SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng môn làm quen chữ cái cho trẻ 5-6 tuổi tại trường Mầm non Hoa Hồng

 Một số biện pháp Nâng cao chất lượng môn làm quen chữ cái cho trẻ 5-6 tuổi tại trường MN Hoa Hồng
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG MÔN LÀM QUEN CHỮ 
 CÁI CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI TẠI TRƯỜNG MẦM NON HOA HỒNG
 I. Phần mở đầu
 1. Lý do chọn đề tài
 Như chúng ta đã biết việc nâng cao chất lượng các môn học ở trường mầm 
non nói chung, môn làm quen chữ cái nói riêng là một việc làm rất quan trọng và 
cần thiết đối với trẻ mẫu giáo 5 tuổi theo chương trình giáo dục mầm non mới hiện 
nay. Công tác đổi mới giáo dục mầm non trên cơ sở thừa kế và phát triển khắc phục 
những tồn tại của các chương trình cũ. Chương trình đổi mới GDMN là đẩy mạnh 
đổi mới nội dung, phương pháp dạy và học theo hướng tích cực chủ động, sáng tạo 
của trẻ
 Ngôn ngữ phát triển tốt chính là phương tiện quan trọng để phát triển trí tuệ 
và giúp cho trẻ tiếp thu kiến thức học tập tốt ở trường lớp mầm non và cấp tiểu học 
sau này. Ngôn ngữ còn giúp trẻ hình thành và phát triển các kỹ năng nghe, nói, tiền 
biết đọc, biết viết. Đó là nền tảng để hiểu về thế giới chữ viết và tiếp nhận nhiều tri 
thức mới thông qua các hoạt động sinh hoạt, học tập, lao động, qua các buổi tham 
quan, dạo chơi...Vì vậy cần kích thích trẻ sử dụng tiếng Việt một cách thành thạo 
mở rộng vốn từ về thế giới xung quanh, tập cho trẻ biết cách diễn đạt những gì 
muốn nói một cách rõ ràng, không nói ngọng, không nói lắp...Việc giáo viên hướng 
dẫn cho trẻ 5 tuổi làm quen chữ cái là cơ hội tốt để sớm hình thành ở trẻ những 
năng lực hoạt động ngôn ngữ. Phát triển trí tuệ và kĩ năng làm quen với chữ cái qua 
đó giáo dục tình cảm và tư duy, mở rộng vốn hiểu biết của trẻ góp phần vào việc 
phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ nhất là đối với trẻ 5 tuổi.
 Làm quen với chữ cái là môn học mở đầu cho bước ngoặt của quá trình giao 
tiếp, đồng thời nó là thước đo đánh giá kết quả học tập và giảng dạy các môn học 
khác trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mầm non. Làm quen chữ cái dần 
như chiếm vị trí quan trọng đặc biệt trong các môn học của chương trình GDMN. 
Trong khi đó ở mẫu giáo trẻ đang quen với vui chơi là hoạt động chủ đạo, nhưng 
khi bước vào tiểu học thì học tập lại là vai trò chủ đạo. Nên việc cho trẻ làm quen 
với chữ cái ở trẻ mẫu giáo không phải là đưa chương trình tiếng Việt của lớp 1 vào 
dạy mà ở đây trẻ mẫu giáo được sử dụng những yếu tố vui chơi và các nhiệm vụ 
học tập sáng tạo thông qua các hoạt động học tập “Học mà chơi, chơi mà học”, để 
làm được điều đó trẻ phải nhận biết và phát âm đúng – chuẩn 29 chữ cái cơ bản.
