SKKN Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn Âm nhạc tại Lớp Mầm 3 trường Mầm non Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm

 Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường 
 Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
 Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU
 I. Đặt vấn đề:
 Giáo dục mầm non là bậc học giáo dục hết sức quan trọng, một mắc xích 
đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặt nền móng cho sự phát triển toàn 
diện nhân cách trẻ. Đến trường trẻ được học, được chơi, được tiếp xúc với nhiều 
bạn, được sống trong tình thương của cô giáo, được khám phá thế giới xung 
quanh.Trường mầm non chính là tổ âm thứ hai của trẻ nơi hình thành nhân cách 
ban đầu và phát triển toàn diện về năm lĩnh vực cho trẻ mầm non.
 Âm nhạc là một món ăn tinh thần không thể thiếu được đối với đời sống 
con người. Nó có sức hấp dẫn kì lạ, có tác động mạnh mẽ giúp con người lạc 
quan, vui tươi hơn trong cuộc sống bộn bề những lo toan. Đặc biệt đối với trẻ 
mầm non âm nhạc như dòng sữa mẹ nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ. Trẻ có thể cảm 
nhận âm nhạc từ khi mới lọt lọt lòng bằng những câu hát ru, tiếng à ơi của bà, 
của mẹ từ đó giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh, phát triển giao tiếp, phát 
triển ngôn ngữ, trao đổi tình cảm... Thế giới âm nhạc thật diệu kì không ngừng 
đổi mới và phát triển tạo điều kiện cho trẻ phát triển giúp trẻ tìm tòi, học hỏi qua 
nhũng lời ca giai diệu mượt mà, trong sáng. Từ những điều tưởng chừng như 
nhỏ bé giúp trẻ phát triển nhân cách hoàn thiện.
 Ngoài ra âm nhạc còn là một trong những phương tiện hữu ích góp phần 
giáo dục, nguồn cảm hứng mạnh mẽ giúp trẻ cảm thụ nghệ thuật.Mục tiêu của giáo 
dục thẩm mỹ là khi trẻ được tiếp xúc với các loại hình hoạt động âm nhạc nghệ 
thuật khác nhau như: ca hát, nghe hát, nghe nhạc, vận động theo nhạc, múa minh 
họa, trò chơi âm nhạc nhằm phát triển ở trẻ khả năng lĩnh cảm thụ cái đẹp, yêu 
thích cái đẹp, thích tạo ra cái đẹp. Và giáo dục âm nhạc là một quá trình phức tạp, 
gồm nhiều giai đoạn và liên tục trong suốt quá trình đào tạo con người. Giáo dục 
âm nhạc ở trường mầm non là một mắt xích không thể thiếu và quan trọng nhất vì 
những ấn tượng về cái hay cái đẹp của âm nhạc mà trẻ tiếp nhận được ở độ tuổi đầu 
đời khi trẻ có cái nhìn đầu tiên về cuộc sống xung quanh không chỉ khơi dậy ở trẻ 
những cảm xúc chân thực đầu tiên với âm nhạc mà còn sẽ được giữ mãi trong tâm 
Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Trang 1 Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường 
 Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
 Trẻ hát đúng lời ca, giai điệu, vận động nhịp nhàng theo lời bài hát. Tự 
tin, mạnh dạn trình bày trước mọi người xung quanh
 Rèn kĩ năng nghe, cảm thụ và vận động theo nhạc 
 Qua phương pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm thấy được hiệu quả của 
phương pháp này qua các hoạt động học và vui chơi của trẻ
 Nâng cao chất lượng giáo dục theo hướng lấy trẻ làm trung tâm thấy được 
hiệu quả của phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm vào trong tiết dạy.
 Qua các bài hát lời ca phù hợp độ tuổi của trẻ, giai điệu nhẹ nhàng trong 
sáng. Trẻ cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên, cuộc sống con người qua bức 
tranh âm nhạc mà nhạc sĩ gửi gắm.
 Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 I. Cơ sở lý luận của vấn đề
 Thực hiện theo văn bản hợp nhất số: 01/ VBHN-BGDĐT ban hành 
chương trình giáo dục mầm non ngày 29/1/ 2017 với mục tiêu: Chương trình 
giáo dục mẫu giáo nhằm giúp trẻ em từ 3- 6 tuổi phát triển hài hòa các mặt về 
thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm, kĩ năng xã hội và thẫm mĩ, chuẩn bị 
cho trẻ vào học tiểu học
 Thực hiện chương trình hướng dẫn thực hành áp dụng quan điểm lấy trẻ 
làm trung tâm trong trường mầm non xuất bản tháng 3 năm 2017 của Nhà xuất 
bản giáo dục Việt Nam: Quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm được thể hiện 
trong tất cả các yếu tố của quá trình giáo dục. Từ xác định mục tiêu, nội dung, 
phương pháp giáo dục cho đến hoạt động cụ thể của người giáo viên như lập kế 
hoạch, xây dựng môi trường giáo dục,mọi hoạt động phải hướng tới từng trẻ 
cũng như từng nhóm trẻ nhỏ và nhóm trẻ lớn để tạo cơ hội cho trẻ được học tập 
trong điều kiện cụ thể nhằm hỗ trợ trẻ phát triển tở tất cả các lĩnh vực. Vì vậy tôi 
sẽ xây dựng các giải pháp, biện pháp bám sát vào các chỉ số trong từng tiêu chí 
để đạt hiệu quả cao. Như tiêu chí 10: Giáo viên có kĩ năng phối hợp với gia đình 
và cộng đồng trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ dân tộc thiểu số và trẻ có hoàn 
cảnh khó khăn.Tiêu chí 6: Kế hoạch giáo dục tháng/ chủ đề phù hợp với thực 
Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Trang 3 Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường 
 Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
2017- 2018. Qua kết quả của đề tài này mà đồng nghiệp của tôi đã thực hiện thì 
tôi thấy khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ cũng có bước cải tiến rõ rệt như : Trẻ 
hát đúng lời và giai điệu bài hát, trẻ đã có sự hứng thú khi tham gia hoạt động 
âm nhạc nhưng còn hạn chế còn gặp phải đó là nội dung: Trẻ chủ động sáng tạo 
tham gia hoạt động âm nhạc, trẻ thể hiện cảm xúc trong âm nhạc thì trẻ thực 
hiện chưa tốt. Vì vậy tôi sẽ tìm tòi đưa ra những giải pháp và biện pháp để khắc 
phục tồn tại mà đồng nghiệp chưa khắc phục được.
 II. Thực trạng vấn đề nghiên cứu:
 - Lớp mầm 3 do tôi chủ nhiệm nằm trên địa bàn buôn Hma thuộc xã 
EaBông là xã nằm trong khu vực đặc biệt khó khăn. Tổng số học sinh 20 trong 
đó dân tộc: 16, hộ nghèo: 7 đa số trẻ mới lần đầu đến trường. Hầu hết trẻ chưa 
nói rõ tiếng Việt, Trẻ vẫn còn nhút nhát, chưa mạnh dạn thể hiện mình trong giờ 
học và giờ ngoại khóa. Khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ chưa được tốt hát 
chưa đúng giai điệu, lời ca của bài hát, vận động theo nhạc còn rụt rè, ngại với 
cô giáo và các bạn trong lớp.
 - Phụ huynh chưa thấy được tầm quan trọng của việc trẻ đến trường, chưa 
có kiến thức và kĩ năng về chăm sóc giáo dục trẻ đặc biệt là về mặt phát triển 
thẫm mĩ. Đa số đời sống kinh tế của các hộ gia đình còn gặp nhiều khó khăn 
thường xuyên phải đi làm rẫy nên không có điều kiện quan tâm đến con em 
mình.
 Vào cuối năm học2017- 2018 , tôi chủ động kiểm tra, khảo sát, thống kê 
trẻ ở lớp mầm 3 năm học với sĩ số 26 trẻ, dân tộc thiểu số là 26. Kết quả như sau
 Xếp loại cuối năm
 Nội dung
 Số trẻ đạt trẻ chưa đạt
 Trẻ hứng thú tham gia các hoạt động 16/ 26 10/ 26
 61,5% 38,5%
Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Trang 5 Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường 
 Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
số trẻ còn sử dụng ngôn ngữ tiếng mẹ đẻtrong giao tiếp trong các hoạt động học 
tập và vui chơi ở trên lớp.
