SKKN Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ 5-6 tuổi tại Lớp Lá 1 trường Mầm non Ea Na

 ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN KRÔNG ANA
 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
 TÊN SÁNG KIẾN:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN NGÔN NGỮ MẠCH LẠC
CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI LỚP LÁ 3 TRƯỜNG MẦM NON EANA
 THÔNG QUA BỘ MÔN LÀM QUEN VĂN HỌC 
 THỂ LOẠI TRUYỆN KỂ
 Lĩnh vực : Chuyên môn
 Họ và tên tác giả : Đặng Thị Hải Yến
 Đơn vị : Trường MN Ea Na
 Krông Ana, tháng 04 năm 2019
 1
 Họ và tên tác giả: 
 Đơn vị công tác: 
 Trình độ đào tạo: 
 Môn đào tạo: 
 Krông Ana, tháng năm 2016 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục lấy trẻ làm trung tâm 
cho trẻ 5 – 6 tuổi tại lớp Lá 1, trường Mầm non Ea Na. 
 Phần thứ nhất: Mở đầu
 I. Đặt vấn đề.
 - Lý do lý luận:
 Giáo dục mầm non là nấc thang khởi đầu trong hệ thống giáo dục quốc 
dân. Giáo dục mầm non thực hiện nhiệm vụ nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục 
trẻ em từ ba tháng tuổi đến sáu tuổi. Song mỗi trẻ là một cá thể riêng biệt, chúng 
khác nhau về mọi mặt như hoàn cảnh gia đình, văn hóa và tâm sinh lý. Vậy nên 
mỗi trẻ em sẽ có nhu cầu và hứng thú, cách tiếp thu khác nhau nhưng chúng đều 
có thể thành công. Trẻ “Học bằng chơi, chơi mà học” sẽ mang lại hiệu quả cao 
khi có sự hỗ trợ trẻ theo hướng mở, dưạ trên sự hứng thú và những gì trẻ thích 
trải nghiệm. [Tại Điều 22, Luật Giáo dục 2005 của nước ta xác định; Mục 
tiêu giáo dục mầm non là giúp trẻ phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, 
thẩm mĩ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ 
vào học lớp 1]. Trẻ em hôm nay là thế giới của ngày mai chính vì vậy mà tại 
[Đại hội Đảng khóa IX đã chỉ rõ: Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng 
đầu, phát triển giáo dục đào tạo là một trong những động lực quan trọng 
thúc đẩy sự nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, là điều kiện phát huy nguồn 
nhân lực con người]. [Tại nghị quyết TW2 Ban chấp hành TW khóa VIII đã 
chỉ rõ nhiệm vụ quan trọng của ngành giáo dục và đào tạo là: Đổi mới mạnh 
mẽ phương pháp giáo dục và đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, 
rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học. Từng bước áp dụng các 
phương pháp giáo dục tiến tiến và phương tiện hiện đại vào quá trình dạy 
học]. 
 Theo ý kiến các chuyên gia tại [Module mầm non 1d thì các nhà giáo dục 
đều phải thừa nhận một điều rằng; Cách tiếp cận tốt nhất để giáo dục trẻ đó là 
lấy trẻ làm trung tâm và ứng dụng các phương pháp dạy học tích cực nhằm thúc 
đẩy sự phát triển, tính chủ động, khả năng tư duy phản biện và giải quyết vấn đề 
của trẻ]. Thế hệ trẻ sẽ trưởng thành và khẳng định được bản thân là những 
chủ nhân tương lai của đất nước nếu ngay bây giờ, những người giáo dục 
biết tiếp cận và áp dụng được phương pháp dạy học tích cực, khơi dậy và 
phát triển những tiềm năng ngay từ những thời kỳ đầu của trẻ bằng cách 
giáo dục trẻ theo hướng “Lấy trẻ làm trung tâm”.
