SKKN Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại Lớp Lá 1 trường Mầm non Krông Ana

 Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường MN Krông Ana
 MỤC LỤC
 MỤC NỘI DUNG SỐ TRANG
 Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU 2
 I Đặt vấn đề 2
 1 Lý do chọn đề tài 2
 2 Đối tượng nghiên cứu 3
 3 Phạm vi nghiên cứu 3
 II Mục đích nghiên cứu 4
 Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 4
 I Cơ sở lí luận của vấn đề 4
 II Thực trạng vấn đề 5
 1 Thuận lợi 5
 2 Khó khăn 5
 III Các giải pháp đã tiền hành để giải quyết vấn đề 7
 IV Tính mới của giải pháp 13
 V Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm 15
 Phần thứ ba: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 16
 I Kết luận 16
 II Kiến nghị 17
 Tài liệu tham khảo 18
Người thực hiện: Lê Thị Thư 0 Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường MN Krông Ana
 Đối với môn học này, như chúng ta đã biết rất đa dạng và phong phú, về 
nội dung có tầm quan trọng cho trẻ phát triển, tạo tiền đề cho việc học tập là 
hoạt động chính ở trường phổ thông sau này. Muốn làm tốt việc này trước hết 
đòi hỏi người giáo viên phải có tâm huyết với nghề, say sưa suy nghĩ tìm tòi, 
sáng tạo hướng dẫn trẻ tham gia vào các hoạt động một cách khoa học để bước 
đầu nắm bắt và hình thành những kỹ năng sống, giúp trẻ sác lập thái độ và hành 
vi đúng đắn đối với các hiện tượng của đời sống. Ngoài ra trong môn học này 
người giáo viên cần tổ chức cho trẻ tự hoạt động trên mọi lĩnh vực, cần đầu tư 
thời gian, công sức và đặc biệt là cần có một giọng đọc, giọng kể truyền cảm thể 
hiện được tính cách của nhân vật, có như vậy trẻ mới chú ý và tích cực tham gia 
vào hoạt động tốt hơn.
 1.2 Lý do thực tiễn
 Trong quá trình giảng dạy, tôi đã nhận thấy trẻ ở lứa tuổi mầm non tư 
duy của trẻ thường gắn liền với yếu tố chủ quan, đầy màu sắc xúc cảm, sự kiềm 
chế các phản ứng của bản thân trẻ chưa cao, kinh nghiệm của trẻ còn hạn chế, 
đặc biệt trẻ rất giàu tưởng tượng và thường dùng tưởng tượng để nhận thức. 
 Ngôn ngữ phát triển rất nhanh về số lượng cũng như chất lượng, hầu hết 
các loại từ đã xuất hiện trong vốn từ của trẻ. Trẻ em tuổi mầm non đã sử dụng 
thành thạo tiếng mẹ đẻ trong sinh hoạt hằng ngày. Tuổi mẫu giáo là thời kỳ bộc 
lộ nhạy cảm cao nhất đối với các hiện tượng ngôn ngữ khiến cho sự phát triển 
ngôn ngữ của trẻ đạt tốc độ khá nhanh. Trẻ mẫu giáo biết sử dụng ngữ điệu một 
cách phù hợp với nội dung giao tiếp hay nội dung câu chuyện mà trẻ tự kể.
 Nhưng trong thực tế hoạt động làm quen văn học giáo viên vẫn chưa khai 
thác triệt để ý nghĩa giáo dục của từng tác phẩm đến với trẻ mầm non. Chưa chú 
ý đến vẻ đẹp nội dung cũng như hình thức của tác phẩm văn học trong quá trình 
dạy. Giáo viên vẫn còn thiếu sự nhạy cảm và linh hoạt trong việc sử dụng biện 
pháp và thủ thuật. Đặc biệt hơn nữa giáo viên còn chưa chú tâm đến việc lựa 
chọn một tác phẩm văn học thích hợp cho trẻ. Các câu hỏi đàm thoại còn dài 
dòng, trùng lặp, không xoáy vào chủ đề tư tưởng của tác phẩm, chưa phân tích 
và cảm thụ đúng tác phẩm văn học, tổ chức còn rập khuôn, chưa sáng tạo. Do 
vậy tổ chức hoạt động này vẫn chưa đạt kết quả cao.
