SKKN Một số biên pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại lớp Lá 1 trường Mầm Non Cư Pang

 Một số biên pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại lớp lá 1 
 trường Mầm Non Cư Pang 
 I. Phần mở đầu:
 1. Lý do chọn đề tài. 
 Không có ngôn ngữ, việc giao tiếp hết sức khó khăn, nhất là đứa trẻ một 
sinh thể yếu ớt, rất cần sự chăm sóc, bảo vệ của người lớn. Ngôn ngữ làm cho 
đứa trẻ trở thành một thành viên của xã hội loài người. Nếu đối với người lớn, 
ngôn ngữ cần như cơm ăn, áo mặc, thì đối với đứa trẻ còn hơn thế nữa. Ngôn 
ngữ là một công cụ hữu hiệu để trẻ có thể bày tỏ những nguyện vọng của mình 
khi còn rất nhỏ để người lớn có chăm sóc, giáo dục. Là một điều kiện để trẻ 
tham gia vào mọi hoạt động hình thành nhân cách trẻ.
 Vì vậy việc hướng dẫn cho trẻ “làm quen chữ cái” là cơ hội để sớm hình 
thành ở trẻ những năng lực hoạt động ngôn ngữ thái độ, phát triển trí tuệ và kĩ 
năng làm quen với chữ cái. Qua đó giáo dục tình cảm và phát triển tư duy mở 
rộng vốn hiểu biết của trẻ góp phần vào việc phát triển nhân cách toàn diện, 
chuẩn bị cho trẻ 1 hành trang “tiếng Việt” vững chắc để trẻ bước vào lớp 1
 Đa số trẻ ở lớp còn phát âm chữ cái sai nên việc hình thành và phát triển 
những kĩ năng cần cho việc phát triển ngôn ngữ còn hạn chế, trẻ hay phát âm sai 
chữ cái l thành n, chưa phân biệt được chữ cái s, x, đa số trẻ dân tộc thiếu số 
phát âm chữ ă thành ơ,... nhằm tạo điều kiện phát âm chuẩn chữ cái là điều kiện 
cần thiết cho trẻ hoc tốt tiếng Việt là tiền đề học tốt các môn học khác để hình 
thành và phát toàn diện nhân cách trẻ.
 Nhận thức được tầm quan trọng đó trong năm qua bản thân tôi đã cố gắng 
thực hiện tốt học hỏi kinh nghiệm ở đồng nghiệp, cố gắng nghiên cứu các biện 
pháp hữu hiệu nhất để truyền thụ đến trẻ sao cho trẻ lĩnh hội một cách nhẹ nhàng 
thoải mái tránh được sự gò bó. Và tôi đã chọn đề tài“Một số biện pháp giúp trẻ 
5-6 tuổi học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lấy trẻ làm trung 
tâm tại lớp lá 1 trường Mầm Non cư Pang” nhằm năng cao chất lượng giáo dục 
trẻ.
 H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
 1 Một số biên pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại lớp lá 1 
 trường Mầm Non Cư Pang 
 Phương pháp điều tra: Trò chuyện, trao đổi với các giáo viên, và cha mẹ trẻ.
 Tham khảo những kinh nghiệm của các giáo viên, đồng nghiệp.
 c. Phương pháp thống kê toán học: 
 Vào đầu năm học, tôi đã chủ động kiểm tra, khảo sát trên 26 trẻ tại lớp lá 
1, trong đó có 17 em là nữ và thống kê về môn làm quen chữ cái để nắm bắt khả 
năng nhận thức của từng cá nhân trẻ. 
 II. Phần nội dung:
 1. Cở sở lý luận. 
 Theo module 3 thì: Sự phát triển ngôn ngữ của trẻ có những đặc điểm 
khác nhau tùy thuộc vào từng giai đoạn tuổi trẻ. Việc nắm vững những đặc điểm 
này sẽ giúp cho người giáo viên có được kiến thức và kĩ năng tốt nhất trong quá 
trình hỗ trợ trẻ phát triển ngôn ngữ, đặt ra những phương pháp phù hợp, linh 
hoạt để đạt được những mục tiêu cho giai đoạn nền móng này. 