 Môn làm quen làm quen chữ cái ở trường MN được lồng ghép trong nhiều 
môn: Thơ, chuyện, LQCC, trò chơi chữ cái như vậy làm quen với chữ cái là một 
môn học mang tính tổng thể và sáng tạo rất lớn và là một môn học đặc biệt quan 
trọng trong công tác GDMN; mục đích cho trẻ 5 tuổi LQCC không chỉ nhằm cho 
trẻ biết được các mặt chữ cái để phát âm chuẩn khi nói mà còn tạo cho trẻ hứng thú 
 GV:Đỗ Thị Thùy Trang- Trường MN Hoa Hồng Một số biện pháp Nâng cao chất lượng môn làm quen chữ cái cho trẻ 5-6 tuổi tại trường MN Hoa Hồng
 2. Mục tiêu nhiệm vụ của đề tài
 - Mục tiêu : 
 Đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi 
làm quen với chữ cái góp phần phát triển ngôn ngữ, qua đó giúp trẻ nhận biết 29 
chữ cái, luyện cách phát âm chuẩn, hoàn thiện tiếng mẹ đẻ, phát triển bộ máy và 
các cơ quan phát âm, giúp trẻ hứng thú tham gia vào giờ học đạt kết quả cao tiếp 
cận bổ sung kiến thức một cách nhạy bén và hứng thú trong học tập. Qua đề tài 
nghiên cứu những vấn đề lý luận thực tiễn những năng lực hoạt động ngôn ngữ sự 
phát triển trí tuệ trẻ 5-6 tuổi
 Hình thành cho trẻ các kĩ năng nghe, đọc, viết một cách trọn vẹn thông qua 
các môn làm quen chữ cái và được lồng ghép qua các môn học khác một cách sinh 
động, sáng tạo, nhưng không làm mất đi nội dung, phương pháp của môn học làm 
quen chữ cái cho trẻ 5 tuổi trong chương trình giáo dục mầm non mới.
 - Nhiệm vụ:
 Đề tài giải quyết mâu thuẫn khó khăn giữa việc tổ chức của giáo viên, giáo 
viên chưa linh hoạt và nhẹ nhàng, trẻ chưa tích cực, còn thụ động khi hoạt động với 
việc giáo viên phải làm sao để nâng cao chất lượng làm quen chữ cái một cách hợp 
lý mà mang lại hiệu quả tích cực nhất, tìm ra một số giải pháp để giúp trẻ học tốt 
môn làm quen chữ cái ở trường mầm non.
 Nghiên cứu, sáng tạo, linh hoạt trong cách nghỉ, cách làm một cách khoa học 
để tìm ra các phương pháp tối ưu để áp dụng có hiệu quả vào trong công tác giảng 
dạy cho trẻ 5 tuổi tại trường lớp mầm non.
 3. Đối tượng nghiên cứu
 Biện pháp nâng cao chất lượng môn làm quen chữ cái cho trẻ 5-6 tuổi tại 
trường Mầm non Hoa Hồng.
 4. Giới hạn của đề tài
 Trẻ Mầm non 5 tuổi tại trường Mầm non Hoa Hồng năm học 2017-2018 
thuộc xã Băng Adrênh, huyện Krông Ana, tỉnh ĐăkLăk
 5. Phương pháp nghiên cứu
 a. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
 - Phương pháp phân tích - tổng hợp tài liệu
 Qua thực tế giảng dạy và làm đề tài bản thân đã nghiên cứu tài liệu có liên 
quan đến đề tài và sử dụng một số phương pháp nghiên cứu lí luận như: Phân tích 
tổng hợp, so sánh, hệ thống hóa, khái quát hóa để làm rõ những vấn đề
 Trước hết phải nhận định được thực trạng của đối tượng nghiên cứu.
 Nghiên cứu sách báo, tài liệu, Internet về các hoạt động pháp triển nâng cao 
chất lượng giảng dạy môn làm quen chữ cái cho trẻ 5-6 tuổi.
 GV:Đỗ Thị Thùy Trang- Trường MN Hoa Hồng Một số biện pháp Nâng cao chất lượng môn làm quen chữ cái cho trẻ 5-6 tuổi tại trường MN Hoa Hồng
nghĩa quan trọng việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ và nhận biết chữ cái một cách 
trọn vẹn thông qua học tập, vui chơi ở trường lớp mầm non.
