SKKN Một số biện pháp chỉ đạo phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ góp phần xây dựng trường học an toàn trong trường mầm non

 I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Khoa học và thực tiễn đã chứng minh, trẻ em lứa tuổi từ 0 - 6 tuổi là giai đoạn 
phát triển nhanh, mạnh mẽ về thể lực và trí lực cũng như toàn bộ cơ thể. Đó là 
giai đoạn khám phá, trải nghiệm, hình thành những kĩ năng cần thiết cho cả cuộc 
đời, vì vậy trẻ rất hiếu động và luôn có sự mày mò tìm hiểu trong cuộc sống hàng 
ngày, chính khả năng hiếu động, tính tự tin và tò mò trong khi trẻ hoàn toàn chưa 
có kinh nghiệm trong việc tự phòng tránh tai nạn và đảm bảo an toàn cho chính 
mình sẽ dẫn tới việc trẻ bị tai nạn bất cứ lúc nào. Bên cạnh đó, cách chăm sóc, 
giáo dục trẻ không đúng hoặc không có phương pháp cũng dẫn tới các sang chấn 
về tâm lý - gây ra các tai nạn về tinh thần đối với trẻ. Vì vậy, việc quản lý bảo vệ 
an toàn, phòng chống tai nạn cho trẻ là vô cùng quan trọng đối với sự phát triển 
của trẻ trong trường mầm non.
Trong những năm gần đây, tai nạn thương tích xảy ra đối với trẻ em rất nhiều. 
Ngày 04 - 5 - 2012, lễ công bố kết quả khảo sát quốc gia tai nạn thương tích tại 
Việt Nam được tổ chức tại Hà Nội đã nêu rõ: “Tai nạn thương tích là một vấn đề 
sức khỏe cộng đồng tại Việt Nam với tỉ lệ tử vong và thương tích cao so với các 
bệnh lây nhiễm và không lây, trong đó, tai nạn giao thông đường bộ và đuối nước 
là những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho cộng đồng Việt Nam”. Trong 
đó, “5 nguyên nhân tai nạn thương tích gây tử vong hàng đầu ở nhóm trẻ em/vị 
thành niên từ 0-19 tuổi là: tai nạn giao thông, ngã, động vật tấn công, vật sắc và 
bỏng”. Chính vì vậy, việc phòng, chống tai nạn thương tích là một việc hết sức 
cấp bách hiện nay, đòi hỏi toàn xã hội phải có những hành động thiết thực để 
ngăn chặn những nguy cơ tai nạn thương tích đe dọa đến tính mạng và sức khỏe 
của trẻ em nước ta, đặc biệt là trẻ lứa tuổi mầm non, những chủ nhân tương lai 
của đất nước.
Để ngăn chặn và phòng chống tai nạn thương tích – đảm bảo an toàn cho trẻ, Thủ 
tướng Chính phủ ra Chỉ thị số 1408 ngày 1 tháng 9 năm 2009 về tăng cường công 
tác bảo vệ chăm sóc trẻ em, chỉ thị đã nêu rõ: “Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo 
xây dựng môi trường sư phạm lành mạnh, không có bạo lực”; tiếp tục triển khai 
sâu rộng và thực hiện có hiệu quả phong trào thi đua “xây dựng trường học thân 
thiện, học sinh tích cực”, chú trọng việc rèn luyện kỹ năng sống, kỹ năng tự bảo 
vệ, kỹ năng giao tiếp, ứng xử cho học sinh trong nhà trường
Nắm vững tinh thần đó, Ngày 15/4/2010, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Thông 
tư số: 13/2010/TT-BGD&ĐT Qui định về xây dựng trường học an toàn, phòng, 
chống, tai nạn thương tích trong cơ sở giáo dục mầm non, nêu rõ “Mục đích xây 
dựng trường học an toàn, phòng, chống tai nạn thương tích” là “để đảm bảo an 
toàn cho trẻ, khi trẻ được chăm sóc, nuôi, dạy tại cơ sở giáo dục mầm non.”, và 
ngày 20 tháng 12 năm 2010, Bộ gửi Công văn số: 8511/BGDĐT-GDMN tới II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận
 Vấn đề đảm bảo an toàn, phòng ngừa tai nạn thương tích cho trẻ luôn là 
vấn đề quan tâm hàng đầu trong các trường mầm non. Tuy vậy, vẫn có những 
trường hợp tai nạn đáng tiếc xảy ra gây thương tích cho trẻ, thậm chí một số 
trường hợp gây tử vong.
