SKKN Một số biện pháp giáo dục lồng ghép, tăng cường Tiếng Việt trẻ dân tộc thiểu số 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường Mầm non Cư Pang

 Một số biện pháp giáo dục lồng ghép, tăng cường Tiếng việt cho trẻ dân tộc thiểu số 5-6 tuổi 
 tại lớp lá 1 trường MN Cư Pang 
 I. Phần mở đầu
 1. Lý do chọn đề tài:
 Ngôn ngữ là phuơng tiện giao tiếp, là hiện thực trực tiếp của tư duy. Sử 
 dụng ngôn ngữ tốt không thể không tính đến yếu tố mạch lạc. Ngôn ngữ mạch 
 lạc là ngôn ngữ có nội dung rõ ràng, cụ thể, có trình tự, logic, có thể được sử 
 dụng hỗ trợ bằng các quan hệ từ, câu chuyển ý... được người nghe lĩnh hội và 
 hiểu đung. Ngôn ngữ mạch lạc cũng thể hiện năng lực tư duy và hiểu vấn đề của 
 trẻ. ( Trích Môđun 3 BDTX)
 Tiếng Việt là ngôn ngữ phổ biến của người Việt Nam, là phương tiện quan 
 trọng nhất để lĩnh hội nền văn hóa dân tộc, để giao lưu với những người xung 
 quanh, để tư duy, để tiếp thu khoa học, để bồi dưỡng tâm hồn. Hoàn thành xong 
 chương trình mẫu giáo trẻ 5-6 tuổi, trẻ đứng trước một nền văn hóa đồ sộ của dân 
 tộc và nhân loại mà nó có nhiệm vụ phải lĩnh hội những kinh nghiệm của cha ông 
 để lại, đồng thời có sứ mạng xây dựng nền văn hóa đó trong tương lai. Cho nên 
 việc phát triển tiếng Việt cho trẻ em lứa tuổi mẫu giáo là một nhiệm vụ cực kì 
 quan trọng, mà ở tuổi mẫu giáo lớn nhiệm vụ đó phải được hoàn thành. Đặc biệt 
 đối với trẻ là con em đồng bào dân tộc thiểu số thì nhiệm vụ này là hết sức cần 
 thiết. Bởi vì các cháu dân tộc thiểu số thường hay dùng tiếng mẹ đẻ của trẻ, nên 
 khó khăn trong việc tiếp nhận tiếng Việt, dẫn đến cháu khó tiếp thu lời giảng của 
 cô.
 Vì vậy việc cung cấp vốn tiếng Việt cho trẻ dân tộc thiểu số là vấn đề cần 
 được quan tâm, nhằm hình thành và phát triển những kỹ năng cần thiết cho việc 
 học tiếng Việt ở các bậc học cao hơn là cơ hội để sớm hình thành ở trẻ những 
 năng lực hoạt động ngôn ngữ thái độ, phát triển trí tuệ và kĩ năng làm quen với 
 các môn học khác. Qua đó giáo dục tình cảm và phát triển tư duy mở rộng vốn 
 hiểu biết của trẻ góp phần vào việc phát triển nhân cách toàn diện, chuẩn bị cho 
 trẻ một hành trang “tiếng Việt” vững chắc để trẻ bước vào lớp 1
 Bản thân là một giáo viên, thường xuyên được phân công chủ nhiệm lớp Lá 
 trên địa bàn buôn knul. Buôn có số trẻ dân tộc thiểu số chiếm 100%. Hầu hết trẻ 
 dân tộc Ê đê đến trường đều nói bằng tiếng mẹ đẻ, không nghe hiểu được tiếng 
 Việt, bản thân là một giáo viên phụ trách lớp lá tôi luôn trăn trở, suy nghĩ làm 
 sao, làm như thế nào, bằng phương pháp gì? để giúp trẻ hiểu và nói được tiếng 
 Người thực hiện: Hoàng Thị Thu Thúy, Đơn vị: Trường MN Cư Pang 1 Một số biện pháp giáo dục lồng ghép, tăng cường Tiếng việt cho trẻ dân tộc thiểu số 5-6 tuổi 
 tại lớp lá 1 trường MN Cư Pang 
 Tham khảo những kinh nghiệm của các giáo viên, đồng nghiệp.