 Để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc, trí nhớ và hoạt động nghệ thuật 
tự tin, sáng tạo. Cần trang bị cho trẻ mốt số kiến thức cơ bản để trẻ bước vào lớp 
lá một cách tốt nhất. Vậy tổ chức trên tiết học lồng ghép mọi lúc mọi nơi như 
thế nào để trẻ lĩnh hội các kiến thức và kỹ năng sống một cách đơn giản nhất 
nhưng hiệu quả nhất. Với những lý do trên tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: “Một số 
biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen Văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại 
lớp Lá 1 trường Mầm non Krông Ana” để dạy trẻ đạt hiệu quả cao nhất.
 2. Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng 
môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường Mầm non Krông 
Ana.
Người thực hiện: Lê Thị Thư 2 Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường MN Krông Ana
sự hiểu biết, trí tưởng tượng của trẻ, đồng thời trẻ đọc thuộc thơ, kể lại chuyện 
một cách tốt nhất.
 Trong quá trình nghiên cứu đề tài, tôi căn cứ vào thông tư 28/2016/TT- 
BGDĐT ngày 30/12/2016 của Bộ trưởng Bộ GDĐT sửa đổi, bổ sung một số nội 
dung của chương trình giáo dục mầm non. Căn cứ vào nhiệm vụ thực hiện năm 
học và bám sát kế hoạch nhà trường và tổ chuyên môn đề ra, từ đó bản thân lên 
kế hoạch làm quen với tác phẩm văn học cho trẻ phù hợp với từng chủ đề, độ 
tuổi và tình hình của lớp.
 Chính vì thế để đạt được mục đích của môn học Làm quen với văn học 
bản thân tôi đã nghiên cứu suy nghĩ, tìm ra một số biện pháp để giảng dạy tốt 
môn Làm quen văn học. 
 II. Thực trạng vấn đề
 - Đối với đề tài này, qua thực trạng tổ chức hoạt động cho trẻ, tình hình 
của trường, lớp có những thuận lợi và khó khăn sau:
 1. Thuận lợi: 
 Trường Mầm non Krông Ana là một trường trọng điểm thuộc địa bàn thị 
trấn Buôn Trấp. Đặc biệt là sự quan tâm của lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào 
tạo, nhà trường đã tạo điều kiện bố trí 2 giáo viên/ lớp. Đồ dùng đồ chơi trang 
thiết bị phục vụ cho môn học đáp ứng tương đối đầy đủ với chương trình giáo 
dục mầm non mới hiện nay.
 Ban giám hiệu quan tâm tạo điều kiện giúp bản thân học hỏi, trao đổi kinh 
nghiệm, nâng cao năng lực chuyên môn.
 Giáo viên được đào tạo cơ bản đạt chuẩn về trình độ chuyên môn, nhiệt 
tình trong công tác.
 Trẻ đến trường cùng một lứa tuổi, trẻ đi học chuyên cần, chính vì thế đã 
có nhiều thuận lợi trong công tác dạy và học 
 Được sự tín nhiệm của cha mẹ học sinh
 2. Khó khăn:
 Trường mầm non Krông Ana cơ sở vật chất phòng học còn chật hẹp do 
được tiếp nhận từ trường Tiểu học chuyển sang nên không đúng quy cách với 
trường lớp mầm non, chính vì thế không gian cũng như tạo môi trường hoạt 
động không thoải mái cho trẻ. 