 Làm quen chữ cái theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm giáo dục chỉ cho 
chúng ta thấy trẻ được học một cách tự nhiên, bắt đầu bằng những hoạt động gần 
gũi và có ý nghĩa với trẻ. Để dạy trẻ làm quen chữ cái cần có sự thay đổi cách tổ 
chức hoạt động trong môi trường chữ cái và ngôn ngữ nói một cách phong phú. 
Hoạt động làm quen với chữ cái có vị trí quan trọng trong việc giáo dục trẻ phát 
triển toàn diện.
 Thực tế đối với bộ: Làm quen chữ cái là môn rất quan trọng đối với trẻ 
Mầm non, là phương tiện phát triển ngôn ngữ cho trẻ có đủ vốn từ để nói năng 
lưu loát, diễn đạt gãy gọn biết sử dụng từ đúng lúc, đúng chỗ, không những thế 
mà việc dạy trẻ làm quen chữ cái giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, óc quan sát, 
khả năng tư duy độc lập trong suy nghĩ, Ngôn ngữ của trẻ tiến bộ nhanh hay 
chậm tùy thuộc vào điều kiện sống, mối quan hệ giao tiếp với người xung 
quanh, trẻ 5-6 tuổi là thời điểm mấu chốt và quan trọng nhất, thời điểm này tất 
cả mọi việc đều bắt đầu: bắt đầu ăn, bắt đầu nói, bắt đầu nghe, nhìn và vận động 
 H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
 3 Một số biên pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại lớp lá 1 
 trường Mầm Non Cư Pang 
tư về cơ sở vật chất tương đối đầy đủ, các chị em bạn bè đồng nghiệp luôn sẵn 
sàng hỗ trợ giúp đỡ tôi hoàn thành tốt công tác của mình.
 Được sự đầu tư của công ty DakMan trường có cơ sở vật chất đầy đủ. Có 
phòng học rộng rãi thoáng mát, trang thiết bị đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trẻ 
đầy đủ
 Hạn chế: Trường Mầm non Cư Pang đóng tại địa bàn buôn Knul Xã Ea 
bông thuộc vùng đặc biệt khó khăn của huyện Krông Ana. Buôn Knul 100% là 
dân tộc Êđê trình độ dân trí thấp, chưa đảm bảo được mức sống cho người dân. 
Đa số người dân chưa có nhận thức đúng mức về việc cho trẻ đến trường và tầm 
quan trọng của việc cung cấp vốn chữ cái. Do đó chưa có sự quan tâm đến con 
em mình, sự phối hợp với nhà trường còn hạn chế. Hầu hết các cháu chưa đến 
trường, các cháu còn rất bỡ ngỡ với tất cả các hoạt động, đặt biệt là môn làm 
quen chữ cái.
 Nguyên nhân chủ quan: 
 Ưu điểm: Là một giáo viên trẻ đầy nhiệt huyết thường xuyên học hỏi bạn 
bè, đồng nghiệp, internet..
 Một số cha mẹ trẻ nhiệt tình, luôn sẳn lòng giúp đỡ phối hợp với giáo viên 
chủ nhiệm trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ
 Hạn chế: 
 Các bậc cha mẹ học sinh chưa xác định được tầm quan trọng của việc cho 
con em đến trường Mầm non theo đúng độ tuổi, chưa nhận thức được tầm quan 
trọng của việc cho trẻ đến lớp. Kiến thức về chăm sóc cũng như kĩ năng nuôi 
dạy con của phụ huynh còn hạn chế. 
 Cha mẹ trẻ thường cho trẻ lên rẫy cùng, không cho trẻ đến lớp theo đúng 
độ tuổi, các hộ gia đình cách xa nhau làm hạn chế quá trình giao tiếp của trẻ với 
mọi người xung quanh, bên cạnh đó trẻ còn nhút nhát, chưa mạnh dạn, chưa tự 
tin vào bản thân.
