SKKN Một số biện pháp phát triển thẩm mỹ cho trẻ 5-6 tuổi thông qua hoạt động tạo hình tại Lớp Lá 5 trường Mầm non Krông Ana

 Một số biện pháp phát triển thẩm mỹ cho trẻ 5 -6 tuổi thông qua hoạt động tạo hình tại lớp Lá 5 trường MN Krông Ana
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN THẨM MỸ CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI 
 THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH TẠI LỚP LÁ 5, TRƯỜNG 
 MẦM NON KRÔNG ANA
 Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU
 I. Đặt vấn đề
 1. Lý do chọn đề tài:
 1.1 Lý do lý luận.
 Tạo hình có một vị trí và đóng vai trò vô cùng quan trọng trong hệ thống 
các hoạt động của trẻ ở lứa tuổi mầm non và được coi là một trong những con 
đường cơ bản để tiến hành giáo dục thẩm mỹ, giáo dục toàn diện cho thế hệ trẻ 
ngay từ những năm đầu cuộc sống. Hoạt động tạo hình còn hình thành ở trẻ 
những kỹ năng như: Tư thế ngồi ngay ngắn, cách cầm bút vẽ và kỹ năng tô màu 
tranh, xé dán, trang trí tranh ảnh, kỹ năng nặn (lăn dọc, xoay tròn, ấn bẹt) 
những kỹ năng đó rất cần thiết giúp trẻ hoàn thiện những sản phẩm nghệ thuật, 
phát triển các cơ tay, ngón tay. Đặc biệt là giáo dục thẩm mỹ nó giúp trẻ nhận 
thức thế giới xung quanh và phản ánh thế giới thông qua các hình tượng nghệ 
thuật. Trẻ mầm non có tâm hồn non nớt, nhạy cảm với thế giới xung quanh hơn 
nữa vốn ngôn ngữ của trẻ chưa hoàn thiện, trẻ chưa thể diễn đạt tốt nguyện vọng 
và thể hiện tình cảm của mình bằng ngôn ngữ mạch lạc. Chính vì vậy qua hoạt 
động tạo hình giúp trẻ phát triển thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ, thể lực và lao động, 
qua đó cung cấp kiến thức sơ đẳng về hoạt động tạo hình cho trẻ, giúp trẻ có 
khả năng tri giác, phân tích, tổng hợp, các thao tác tư duy trực quan hành động, 
phát triển trí tưởng tượng, tích cực, sáng tạo- hình thành khả năng tư duy, ghi 
nhớ có chủ đích, những tình cảm đạo đức tốt đẹp có khả năng hoạt động nghệ 
thuật một cách sáng tạo. Với những đặc điểm trên giúp trẻ yêu cái đẹp và mong 
muốn tạo ra cái đẹp, hướng tới cái đẹp, đây là yếu tố cần thiết góp phần phát 
triển toàn diện cho trẻ cả về năng khiếu và nghệ thuật.Vì vậy giáo dục thẩm mỹ 
được bồi dưỡng ngay từ tuổi mẫu giáo để ươm trồng những tài năng nghệ thuật 
cho tương lai. Chính vì vậy tôi đã chọn đề tài “Một số biện pháp phát triển thẩm 
mỹ cho trẻ 5-6 tuổi thông qua hoạt động tạo hình tại trường Mầm non Krông 
Ana”
 1.2. Lý do thực tiễn: 
 Trong quá trình thực tế giảng dạy ở trường, tôi đã nhận thấy các giờ làm 
quen với môn học taọ hình một số trẻ kỹ năng cầm bút, vẽ, tô màu, xé dán, nặn 
còn yếu, đôi khi trẻ thực hiện còn lúng túng vì thế trẻ thấy không tự tin và nhút 
nhát mỗi khi đến tiết học tạo hình, mỗi lần vẽ thì trẻ còn lấy tay che bài của 
mình vì sợ làm vẽ chưa đẹp, điều đó làm mất đi hứng thú học tập của trẻ sau này 
và làm cho tiết học khô cứng, nhàm chán, chưa gây được sự mới lạ và lôi cuốn 
trẻ vào tiết học. Do đó tiết học chưa thật sự thu hút, kích thích được tính sáng 
 Người thực hiện: Trần Thị Kim Hạnh - Trường Mầm non Krông Ana
 1 Một số biện pháp phát triển thẩm mỹ cho trẻ 5 -6 tuổi thông qua hoạt động tạo hình tại lớp Lá 5 trường MN Krông Ana
phát huy được tính tích cực sáng tạo, chủ động, qua đó hình thành các khả năng 
nhận thức, thái độ thẩm mĩ trước vẻ đẹp của thế giới xung quanh trẻ. Đồng thời 
giúp trẻ có những điều kiện, những cơ hội biểu lộ thái độ, cảm xúc tình cảm của 
mình đối với những gì được trẻ thể hiện trong quá trình tạo hình.
