SKKN Một số biện pháp quản lí nhằm nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục trải nghiệm cho học sinh trong trường Tiểu học

 z
 ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN CẦU GIẤY
 TRƯỜNG TIỂU HỌC NAM TRUNG YÊN
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÍ NHẰM NÂNG CAO 
 CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO HỌC 
 SINH TRONG TRƯỜNG TIỂU HỌC
 Lĩnh vực SKKN/ Môn: Quản lý.
 Cấp học: Tiểu học
 Tên tác giả: Đặng Thị Trà
 Đơn vị: Trường Tiểu học Nam Trung Yên
 Chức vụ: Phó hiệu trưởng
 NĂM HỌC: 2020 – 2021 1
 A. PHẦN MỞ ĐẦU
 1. Lí do chọn đề tài
 Trong hệ thống giáo dục quốc dân, Giáo dục Tiểu học có một vị trí đặc 
biệt quan trọng bởi đây là bậc học “nền móng” để xây dựng một “ngôi nhà mới- 
con người mới”. Đối tượng của bậc học này là trẻ em chập chững cắp sách đến 
trường để học những lễ nghi, ứng xử ở nhà trường, gia đình và xã hội; những 
kiễn thức văn hóa và khoa học cơ bản đầu tiên.
 Một trong những nhiệm vụ cần thực hiện nghiệm túc nhằm đạt hiệu quả 
cao trong công tác quản lý nhà trường cấp Tiểu học, theo hướng dẫn thực hiện 
nhiệm vụ năm học 2020-2021 cấp tiểu học của Phòng GD&ĐT quận Cầu Giấy, 
đó là: Tiếp tục thực hiện sáng tạo các nội dung của hoạt động “ Xây dựng trường 
học thân thiện, học sinh tích cực”, chú trọng các hoạt động nội ngoại khóa; tăng 
cường các hoạt động thực hành, hoạt động trải nghiệm, kĩ năng vận dụng kiến 
thức vào thực tiễn phù hợp với tình hình thực tế của nhà trường, địa phương và 
khả năng học tập của học sinh. Chú trọng giáo dục đạo đức lối sống, giá trị sống, 
kĩ năng sống , hiểu biết xã hội cho học sinh
 Điều 9, Thông tư số 30 /2014/TT-BGDĐT ngày 28 tháng 8 năm 2014 của 
Bộ trưởng Bộ Giáo đực và Đào tạo - Quy định đánh giá thường xuyên sự hình 
thành và phát triển phẩm chất của học sinh: "Các phẩm chất của học sinh được 
hình thành và phát triển trong quá trình học tập, rèn luyện, hoạt động trải 
nghiệm cuộc sống trong và ngoài nhà trường". Giáo viên đánh giá mức độ hình 
thành và phát triển một số phẩm chất của học sinh thông qua các biểu hiện hoặc 
hành vi. Để hình thành, phát triển năng lực và phẩm chất học sinh tiểu học trong 
và ngoài nhà trường một cách toàn diện và hiệu quả. Yêu cầu đặt ra đối với các 
nhà quản lý giáo dục nói riêng và các thầy cô giáo nói chung là vô cùng quan 
trọng. Cần đảm bảo tốt hoạt động dạy học các môn học theo quy định của Bộ 
giáo dục và đào tạo, đồng thời phải đảm bảo hoạt động giáo dục trải nghiệm một 
cách tích cực phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý học sinh tiểu học.
 Khoản 3 điều 29/Điều lệ trường tiểu học (dự thảo 2015), quy định: "Hoạt 
động giáo dục trải nghiệm bao gồm sinh hoạt tập thể, hoạt động vui chơi, thể 
dục thể thao, tham quan du lịch, giao lưu văn hoá; hoạt động bảo vệ môi trường; 
lao động công ích và các hoạt động xã hội khác".
 Trong những năm học trước mặc dù Ban giám hiệu nhà trường đã quan 
tâm sâu sắc tới hoạt động đoàn thể trong nhà trường nói chung và hoạt động 
giáo dục trải nghiệm cho học sinh nói riêng cũng đã góp phần nâng cao chất 
lượng hiệu quả trong các hoạt động như: sinh hoạt tập thể đã từng bước đi vào 
nề nếp, thể dục thể thao cũng đã đạt nhiều thành tích cao song do phần đa là phát 
triển từ năng lực sở trường vốn có hoặc do các em có cha mẹ bồi dưỡng tập 3
 3. Đối tượng nghiên cứu: 
 Toàn bộ học sinh của trường.