 Làm quen với chữ cái đối với trẻ là một nấc thang khó khăn khi trẻ mới bước 
vào ngưỡng cửa của cuộc sống đầy bí ẩn: Cảm xúc, tình cảm, yêu ghét, giận, hờn. 
Tiếp xúc với chữ cái là nhu cầu không thể thiếu được đối với trẻ. Bởi chính vì vậy 
làm quen với chữ cái được coi là phương tiện giáo dục, hình thành nhân cách cho 
trẻ cũng được lồng ghép thông qua đọc thơ, kể chuyện, tranh ảnh có gắn các chữ 
cái và các trò chơi động, tĩnh đối với làm quen chữ cái sẽ giúp trẻ dần hình thành 
trong tâm hồn của trẻ về thị hiếu về môn làm quen chữ nói riêng là việc cần thiết 
hoàn thành nhận thức cũng như nhân cách của trẻ mầm non trước khi vào lớp 1 ở 
trường phổ thông.
 Làm quen với chữ cái có vị trí quan trọng trong việc GD trẻ phát triển toàn 
diện, do đó để dạy tốt hoạt động này giáo viên phải đạt được những mục tiêu như:
 - Nắm vững nội dung phương pháp tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen chữ 
cái.
 - Biết thiết kế và tổ chức các hoạt động làm quen chữ cái theo chủ điểm, chủ 
đề nhánh để phát triển kỹ năng cần thiết chuẩn bị cho tiền biết đọc, biết viết của trẻ.
 - Tự tin và có ý thức sáng tạo trong việc tổ chức các hoạt động cho trẻ làm 
quen chữ cái theo chủ điểm nhánh phù hợp với tình hình thực tế của đơn vị.
 Trước đây việc tổ chức cho trẻ làm quen với 29 chữ cái còn mang tính chất 
hoạt động biệt lập, trẻ hoạt động chưa thực sự hiệu quả trong việc LQCC, tuy nhiên 
trong những năm gần đây việc tổ chức cho trẻ 5-6 tuổi LQCC đã được đặt lên một 
vị trí quan trọng đặc biệt. Trẻ ở độ tuổi này được làm quen với cách đọc và nhận 
biết, phân biệt, so sánh 29 chữ cái. Đây là một bước phát triển đáng kể vượt qua 
nấc thang khó khăn khẳng định được vị trí của LQCC đối với giáo dục mầm non.
 Để chuẩn bị cho trẻ có tiền đề và nền móng vững chắc để bước vào lớp 1. Có 
thể nói Làm quen với chữ cái là nền tảng đưa trẻ đến hoạt động giao tiếp trong 
công tác chăm sóc giáo dục trẻ .Vì vậy mà ngay từ bây giờ cô giáo mầm non phải 
chuẩn bị cho trẻ đầy đủ nhất, phù hợp với sức học độ tuổi của trẻ.
 2. Thực trạng 
 - Trường MN Hoa Hồng đạt chuẩn. Gồm 3 phân hiệu (Buôn K62, Buôn Cuê 
và Thôn 2) Tổng số học sinh toàn trường :233 
 - Lớp :Lá 1. Tổng số học sinh: 39, Nữ: 17. Dân tộc: 12. Nữ dân tộc: 06
 Giáo viên: 02 Trình độ:Đại học
 * Ưu điểm:
 - Hầu hết trẻ đã nhận biết cấu tạo các chữ cái, làm quen với chữ cái, đọc, viết 
chữ cái theo yêu cầu và phù hợp với từng chủ đề, chủ đề nhánh khác nhau. Qua đó 
trẻ còn đọc thơ, chuyện, đồng dao, ca dao ở mọi lúc mọi nơi dựa trên các chữ cái 
mà trẻ được học hàng ngày.