 Áp dụng một số biện pháp phát triển thẩm mỹ cho trẻ 5-6 tuổi thông qua 
hoạt động tạo hình.
 Phần thứ 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 I. Cơ sở lý luận của vấn đề:
 Trong chương trình giáo dục mầm non môn hoạt động tạo hình giúp trẻ 
phát triển khả năng quan sát, trí tưởng tượng sáng tạo giúp trẻ phản ánh thế giới 
xung quanh cuộc sống con người một cách đa dạng phong phú và hấp dẫn đối 
với trẻ ở lứa tuổi mầm non. Thông qua hoạt động tạo hình trẻ được thử sức trong 
việc thể hiện và sáng tạo về thế giới riêng theo tư duy của mình. 
 Từ đặc điểm tâm sinh lí của trẻ 5-6 tuổi, đây là giai đoạn cuối tuổi mẫu 
giáo, khả năng phối hợp giữa mắt và tay tương đối tốt, hoàn thiện một số kỹ 
năng cơ bản ( vẽ, nặn, cắt, xé ,dán, nặn ) vì trong hoạt động này trẻ có thể tự do 
sáng tạo cũng như trẻ có cơ hội để luyện tập các vận động tinh như sự khéo léo 
của đôi bàn tay, sự dẻo dai của các ngón tay. Để tạo ra một sản phẩm đẹp trước 
hết trẻ phải hiểu về nội dung của cái đẹp, có tình cảm với đẹp mà trẻ sắp tạo ra 
và có kỹ năng tạo ra nó, thì trẻ mới hoàn thành sản phẩm đó được mmột cách 
tốt nhất. Chính từ các hoạt động đó sẽ làm phát triển tình cảm thẩm mỹ của trẻ. 
Cho nên ở tuổi mẫu giáo cần có các hình thức, biện pháp phù hợp để tổ chức 
tốt hoạt động tạo hình cho trẻ. 
 Chính vì thế qua việc nghiên cứu tâm lý và sinh lý của trẻ mẫu giáo là 
một giáo viên mầm non tôi muốn được nâng cao nhận thức của bản thân đồng 
thời góp một phần nhỏ bé của mình vào việc nâng cao chất lượng giáo dục trẻ 
phát triển toàn diện. Thông qua hoạt động tạo hình đem đến cho trẻ chuẩn cảm 
giác về hình dạng, màu sắc, kích thước, vị trí không gian, cảm xúc về hình thái, 
nhịp điệu từ đó ấn tượng về cái đẹp, những cảm xúc chân thật, những phẩm chất 
tốt đẹp của nhân cách con người. 
 II. Thực trạng vấn đề:
 * Thuận lợi:
 Trường mầm non Krông Ana nằm ở trung tâm của thị trấn Buôn Trấp là 
trường điểm của huyện Krông Ana. Phụ huynh quan tâm đến các hoạt động của 
trẻ ở trường lớp. Bản thân tôi được nhà trường phân công giảng dạy lớp lá 5 
tổng số học sinh là 35 trẻ, trong đó học sinh nam: 18 trẻ; học sinh nữ: 17 trẻ; học 
sinh là người dân tộc: 0 trẻ , 100% học sinh trong lớp có cùng độ tuổi, tỷ lệ trẻ 
chuyên cần đạt trên 90%. Trẻ năng động tham gia hoạt động tích cực, trẻ cùng 
một lứa tuổi nên khả năng nhận thức của trẻ đồng đều nên thuận lợi cho việc áp 
dụng đề tài.