 4. Mục đích nghiên cứu:
 - Tìm hiểu về cơ sớ lý luận, và thực tiễn giáo dục
 - Nghiên cứu về nội dung thực hiện và có những biện pháp thích hợp, để 
nâng cao hiệu quả giáo dục trong năm học.
 - Công tác được giao đối với nội dung ý nghĩa của đề tài nghiên cứu, từ 
đó rút ra những kinh nghiệm trong khi thực hiện
 - Có những đề xuất về những tài liệu "cần và đủ" trong khi tổ chức hoạt động.
 5. Thời gian nghiên cứu:
 Từ tháng 9 năm 2020 đến hết tháng 3 năm 2021. 5
3. Kế hoạch tổ chức Hoạt động trải nghiệm
 - Hoạt động trải nghiệm được quy định 105 tiết/năm học, trong đó: 35 tiết 
sinh hoạt dưới cờ (nhóm lớn, quy mô trường); 35 tiết sinh hoạt lớp (nhóm lớn, 
quy mô lớp học); 35 tiết hoạt động trải nghiệm theo chủ đề, hoạt động câu lạc bộ 
(quy mô lớp học, nhóm lớp học).
 Thời lượng dành cho nội dung giáo dục của địa phương nằm trong tổng thời 
lượng thực hiện chương trình Hoạt động trải nghiệm, được tích hợp trong bốn 
loại hình hoạt động chủ yếu nêu ở mục 2.
 - Khuyến khích tổ chức các hoạt động trải nghiệm ngoài nhà trường đối với 
các cơ sở giáo dục có đủ điều kiện nhưng cần đảm bảo mục tiêu giáo dục và an 
toàn cho học sinh. Ngoài các nội dung của Hoạt động trải nghiệm được quy định 
trong chương trình, các cơ sở giáo dục có thể tổ chức một số hoạt động giáo dục 
ngoài nhà trường, hoạt động câu lạc bộ (tự chọn) thực hiện ngoài giờ lên lớp 
theo quy định hiện hành của Bộ GDĐT.
 - Căn cứ quy mô và nội dung của từng hoạt động cụ thể việc tổ chức Hoạt 
động trải nghiệm, đặc biệt tổ chức ở quy mô khối lớp, quy mô trường phải có sự 
tham gia, phối hợp, liên kết của nhiều lực lượng giáo dục: giáo viên chủ nhiệm, 
Tổng phụ trách, giáo viên dạy học các môn chuyên biệt (Âm nhạc, Mĩ thuật, Thể 
chất), Ban giám hiệu nhà trường, các tổ chức chính trị, xã hội, cha mẹ học sinh, 
các nhà tài trợ,.. .Các hoạt động trải nghiệm được tổ chức ngoài lớp học, ngoài 
trường học khuyến khích cha mẹ học sinh và yêu cầu Ban đại diện cha mẹ học 
sinh tham gia tổ chức và quản lý cùng giáo viên chủ nhiệm lớp và nhà trường.
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN:
 Theo sự phân công của hiệu trưởng từ đầu năm học 2020-2021, tôi phụ 
trách hoạt động phong trào, văn thể mĩ trong nhà trường. Trong những năm học 
qua, bản thân tôi luôn nỗ lực phấn đấu, học hỏi trau dồi kinh nghiệm, tìm tòi 
nghiên cứu sách, văn bản quy định, văn bản hướng dẫn để thực hiện tốt các 
nhiệm vụ năm học. Bên cạnh đó còn tham mưu với hiệu trưởng để kiện toàn các 
tổ chức đoàn thể, liên đội và các lĩnh vực chức năng. Chủ động xây dựng kế 
hoạch tổ chức các lĩnh vực hoạt động trong nhà trường để áp dụng thực hiện 
nhiệm vụ được giao nhằm đạt chất lượng hiệu quả cao nhất trong lĩnh vực quản 
lý giáo dục; phối hợp chặt chẽ trong cấp ủy, ban giám hiệu chỉ đạo tốt công tác 
chuyên môn và đoàn thể trong nhà trường. Ngay từ đầu năm học bản thân tôi đã 
đặt ra cho mình mục tiêu tìm tòi nghiên cứu, học hỏi lựa chọn đề tài này, hình 
thành đề cương, dự thảo các biện pháp, tiến hành thực nghiệm và kiểm tra,... 
trong quá trình thực hiện đề tài tại nhà trường về hoạt động giáo dục trải nghiệm 
cho học sinh. Vào đầu năm học tôi thấy có những thuận lợi và khó khăn sau: 7
nghiệm(trừ phần trải nghiệm nằm trong từng môn học), do đặc thù dạy nhiều 
môn học nên hiệu quả giáo dục từ hoạt động trải nghiệm chưa cao.
