SKKN Một số biện pháp NC chất lượng QL HĐ tổ chuyên môn đáp ứng chương trình GDPT 2018, thích ứng với dịch bệnh Covid-19 tại trường THPT

 ĐỀ TÀI
 Một số biện pháp nâng cao chất lượng quản lý hoạt động tổ chuyên môn
 đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông 2018, thích ứng với dịch bệnh Covid-19
 tại trường THPT Tây Hiếu (TX Thái Hòa) và trường THPT Cờ Đở (huyện Nghĩa Đàn)
 A. PHẦN MỞ ĐẦU
 1. Đặt vấn đề
 Tổ chuyên môn là một bộ phận của một nhà trường, gồm một nhóm GV cùng 
giảng dạy về một môn học hay một nhóm môn học được tổ chức lại để cùng nhau thực 
hiện các nhiệm vụ, các phương pháp đổi mới giáo dục... đồng thời TCM cũng là nơi 
phản hồi một cách chính xác nhất tính hiệu quả của phương pháp giáo dục của đơn vị 
cơ sở. Trong tổ chuyên môn, tổ trưởng chuyên môn là người giữ vai trò quan trọng nhất, 
là người giúp Hiệu trưởng điều hành và tổ chức thực hiện các hoạt động sư phạm và 
nghiệp vụ, đồng thời chịu trách nhiệm trực tiếp về chất lượng giảng dạy của GV và chất 
lượng học tập của HS.
 Nâng cao hiệu quả công tác quản lý tổ chuyên môn đóng vai trò quan trọng trong 
giáo dục. Trong các nhà trường ở các cấp học, vai trò của tổ chuyên môn có ý nghĩa 
quyết định trong việc thực hiện nhiệm vụ chuyên môn cụ thể, là cấp quản lý cơ sở và 
trực tiếp trong quá trình chỉ đạo các hoạt động chuyên môn. Do khách quan, chủ quan 
mà hiện nay việc quản lý tổ hoạt động của các tổ chuyên môn trong các trường phổ 
thông chưa được chặt chẽ, hiệu quả hoạt động chuyên môn của các tổ chuyên môn chưa 
cao.
 Vấn đề đổi mới quản lý các hoạt động của trường phổ thông nói chung, trong 
trường THPT nói riêng đã có tác động trực tiếp đến chất lượng giảng dạy và học tập của 
nhà trường. Đội ngũ giáo viên là lực lượng chủ chốt trong nhà trường tham gia các hoạt 
động giáo dục. Qua hoạt động của tổ chuyên môn, nhà trường bồi dưỡng chuyên môn 
nghiệp vụ cho giáo viên, nâng cao chất lượng giảng dạy cụ thể như: Xác định đúng trọng 
tâm chương trình môn dạy, bài dạy; bồi dưỡng phương pháp giảng dạy và đổi mới 
phương pháp giảng dạy đáp ứng yêu cầu đổi mới của nội dung, chương trình; bồi dưỡng 
cho giáo viên về kỹ thuật, kỹ năng trong việc ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng 
thiết bị hiện đại vào giảng dạy; bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm tra, đánh giá theo chuẩn đối 
với cả giáo viên và học sinh.
 Quản lý hoạt động của tổ chuyên môn là một trong những nhiệm vụ quan trọng 
của nhà trường. Quản lý hoạt động chuyên môn là trách nhiệm của cả Hiệu trưởng, các 
Phó Hiệu trưởng và TTCM với những nội dung và yêu cầu nhất định được phân 3.2. Đối tượng nghiên cứu: Quản lý hoạt động của các tổ chuyên môn ở trường 
THPT Tây Hiếu và THPT Cờ Đỏ, tỉnh Nghệ An.