 Đời sống kinh tế của một số phụ huynh còn gặp nhiều khó khăn đa số là 
làm nông trên 30% là hộ nghèo nên sự quan tâm về chăm sóc giáo dục trẻ chưa 
cao.
 Trong thực tế chăm sóc và giáo dục trẻ, mặc dù trường đã chú ý, quan tâm 
đến việc phát thẫm mĩ cho trẻ nhưng vẫn chưa tương xứng với tầm quan trọng 
của nó. Bên cạnh đó nhiều giáo viên áp dụng đạt hiệu quả chưa cao.
 Qua thực trạng cấp bách của vấn đề và theo hướng dẫn thực hành quan 
điểm lấy trẻ làm trung tâm thì rõ ràng nhiệm vụ đặt ra đối với người giáo viên 
đó là phải giúp trẻ mạnh dạn, tự tin. Phát triển cho trẻ khả năng cảm thụ âm nhạc 
cả về phần nghe, phần hát và biễu diễn. Và nhiệm vụ đặt ra đó là phải làm sao 
để trẻ phát triển lĩnh vực thẫm mĩ một cách có hiệu quả đúng với kết quả mong 
đợi mà độ tuổi trẻ cần đạtđược đó là nhiệm vụ mà giáo viên cần đưa ra các giải 
pháp phù hợp với đặc điểm tình hình thực tế của lớp. Cho nên tôi đưa ra các 
nhiệm vụ để giải quyết vấn đề như sau:
 - Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý, đặc điểm phát triển thẫm mĩ của trẻ, lập 
kế hoạch giáo dục phù hợp với độ tuổi của trẻ.
 - Tạo môi trường âm nhạc trong lớp và xây dựng môi trường vật chất 
ngoài lớp học
 - Linh hoạt, sáng tạo trong hoạt động có chủ đích môn giáo dục âm nhạc
 - Lồng ghép âm nhạc qua các hoạt động khác
 III. Các biện pháp tiến hành để giải quyết vấn đề
 - Giải pháp 1: Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý, đặc điểm phát triển thẫm mĩ 
của trẻ, lập kế hoạch giáo dục phù hợp với độ tuổi của trẻ.
 + Nghiên cứu các tài liệu và quan sát về đặc điểm tâm sinh lý của trẻ 3-4 
tuổi
Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Trang 7 Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường 
 Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
tính cách của trẻ. Không những thế ở những buổi họp thôn, buôn thì tôi cũng 
tham gia và tuyên truyền cho phụ huynh biết được tầm quan trọng của trẻ khi 
đến trường. Và trao đổi với phụ huynh một số kiến thức về chăm sóc trẻ. Khi đã 
tạo được mối quan hệ hòa đồng, cởi mở với phụ huynh thì trong các giờ đón trẻ, 
trả trẻ tôi sẽ trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập và vui chơi trên lớp xem 
trẻ hôm nay học bài như thế nào? Hay là tình sức khỏe trẻ khi trẻ bị ốm, mệt. 
Đối với những hộ gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn thì ngoài những chế 
độ được nhà nước cấp phát ví dụ như: Tiền hỗ trợ chi phí học tập cho trẻ có hộ 
nghèo 100.000 đồng/ 1 tháng. Tiền ăn trưa 139.000 đồng/ tháng. Thì tôi còn huy 
động các mạnh thường quân tặng lương thực, quần áo cũ để động viên các gia 
đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.
