SKKN Lồng ghép giáo dục đạo đức cách mạng cho học sinh thông qua hoạt động ngoại khóa thực địa môn Lịch sử Lớp 9

 Một vài kinh nghiệm lồng ghép giáo dục đạo đức cách mạng cho học sinh thông qua hoạt động
 ngoại khóa thực địa môn lịch sử lớp 9
 I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài:
 Dạy học vốn là một nghề sáng tạo được ví như là một bộ môn nghệ thuật mà 
người thầy giáo đóng vai trò là một diễn viên, chất lượng của vai diễn được đánh 
giá không chỉ là yếu tố nghệ thuật mà cơ bản chính là sản phẩm họ tạo nên đó là cả 
một thế hệ trẻ - những chủ nhân tương lai của đất nước.
 Nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông nói chung và chất lượng giảng dạy 
môn lịch sử nói riêng là nhiệm vụ cơ bản của mỗi giáo viên đứng trên bục giảng. 
Trong những năm gần đây với những thành tựu khoa học tiên tiến đưa nhân loại đạt 
được những bước tiến dài trong lịch sử phát triển của mình đã và đang đặt ra những 
yêu cầu ngày càng cao về chất lượng giảng dạy ở mọi cấp bậc học, tất cả nhằm đạt 
được mục tiêu giáo dục đề ra đó là:” Đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn 
diện, có đạo đức, có tri thức, sức khỏe, thẩm mĩ và nghề nghiệp, trung thành với lí 
tưởng độc lập dân tộc và xã hội chủ nghĩa, hình thành bồi dưỡng nhân cách, phẩm 
chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu bảo vệ và xây dựng Tổ Quốc (trích 
– Luật GD).
 Môn lịch sử từ lâu chiếm một vị trí vô cùng quan trọng trong chương trình 
giáo dục phổ thông với nội dung vô cùng phong phú và có tác dụng to lớn trong 
việc góp phần phát triển hoàn thiện nhân cách của học sinh, bởi nó chính là bức 
tranh tái hiện sinh động về cuộc sống lao động, sản xuất,chiến đấu của xã hội loài 
người trong quá khứ. Chính thông qua các bài học lịch sử học sinh nắm được quy 
luật phát triển của xã hội loài người qua các hình thái kinh tế - xã hội lần lượt thay 
thế nhau từ thấp đến cao và hiểu rõ những yêu cầu của thời đại đối với bản thân 
mình.
 Giáo dục đạo đức cách mạng là một trong những nhiệm vụ quan trọng của bộ 
môn lịch sử, việc giáo dục bồi dưỡng lí tưởng cách mạng, truyền thống đạo đức và 
 Bài dự thi viết SKKN năm học 2015 – 2016 Đỗ Thị Hải Yến 1 Một vài kinh nghiệm lồng ghép giáo dục đạo đức cách mạng cho học sinh thông qua hoạt động
 ngoại khóa thực địa môn lịch sử lớp 9
lớp 9 thông qua hoạt động ngoại khóa thực địa” mà chúng tôi đã tiến hành trong 
những năm qua. 
 2. Mục tiêu nhiệm vụ của đề tài
 Đánh giá thực trạng về vấn đề dạy học các tiết lịch sử ngoại khóa đối với học 
sinh lớp 9 trong chương trình lịch sử địa phương hiện nay ở các nhà trường, hiệu 
quả của công tác giáo dục đạo đức cách mạng đối với các em học sinh thông qua bài 
học lịch sử.
 Tìm ra những nguyên nhân làm hạn chế hiệu quả của công tác dạy học lịch sử 
ngoại khóa và đưa ra một vài biện pháp nhằm góp phần nâng cao công tác giáo dục 
đạo đức cách mạng cho học sinh thông qua các hoạt động ngoại khóa thực địa, từ đó 
giúp các em xác định rõ vai trò trách nhiệm của mình đối với quê hương đất nước, 
với dân tộc trong xu thế hội nhập hiện nay. Đồng thời góp phần tạo hứng thú đối 
với môn học trong tâm lí các em để nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường.
 3. Đối tượng nghiên cứu
 Việc lồng ghép giáo dục đạo đức cách mạng cho học sinh khối 9 thông qua 
hoạt động ngoại khóa thực địa.
 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
 Ở trong khuôn khổ bài viết này chỉ xin được đề cập đến việc lồng ghép giáo 
dục tinh thần đạo đức các mạng qua hoạt động ngoại khóa thực địa cho học sinh 
khối 9
Đối tượng, thời gian: là học sinh lớp 9 trong các năm học 2014 - 2015, 2015 - 2016 
của trường THCS Lê Văn Tám xã Bình Hòa.