 Phương pháp thử nghiệm: Thử áp dụng các giải pháp vào công tác giáo dục 
 lồng ghép tăng cường tiếng Việt trẻ năm học 2017- 2018 tại lớp lá 1 trường MN 
 Cư Pang
 c. Phương pháp thống kê toán học:
 Ngay từ đầu năm học học bản thân tôi đã thu thập các số liệu, thông tin về 
 hoạt động tiếng Việt của trẻ lập bảng thống kê xem tiến trình của trẻ phát triển 
 như thế nào trong năm học 2017-2018.
 II. Phần nội dung
 1. Cơ sở lý luận:
 Thực hiện Nghị quyết số 1008/QĐ- TTG về việc phê duyệt đề án lồng ghép 
 tăng cường tiếng Việt cho trẻ Mầm non, học sinh tiểu học vùng dân tộc tiểu số giai 
 đoạn 2016- 2020, định hướng 2025 với mục tiêu tập trung tăng cường tiếng Việt cho 
 trẻ Mầm non, học sinh tiểu học người dân tộc thiểu số, bảo đảm các em có kỹ năng 
 cơ bản trong việc sử dụng tiếng Việt để hoàn thành chương trình giáo dục Mầm non, 
 tạo điều kiện để học tập lĩnh hội tri thức các cấp học tiếp theo góp phần nâng cao 
 chất lượng cuộc sống và phát triển bền vững các dân tộc thiểu số góp phần vào sự 
 tiến bộ, phát triển đất nước. 
 Việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ phải liên quan mật thiết với việc phát triển 
 của bán cầu đại não và hệ thần kinh nói chung, bộ máy phát âm nói riêng. Vì thế 
 cần phải phát triển ngôn ngữ đúng lúc mới đạt kết quả tốt. (Trích phương pháp 
 phát triển ngôn ngữ cho trẻ em nhà xuất bản Đai học Huế)
 Trẻ càng lớn thì vốn từ càng tăng nhanh, theo các nghiên cứu thì năm lên 4 
 tuổi vốn từ của trẻ là 1200 từ, 5 tuổi là 2000 từ và khi được 6 tuổi vốn từ của trẻ 
 lên đến 3000 từ. Sự linh hoạt và phong phú trong ngôn ngữ của trẻ không chỉ phụ 
 thuộc vào tuổi, mà nó phụ thuộc rất lớn vào môi trường ngôn ngữ xung quanh trẻ, 
 nó bao gồm cả môi trường lớp học, môi trường gia đình và môi trường văn hóa 
 xã hội ở địa phương nơi mà trẻ sinh sống. (Trích môđun 3 tài liệu bồi dưỡng 
 thường xuyên)
 Độ tuổi lớp lá là giai đoạn cuối cùng của trẻ em ở lứa tuổi “mầm non” tức là 
 lứa tuổi trước khi đến trường phổ thông. Ở giai đoạn này cần tạo tâm lý đặc trưng 
 của con người đã được hình thành, đặc biệt là trong độ tuổi lớp lá vẫn tiếp tục 
 Người thực hiện: Hoàng Thị Thu Thúy, Đơn vị: Trường MN Cư Pang 3 Một số biện pháp giáo dục lồng ghép, tăng cường Tiếng việt cho trẻ dân tộc thiểu số 5-6 tuổi 
 tại lớp lá 1 trường MN Cư Pang 
 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu:
 Việc cho trẻ làm quen tiếng Việt hiện nay chưa mang lại kết quả như mong 
 muốn, những biện pháp đã sử dụng trước đây như tạo môi trường, tích hợp lồng 
 ghép, thông qua hoạt động vui chơi chưa đạt hiệu quả cao cụ thể như: vào đầu 
 năm học, tôi đã chủ động kiểm tra, khảo sát trẻ 26 trẻ lớp lá 1 trường MN Cư 
 Pang đạt kết quả như sau:
 Trẻ phát âm chuẩn Trẻ phát âm chưa chuẩn
 TỔNG SỐ TRẺ tiếng Việt tiếng Việt
 ĐƯỢC KHẢO SÁT Số lượng Tỉ lệ Số lượng Tỉ lệ
 26 trẻ 5/26 19 % 21/26 81%
 Nguyên nhân khách quan:
 Ưu điểm: Được sự quan tâm sâu sắc của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa 
 phương, hội cha mẹ học sinh và đặc biệt là sự quan tâm chỉ đạo của bộ phận 
 chuyên môn Phòng giáo dục và đào tạo cũng như: Lãnh đạo nhà trường đầu tư về 
 cơ sở vật chất tương đối đầy đủ, các chị em bạn bè đồng nghiệp luôn sẵn sàng hỗ 
 trợ giúp đỡ tôi hoàn thành tốt công tác.