 Người thực hiện: Trần Thị Kim Hạnh - Trường Mầm non Krông Ana
 3 Một số biện pháp phát triển thẩm mỹ cho trẻ 5 -6 tuổi thông qua hoạt động tạo hình tại lớp Lá 5 trường MN Krông Ana
 Kết quả khảo sát: 
 Kết quả
 Đạt Chưa đạt
 TT Nội dung đánh giá Tỉ lệ Tỉ lệ
 Số trẻ Số trẻ
 (%) (%)
 1 Hứng thú, tích cực trong hoạt động vẽ 15 43 20 57,1
 2 Biết trình bày theo bố cục bức tranh, biết 13 37,1 22 63
 cách tô màu
 3 Vẽ các nét cơ bản và đúng qui trình 14 40 21 60
 4 Khả năng sáng tạo 13 37,1 22 63
 Từ kết quả như trên, tôi muốn tìm thêm nhiều biện pháp để giúp cho trẻ 
phát triển thẩm mỹ thông qua hoạt động tạo hình đạt hiệu quả cao hơn. Dựa vào 
vốn kiến thức đã học, được chuyên đề, qua tìm hiểu thêm một số tài liệu và được 
bồi dưỡng chuyên môn, nên tôi đã tìm ra một số biện pháp sau:
 III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề:
 Giải pháp 1: Xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp
 Biện pháp 1: Nghiên cứu kỹ cách bài soạn, soạn bài trước khi giảng một 
cách khoa học, hợp lí.
 Xây dựng kế hoạch phù hợp với chủ đề, chủ đề nhánh, chọn đề tài phù 
hợp với tình hình của lớp. Đặc biệt chương trình, kế hoạch phải bám sát mục 
tiêu, nhiệm vụ của hoạt động tạo hình và cần chú ý tới tính cân đối của nó phù 
hợp với độ tuổi. Tham mưu với nhà trường về cơ sở vật chất và phương pháp 
lên lớp để khảo sát trên trẻ được tốt hơn
 Biện pháp 2: Chuẩn bị tốt về hình thức tổ chức và các phương pháp, 
trước khi giảng dạy.
 Để hấp dẫn, lôi cuốn trẻ vào giờ học bản thân tôi sẽ lựa chọn các hình 
thức sôi nổi bằng qua cuộc thi như ‘Bé làm họa sĩ’, ‘ họa sĩ tý hon’. Chọn 
những hình ảnh, màu sắc rất tươi sáng, sặc sỡ để thể hiện biểu tượng cho ta thấy 
tâm hồn trẻ luôn tươi mới, trong sáng hướng tới những điều tốt đẹp, chọn sản 
phẩm ngộ nghĩnh, dễ thương, tuy đơn giản nhưng lại khắc họa lại trong tâm trí 
trẻ những sự vật hiện tượng, những đồ vật vật dụng và mọi điều của thế giới 
xung quanh. Trong hoạt động của trẻ cần phải đặt những câu hỏi từ dễ đến khó, 
không mang tính gò bó ép buộc trẻ, câu hỏi phù hợp với lứa tuổi và phương 
pháp dạy trẻ đó là lấy trẻ làm trung tâm, cô luôn là người động viên, khuyến 
 Người thực hiện: Trần Thị Kim Hạnh - Trường Mầm non Krông Ana
 5 Một số biện pháp phát triển thẩm mỹ cho trẻ 5 -6 tuổi thông qua hoạt động tạo hình tại lớp Lá 5 trường MN Krông Ana
có thể nhận ra ngay những hình ảnh quen thuộc của mình và của các bạn trong 
lớp, và trẻ cũng bắt gặp những hình ảnh của chủ đề, những hình ảnh này do 
chính trẻ vẽ, xé, cắt dán từ tạp chí, họa báo giáo viên trò chuyện với trẻ về 
hình ảnh, từ đó giúp trẻ phát triển tư duy ghi nhớ, rèn trẻ cách quan sát những 
hình ảnh, câu, từđược cô thường xuyên thay đổi để kích thích sự hứng thú của 
trẻ.
