SKKN Một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy cao kiểu “bước qua” cho học sinh Lớp 9 Trường PTDT Nội trú THCS huyện Krông Ana

 “ Một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy cao kiểu “bước qua” cho 
 học sinh lớp 9 Trường PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana ”
 MỤC LỤC
 PHẦN I: PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài..............................................................................................2
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài: .......................................................................3
3. Đối tượng nghiên cứu......................................................................................3
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu ..........................................................................4
5 Phương pháp nghiên cứu .................................................................................4
 PHẦN II: NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận của đề tài :......7
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu:....14
3. Nội dung và hình thức của giải pháp:..15 
a. Mục tiêu của giải ph.....15
b. Nội dung và cách hình thức thực hiện giải pháp:....16
c, Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp:....17
d. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của việc ứng dụng 
và kiểm nghiệm trong thực tiễn các bài tập:....20
 PHẦN III: KẾT LUẬN - KIẾN NGHỊ
1. Kết luận: .........................................................................................................26
2. Kiến nghị: .......................................................................................................27 
Tài liệu tham khảo ..............................................................................................28
Người thực hiện: Ngô Quang sáng 1 Năm học 2017 - 2018 “ Một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy cao kiểu “bước qua” cho 
 học sinh lớp 9 Trường PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana ”
thành tích nhiều môn thể thao - điền kinh chưa cao. Vì vậy các bài tập bổ trợ 
chuyên môn là yếu tố quan trọng của quá trình hình thành kỹ thuật động tác. Bài 
tập bổ trợ chuyên môn nhằm tác động có hiệu quả, có chủ đích vào việc phát 
triển các tố chất thể lực (sức nhanh, sức mạnh, sức bền, khéo léo và mềm dẻo 
cùng khả năng phối hợp vận động) và kỹ xảo động tác của các môn thể thao. 
Trong kỹ thuật nhảy cao nói chung và kỹ thuật nhảy cao kiểu “bước qua” được 
giảng dạy ở hai năm cuối cấp. Một trong những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến 
thành tích nhảy cao kiểu “bước qua” là việc nắm bắt đúng kỹ thuật, để thực hiện 
được yêu cầu này các giáo viên đều sử dụng các bài tập bổ trợ chuyên môn để 
củng cố và nâng cao kỹ thuật cho học sinh. Những bài tập bổ trợ nhảy cao kiểu 
“bước qua” có vai trò quan trọng, tác động có chủ đích, hiệu quả vào các giai 
đoạn của kỹ thuật. Qua kiểm tra đánh giá kết quả học tập nội dung Nhảy cao 
Kiểu “bước qua” của học sinh chúng tôi nhận thấy tỷ lệ % học sinh nắm bắt kỹ 
thuật còn kém, dẫn đến thành tích nhảy cao chưa cao như mong muốn. Từ 
những vấn đề nêu trên, tôi thực hiện nghiên cứu: Xuất phát từ những vấn đề nêu 
trên, với thực tế của trường, bản thân tôi mạnh dạn nghiên cứu đề tài: Một số bài 
tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy cao kiểu “bước qua” cho học sinh 
lớp 9 Trường PTDT Nội Trú THCS Krông Ana – Huyện Krông Ana – Tỉnh 
Đăk Lăk ”
 2. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu:
 a, Mục tiêu nghiên cứu:
 Thông qua kết quả nghiên cứu lựa chọn được một số bài tập nhằm nâng cao 
thành tích trong môn nhảy cao phù hợp với học sinh. Từ đó nâng cao hiệu quả công 
tác giáo dục ở nhà trường phổ thông.
 b, Nhiệm vụ nghiên cứu:
 Để giải quyết mục đích nghiên cứu trên chúng tôi thực hiện hai nhiệm vụ 
nghiên cứu sau:
Người thực hiện: Ngô Quang sáng 3 Năm học 2017 - 2018 “ Một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy cao kiểu “bước qua” cho 
 học sinh lớp 9 Trường PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana ”
 a. Phương pháp tham khảo tài liệu: tham khảo các tài liệu có liên quan 
đến đề tài nghiên cứu. 