 Được sự đầu tư của công ty DakMan trường có cơ sở vật chất đầy đủ. Có 
 phòng học rộng rãi thoáng mát, trang thiết bị đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trẻ 
 đầy đủ
 Hạn chế: Trường Mầm non Cư Pang là một trường quốc lập mới được 
 thành lập từ tháng 6/2014, đóng tại địa bàn buôn Knul Xã Eabông thuộc vùng 
 đặc biệt khó khăn của huyện Krông Ana. Buôn Knul với 99% là dân tộc Êđê 
 trình độ dân trí thấp, chưa đảm bảo được mức sống cho người dân. Đa số người 
 dân chưa có nhận thức đúng mức về việc cho trẻ đến trường và tầm quan trọng 
 của việc cung cấp vốn tiếng Việt. Do đó chưa có sự quan tâm đến con em mình, 
 sự phối hợp với nhà trường còn hạn chế. Hầu hết các cháu chưa đến trường, các 
 cháu còn rất bỡ ngỡ với tất cả các hoạt động, đặt biệt là tiếng Việt
 Phần lớn trẻ dân tộc thiểu số trước khi tới trường đều sống hoàn toàn trong 
 môi trường tiếng mẹ đẻ, không có vốn tiếng Việt ban đầu nên việc giáo dục lồng 
 ghép tăng cường tiếng Việt còn khó khăn
 Người thực hiện: Hoàng Thị Thu Thúy, Đơn vị: Trường MN Cư Pang 5 Một số biện pháp giáo dục lồng ghép, tăng cường Tiếng việt cho trẻ dân tộc thiểu số 5-6 tuổi 
 tại lớp lá 1 trường MN Cư Pang 
 Phát triển vốn từ tiếng Việt cho trẻ vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
 Trẻ mạnh dạn, tự tin vào bản thân và sẵn sàng tham gia vào các hoạt động
 b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp: 
 Để góp phần đưa các biện pháp dạy tiếng Việt cho trẻ mầm non. Tôi đã 
 tuyên truyền phụ huynh tích cực hợp tác với giáo viên, cùng thống nhất cách dạy 
 tiếng Việt cho trẻ mọi lúc mọi nơi, gần gũi trò chuyện với trẻ kết hợp với cử chỉ, 
 hành động để trẻ dần được làm quen với tiếng Việt một cách tự nhiên không gò 
 bó Khi dạy trẻ, giáo viên cần xác định trước những loại từ, câu nào sẽ sử dụng 
 khi hướng dẫn trẻ.
 Biện pháp 1: Nâng cao chuyên môn nghiệp vụ, tìm hiểu nghiên cứu các 
 phương pháp dạy lấy trẻ làm trung tâm 
 Bản thân là tổ trưởng tổ khối lá được tham các chuyên đề tăng cường tiếng 
 Việt, Xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm, phát triển bộ chuẩn trẻ 5 tuổi 
 do phòng giáo dục, cụm chuyên môn tổ chức, trực tiếp tham gia giảng dạy các 
 chuyên đề lồng ghép tăng cường tiếng Việt cho trẻ dân tộc thiểu số, được trực 
 tiếp các cụm trưởng, giáo viên các trường góp ý xây dựng thêm các biện pháp 
 lồng ghép tăng cường tiếng Việt nên bản thân có một số kinh nghệm sau:
 Hệ thống câu hỏi giúp trẻ phát huy được tính tích cực sáng tạo, giúp trẻ 
 nắm được các từ tiếng Việt đi từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp.
 Hệ thống câu hỏi bài tập cô đặt ra câu hỏi dựa trên tri giác và trí nhớ tái tạo 
 của trẻ nhằm ghi nhận những kiến thức của đối tượng yêu cầu trẻ miêu tả những 
 kiến thức mà trẻ vừa quan sát hay nhắc lại nhiệm vụ của cô giáo 
 Câu hỏi sáng tạo có nhận thức nhằm giúp trẻ sử dụng những kiến thức đã 
 nắm 
 Khi sử dụng câu hỏi giáo viên cần chú ý đặt câu hỏi phải ngắn gọn cụ thể đủ 
 ý, nội dung câu hỏi phải vừa sức trẻ, các khái niệm trong câu hỏi phải quen thuộc 
 với trẻ nên đặt nhiều dạng câu hỏi cho một vấn đề các câu hỏi phải có hệ thống, 
 phải kích thích sự suy nghĩ của giáo viên, phải đặt câu hỏi mang tính đa dạng để 
 mở rộng vốn từ cho trẻ, tập cho trẻ hiểu và sử dụng nhiều cách đặt câu hỏi để cho 
 trẻ ứng dụng vào các tìn huống khác nhau của cuộc sống .