 Trong sách Hướng dẫn thực hiện Chương trình Giáo dục mầm non mới, 
vấn đề đảm bảo an toàn, phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ đã được quan 
tâm hơn và đã được biên soạn trong phần chăm sóc, nuôi dưỡng. Phần này cũng 
đã đề cập đến các tai nạn thường gặp đối với trẻ, cách phòng tránh và cách cấp 
cứu. Đặc biệt ngày 15/4/2010, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành thông tư quy 
định về xây dựng trường học an toàn, phòng chống tai nạn, thương tích trong cơ 
sở giáo dục mầm non.
 Bộ Chính trị vừa ra Chỉ thị số 20 - CT/TW ngày 05 tháng 11 năm 2012 về 
việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chăm sóc, giáo dục và bảo 
vệ trẻ em trong tình hình mới.
 Theo đó, Chỉ thị nêu rõ: Chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em là vấn đề có 
tính chiến lược, lâu dài, góp phần quan trọng vào việc chuẩn bị và nâng cao chất 
lượng nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. 
Để tăng cường công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em trong thời gian tới, 
Bộ Chính trị yêu cầu các cấp uỷ Đảng, Chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam 
và các đoàn thể cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục và vận động để 
mọi người dân thấy được tính cấp bách và tầm quan trọng của công tác chăm sóc, 
giáo dục và bảo vệ trẻ em.
 Hàng năm, trong Chỉ thị hướng dẫn nhiệm vụ năm học, Bộ Giáo dục và 
Đào tạo đã chỉ đạo và hướng dẫn các cơ sở giáo dục mầm non thực hiện công tác 
quản lý, chăm sóc sức khoẻ và đảm bảo an toàn cho trẻ em, coi đây là một nhiệm 
vụ quan trọng trong công tác chăm sóc nuôi dạy trẻ của giáo dục mầm non và bảo 
đảm an toàn cho trẻ trong các cơ sở giáo dục mầm non là tiêu chí quan trọng hàng 
đầu trong đánh giá chất lượng và xếp loại thi đua của các cá nhân và đơn vị.
2. Cơ sở thực tiễn
Thấy được tầm quan trọng của vấn đề này, tập thể CB, GV, NV Trường MN Đa 
Tốn luôn đặt công tác phòng, chống tai nạn thương tích cho trẻ lên hàng đầu, là 
một trong những yếu tố cấp bách và cực kỳ quan trọng , góp phần chăm sóc sức 
khỏe cho trẻ một cách toàn diện, là một trong những nhiệm vụ trọng tâm quyết 
định đến chất lượng, uy tín của nhà trường. Khi thực hiện đề tài này tôi gặp không ít những thuận lợi, khó khăn sau: 
a. Thuận lợi
- Trường Mầm non Đa Tốn luôn vinh dự và tự hào nhận được sự quan tâm động 
viên và tạo điều kiện giúp đỡ của UBND huyện Gia Lâm, Phòng GD&ĐT huyện 
Gia Lâm, UBND xã về cơ sở vật chất và chuyên môn nghiệp vụ.
- Trường có hệ thống phòng lớp đúng quy cách, có đủ sân chơi, đồ chơi ngoài 
trời cho trẻ hoạt động, các phòng, lớp đều được trang bị đầy đủ trang thiết bị, đồ 
dùng, đồ chơi phục vụ cho công tác giảng dạy chăm sóc giáo dục trẻ. 
- Trường có phòng y tế và nhân viên y tế đạt chuẩn theo quy định. Tủ thuốc được 
trang bị đầy đủ cho công tác sơ cấp cứu ban đầu: bông, băng, gạt, dầu gió, thuốc 
sát trùng, các nẹp bằng tre,....