 - Sách Sinh lý học thể dục thể thao.
 - Sách lý luận và phương pháp giáo dục thể chất.
 - Giáo trình giảng dạy điền kinh Đại Học Vinh
 - Sách Phương pháp nghiên cứu khoa học thể dục thể thao.
 - Sách phương pháp toán học thống kê trong thể dục thể thao.
 Các văn kiện nghị quyết Trung Ương Đảng, hiến pháp nước Cộng hòa xã 
hội chủ nghĩa Việt Nam.
 b. Phương pháp dùng bài kiểm tra (Test).
 Trong quá trình nghiên cứu đề tài này, để đánh giá trình độ tố chất, sức 
mạnh tốc độ của học sinh Trường PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana 
chúng tôi đã sử dụng bài thử được thừa nhận trong thực tế thể dục thể thao được 
tác giả Nguyễn Kim Minh áp dụng trong công trình nghiên cứu khoa học của 
mình (1986). Bài thử gồm: 
 Chạy 30m xuất phát cao: Để đánh giá tốc độ.
 + Tư thế chuẩn bị: Đứng chân trước, chân sau (chân trước dẫm lên vạch 
xuất phát) người hơi cúi về trước, trọng tâm dồn về chân trước, mắt nhìn thẳng 
về phía trước.
 + Cách thực hiện: Khi nhận được tín hiệu xuất phát người tập nhanh 
chóng chạy hết cự ly 30m với tốc độ nhanh nhất.
 + Cách đánh giá: Thành tích được tính bằng thời gian chạy hết cự ly, đơn 
vị đo bằng giây đồng hồ
 - Bật cao tại chỗ: Đánh giá sức mạnh tốc độ của chân
Người thực hiện: Ngô Quang sáng 5 Năm học 2017 - 2018 “ Một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy cao kiểu “bước qua” cho 
 học sinh lớp 9 Trường PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana ”
 II. PHẦN NỘI DUNG
 1. Cơ sở lí luận:
 Tập luyện nhảy cao có ý nghĩa rất lớn trong công tác giáo dục và bồi 
dưỡng học sinh trong nhà trường. Qua đó nhằm hình thành các phẩm chất ý chí 
và đạo đức của con người mới góp phần vào giáo dục và nâng cao trí tuệ, giáo 
dục lao động và giáo dục thẩm mỹ cho các em.
 Nhảy cao là hoạt động phức tạp được thực hiện liên tục bắt đầu từ chạy đà 
cho đến lúc kết thúc là vượt qua xà rơi xuống đất. Thành tích nhảy cao phụ 
thuộc vào kỹ thuật và sức lực của người nhảy. Về kỹ thuật các yếu tố quyết định 
thành tích nhảy cao là: tốc độ ban đầu (tốc độ tổng hợp của chạy đà và giậm 
nhảy); góc độ bay (góc tạo bởi phương của tốc độ ban đầu và phương nằm 
ngang) và tư thế qua xà của người nhảy - tư thế nào có tổng trọng tâm gần xà 
hơn sẽ có điều kiện đạt thành tích cao hơn.
 Dạy học cho học sinh chính là quá trình rèn luyện để có kỹ thuật nhảy 
đúng và góp phần phát triển thể chất cho các em.
 Hiện tại, nhảy cao đã có tới 5 kỹ thuật qua xà, gồm: bước qua, cắt kéo, 
nằm nghiêng, úp bụng và lưng qua xà. Tương ứng với mỗi kỹ thuật qua xà có 
một cách chạy đà và các bước kỹ thuật khác nhau. Trong đó kỹ thuật nhảy cao 
kiểu bước qua tuy thành tích không cao bằng kiểu úp bụng hay lưng qua xà, 
nhưng đối với học sinh THCS thì kỹ thuật bước qua là tối ưu. Đây là kỹ thuật rất 
thông dụng, thích hợp cho mọi đối tượng tập luyện.
 Thực tế giảng dạy môn Thể dục ở các trường THCS vấn đề dụng cụ, sân 
bãi còn đơn giản nhưng để có được thành tích trong tập luyện và thi đấu đòi hỏi 
quá trình giảng dạy giáo viên phải hướng dẫn học sinh tuân thủ nghiêm túc các 
nguyên tắc quy định, giúp các em nắm bắt và thực hiện kỹ thuật động tác một 
cách chính xác, thuần thục.