 + Quan sát đặc điểm phát triển thẫm mĩ, kỹ năng nghe, hát, cảm nhận âm 
nhạc
 Qua quá trình quan sát trẻ học tập và vui chơi ở trên lớp tôi nhận thấy đặc 
điểm phát triển thẫm mĩ của trẻ: nhút nhát, rụt rè, hát sai lời và chưa đúng giai 
điệu của bài hát. Thấy rõ được những hạn chế của trẻ với trình độ chuyên môn 
và kinh nghiệm của bản thân tôi tiến hành khảo sát kĩ năng nghe, hát... của trẻ
 Đầu năm học, tôi tiến làm một bài tập khảo sát kỹ năng nghe, hát xem trẻ 
ở mức độ đạt, chưa đạt, phân loại trẻ để có kế hoạch bổ sung, rèn luyện cho trẻ 
thường xuyên trong ngày, trong các hoạt động. Ở những trẻ ở mức độ chưa đạt 
thì tôi sẽ đưa ra những hát ngắn, câu ít và cho trẻ tập luyện nhiều hơn. Với 
những trẻ ở mức độ đạt tốt, khá tôi đưa ra những bài tập phức tạp hơn tùy vào 
năng lực của từng trẻ. Mỗi ngày tôi sẽ đánh giá theo mức độ đạt, chưa đạt ghi 
vào nhật kí giáo viên và tổng hợp cuối chủ đề.
 Kỹ năng nghe, hát: Trước tiên để học thuộc 1 bài hát thì tôi cho trẻ đọc 
trước lời của bài hát cho nhuần nhuyễn. Sau đó sẽ cho trẻ nghe giai điệu của cả 
bài hát. Tập từng câu cho trẻ. Sau đó tôi làm 1 bài tập kiểm tra để đánh giá mức 
độ nghe, hát của từng trẻ và phân loại theo năng lực trẻ để có kế hoạch bồi 
dưỡng cho trẻ.
Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Trang 9 Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường 
 Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
dục mầm non, dựa vào hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cô giáo là người 
gợi mở sao cho phù hợp hiệu quả, phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng 
tạo của trẻ. Và đánh giá trẻ hằng ngày và cuối chủ đề
 Ví dụ: Ở chủ đề đầu tiên của năm học tôi thực hiện chủ đề “Trường mầm 
non” với 3 chủ đề nhánh “Trường mầm non của bé” “Lớp bé yêu thương” “Đồ 
chơi và các hoạt động trong lớp của bé”. Từ chủ đề nhánh này tôi chọn những đề 
tài phù hợp mạng mục tiêu, mạng nội dung, mạng hoạt động như: “Cô và mẹ” 
“cháu lên ba”...Vì mới bước vào năm học nên tôi chọn những bài thơ mỗi câu 
khoảng 5 từ lời ca quen thuộc,giai điệu gần gũi, mà trẻ ở nhà cũng đã được 
nghe. Và cuối chủ đề tổng hợp xem đã đạt được so với kết quả đã đưa ra ở đầu 
chủ đề hay chưa và tìm ra nguyên nhân để có biện pháp thay đổi phù hợp với 
chủ đề sau.
 Tiếp theo tôi xây dựng kế hoạch ngày dựa theo tiêu chí 13: Kế hoạch giáo 
dục ngày linh hoạt, mềm dẻo. Chỉ số 34: Kế hoạch linh hoạt để đảm bảo sự phát 
triển và nhu cầu, hứng thú của trẻ
 Về lời ca: chọn các bài hát có nội dung giáo dục phù hợp với chủ đề 
trong, các bài hát nhẹ nhàng tình cảm, vui nhộn, dễ nhớ dễ thuộc  
Ví dụ: Bài hát “một con vịt ” chủ đề “Những con vật sống dưới nước” nói về 
hình dáng, tiếng kêu của con vịt được tác giả miêu tả dí dỏm qua lời ca và nét 
nhạc vui tươi mà trẻ rất yêu thích khi hát và vận động nghộ nghĩnh theo lời ca và 
giai điệu bài hát.
 Về giai điệu: Các bài hát có giai điệu vui tươi, nhẹ nhàng, trong sáng lôi 
cuốn trẻ. Chọn những bài hát có giai điệu phù hợp với chủ đề nội dung bài hát 
cần truyền tải cho trẻ.
 Ví dụ: Bài hát “Đoàn tàu nhỏ xíu” phù hợp với chủ đề: “Bé đi đường an 
toàn” về giai điệu vui tươi hồn nhiên giúp trẻ liên tưởng hình ảnh đến hình ảnh 
đoàn tàu.
Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Trang 11