 3. Số liệu điều tra trước khi thực hiện đề tài:
 Đối với hoạt động giáo dục trải nghiệm, kết quả điều tra đầu năm học 
2020-2021 về một số lĩnh vực điều tra cho thấy:
 Nội dung hoạt động Mức độ yêu thích
STT Bình 
 Rất thích Thích
 thường
 1 Thể dục, múa hát đầu giờ 75% 20% 5%
 2 Các câu lạc bộ cuối giờ 70% 24% 6%
 3 Sinh hoạt sao NĐ 65% 20% 15%
 4 Tổ chức diễn đàn 75% 15% 10%
 5 Trò chơi dân gian 80% 12% 8%
 6 Sinh hoạt tập thể 71% 16% 13%
 7 Tổ chức các Hội thi 68% 18% 14%
 Trên cơ sở những thuận lợi, khó khăn và số liệu điều tra trước khi thực 
hiện đề tài trên: cho thấy để nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường một 
cách toàn diện, cần đòi hỏi lãnh đạo và quản lý phải có tầm nhìn - có tâm huyết 
vì chất lượng giáo dục - có trách nhiệm với công việc được giao phó - có đạo 
đức tác phong chuẩn mực, lối sống phải lành mạnh, biết xây dựng mối đoàn kết 
trong nội bộ nói chung và đối với hoạt động giáo dục trải nghiệm cho học sinh 
nói riêng.
 Nhìn chung kết quả hoạt động trải nghiệm của học sinh trong nhà trường 
những năm qua đã có nhiều mặt tích cực và có chiều hướng phát triển tích cực 
song chất lượng toàn diện chưa cao, chưa phát huy tích cực được hoạt động của 
đa số học sinh, chưa tập trung huy động phát huy hết được tiềm năng của các em 
và sự huy động sức mạnh trong phụ huynh và các tổ chức đoàn thể xã hội ở địa 
phương.
 Bởi vậy là một cán bộ quản lý trong nhà trường tôi đã tập trung nghiên 
cứu, học hỏi kinh nghiệm mạnh dạn thực hiện các biện pháp cụ thể để năng cao 
chất lượng giáo dục cho học sinh.
 III. NHỮNG BIỆN PHÁP CỤ THỂ:
 Trong phạm vi đề tài này với mong muốn đạt được hiệu quả nghiên cứu 
trong lĩnh vực quản lý, chỉ đạo nhằm đạt hiệu quả trong lĩnh vực các hoạt động 
cụ thể được tổ chức hoạt động thường xuyên trong nhà trường tiểu học. Thông 
qua các biện pháp được áp dụng cụ thể như sau:
 1. Tổ chức bộ máy và công tác quản lý chỉ đạo
 Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong nhà trường và dạy học các 9
đội, cán sự lớp:
 + Nâng cao chất lượng đội ngũ:
 Nâng cao nhận thức về tổ chức kỷ luật, trách nhiệm nghĩa vụ của 
CBGVNV trong tổ chức Công đoàn, Đoàn TN, GV TPT Đội. Nâng cao nhận 
thức của cán bộ, giáo viên về tầm quan trọng, về vị trí, vai trò, chức năng 
nhiệm vụ của hoạt động trong lĩnh vực nhiệm vụ được giao từ đó nhằm nâng 
cao chất lượng giáo dục của nhà trường và sự hình thành phát triển nhân cách 
của học sinh. Thông qua các Điều lệ, văn bản chỉ đạo của cấp trên, nội quy 
quy chế nội bộ,...
 Tăng cường bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ, các kĩ năng thực hành: 
xây dựng, tổ chức. Làm tốt phần hướng dẫn thực hiện điểm và tổ chức thực hiện 
đại trà. Không được bỏ qua khâu kiểm tra đánh giá và rút kinh nghiệm trong tổ 
chức thực hiện của giáo viên.
 Quá trình bồi dưỡng cần chú ý đi sâu vào việc cung cấp cho giáo viên các 
kinh nghiệm thực tế về tổ chức, quản lí, thực hiện hoạt động các tổ chức có hiệu 
quả của các đồng nghiệp, tổ chức triển khai cho giáo viên áp dụng vào thực tiễn 
công tác của bản thân.
 Phân công GV tham gia tập huấn nghiệp vụ, chuyên đề, ... Tổ chức các 
chuyên đề về tổ chức các hoạt động ngoài trời, sinh hoạt tập thể, ...