Người thực hiện: Ngô Quang sáng 7 Năm học 2017 - 2018 “ Một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy cao kiểu “bước qua” cho 
 học sinh lớp 9 Trường PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana ”
 Do hệ thống thần kinh là một hệ thống phát triển sớm của cơ thể, vì vậy ở 
lứa tuổi 14 -15 trọng lượng não của các em đã đạt mức từ 1460 gam đến 1470 
gam tương đương với trọng lượng não của người trưởng thành. Chức năng của 
các trung khu như: Thị giác, thính giác, xúc giác, cảm giác, trung khu vận động 
... tương đối hoàn thiện. Vì vậy các em có thể nhanh chóng học hỏi nâng cao tri 
thức và các kỹ năng của cuộc sống, trong đó có kỹ năng vận động thể thao. Cũng 
chính do hệ thống thần kinh được hoàn thiện tương đối nên ở lứa tuổi 14 -15 các 
em có thể hình thành tư duy trừu tượng và tư duy lô gíc. Quá trình hưng phấn và 
ức chế được cân bằng hơn. Tuy vậy cường độ quá trình hưng phấn vẫn cao hơn. 
Đó là điều kiện rất tốt để phát triển các tố chất thể lực nhất là sức mạnh, sức bền. 
Đồng thời cũng dễ dàng nắm vững được các kỹ thuật khó, tạo tiền đề cho việc 
nâng cao thành tích thể thao. 
 * Đặc điểm phát triển của cơ quan vận động. 
 Cơ quan vận động của cơ thể chủ yếu gồm cơ bắp, xương khớp và dây chằng. 
 Về hệ xương: Do quá trình phát triển của cơ thể thường kéo dài tới 20 - 24 
tuổi. Vì vậy ở tuổi 14 -15 vẫn còn ở trong thời kỳ phát triển mạnh của xương. 
Tuy vậy thành phần hữu cơ trong xương giảm dần và thành phần vô cơ tăng dần 
làm cho xương cứng và chịu tải tốt hơn. 
 Ở lứa tuổi 14 -15 chiều cao trung bình hàng năm của nam chỉ khoảng 1,7 
cm còn ở nữ thấp hơn. 
 Hệ cơ: Nhìn chung ở giai đoạn 14 -15 sự phát triển của hệ cơ ở nam và nữ 
đều có xu hướng phát triển hoàn thiện các nhóm cơ nhỏ, tăng thiết diện các 
nhóm cơ lớn, các bó cơ trong quá trình luyện tập phát triển ngày một săn chắc 
hơn làm cho sức mạnh tăng lên.
 Riêng dây chằng và khớp của VĐV ở lứa tuổi này nếu không duy trì tập 
mềm dẻo thường xuyên hợp lý có thể làm cho linh hoạt khớp bị giảm xuống. Từ 
Người thực hiện: Ngô Quang sáng 9 Năm học 2017 - 2018 “ Một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy cao kiểu “bước qua” cho 
 học sinh lớp 9 Trường PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana ”
cao hiệu quả giảng dạy huấn luyện của các giáo viên và huấn luyện viên thể 
thao. 
 Vài nét về tình hình giảng dạy và học tập môn nhảy cao ở các trường 
trung học cơ sở:
 Nhảy cao là môn thể thao không đòi hỏi nhiều về trang thiết bị, kĩ thuật 
tương đối đơn giản, dễ phổ cập, phù hợp với mọi lứa tuổi, giới tính, do đó nhảy 
cao là một nội dung cơ bản trong chương trình giáo dục thể chất. 
 Trong các kì Hội Khỏe Phù Đổnghoc sinh giỏi TDTT từ cấp trường đến 
cấp quốc gia đều có thi đấu nhảy cao, các học sinh nói chung và các vận động 
viên nói riêng đã lập được những thành tích đáng khen ngợi. Tuy nhiên thành 
tích nhảy cao của học sinh nước ta so với thành tích của học sinh các nước trên 
thế giới còn ở mức chênh lệch quá lớn.