 H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
 5 Một số biên pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại lớp lá 1 
 trường Mầm Non Cư Pang 
 Qua theo dõi trò chuyện với trẻ, và trong quá trình trao đổi với phụ huynh 
về tình hình sức khoẻ của trẻ, tôi đã nắm được đặc thù của lớp mình, lớp 50% 
học chậm ví dụ; từ đầu năm nhận lớp qua 1 vài buổi học, tôi đã nắm được tình 
hình học tập môn làm quen chữ cái của trẻ, trẻ lớp tôi rất nhút nhát, không thích 
đi học, trẻ đồng bào dân tộc êđê chiếm 46%, có trẻ lần đầu tiên đi học lớp lá, 
chưa qua lớp nhà trẻ, lớp mầm, lớp chồi, nhiều trẻ vẫn chưa biết phát âm các 
chữ cái, hầu hết các em đều trả lời rằng không thích học chữ cái vì Bên cạnh 
đó, một số em muốn học chữ cái nhưng lại nhưng bố mẹ lại không biết cách dạy 
dỗ con học chữ cái, hỏi thì bố mẹ quá bận nên không có thời gian chỉ bảo. Việc 
này khiến các em sợ hãi, sinh ra tâm lý chán không muốn học chữ cái.
 Từ những đặc điểm tâm lý đó, bản thân nhận ra rằng: để trẻ yêu thích việc 
học môn làm quen chữ cái, thì việc lựa chọn biện pháp dạy xây dựng theo hướng 
lấy trẻ làm trung tâm là rất quan trọng. Tôi luôn cố gắng làm cho trẻ cảm thấy 
việc học chữ cái trở nên thú vị, bằng cách chuẩn bị nhiều phương pháp khác nhau 
hấp dẫnTừ đó từng bước khắc phục tình trạng không muốn học chữ cái của trẻ.
 Bên cạnh đó, tôi đã trao đổi với phụ huynh cần phải bình tĩnh chứ không 
nên nóng vội, quát mắng vì điều này chỉ làm cho trẻ sợ sệt thêm mà thôi. Cần 
phải động viên con hoặc bày ra những trò chơi trong quá trình dạy trẻ học làm 
quen chữ cái, sẽ giúp trẻ cảm thấy hứng thú và say mê với hoạt động học chữ cái 
mỗi ngày.
 Lứa tuổi 5-6 tuổi trẻ đã phát âm tốt hơn, rõ nhưng vẫn còn phát âm sai 
những chữ cái khó như; x, s, phát âm chữ l thành chữ n, phát âm sai d, đ, trẻ phát 
âm hay nhầm chữ p, q, e, ê, a, ă, â ....
 Đặc điểm vốn từ: Vốn từ của trẻ tăng nhanh khoảng 1500- 2000 từ . Danh 
từ và động từ ở trẻ vẫn chiếm ưu thế. Tính từ và các loại từ khác trẻ đã sử dụng 
nhiều hơn.( Trích BDTX mônđun 3)
 Khi trẻ làm quen chữ cái, tôi thấy vốn hiểu biết của em còn ít, đặc biệt trẻ 
rất nhầm lẫn khi phát âm các chữ cái có tiếng gần giống nhau. Mặt khác khả 
năng phân tích của trẻ gặp rất nhiều khó khăn như phân tích chữ cái, so sánh chữ 
cái nên tôi gắng tìm hiểu nhiều biện pháp để tiết dạy “LQCC” đạt hiệu quả cao 
 H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
 7 Một số biên pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại lớp lá 1 
 trường Mầm Non Cư Pang 
 Khi trẻ đã có một số lượng chữ cái phong phú trẻ sẽ tự tin hơn trong mọi 
hoạt động.
 * Biện pháp 2: Tạo môi trường và đồ dùng đồ chơi mở cho trẻ hoạt động 
với làm quen chữ cái theo hướng lấy trẻ làm trung tâm.