 GV:Đỗ Thị Thùy Trang- Trường MN Hoa Hồng Một số biện pháp Nâng cao chất lượng môn làm quen chữ cái cho trẻ 5-6 tuổi tại trường MN Hoa Hồng
 - Giáo viên chưa thường xuyên cho trẻ tiếp xúc nhiều với chữ cái (Trong các 
hoạt động mọi lúc, mọi nơi), mà đa phần trẻ tiếp xúc với chữ cái (tập đọc, tập viết) 
qua các hoạt động của môn học khi giáo viên tổ chức.Trong những năm qua, hoạt 
động môn học làm quen chữ cái được tổ chức nhưng các hoạt động tổ chức chưa 
thật sự hấp dẫn, chưa có sự đầu tư nhiều vì vậy kết quả đạt được trên trẻ chưa 
cao.Một số trẻ tiếp thu chậm, không có khả năng, năng khiếu khi thể hiện tình 
cảm, cảm xúc qua kể chuyện, đọc thơ. 
 - Một số giáo viên còn hạn chế về cách tổ chức một tiết hoạt động làm quen 
chữ cái cho trẻ theo chương trình mầm non mới mà còn rập khuôn theo chương 
trình cải cách cũ, chưa có sự linh hoạt sáng tạo. 
 * Nguyên nhân khách quan:
 - Đồ dùng dạy học phục vụ cho môn học được đầu tư nhưng chưa có đổi mới 
và còn hạn chế 
 - Đa số phụ huynh làm nhà nông vất vả, kinh tế khó khăn nên chưa quan tâm 
đến con em, chưa nhận thức được tầm quan trọng của độ tuổi mẫu giáo.
 - Một số phụ huynh còn lại thì nôn nóng trong việc dạy chữ của con em 
mình, đã dạy trẻ biết trước mà dạy sai lệch gây khó khăn trong việc truyền thụ kiến 
thức dẫn đến sự bất cập giữa gia đình và nhà trường. Và đa số phụ huynh do hoàn 
cảnh công việc thường nhờ người khác đón đưa cháu đi học nên việc trao đổi trực 
tiếp với phụ huynh còn gặp nhiều khó khăn.
 - Trường đóng trên địa bàn là nơi tổng hợp các dân cư ở tất cả các vùng miền 
trên cả nước, nên việc phát âm của trẻ không giống nhau. Chính vì vậy việc dạy 
phát âm chữ cái, nhận biết các âm từ là công việc không dễ đối với giáo viên mầm 
non.
 - Xuất phát từ tình hình thực tế của lớp, tôi cần tìm ra các biện pháp tháo gỡ để 
thực hiện chương trình đổi mới đạt kết quả tốt và phát triển đúng mục tiêu theo kế 
hoạch đã đề ra: Nắm vững tâm sinh lý theo từng lứa tuổi của trẻ; hình thành nhân 
cách của trẻ thông qua các hoạt động nghe, đọc thơ chuyện trong các giờ hoạt động 
chung, hoạt động góc, đi dạo đi chơi, giờ ngoại khóa để trao đổi, đàm thoại cùng 
trẻ...Tất cả các câu hỏi đặt ra nhằm khích thích trẻ cảm nhận những tình cảm, tư 
duy, suy nghĩ, trí tưởng tượng sáng tạo của trẻ. Các câu hỏi phù hợp với khả năng 
của từng trẻ nhưng không áp đặt để làm mất đi sự hứng thú của trẻ, tạo cho trẻ có 
sự tranh luận, thảo luận sôi nổi, khơi gợi tính tò mò, sáng tạo, khám phá để thúc 
đẩy trẻ học tập tích cực hơn. Và cũng chính vì nhận thấy được những bất cập trong 
việc tổ chức hoạt động môn học làm quen chữ cái, bản thân tôi đã mạnh dạn tìm 
tòi, học hỏi để tìm cho mình những biện pháp hay nhất có thể áp dụng trong quá 
trình thực hiện hoạt động của môn học nhằm nâng cao chất lượng phát triển ngôn 
ngữ cho trẻ. 
 3. Nội dung và hình thức của giải pháp
 a. Mục tiêu của giải pháp
 GV:Đỗ Thị Thùy Trang- Trường MN Hoa Hồng