 Ở cấp Trung học cơ sở các em được làm quen và tập luyện với kĩ thuật nhảy 
cao ở mức độ đơn giản. Việc giảng dạy môn nhảy cao trong nhiều năm qua đã 
được chú trọng và đạt kết quả nhất định, song vẫn còn phải phấn đấu nhiều hơn 
nữa mới đáp ứng được phong trào ngày càng mạnh mẽ. Để giảng dạy tốt hơn nữa 
môn nhảy cao cho học sinh, cần phải nắm chắc được đối tượng và không ngừng 
chọn lựa cải tiến, các biện pháp, nội dung giảng dạy cho phù hợp, gây ảnh hưởng 
tốt đến sự phát triển toàn diện các bộ phận cơ thể học sinh.
 Tác dụng của tập luyện môn nhảy cao trong trường học:
 Nhảy cao là một môn thể thao khá phổ biến, được nhiều người ưa thích và 
tham gia tập luyện.
 Tập luyện nhảy cao có tác dụng rất lớn trong việc phát triển các tố chất thể 
lực, nâng cao khả năng tập trung sức, tự chủ và rèn luyện lòng dũng cảm, tính kiên 
trì và khắc phục khó khăn trong rèn luyện. Thông qua các bài tập kĩ thuật của chạy 
đà và giậm nhảy, làm tăng cường và phát triển các tố chất sức nhanh, sức mạnh và 
Người thực hiện: Ngô Quang sáng 11 Năm học 2017 - 2018 “ Một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy cao kiểu “bước qua” cho 
 học sinh lớp 9 Trường PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana ”
nhảy lại có quan hệ rất lớn với tốc độ chạy đà, thời gian chống đỡ khi giậm 
nhảy, góc độ giậm nhảy Như vậy, có thể thấy sức mạnh trong nhảy cao là 
dạng sức mạnh hỗn hợp, mà ta có thể phân ra một cách tương đối, gắn liền với 
quá trình thực hiện kỹ thuật bao gồm:
 - Sức mạnh tốc độ: Dạng sức mạnh này thể hiện trong động tác chạy đà.
 - Sức mạnh bột phát: Dạng sức mạnh thể hiện trong động tác giậm nhảy 
(sức bật).
 Theo “Tính chu kỳ trong huấn luyện thể thao” hầu hết các môn thể thao đều 
cần sức mạnh, những tố chất sức mạnh cần thiết cho từng môn thể thao khác 
nhau gọi là sức mạnh đặc thù của môn nào đó. Sức mạnh tối đa đóng vai trò 
quan trọng nếu không nói là quyết định trong việc tạo ra sức mạnh đặc thù của 
môn thể thao.
 5. Yếu tố quyết định đến độ cao một lần nhảy.
Để người tập có được một thành tích tốt khi thực hiện các kỹ thuật nhảy cao thì 
ngoài các yếu tố chủ quan như là chiều cao, thể lực tốt thì ta cần phải quan tâm 
chú ý đến việc giáo dục các tố chất vận động cho họ. Đặc biệt là sức mạnh tốc 
độ của chân để phục vụ cho giai đoạn dậm nhảy được tốt, phải lựa chọn áp dụng 
các bào tập có lượng vận động tác động lớn đến cơ thể, ưu tiên đến sự phát triển 
các nhóm cơ ở chân để cho người tập có được một sức bật tốt nhất trong nhảy 
cao nói riêng và các môn thể thao khác nói chung.
 Tóm lại những vấn đề lý luận, sinh lý cũng như các yếu tố quyết định 
thành tích nhảy cao nêu trên là cơ sở ban đầu để xác định hướng tác động, lựa 
chọn áp dụng các bài tập có cường độ hợp lý, với các đặc điểm của người tập 
cũng như tính ưu việt của chúng trong việc phát triển các tố chất thể lực chuyên 
môn (sức mạnh tốc độ) cho học sinh tham gia tập luyện và thi đấu môn nhảy 
cao.
Người thực hiện: Ngô Quang sáng 13 Năm học 2017 - 2018