- Trường có bề dày thành tích trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ, có đội ngũ 
CB - GV - NV đoàn kết, nhiệt tình, tâm huyết, yêu thương trẻ, có trình độ chuyên 
môn đạt chuẩn và trên chuẩn, có kinh nghiệm trong công tác chăm sóc giáo dục 
trẻ
- Đội ngũ cán bộ quản lý có trình độ chuyên môn trên chuẩn, nhiệt tình năng 
động, luôn nỗ lực học tập, tìm tòi nghiên cứu phấn đấu xây dựng trường ngày 
càng phát triển, luôn làm tốt công tác xã hội hóa trong công tác phối hợp xây 
dựng trường lớp, đầu tư cơ sở vật chất , trang thiết bị phục vụ cho công tác giảng 
dạy, chăm sóc giáo dục trẻ.
- Phụ huynh rất quan tâm, tin tưởng vào chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ của 
nhà trường. Vì vậy mà trẻ đến trường ngày càng đông.
- Trẻ ngoan, có nề nếp, có kiến thức và kỹ năng hoạt động, tích cực tham gia vào 
các hoạt động do trường, lớp tổ chức.
b. Khó khăn
- Một số hạng mục công trình do sử dụng cũng đã lâu nên bắt đầu có dấu hiệu 
xuống cấp hư hỏng phần nào ảnh hưởng đến công tác chăm sóc trẻ cũng như có 
thể gây nguy hiểm cho trẻ.
- Nguồn kinh phí tự chủ chi cho đầu tư xây dựng cơ bản, tu sửa trường lớp hạn 
hẹp nên ảnh hưởng phần nào đến tiến độ sửa chữa cũng như trang bị cơ sở vật 
chất khi cần Với bản kế hoạch chi tiết, cụ thể giúp tôi luôn hình dung rõ mọi công 
việc và chủ động khi điều hành công việc, đưa các hoạt động vào nề nếp. Bản kế 
hoạch thể hiện rõ trách nhiệm của từng thành viên phải thực hiện. Không những 
vậy, dựa vào bản kế hoạch tôi có thể kiểm tra, đánh giá các hoạt động và kết quả 
đạt được, giúp tôi quản lý công tác bảo đảm an toàn, phòng chống tai nạn thương 
tích cho trẻ dễ dàng và hiệu quả hơn.
3.2. Biện pháp 2: Bôì dưỡng nâng cao kiến thức, kỹ năng cho giáo viên, nhân 
viên về công tác đảm bảo an toàn, phòng, chống tai nạn thương tích cho trẻ
 Bắt nguồn từ nguyên nhân giáo viên, nhân viên thiếu kiến thức, kỹ năng, 
tôi đã lựa chọn biện pháp bồi dưỡng nhận thức cho giáo viên, nhân viên. Để trẻ 
luôn được đảm bảo an toàn tuyệt đối trong trường thì những người quản lý nói 
chung và tập thể giáo viên, nhân viên nói riêng phải có những hiểu biết nhất định 
về công tác phòng, chống tai nạn thương tích cho trẻ, về nội dung, về các biện 
pháp đảm bảo an toàn cho trẻ. Chính vì vậy, tôi đã phối kết hợp với các đồng chí 
trong Ban giám hiệu nhà trường tổ chức các hình thức tuyên truyền giáo dục bằng 
nhiều hình thức như phát tờ rơi, trang bị tài liệu sách vở có liên quan đến việc 
đảm bảo an toàn cho trẻ cho các lớp.
Bên cạnh đó, trong các buổi họp hội đồng nhà trường, các buổi dự sinh hoạt 
chuyên môn, tôi thường triển khai các văn bản theo quy định có nội dung liên 
quan tới công tác phòng, chống tai nạn thương tích, xây dựng trường học an toàn, 
chú trọng và đi sâu quán triệt các nội dung trong Thông tư 13/2010/TT-BGD&ĐT 
ngày 15 tháng 4 năm 2010 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định xây 
dựng trường học an toàn, phòng, chống tai nạn thương tích cơ sở giáo dục mầm 
non.
 Không những vậy, tôi đã mời các chuyên gia tại các Trung tâm kỹ thuật 
cao về trường tập huấn cho cán bộ, giáo viên, nhân viên về các nội dung như sau:
- Các nguyên nhân do tai nạn thương tích và các biện pháp phòng tránh đối với 
trẻ: Tai nạn giao thông, đuối nước, ngã, bỏng, ngộ độc, động vật cắn, ngạt thở; 
tai nạn do vật sắc nhọn, do chơi các trò chơi nguy hiểm;...