 Biện pháp 2: Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý và ngôn ngữ của trẻ, Lập kế 
 hoạch cho hoạt động lồng ghép 
 Người thực hiện: Hoàng Thị Thu Thúy, Đơn vị: Trường MN Cư Pang 7 Một số biện pháp giáo dục lồng ghép, tăng cường Tiếng việt cho trẻ dân tộc thiểu số 5-6 tuổi 
 tại lớp lá 1 trường MN Cư Pang 
 Hình ảnh trẻ được vui chơi ngoài làm quen tiếng Việt qua từ trong tranh
 Với trẻ 5-6 tuổi cần phải tăng cường tổ chức loại tiết học này ở ngoài trời. 
 Ngoài ra có thể phối hợp tổ chức tiết học vừa ở trong phòng học vừa ở ngoài trời 
 ở những nơi thoáng mát và thuận lợi cho việc tổ chức cho trẻ hoạt động với đối 
 tượng và đàm thoại vì vậy xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động lồng ghép tăng 
 cường tiếng Việt ở ngoài trời với Tiêu chí 4 ( Xây dựng môi trường lấy trẻ làm 
 Người thực hiện: Hoàng Thị Thu Thúy, Đơn vị: Trường MN Cư Pang 9 Một số biện pháp giáo dục lồng ghép, tăng cường Tiếng việt cho trẻ dân tộc thiểu số 5-6 tuổi 
 tại lớp lá 1 trường MN Cư Pang 
 Hình ảnh Trẻ chơi với nước, cát, chăm sóc cây có tiếng Việt
 Để phát âm tốt tiếng Việt trước tiên tôi cho trẻ phát âm đúng các chữ cái 
 thường xuyên qua các góc học tập, ở những góc chơi được trang trí hấp dẫn như 
 Góc ong tìm chữ và ghép từ tiếng Việt để phát âm tốt và nhớ lâu hơn
 Hình ảnh các góc chơi được trang trí đề trẻ phát triển tiếng Việt
 Người thực hiện: Hoàng Thị Thu Thúy, Đơn vị: Trường MN Cư Pang 11 Một số biện pháp giáo dục lồng ghép, tăng cường Tiếng việt cho trẻ dân tộc thiểu số 5-6 tuổi 
 tại lớp lá 1 trường MN Cư Pang 
 Ở chủ đề quê hương đất nước với bảng đồ nước Việt Nam tôi cho trẻ làm 
 quen từ “bản đồ” trẻ được lắp ghép các vùng miền lại với nhau trên các vùng 
 miền đó có các từ chỉ địa danh trẻ có thể làm quen như từ: “Hà nội” “Thừa thiên 
 Huế” “Hồ Chí Minh” “Cà Mau” và khắc sâu hơn
 Hình ảnh: Bản đồ mãng rời để lắp ghép có tiếng Việt
 Biện pháp 4: Cung cấp vốn tiếng Việt cho trẻ thông qua các hoạt động
 Trong tất cả các giờ học tôi đều có hình ảnh đập vào mắt trẻ trò chuyện và 
 đặt câu hỏi tôi luôn khuyến khích trẻ nói và trả lời cô bằng tiếng Việt
 Tổ chức các hoạt động cho trẻ bằng phương pháp lấy trẻ làm trung tâm, gợi 
 mở, khơi gợi để trẻ tự suy nghỉ và trẻ lời
 Hoạt động làm quen với toán:
 Chuẩn bị cho trẻ bước vào lớp 1, kiến thức sơ đẳng nhất là trẻ phải biết 
 đếm, thêm bớt, chia nhóm, tạo nhóm trong phạm vi 10, trẻ nhận biết các hình, 
 các khối, biết thực hiện các thao tác đo...Để trẻ làm được điều đó trước hết người 
 Người thực hiện: Hoàng Thị Thu Thúy, Đơn vị: Trường MN Cư Pang 13