế 
hoạch sẽ có nội dung công việc hay tên hành động, có thời gian bắt đầu và kết 
thúc, địa điểm, có người thực hiện, người phối hợp, người giám sát, dự kiến kết 
quả.
 Mẫu của bản kế hoạch như sau:
 Người 
 Người Hướng 
 thực Kết 
STT Tên hoạt động Thời gian giám khắc 
 hiện/phối quả
 sát phục
 hợp
 5 “Một số biện pháp quản lý, chỉ đạo nâng cao chất lượng công tác đảm bảo an 
 toàn, phòng, chống tai nạn thương tích cho trẻ trong trường mầm non”
- Cách phòng tránh các tai nạn thương tích thường gặp;
- Hướng dẫn một số kỹ thuật sơ cấp cứu thông thường;
- Xây dựng trường học an toàn, phòng, chống tai nạn thương tích cho trẻ.
 Đồng thời tôi cũng yêu cầu đồng chí Y tế được tham gia các buổi tập huấn 
về tập huấn sơ cấp cứu ban đầu cho trẻ do cấp trên tổ chức sẽ về tập huấn lại cho 
giáo viên, nhân viên tại trường. Mặt khác, tôi cũng mua các đĩa, sách hướng dẫn 
sơ cấp cứu tai nạn thương tích thường gặp ở trẻ em phát cho các lớp để giáo viên 
tự học được ở mọi lúc mọi nơi.
 Để những kiến thức và kỹ năng về công tác đảm bảo an toàn, phòng 
chống, tai nạn thương tích cho trẻ đi sâu hơn vào với giáo viên, nhân viên tôi đã 
đưa các câu hỏi có nội dung liên quan tới nội dung, các biện pháp đảm bảo an 
toàn cho trẻ, các kỹ năng chăm sóc, xử trí các tai nạn thường gặp vào các đề thi 
lý thuyết các hội thi: Hội thi “Quy chế chăm sóc nuôi dưỡng trẻ”, Hội thi “Giáo 
viên dạy giỏi, nhân viên nuôi dưỡng giỏi cấp trường”,...
 Bằng việc bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng về công tác bảo đảm an toàn, 
phòng, chống tai nạn thương tích cho giáo viên, nhân viên như vậy, đã góp phần 
nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, nhân viên trường tôi về tầm quan 
trọng của việc đảm bảo an toàn cho trẻ. Cán bộ, giáo viên, nhân viên đã có 
những hiểu biết về nội dung, các biện pháp và sự cần thiết của việc đảm bảo an 
toàn, phòng, chống tai nạn thương tích cho trẻ trong trường mầm non. Không 
những vậy, qua các buổi tập huấn, cán bộ, giáo viên, nhân viên trường tôi đã 
nắm được các kỹ năng xử trí các tai nạn thường gặp, không chỉ để chăm sóc trẻ 
ở trường, mà còn chăm sóc được con em mình tại gia đình.
3.4. Biện pháp 4: Chỉ đạo giáo viên lồng ghép các nội dung giáo dục phòng, 
chống tai nạn thương tích cho trẻ vào chương trình chăm sóc giáo dục trẻ.
 Tôi hiểu rằng, các cô có cẩn thận bảo vệ trẻ đến đâu cũng không thể tránh 
được những thiếu sót dẫn đến trẻ bị tai nạn thương tích vì đặc điểm tâm sinh lý 
của trẻ rất hiếu động, hay nghịch ngợm, thích tìm tòi, khám phá mọi vật xung 
quanh. Vì vậy, bên cạnh việc bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng cho giáo viên, tôi đã 
chỉ đạo triển khai, lồng ghép các nội dung phòng, chống tai nạn thương tích cho 
trẻ vào chương trình giáo dục theo chủ đề để trẻ có thể tự bảo vệ, phòng tránh 
được các tai nạn thương tích có thể xảy ra với mình . 
 Tùy theo độ tuổi, khả năng của trẻ, tùy theo từng chủ đề và căn cứ vào kết 
quả mong đợi của trẻ theo lĩnh vực phát triển, để giúp trẻ nhận biết và tránh một 
số nguy cơ không an toàn, tôi đã cùng giáo viên lựa chọn và đưa các nội dung 
giáo dục phòng, chống tai nạn thương tích theo từng chủ đề vào hoạt động học 
hoặc hoạt động khác sao cho tự nhiên, khéo léo, lồng ghép một cách nhẹ nhàng, 
 7 “Một số biện pháp quản lý, chỉ đạo nâng cao chất lượng công tác đảm bảo an 
 toàn, phòng, chống tai nạn thương tích cho trẻ trong trường mầm non”
* Lứa tuổi Mẫu giáo
 Nội dung giáo dục phòng , chống tai nạn 
STT Chủ đề sự kiện
 thương tích
 1 Trường mầm non - Nhận biết những vật dụng, nơi an toàn và 
 không an toàn tại trường.
 - Mối nguy hiểm khi theo người lạ, ra khỏi khu 
 vực lớp, trường khi chưa được phép của cô 
 giáo, giữ an toàn cho bản thân và cho bạn khi 
 chơi.
 2 Bản thân - Phòng tránh nguy hiểm: Tập nói với người lớn 
 khi bị lạc: địa chỉ, số nhà, tên bố mẹ hoặc anh 
 chị
 3 Gia đình - An toàn khi sử dụng đồ dùng trog gia đình, 
 tránh những vật dụng, nơi nguy hiểm.
 4 Nghề nghiệp - An toàn: tránh nơi nguy hiểm ở các khu vực 
 sản xuất. 
 - An toàn tránh một số dụng cụ của nghề: mối 
 nguy hiểm khi nghịch và nhặt bơm kim tiêm ( 
 vì dễ bị lây nhiễm bệnh),.....
 5 Giao thông - An toàn khi tham gia giao thông
 6 Nước và các hiện tượng - Nhận biết và tránh những nơ nguy hiểm: ao, 
 thời tiết (MGL) hồ, bể chứa nước,...
 Nước- Mùa hè - Bác 
 Hồ
 ( MGB + MGN)
 7 Thế giới thực vật - Mối nguy hiểm khi trèo cây, trú mưa dưới gốc 
 cây to
 8 Thế giới động vật - Mối nguy hiểm khi đến gần chó, mèo lạ, cẩn 
 thận khi tiếp xúc với một số con vật
 9 Quê hương - đất nước - An toàn khi tham gia lễ hội tại quê hương
 10 Trường tiểu học - An toàn: Mối nguy hiểm khi chọc bút, ném 
 thước kẻ vào bạn,..
 Với các nội dung giáo dục như trên, tôi hướng dẫn giáo viên tích hợp một 
cách nhẹ nhàng vào các tiết học thông qua hình thức giáo dục trẻ hoặc tổ chức 
thành một tiết học hoặc thông qua các giờ hoạt động vui chơi, hoạt động 
 9