 - Lý do thực tiễn:
 Để đạt được hiệu quả cao trong [Kế hoạch giáo dục số 15/KH-SGDĐT 
ngày 23 tháng 02 năm 2017 của Sở Giáo dục và Đào tạo về việc kế hoạch triển 
khai chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” giai đoạn 
2016 – 2020]. Không ai khác là đội ngũ giáo viên đây chính là nhân tố quyết 
định chất lượng giáo dục. [Nhiệm vụ năm học 2018 – 2019 của ngành học mầm 
non là tiếp tục thực hiện nền giáo dục có chất lượng trong chương trình giáo dục 
 3 thao tác chơi, lý do chính khiến trẻ chưa thể hiện được hứng thú, nhu cầu 
nguyên nhân là do đâu?”, “Làm thế nào giúp trẻ khơi dậy và phát huy tiềm 
năng còn ẩn trong mỗi trẻ?” Chính vì vậy tôi tiếp tucj mọi giair pháp, biện 
pháp cải tiến đề tài nhaừm nâng cao hiệu quả của sáng kiến.
 Đối tượng nghiên cứu đề tài: 
 Một số giải pháp, biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục lấy trẻ làm 
trung tâm.
 Phạm vi nghiên cứu:
 Trẻ 5 – 6 tuổi tại lớp Lá 1, trường Mầm non Ea Na. 
 Thời gian thực hiện: 
 Từ tháng 9 năm 2018 đến tháng 4 năm 2019 năm học 2018 –2019 
 II. Mục đích nghiên cứu:
 Nghiên cứu và ứng dụng các giải pháp và biện pháp “Lấy trẻ làm trung 
tâm” giúp giáo viên tìm ra nguyên nhân trẻ còn nhút nhát, trẻ không tự tin 
tham gia các hoạt động đặc biệt là hoạt động trải nghiệm.
 Áp dụng một số giải pháp biện pháp giúp giáo viên linh hoạt, sáng tạo 
trong việc thiết kế và thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mầm 
non, hiểu và tôn trọng sự khác biệt của mỗi cá thể trẻ từ đó có giải pháp tác 
động vào mỗi trẻ nhằm đạt hiệu quả cho sự phát triển toàn diện phù hợp 
từng cá nhân trẻ theo mục tiêu giáo dục “Mục tiêu giáo dục mầm non là giúp 
trẻ phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mĩ, hình thành những yếu tố 
đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào học lớp 1”.Tạo niềm tin và cầu 
nối giữa cha mẹ trẻ và nhà trường mầm non.
 Việc lấy trẻ là trung tâm, nghĩa là luôn coi trẻ là chủ thể tích cực trong 
mọi hoạt động, giáo viên luôn sẵn sàng tạo điều kiện, tạo cơ hội thuận lợi 
cho trẻ bộc lộ tính tự lập, tự quyết định làm những điều chúng muốn, chúng 
thích và chúng nghĩ là một mục tiêu cơ bản mang tính định hướng quan 
trọng của giáo dục mầm non. 
 Tính tích cực của trẻ trong hoạt động là điều kiện cho trẻ chiếm lĩnh tri 
thức, kĩ năng, phát triển năng lực cho mỗi cá thể trẻ, từ đó trẻ sẽ có thái độ 
đúng đắn trước mọi sự vật , hiện tượng của thế giới xung quanh trẻ.
 Khi xây dựng mục tiêu cụ thể cho từng độ tuổi, từng vùng miền, cần 
lựa chọn những nội dung phù hợp với đối tượng trẻ cụ thể. Như vậy mới có 
thể giúp trẻ có cách thức, thái độ đúng đắn trước các sự vật hiện tượng, trẻ sẽ 
thể hiện được nhu cầu hứng thú của bản thân như mạnh dạn, tự tin, thích trải 
nghiệm, khám phá, thao tác với đồ vật, đồ chơi về các sự vật hiện tượng.