 + Chỉ đạo việc bồi dưỡng Ban cán sự lớp, Ban chỉ huy Đội:
 Thông qua Đại hội liên đội Đại hội chi đội, các buổi họp giao ban hằng 
tháng, các tiết chào cờ đầu tuần, thể dục giữa giờ,... làm công tác tuyên truyền, 
bồi dưỡng giáo dục để các em có nhận thức đúng về việc tham gia các hoạt động 
ngoại khoá. Học sinh phải hiểu được tham gia hoạt động ngoài giờ lên lớp chính 
là quyền lợi và cũng trách nhiệm của mỗi học sinh. Qua các hoạt động ngoại 
khoá giúp các em phát triển về nhận thức về các kĩ năng cần thiết. Từ đó các em 
tuyên truyền, vận động phụ huynh, các bạn trong lớp, trong trường tích cực tham 
gia tốt hoạt động này.
 Bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ, về năng lực tổ chức, điều hành, 
hướng dẫn, quản lí tập thể lớp tổ của đội ngũ cán bộ lớp.
 Bồi dưỡng về kĩ năng tổ chức, tham gia các hoạt động tập thể, rèn tính 
chủ động, tự giác, tính tập thể, tính sáng tạo trong tham gia hoạt động của cán bộ 
Đội.
 3. Các bước tổ chức hoạt động
 Việc thiết kế các Hoạt động trải nghiệm cụ thể được tiến hành theo các 
bước sau: 11
 - Những kỹ năng nào có thể được hình thành ở học sinh và các mức độ 
của nó đạt được sau khi tham gia hoạt động?
 - Những thái độ, giá trị nào có thể được hình thành hay thay đổi ở học 
sinh sau hoạt động?
 Bước 3: Xác định nội dung và phương pháp, phương tiện, hình thức 
của hoạt động
 Trước hết, cần căn cứ vào từng chủ đề, các mục tiêu đã xác định, các điều 
kiện hoàn cảnh cụ thể của lớp, của nhà trường và khả năng của học sinh để xác 
định các nội dung phù hợp cho các hoạt động, cần liệt kê đầy đủ các nội dung 
hoạt động phải thực hiện.
 Từ nội dung, xác định cụ thể phương pháp tiến hành, xác định những 
phương tiện cần có để tiến hành hoạt động. Từ đó lựa chọn hình thức tổ chức 
hoạt động tương ứng.
 Có thể một hoạt động nhưng có nhiều hình thức khác nhau được thực hiện 
đan xen hoặc trong đó có một hình thức nào đó là chủ đạo, còn hình thức khác là 
phụ trợ.
 Ví dụ: Sinh hoạt tập thể với chủ đề “ Tôn sư trọng đạo” đối với học sinh 
Lớp 5, hình thức thảo luận là chủ đạo nhưng có thể xen kẽ hình thức văn nghệ, 
trò chơi hoặc đố vui.
 Trong "Hội thi Phụ trách sao giỏi" nên chọn hình thức sân khấu hoá, hội 
diễn; hay tổ chức kỷ niệm Ngày 22/12 cần lựa chọn hình thức tổ chức nói chuyện 
cho học sinh hiểu biết thêm về truyền thống của Quân đội nhân dân Việt Nam.
 Bước 4: Lập kế hoạch
 Lập kế hoạch để thực hiện hệ thống mục tiêu tức là tìm các nguồn lực 
(nhân lực - vật lực - tài liệu) và thời gian, không gian... cần cho việc hoàn thành 
các mục tiêu.
 Chi phí về tất cả các mặt phải được xác định.
 Tính cân đối của kế hoạch đòi hỏi giáo viên phải tìm ra đủ các nguồn lực 
và điều kiện để thực hiện mỗi mục tiêu. Nó cũng không cho phép tập trung các 
nguồn lực và điều kiện cho việc thực hiện mục tiêu này mà bỏ mục tiêu khác đã 
lựa chọn.
 Cân đối giữa hệ thống mục tiêu với các nguồn lực và điều kiện thực hiện 
chúng, hay nói khác đi, cân đối giữa yêu cầu và khả năng đòi hỏi người giáo 
viên phải nắm vững khả năng mọi mặt, kể cả các tiềm năng có thể có, thấu hiểu 
từng mục tiêu và tính toán tỉ mỉ việc đầu tư cho mỗi mục tiêu theo một phương 
án tối ưu.
 Trong kế hoạch cần vạch định: Có bao nhiều việc cần phải thực hiện? Các 
việc đó là gì? Nội dung của mỗi việc đó ra sao? Tiến trình và thời gian thực hiện