 4. Giả thuyết khoa học
 Fredrich Winslow Taylor (1856-1915), người được coi là cha đẻ của thuyết quản 
lý khoa học - chìa khoá vàng mở ra kỷ nguyên mới cho người Mỹ, đã đưa ra định nghĩa 
"Quản lý là biết được chính xác điều bạn muốn người khác làm, và sau đó hiểu được 
rằng họ đã hoàn thành công việc một cách tốt nhất và rẻ nhất"
 Hoạt động Tổ chuyên môn ở các trường THPT trên địa bàn thị xã Thái Hòa và 
huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An đã thực hiện cơ bản theo đúng quy định của Điều lệ 
trường học và đạt được những kết quả nhất định. Tuy nhiên, so với yêu cầu đổi mới giáo 
dục hiện nay, quản lý tổ chuyên môn cần được cập nhật những phương thức quản lí 
mới...để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động. Đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, số 
lượng tổ chuyên môn giảm đi, các môn trong mỗi tổ tăng lên...nếu đề xuất được các biện 
pháp quản lý dựa trên cơ sở lí luận về quản lí hoạt động TCM sát với thực tiễn nhà 
trường, tập trung khắc phục những mặt hạn chế thì chất lượng hoạt động tổ chuyên môn 
của nhà trường sẽ được cải thiện, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, nâng 
cao chất lượng giáo dục của trường THPT Tây Hiếu, THPT Cờ Đỏ nói riêng và các 
trường THPT trên địa bàn, trong tỉnh nói chung.
 5. Nhiệm vụ nghiên cứu
 - Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt đông của tổ chuyên môn ở trường 
THPT.
 - Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ở trường 
THPT tại Thị xã Thái Hòa và Huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An.
 - Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ở trường THPT 
tại Thị xã Thái Hòa và Huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An.
 6. Phạm vi nghiên cứu
 - Đề xuất các biện pháp quản lý đối với Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng và các tổ 
trưởng chuyên môn của các trường THPT.
 - Phạm vi khảo sát: Tại các trường THPT trên địa bàn Thái Hòa và Huyện Nghĩa 
Đàn, tỉnh Nghệ An. Tác giả đã tiến hành khảo sát 11 CBQL, 30 tổ trưởng, tổ phó, nhóm 
trưởng chuyên môn trong các nhà trường, thu thập số liệu báo cáo các trường, tình hình 
thực tế CSVC...
 7. Phương pháp nghiên cứu
 7.1. Các phương pháp nghiên cứu lý luận trong nhà trường là nhân tố có ảnh hưởng lớn đến chất lượng dạy học, giáo dục, có vai 
trò quan trọng đối với sự phát triển của nhà trường nói riêng và sự phát triển giáo dục 
nói chung.
 Ở đề tài này, tác giả đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn 
ở các trường THPT trên địa bàn Thị xã Thái Hòa và Huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An 
dựa trên các cơ sở của khoa học quản lý giáo dục, yêu cầu đổi mới giáo dục... góp phần 
nâng cao chất lượng hoạt động tổ chuyên môn ở nhà trường.
 1.2. Một số khái niệm cơ bản
 1.2.1. Hoạt động tổ chuyên môn
 Hoạt động của TCM là quá trình tổ chức triển khai thực hiện các nhiệm vụ của tổ 
theo chỉ đạo của cấp trên bao gồm: Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ, hướng 
dẫn xây dựng và quản lý kế hoạch cá nhân của tổ viên theo kế hoạch giáo dục; tổ chức 
bồi dưỡng chuyên môn và nghiệp vụ; tham gia đánh giá, xếp loại các thành viên của tổ 
theo các quy định của Bộ Giáo dục và đào tạo; đề xuất khen thưởng, kỷ luật đối với giáo 
viên.
 1.2.2. Quản lý
 Quản lý là một quá trình tác động gây ảnh hưởng của chủ thể quản lý đến khách 
thể quản lý nhằm đạt dược mục tiêu chung. Bản chất của quản lý là một loại lao động 
để điều khiển lao động. Xã hội ngày càng phát triển, các loại hình lao động phong phú, 
phức tạp thì hoạt động quản lý càng có vai trò quan trọng. Quản lý là tác động có mục 
đích đến tập thể những con người để tổ chức và phối hợp hoạt động của họ trong quá 
trình lao động.
 1.2.3. Quản lý hoạt động tổ chuyên môn
 Trong phạm vi của đề tài, quản lý hoạt động tổ chuyên môn có thể hiểu là tác 
động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý để tổ chức, chỉ đạo, điều khiển các 
thành viên tổ chuyên môn thực hiện các hoạt động theo nhiệm vụ của tổ được quy định 
trong Điều lệ trường học nhằm đạt được mục tiêu dạy học và giáo dục chung của nhà 
trường đề ra.