 Những gì đẹp mới lạ đẹp mắt hấp dẫn gây được sự chú ý của trẻ, vì thế 
việc tạo môi trường làm quen chữ cái rất cần thiết để làm nổi bật bộ môn làm 
quen chữ cái nên môi trường có tác dụng tốt đến quá trình giáo dục trẻ. Để trẻ 
được làm quen với chữ cái ở mọi lúc mọi nơi mọi góc trong và ngoài lớp, tôi 
luôn tạo môi trường thật đẹp để cuốn hút trẻ. Kể cả môi trường trong lớp và 
ngoài lớp làm sao để trẻ được tắm trong môi trường chữ viết. 
 Tạo môi trường cho trẻ hoạt động bên ngoài đáp ứng nhu cầu chơi của trẻ, 
tạo điều kiện cho trẻ học bằng chơi, chơi mà học: 
 Ví dụ; Như tiêu chí 4. Có các góc khu vực hoạt động ngoài trời được quy 
hoạch, thiết kế phù hợp, an toàn, sạch đẹp, tạo cơ hội cho trẻ hoạt động. Tạo 
điều kiện cho trẻ chơi mà học, học bằng chơi.
 Hình ảnh: Hoạt đông chơi có chữ cái ngoài trời
 H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
 9 Một số biên pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại lớp lá 1 
 trường Mầm Non Cư Pang 
thể di chuyển mang tính mở, tạo điều kiện dễ dàng cho trẻ tự lựa chọn và sử đồ 
vật, đồ chơi, tham gia hoạt động và thuận lợi cho sự quan sát của giáo viên.
 Ví dụ: Các góc tổ chức và hướng dẫn cho trẻ có thể tự trang trí các góc 
theo hình thức mở lấy trẻ làm trung tâm, Trẻ có thể lấy chữ cái ra và gắn vào 
tranh theo chủ đề.
 Hình ảnh trẻ tự trang trí làm góc bán hàng
 Chuẩn bị đầy đủ đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn
 Để tạo được hứng thú và sự sáng tạo cho trẻ trong giờ hoạt động môn 
Làm quen chữ cái tôi thường xuyên tìm tòi từ những tranh ảnh mô hình, vật thật 
 H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
 11 Một số biên pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại lớp lá 1 
 trường Mầm Non Cư Pang 
 Hình ảnh: Đồ dùng vật liệu phế thải có chứa chữ cái
 * Biện pháp 3: Làm quen với chữ cái trong hoạt động chủ đích theo 
nguyên tắc lấy trẻ làm trung tâm. 
 - Bản thân tôi khi tổ chức hoạt động chủ đích cho trẻ tôi luôn bám vào 
tiêu chí thực hành áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong tổ 
chức hoạt động học cho trẻ, luôn áp dụng 8 tiêu chí và 30 chỉ số trong hoạt động 
học của trẻ, mục đích yêu cầu phải phù hợp với trẻ, trẻ được trải nghiệm vào các 
hoạt động học, giáo viên chỉ là người trợ giúp, hướng dẫn, gợi ý cho trẻ, bản 
thân tôi cần có tác phong gần gũi trẻ ví dụ: có thái độ nhẹ nhàng, tình cảm, giao 
lưu ánh mắt thân thiện với trẻ, luôn mỉm cười với trẻ để thu hút sự chú ý của trẻ. 
Luôn khuyến khích trẻ sáng tạo, luôn tạo tình huống cho trẻ vào bài học. Giáo 
viên tạo cơ hội cho trẻ hoạt động tích cực, chú trọng hướng dẫn trẻ bằng phương 
pháp trải nghiệm, khám phá, quan sát, bắt chước, tưởng tượng, thử nghiệm, thực 
hành giao tiếp, giải quyết nhiệm vụ, học có hướng dẫn... tương tác theo cá nhân, 
nhóm và cả lớp, thông qua chơi là chủ yếu.
 H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
 13