 Giáo viên giảng dạy kinh nghiệm chưa cao, chưa linh hoạt sáng tạo, sự 
sưu tầm các tác phẩm văn học chưa phong phú. Khả năng cảm nhận cũng như 
đọc kể có phần hạn chế, chưa chủ động linh hoạt trong việc tổ chức các hoạt 
động đóng kịch cho trẻ, nếu có thì chủ yếu là trong tiết học, còn trong các giờ 
chơi, các buổi sinh hoạt thì hầu như còn rất ít,chưa thực sự đầu tư vào công tác 
giáo dục trẻ và áp dụng công nghệ thông tin vào trong các tiết dạy còn hạn chế
 Một số trẻ chưa đi học ở các lớp dưới nên khi tiếp thu và giao tiếp với bạn 
bè còn nhút nhát, chưa quen với các hoạt động ở lớp và khả năng của các cháu 
Người thực hiện: Lê Thị Thư 4 Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường MN Krông Ana
của mình tôi luôn tự học hỏi kinh nghiệm để tìm những sáng kiến hay, nhằm 
khắc phục khó khăn đó cho lớp Lá 1 của tôi nói riêng và cho khối chồi nói 
chung. Bản thân đã tham mưu với nhà trường, thường xuyên trò chuyện, quan 
tâm đến các trẻ mới đi học năm đầu để trẻ dễ dàng hòa đồng với các bạn, vận 
động phụ huynh học sinh ủng hộ cơ sở vật chất, đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho 
việc giảng dạy và học tập cho môn học tốt hơn. Dựa vào vốn kiến thức đã học, 
qua tìm hiểu thêm một số tài liệu và được bồi dưỡng chuyên môn, tôi đã tìm ra 
một số biện pháp như sau: 
 III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề: .
 Giải pháp 1: Xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp với độ tuổi. 
 Không những môn làm quen văn học mà còn những môn học khác, việc 
xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp với độ tuổi là rất quan trọng, đặc biệt là 
môn làm quen văn học. Để xác định được thời điểm, đề tài các câu chuyện phù 
hợp với lứa tuổi 5- 6 tuổi tôi đưa ra biện pháp: 
 Biện pháp: Xây dựng phù hợp độ tuổi, chủ đề, chủ đề nhánh của thời 
điểm trong năm. 
 Ngay từ đầu năm học dựa trên kế hoạch của tổ khối tôi xây dựng kế 
hoạch cho từng chủ đề, từng tuần phù hợp với tình hình của lớp. Kế hoạch phải 
rõ từng năm tháng, tuần, theo từng chủ đề thiết thực với trẻ với tình hình của 
trường, lớp. Ví dụ: Chủ đề: Thế giới thực vật có thể chọn chỉ số 64, Chỉ số 71, 
chỉ số 79 trong Bộ chuẩn phát triển trẻ 5- 6 tuổi và chọn những bài thơ câu 
chuyện: “Hoa kết trái” “Vòng quay luân chuyển”để hoàn thành chỉ số. Qua đó 
giúp trẻ thấy được vẻ đẹp của thiên nhiên, đặc điểm màu sắc đặc trưng của một 
số loại hoa quen thuộc gần gũi, sự luân chuyển từ hạt đến quả.
 Tác phẩm dành cho trẻ phải phong phú về thể loại, phải đáp ứng được 
những ước mơ và tưởng tượng của trẻ thơ, truyện được chọn cần có tính chất li 
kì, tiếp xúc với những tác phẩm có hình ảnh cụ thể, rõ ràng để dần dần đưa trẻ 
đến những khái niệm tổng quát. 
 Ngoài xây dựng kế hoạch phù hợp thì người giáo viên mầm non phải tổ 
chức sao cho các khả năng hoạt động nghệ thuật của trẻ được bộc lộ và phải biết 
nuôi dưỡng phát triển khả năng ấy, trong hoạt động của trẻ cần phải đặt những 
câu hỏi mang tính tư duy để kích thích sự tưởng tượng và phát triển trí tuệ của 
trẻ. Câu hỏi mang tính chất từ dễ đến khó, câu hỏi phải có tính tư duy, khả năng 
phán đoán, không mang tính gò bó ép buộc trẻ.
 Làm tốt công tác tham mưu với nhà trường về cơ sở vật chất và phương 
pháp lên lớp để khảo sát trên trẻ được tốt hơn, xây dựng kế hoạch họp phụ 
huynh để báo cáo tình hình học tập của các cháu và đưa ra các biện pháp phối 
hợp với phụ huynh phù hợp và có hiệu quả.
 Tham khảo tài liệu trên mạng, tạp chí nhằm trau dồi thêm về kiến thức 
cũng như kĩ năng diễn đạt để truyền đạt tác phẩm văn học cho trẻ một cách tốt 
nhất mà không mang tính chất áp đặt trẻ.
Người thực hiện: Lê Thị Thư 6 Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường MN Krông Ana
gieo hạt đỗ và tận dụng sự nảy mầm của hạt đỗ sau đó kể chuyện cho trẻ nghe. 