 1.3. Hoạt động tổ chuyên môn ở trường trung học phổ thông
 1.3.1. Vị trí, vai trò của tổ chuyên môn
 - Tổ chuyên môn là một bộ phận cấu thành của trường THPT. Các tổ, nhóm 
chuyên môn có mối quan hệ hợp tác với nhau, phối hợp các các bộ phận nghiệp vụ khác 
và các tổ chức đoàn thể trong thực hiện các nhiệm vụ của tổ và các nhiệm vụ khác của 
chiến lược phát triển nhà trường để đưa nhà trường đạt được các mục tiêu đã 1.4.1. Nội dung quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường trung học phổ thông 
của Hiệu trưởng/BGH.
 Trong quá trình quản lý, Hiệu trưởng có thể phân công ủy quyền cho các PHT 
thực hiện nhiệm vụ quản lý phù hợp. Nói đến nội dung quản lý TCM của Hiệu trưởng 
sẽ bao gồm các chủ thể này. Bao gồm:
 - Hướng dẫn tổ chuyên môn lập và phê duyệt kế hoạch của tổ: Quán triệt cho các 
tổ trưởng về các yêu cầu xây dựng kế hoạch của TCM. Kế hoạch chuyên môn là cương 
lĩnh hoạt động của TCM trong trường học với tư cách là bộ phận trong kế hoạch tổng 
thể năm học của trường.
 - Xây dựng cơ cấu các tổ chuyên môn và phân công thực hiện nhiệm vụ.
 - Chỉ đạo hoạt động của tổ chuyên môn: Ra quyết định chỉ đạo từng bộ phận, cá 
nhân thực hiện kế hoạch; lãnh đạo và hướng dẫn TTCM triển khai các hoạt động TCM...
 - Kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch của tổ chuyên môn.
 1.4.2. Nội dung quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường trung học phổ thông 
của Tổ trưởng chuyên môn
 Căn cứ theo qui định của Điều lệ trường học về nhiệm vụ của TCM và lý luận về 
quá trình quản lý, có thể xác định các nội dung cơ bản quản lý hoạt động TCM của 
TTCM gồm:
 - Xây dựng các kế hoạch hoạt động của tổ.
 - Hướng dẫn GV trong tổ xây dựng kế hoạch cá nhân.
 - Tổ chức, chỉ đạo thực hiện kế hoạch của TCM
 - Kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch tổ, kế hoạch giáo viên trong tổ 
chuyên môn.
 2. Thực trạng quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ở trường trung học phổ 
thông tại Thị xã Thái Hòa và Huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An
 2.1. Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội và giáo dục - đào tạo của Thị xã 
Thái Hòa và Huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An
 2.1.1. Thuận lợi:
 - Là vùng bán sơ địa với đa phần diện tích đất đỏ Bazan thích hợp cho các loại 
cây nông nghiệp dài ngày như cao su, cà phê, cây dược liệu...
 - Là cửa ngõ, trung tâm kinh tế của vùng tây bắc Nghệ An, thu hút các nhà đầu 
tư lớn trong lĩnh vực nông nghiệp, dịch vụ, thương mại (đặc biệt như hệ thống trang Bảng 2.2. Thực trạng cơ cấu, chất lượng
 Đơn vị hành Trường Đạt chuẩn Nhân Tỉ lệ Tốt 
 CB, GV Học sinh
 chính THPT Quốc gia viên nghiệp
 Thái Hòa Đạt 65 5 1.268 99.74%
 Thị xã
 Đông Hiếu Đạt 66 4 1.201 99.73%
 Thái Hòa
 Tây Hiếu Đạt 67 5 1.161 99.41%
 Huyện Cờ Đỏ Đạt 59 3 1.146 100%
 Nghĩa Đàn 1-5 Đạt 70 5 1.120 98.45%
 (Số liệu khảo sát tính đến tháng 12/2021)
 - Văn hóa xã hội:
 Thái Hòa, Nghĩa Đàn có bề dày lịch sử, là vùng giàu tài nguyên về thổ nhưỡng, đất 
đai màu mỡ, phù hợp cho phát triển cây công nghiệp dài ngày.