 Tìm hiểu về đặc điểm nhận thức của trẻ mầm non. Trong thực tế vì sao chất 
lượng giáo dục mà trẻ lĩnh hội chưa cao? Tại sao chưa phát huy hết khả năng, 
tiềm thức của mỗi đứa trẻ?. Trong thực tế trẻ còn học dưới hình thức cũ, trẻ học 
còn bị chi phối nhiều của giáo viên, trẻ chưa được phát huy đúng hướng lấy trẻ 
 5 trẻ làm trung tâm, đây là một xu hướng tất yếu của nền giáo dục mà chúng ta cần 
áp dụng và đổi mới.
 Vậy thế nào là nền giáo dục lấy trẻ làm trung tâm?. Là nhà giáo dục lập kế 
hoạch giáo dục luôn căn cứ vào trẻ, nghĩa là căn cứ vào khả năng, nhu cầu học 
tập, kinh nghiệm sống của trẻ để xác định mục tiêu và cụ thể hóa nội dung. Tổ 
chức hoạt động luôn đặt trẻ vào trung tâm của quá trình giáo dục, có nghĩa là tạo 
mọi cơ hội cho trẻ được tham gia vào các hoạt động như:
 Trải nghiệm: Trẻ được học qua thực tế, qua việc làm, qua khám phá tìm tòi.
 Giao tiếp: Chia sẻ với bạn và học từ mọi người.
 Suy ngẫm: Suy nghĩ và vận dụng những điều đã lĩnh hội áp dụng vào việc 
giải quyết vấn đề.
 Trao đổi: Diễn đạt và chia sẻ suy nghĩ và nhu cầu khám phá của bản thân.
 Giải quyết vấn đề: Tìm ra hướng giải quyết để đạt được kết quả trong quá 
trình chơi và học.
 Giáo viên chỉ là người tạo cơ hội, hướng dẫn, gợi mở giúp trẻ được chiếm 
lĩnh tri thức.
 Vì sao phải xây dựng kế hoạch lấy trẻ làm trung tâm. Vì con người chỉ 
muốn nghe và làm những gì mà bản thân chưa biết, muốn làm những điều mà 
khả năng của chính bản thân mình làm được, trẻ em cũng vậy, chúng chỉ tích 
cực hoạt động khám phá, tìm tòi, thích học cái chưa được học và chưa biết và có 
thể mang lại kết qủa mà khả năng bản thân có thể làm được.
 Vậy muốn trẻ học tập tích cực thì giáo viên không nên dạy trẻ những gì trẻ 
đã biết mà cần dạy cái mà trẻ cần, điều mà trẻ thích nghe, hoặc giáo viên cần hỗ 
trợ cho trẻ thực hiện được ý tưởng mà trẻ phát minh được. Thế nên mọi hoạt 
động phải hướng vào trẻ, nghĩa là lấy trẻ làm trung tâm của quá trình giáo dục.
 Việc xây dựng kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là cần thiết, giúp 
giáo viên dự kiến được kế hoạch, chủ động tổ chức các hoạt động một cách có 
hiệu quả vì vậy khi xây dựng kế hoạch giáo dục giáo viên cần căn cứ vào tình 
hình nhận thức của trẻ ở lớp mình phụ trách để xây dựng kế hoạch giáo dục phù 
hợp với nhu cầu nhận thức của trẻ.
 Theo tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền, chuyên gia về giáo dục đầu đời tại Việt 
Nam cho biết [Cách tiếp nhận tốt nhất để giáo dục các phương pháp dạy học tích 
cực nhằm thúc đẩy sự phát triển tính chủ động, khả năng tư duy phản biện và 
giải quyết vấn đề cho trẻ là cách tiếp cận tốt, thường thể hiện tính tích hợp cao 
và kết nối việc học với thực tế đời sống của trẻ].