 Ví dụ: Đối với chủ đề thế giới thực vật, cô cho trẻ về nhà tìm tranh ảnh, 
báo cắt các loại hoa rau, củ, quả có trong đó đề tài và cùng cô dán lên khung 
ảnh bằng giấy cô đã chuẩn bị, nhằm rèn luyện cho trẻ tính kiên trì chủ động linh 
hoạt trong việc học của trẻ.
 Bên ngoài lớp học là “Vườn cây của bé ” với những cây, hoa, rau. Cô 
cùng trẻ đi quan sát sau đó gợi ý hướng dẫn trẻ cách vẽ lại vườn hoa học vườn 
rau trẻ thích, bên cạnh đó trẻ có thể vẽ sáng tạo thêm những chi tiết trẻ thích.
 Giải pháp 3: Tổ chức tiết học nhẹ nhàng, linh hoạt, hứng thú tích cực 
trong hoạt động tạo hình thông qua hoạt động học, hoạt động góc, mọi lúc 
mọi nơi
 Biện pháp 1: Hoạt động tạo hình trong giờ học
 Dạy theo đề tài, vẽ theo vật mẫu, nặn theo ý thích. Hướng trẻ vẽ theo chủ 
đề, đúng lứa tuổi, không áp đặt.
 Nhằm kích thích hoạt động nhận thức của trẻ cô đặt ra những câu hỏi lôi 
cuốn trẻ tham gia trao đổi, trẻ bộc lộ suy nghĩ cảm nhận riêng của mình. Hệ 
thống câu hỏi không được vụ vặt mà phải đi vào các đặc điểm của bức tranh, 
nhấn mạnh chỗ trẻ cần quan tâm để ghi nhớ, từ đó giúp trẻ nắm được các kỹ 
năng cần thiết. 
 Trong giờ học cô luôn chú ý bao quát lớp để tìm hiểu đặc điểm của từng 
trẻ, gần gũi động viên, giúp đỡ những trẻ còn yếu kém, đưa trẻ vào hoạt động 
với các bạn có nề nếp hơn, hứng thú hơn.
 Trên thực tế, tiết hoạt động tạo hình này đang được coi là hình thức quan 
trọng, được các trường mầm non quan tâm nhiều nhất. Có nhiều loại tiết học tạo 
hình:
 Tiết học theo nhóm nhỏ: Là tiết học tổ chức cá nhân hoặc với những trẻ 
gặp khó khăn trong bộ môn tạo hình. Nội dung của tiết học này không theo một 
hệ thống chặt chẽ, tuy nhiên vẫn cần chuẩn bị và có kết quả từ trước.
 Tiết học theo nhóm lớp: Nội dung của tiết học này cũng bám sát vào 
chương trình tạo hình. Sự tham gia của trẻ vào các tiết học này không phải là bắt 
buộc đối với toàn lớp trên các giờ học này, giáo viên lần lượt làm việc với từng 
nhóm, cung cấp cho trẻ hiểu biết, rèn luyện các kỹ năng nhằm phục vụ cho tiết 
học bắt buộc với cả lớp. Chương trình dạy học trong các tiết học với nhóm được 
giáo viên lựa chọn tùy theo điều kiện của lớp, tùy theo hứng thú của trẻ.
 Loại tiết học mang tính chủ đạo: Là tiết học bắt buộc với cả lớp, nó đóng 
vai trò chủ lực mà ở đó người ta bồi dưỡng, rèn luyện cho trẻ một cách có hệ 
 Người thực hiện: Trần Thị Kim Hạnh - Trường Mầm non Krông Ana
 7 Một số biện pháp phát triển thẩm mỹ cho trẻ 5 -6 tuổi thông qua hoạt động tạo hình tại lớp Lá 5 trường MN Krông Ana
 VD: Trong lúc quan sát môi trường thiên nhiên hay tranh ảnh nghệ thuật 
đẹp tôi luôn lấy trẻ làm trung tâm tôi khuyến khích trẻ bằng những câu hỏi gợi 
mở cho trẻ thể hiện cái ý muốn cảm xúc của trẻ đối với hiện tượng xung quanh.