 Dân cư Thái Hòa và Nghĩa Đàn ngoài người bản địa thì một lực lượng lớn là dân 
góp từ miền xuôi lên phát triển kinh tế tạo nên một cộng đồng xã hội với nhiều bản sắc; 
con người sống chan hòa, phóng khoáng...
 Những năm gần đây Nghĩa Đàn và Thái Hòa nổi lên với các dịch vụ du lịch như: 
Tham quan cánh đồng Hoa hướng dương TH; các khu sinh thái "Trương Gia Trang", 
"Hòn Mát", đặc biệt trên địa bàn có khu di tích khảo cổ "Làng Vạc" (được Bộ Văn 
hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích lịch sử Quốc gia ngày 13/9/1999)... thu hút 
du khách thập phương trong và ngoài tỉnh về thăm quan, vãn cảnh, du lịch tâm linh 
hướng về cội nguồn.
 2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng
 2.2.1. Mục đích, nội dung khảo sát
 Nắm bắt tình hình, thu thập và xử lí các số liệu, phân tích và đánh giá được thực 
trạng hoạt động của Tổ chuyên môn và quản lý hoạt động của tổ chuyên môn các ở 
trường THPT trên địa bàn thị xã Thái Hòa và huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An, xây dựng 
cơ sở thực tiễn cho việc đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở 
các trường THPT nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, chất lượng giáo dục của 
nhà trường.
 2.2.2. Đối tượng khảo sát
 - CBQL các nhà trường THPT trên địa bàn TX Thái Hòa và huyện Nghĩa Đàn. quy định của nhà trường liên quan đến công tác quản lý hoạt động tổ chuyên môn của 
đội ngũ CBQL và tình hình triển khai thực hiện một số nhiệm vụ chính của công tác 
quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở nhà trường.
 Kết quả khảo sát thực trạng được tổng hợp và trình bày trong các mục tiếp theo.
 2.3. Thực trạng hoạt động của tổ chuyên môn trong các trường THPT tại Thị 
xã Thái Hòa và Huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An
 Thị xã Thái Hòa và huyện Nghĩa Đàn hiện tại có 05 trường THPT. Bao gồm:
 Trường THPT Thái Hòa, Đông Hiếu, Tây Hiếu; 1-5 và Cờ Đỏ.
 Học sinh trong các nhà trường cơ bản là con em của 2 huyện Nghĩa Đàn và T.X 
Thái Hòa, ngoài ra còn một số ít thuộc huyện Quỳnh Lưu, Tân Kỳ, Quỳ Hợp cùng theo 
học.
 2.3.1. Về cơ sở vật chất
 Bảng 2.4. Cơ sở vật chất nhà trường
 Bình 
 Trường Phòng Thư 
 Diện tích quân/học Phòng Phòng Hóa, 
 học viện
 THPT sinh thực Sinh, nghe Phòng chức 
 hành Tin nhìn năng khác
 Tây Hiếu 13.080 m2 10,9m2 30 01 02 03 01 đa năng
 Thái Hòa 17.890 m2 14.1m2 30 01 02 03
 Đông Hiếu 17.900m2. 17.1m2 24 01 02 03
 1-5 23.500m2 21m2 30 01 02 03
 Cờ Đỏ 23.516m2 20.5m2 28 01 02 03
 Qua khảo sát thực tế cho thấy cơ sở vật chất, thiết bị dạy học các nhà trường cơ 
bản đảm bảo, như phòng học, các phòng thư viện, thí nghiệm đều xây dựng kiên cố, các 
thiết bị dạy học đảm bảo ở mức khá. Tuy nhiên trên thực tế, một số thiết bị không đảm 
bảo độ chính xác gây khó khăn trong thực hành thí nghiệm, hiệu quả sử dụng không 
cao. Đặc biệt tiến tới thực hiện chương trình GDPT 2018 từ năm học 2022- 2023 thì 
thiếu thốn rất nhiều.
 2.3.2. Tình hình đội ngũ cán bộ quản lý
 Về đội ngũ cán bộ quản lý ở 05 trường THPT thị xã Thái Hòa và huyện Nghĩa