 Nhà giáo dục học mầm non Tiến sĩ Nguyễn Thị Hòa đã viết [Muốn tác 
động sư phạm có hiệu quả thì những tác động phải phù hợp với điều kiện bên 
trong của mỗi đứa trẻ. Bởi lẽ mỗi trẻ đều trải qua những giai đoạn phát triển theo 
trình tự như nhau nhưng với tốc độ, nhịp độ và khuynh hướng riêng, những trải 
nghiệm cuộc sống của mỗi trẻ không giống nhau và mỗi trẻ là một cá thể riêng 
 7 thú của bản thân trẻ khi được trải nghiệm, đa số trẻ còn chơi theo bắt chước thao 
tác của cô hoặc bạn chứ chưa có sự sáng tạo trong các hoạt động. 
 Điều đó dễ mang lại cho trẻ sự nhàm chán và ít tập trung, trước vấn đề đặt 
ra trong tâm trí tôi luôn suy nghĩ; vì sao trẻ không mạnh dạn trải nghiệm? Vì sao 
mỗi trẻ là một cá thể riêng biệt mà lại có chung thao tác chơi giống nhau?. Mặc 
dù trong năm học 2016- 2017 tôi đã áp dụng đổi mới phương pháp “Lấy trẻ làm 
trung tâm” nhưng kết quả chưa thật sự thuyết phục tôi, dù kết quả có tính khả 
thi, có sự chuyển biến rõ rệt so với kết quả đối chiếu trong những năm qua 
nhưng bản thân tôi vẫn chưa hài lòng, khi thực tế kết quả chưa đạt được như 
mục tiêu mà bản thân tôi đã đặt ra.
 Trước kết quả đạt được bản thân tôi nhìn nhận lại và thấy còn nhiều vấn đề 
cần khắc phục như: Cách xây dựng kế hoạch, tạo môi trường giáo dục, học liệu 
và phương tiện, kỹ năng sư phạm chưa đủ sức thuyết phục trẻ, chưa thực sự là 
đòn bẩy cho mỗi cá thể trẻ khơi dậy và phát triển được tiềm năng trong con 
người trẻ, đa số giáo viên còn hướng dẫn nhiều, nói nhiều, trẻ ít được thực hành, 
trao đổi, một phần cũng do đồ dùng đồ chơi chưa đáp ứng được nhu cầu hứng 
thú của trẻ, chưa mang tính mở nên hoạt động của trẻ chưa đạt kết quả cao.
 Để tháo gỡ khó khăn này, tôi tiếp tục tìm mọi giaỉ pháp, biện pháp tiếp tục 
cải tiến đề tài “Lấy trẻ làm trung tâm”. Tôi đã chọn phương pháp lập kế hoạch 
giáo dục trên quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, thiết kế đồ dùng học liệu 
mang tính mở, tạo môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Vì tôi tin chắc 
rằng trẻ sẽ phát triển mọi nhu cầu hứng thú của bản thân tối đa khi có sự hỗ trợ 
kịp thời và có một môi trường vật chất và xã hội đa dạng, phong phú theo hướng 
mở trên con đường “Lấy trẻ làm chủ thể của mọi quá trình hoạt động”.
 Bởi một kế hoạch rõ ràng, có một môi trường xã hội thân thiện cùng với 
môi trường vật chất phong phú đa dạng sẽ là tiền đề tốt cho phép trẻ tham gia 
các hoạt động tích cực, chủ động sáng tạo và càng độc lập hơn trong quá trình 
bộc lộ hết khả năng hứng thú của bản thân trong khi hoạt động vậy đòi hỏi giáo 
viên phải linh hoạt, có trình độ chuyên môn cao, sáng tạo, năng động trong 
giảng dạy để giúp trẻ đạt được kết quả tốt nhất khi cho trẻ tự trải nghiệm, tìm tòi 
cái mới trong mọi hoạt động .
 Kết quả khảo sát chất lượng của trẻ đạt được cuối năm học 2016 – 2017 
khi đa áp dụng đề tài như sau:
 Tổng số trẻ: 42 trẻ; nữ: 18 trẻ; dân tộc: 4 trẻ; Khuyết tật: 01 trẻ.
 Kết quả khảo sát cuối năm học 2016- 2017
 Sau khi áp dụng đề tài năm học
 Tiêu chí
 STT
 Đạt Chưa đạt
 9