 Cô tăng cường sử dụng các câu hỏi gợi mở, giúp trẻ củng cố vận dụng 
những kinh nghiệm đã lĩnh hội được ở các hoạt động khác nhau và môi trường 
xung quanh trẻ và môi trường cô đã cung cấp, tôi luôn khuyến khích trẻ suy nghĩ 
tìm cách giải quyết.
 VD: Con cho cô biết con sẽ nặn thêm gì cho con gấu? Có cách nào khác 
để nặn con gấu không?
 Muốn nặn con gấu đẹp con phải nặn thêm những chi tiết gì vào nữa? đồng 
thời thăm dò khả năng của trẻ để trẻ miêu tả những gì trẻ sẽ làm.
 Đồng thời dùng những câu hỏi vui, dí dỏm, ngôn ngữ nghệ thuật biểu cảm 
cùng với cử chỉ điệu bộ nét mặt đã tạo cho trẻ hứng thu say mê sáng tạo.
 Để trẻ tích cực sáng tạo trong giờ hoạt động tạo hình trong các tiết vẽ theo 
ý thích, tiết vẽ theo đề tài. Theo những điểm mới đối với trẻ 5-6 tuổi không nhất 
thiết phải mẫu mà bằng cách giúp sáng tạo, gợi nhớ để tái tạo lại bức tranh một 
cách trọn vẹn.
 Bởi vì trên thực tế nếu cô vẽ mẫu cho trẻ sẽ làm tê liệt những cảm xúc đã 
có trước đó của trẻ. Tôi luôn gợi ý bằng các câu hỏi, tạo điều kiện cho trẻ phát 
triển khả năng suy nghĩ, tìm cách thực hiện tôi luôn khuyến khích động viên trẻ 
giúp trẻ tìm tòi chủ động sáng tạo trong khi thực hiện đề tài của mình.
 VD: Trong khi cho trẻ quan sát vườn cây ăn quả cô cùng trẻ trao đổi về 
hình dáng cấu tạo của cây, cây bóng mát, cây ăn quả, thân cây, lá cây trẻ được 
quan sát. Từ đó trẻ tạo ra các vườn cây khác nhau bằng các nguyên vật liệu khác 
nhau như: Lá cây khô để tạo ra vườn cây ăn quả, rắc cát trên nền vườn cây đã 
được vẽ sẳn, trẻ tự vẽ vườn cây mà trẻ thích
 Tri giác hình ảnh cụ thể cô rèn cho trẻ phát huy trí tưởng tượng sáng tạo 
khả năng cảm thụ tác phẩm nghệ thuật.
 VD: Trẻ vẽ vườn cây có nhiều màu sắc, có cây to, cây nhỏ, cây cao, cây 
thấp, cô gợi ý cho trẻ thấy hôm nay thời tiết như thế nào? từ đó trẻ chú ý quan 
sát hiện tượng thời tiết sau đó trẻ sáng tạo vẽ thêm ông mặt trời đang tỏa ảnh 
nắng, có thêm các bạn nhỏ đang nhổ cỏ tưới cây.
 Trẻ biết kết hợp các nét vẽ cơ bản các hình khối để biết những cái phức 
tạp thành cái đơn giản, từ trạng thái tĩnh sang trạng thái động làm cho sản phẩm 
thêm sinh động.
 VD: Khi vẽ ngôi nhà trẻ biết kết hợp thân nhà là hình chữ nhật, mái nhà là 
hình tam giác, cửa sổ là hình vuông. Khi nặn các con vật trẻ biết các bộ phận 
của chúng thành các khối đơn giản: như đầu gà là hình tròn nhỏ, mình gà là hình 
tròn to, sau đó ghép thêm các chi tiết nhỏ như “Mắt, mỏ, chân”
 Người thực hiện: Trần Thị Kim Hạnh - Trường Mầm non Krông Ana
 9