Từ những hình ảnh đó trẻ có thể kể chuyện sáng tạo.
 Đọc sách cùng trẻ. Trẻ nghe tiếng nói của người khác và thách thức trẻ tự 
tạo ra âm thanh từ thân thể mình.
 Mặt khác tôi còn sử dụng cách tuyên truyền thông qua các góc chơi, đặc 
biệt qua góc học tập sách : có kệ để sách, treo tranh, hình ảnh xinh xắn thay 
đổi thường xuyên để lối cuốn trẻ.
 Với việc tạo môi trường thông qua xây dựng góc tuyên truyền văn học 
này đã khơi gợi trí tò mò hứng thú của trẻ. Từ đó đã thu hút sự chú ý của trẻ mỗi 
khi tiến hành giờ học kể chuyện hay thơ, điều này đã góp phần mang lại hiệu 
quả cao trong mỗi giờ dạy và chất lượng trên trẻ cũng được tăng lên. 
 Biện pháp2 : Tổ chức tiết học nhẹ nhàng, linh hoạt, sử dụng dụng cụ trực 
quan vào tiết dạy.
 Tổ chức tiết học nhẹ nhàng, linh hoạt, sáng tạo, đòi hỏi người giáo viên 
mầm non phải tổ chức sao cho các khả năng hoạt động nghệ thuật nhẹ nhàng đối 
với trẻ để trẻ có khả năng bộc lộ cám xúc của mình qua thơ chuyện. Tổ chức cho 
trẻ tự hoạt động nghệ thuật sẽ tích cực hóa hoạt động nghệ thuật của trẻ, trẻ tiếp 
thu tác phẩm văn học một cách hiệu quả nhất với vai trò của người giáo viên 
trong quá trình thực hiện.
 Trước hết phụ thuộc vào việc đọc kể của giáo viên, luyện kĩ năng đọc 
diễn cảm, thể hiện được mối quan hệ cảm xúc và sự hiểu biết sâu sắc của cá 
nhân với tác phẩm: Hiểu thấu đáo tư tưởng tác phẩm, tính cách nhân vật, cảm 
xúc tác giả, các phương tiện nghệ thuật trong tác phẩm. 
 Ví dụ: Truyện “Con yêu bố” của tác giả Nhật Yên có những đoạn đối 
thoại hay nên chú ý giọng đọc kể để gây hứng thú cho trẻ: “Bố ơi! Bố đoán xem 
con yêu bố đến nhường nào; Bố không đoán được đâu. Thỏ bố trả lời - Chừng 
này này! Thỏ con nói và dang đôi tay ra hết mức”. 
 Trong đây câu “Chừng này này” có thể nhấn mạnh, hay tiếng gọi “Bố ơi” 
bình thường thì trẻ chỉ đọc với giọng ngang bằng nhưng nếu hướng dẫn trẻ đọc 
từ “ơi” nhấn mạnh, “Bố ơi” với âm độ trầm bổng khác nhau thì sẽ toát lên trong 
đó là cả tình yêu thương vô bờ bến giữa bố và con cao rộng như thế nào. 
 Với biện pháp này ngoài việc giáo viên phải chuẩn bị cho mình một giọng 
kể tốt thì việc cô tạo cho trẻ một không gian "Cổ tích" cũng là rất quan trọng. Ví 
dụ: tạo một khung cảnh vườn cổ tích với nhiều muôn thú. Tạo được một không 
gian nghe truyện, tạo khoảng cách gần gũi giữa người kể và người nghe để cùng 
tưởng tượng ra một không gian quá khứ mà lời kể đầu "Ngày xửa, ngày xưa" sẽ 
đưa trẻ vào thế giới cổ tích. Cũng bắt đầu bằng cách kể ấy, cô sẽ kể cho trẻ nghe 
đọan đầu của câu chuyện.
 Khi dạy trẻ đọc thơ, kể chuyện giọng của cô phải chuẩn xác, không nói 
tiếng địa phương, diễn đạt trôi chảy phù hợp với từng bài, cô phát âm không 
ngọng. Khi dạy trẻ đọc thơ cô chú ý nghe trẻ đọc và phát hiện ra trẻ nói ngọng, 
Người thực hiện: Lê Thị Thư 8