- Cách phòng tránh các tai nạn thương tích thường gặp;
- Hướng dẫn một số kỹ thuật sơ cấp cứu thông thường;
- Xây dựng trường học an toàn, phòng, chống tai nạn thương tích cho trẻ.
 Đồng thời tôi cũng yêu cầu đồng chí Y tế được tham gia các buổi tập huấn 
về tập huấn sơ cấp cứu ban đầu cho trẻ do cấp trên tổ chức sẽ về tập huấn lại cho 
giáo viên, nhân viên tại trường. Mặt khác, tôi cũng mua các đĩa, sách hướng dẫn -> Qua hoạt động này, giúp trẻ biết trẻ có thể bị hóc, nghẹn khi sử dụng hột, hạt 
không đúng cách ( Ngậm, nuốt, ném nhau,...)
Ví dụ 2: Khám phá xe máy
 Ở hoạt động này, giáo viên giúp trẻ hiểu bô xe máy thường rất nóng khi 
vừa đi về, trẻ có thể bị bỏng khi đùa nghịch, sờ, chạm vào bô xe máy. Ngoài ra 
giáo viên còn sử dụng hình ảnh làm trò chơi nhằm hình thành kỹ năng chấp hành 
luật lệ an toàn giao thông khi ngồi trên xe máy để phòng tránh tai nạn thương tích 
cho trẻ. Đó là trò chơi: Ai giỏi nhất.
 Thông qua việc lồng ghép các nội dung giáo dục phòng, chống tai nạn 
thương tích cho trẻ như vậy, giúp trẻ có những hiểu biết về cách nhận biết và kỹ 
năng phòng, chống một số tai nạn thương tích xung quanh cuộc sống của trẻ. Nhờ 
vậy, trẻ sẽ tự tin, mạnh dạn hơn khi tham gia các hoạt động.
3.4. Biện pháp 4: Tổ chức cải tạo cơ sở vật chất nhằm đảm bảo an toàn, phòng 
chống tai nạn thương tích cho trẻ
Nguyên nhân trẻ không được an toàn cũng có thể xuất phát từ cơ sở vật chất của 
nhà trường chưa đảm bảo. Vì vậy, để phòng tránh những tai nạn có thể còn xảy 
đến với trẻ, tôi đã đề xuất và tham mưu với đồng chí Hiệu trưởng sửa chữa kịp 
thời số ghế còn lại bị hư hỏng, mua bổ xung thêm ghế nhựa đúng quy cách theo 
lứa tuổi cho các lớp có nhiều ghế bị hư hỏng nặng, không sửa chữa được, gia cố 
lại một số chỗ nền xi măng bị bong tróc ở ngoài sân trường có thể gây nguy hiểm 
cho trẻ, lát lại nền gạch cho các lớp bị phồng, bị gãy. 
Đối với các lớp ở dãy nhà cũ bị nứt trần ở hành lang cửa lớp nhà trường tiếp tục 
làm công văn đề nghị, tham mưu với lãnh đạo cấp trên nhanh chóng tu sửa, xây 
mới một số hạng mục xuống cấp thiếu an toàn nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối 
cho trẻ.
3.5. Biện pháp 5: Chỉ đạo, triển khai các biện pháp cụ thể nhằm đảm bảo an 
toàn cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi
Để đảm bảo an toàn cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi, không để xảy ra tai nạn thương 
tích đối với trẻ, tôi đã triển khai một số biện pháp cụ thể sau:
*Về phía giáo viên: Tôi chỉ đạo giáo viên thực hiện nghiêm túc giờ đón, trả trẻ, 
tăng cường kiểm tra việc chấp hành giờ giấc, chế độ sinh hoạt của giáo viên, chấn 
chỉnh công tác tổ chức các hoạt động, tạo nề nếp sinh hoạt cho trẻ: nề nếp chơi, 
nề nếp học, nề nếp ăn ngủ, luôn phải có cô trong mọi hoạt động của trẻ và phải 
quan tâm, chú ý đến từng hành động của trẻ, phải tuân thủ theo đúng quy chế