 5. Phương pháp nghiên cứu
 - Phương pháp điều tra thực tế, điều tra qua phiếu thông tin thăm dò, các bài 
viết thu hoạch của học sinh qua chuyến đi thực địa
 Bài dự thi viết SKKN năm học 2015 – 2016 Đỗ Thị Hải Yến 3 Một vài kinh nghiệm lồng ghép giáo dục đạo đức cách mạng cho học sinh thông qua hoạt động
 ngoại khóa thực địa môn lịch sử lớp 9
tích cực vào sự nghiệp đào tạo con người mới. Qua chương trình lịch sử địa phương 
học sinh thấy được vai trò tích cực của đồng bào địa phương trong quá trình đấu 
tranh, xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước, có tác dụng giáo dục các em lòng 
tự hào về mảnh đất nơi mà mình đang sống, đang học tập và ý thức được tinh thần 
trách nhiệm trong việc đem tri thức lịch sử phục vụ nhiệm vụ chính trị của địa 
phương trong công cuộc đổi mới của đất nước.
 Trên thực tế thời gian qua, do nhiều lí do khác nhau hầu như giáo viên mới 
chỉ chú trọng sử dụng hình thức dạy nội khóa chứ chưa chú trọng các hình thức dạy 
học khác, vì vậy việc đa dạng hóa hình thức tổ chức dạy học lịch sử là việc làm cần 
thiết do đó việc tổ chức học ngoại khóa thực địa, hay tham quan các bảo tàng lịch 
sử của địa phương bản thân tôi thấy là một trong những hình thức dạy học mang lại 
nhiều hiệu quả thiết thực. 
 Bởi lẽ với hình thức học tập này giúp các em học sinh có điều kiện tiếp xúc 
với các “nhân chứng” lịch sử, các nguồn sử liệu khác nhau làm phát triển trí tưởng 
tượng và năng lực cảm nhận lịch sử, đa dạng hóa nhận thức, tăng cường hứng thú 
học tập trong các em. Bởi lịch sử là cái đã qua nhưng không hoàn toàn biến mất mà 
“dấu vết”của nó để lại qua kí ức của con người được thể hiện trong các tác phẩm 
văn học dân gian, phong tục tập quán, lễ hội, qua các thành tựu văn hóa vật chất 
như thành quách, nhà cửa, qua ghi chép của người xưa,qua tên đất, tên làng đây 
chính là cơ sở để học sinh nhận thức và trình bày lịch sử.
 2. Thực trạng
 Trong chương trình giảng dạy môn lịch sử 9 ở trường phổ thông trước đây 
các tiết ngoại khóa – phần lịch sử địa phương thường bị giáo viên xem nhẹ, dạy hời 
hợt hoặc nếu có thực hiện cũng chỉ mang tính chất đối phó. Thứ nhất, tâm lí một số 
giáo viên cho rằng đây là phần kiến thức không quan trọng không nằm trong 
 Bài dự thi viết SKKN năm học 2015 – 2016 Đỗ Thị Hải Yến 5 Một vài kinh nghiệm lồng ghép giáo dục đạo đức cách mạng cho học sinh thông qua hoạt động
 ngoại khóa thực địa môn lịch sử lớp 9
vụ, đổi mới phương pháp dạy học, đa dạng hóa hình thức dạy học từng bước cải 
thiện nâng cao chất lượng bộ môn.
 Đối với đơn vị trường THCS Lê Văn Tám có đội ngũ giáo viên nhiệt tình, tận 
tâm trong giảng dạy, nhiều giáo viên có thâm niên cao, nhiều kinh nghiệm trong 
công tác giáo dục học sinh.
 Được sự quan tâm, khuyến khích tạo điều kiện thuận lợi của lãnh đạo nhà 
trường, sự đồng tâm hiệp lực của tập thể sư phạm nhà trường cùng nhau tháo gỡ 
những khó khăn vướng mắc trong việc thực hiện kế hoạch đề ra, chúng tôi trong các 
năm qua đã chú trọng tăng cường công tác giáo dục đạo đức cách mạng cho học 
sinh bằng việc tổ chức cho các em khối 9 đi tham quan thực địa các di tích lịch sử, 
bảo tàng cách mạng thu được nhiều kết quả đáng khích lệ.
 Chúng tôi cũng nhận được sự đồng tình ủng hộ,hỗ trợ giúp đỡ của Ban đại 
diện cha mẹ học sinh các lớp khi đề ra kế hoạch cho học sinh đi thực địa.
 Về phía học sinh: đa số học sinh chăm ngoan, chất lượng học tập khá đồng 
đều ở bộ môn và có sự nâng lên qua các năm.
 Chính nhờ các yếu tố thuận lợi trên đã tạo điều kiện giúp cho tôi và các đồng 
nghiệp thực hiện thành công chương trình ngoại khóa đi tham quan các di tích lịch 
sử của địa phương như nhà đày Buôn Ma thuột, nhà bảo tàng cách mạngcho học 
sinh khối 9 từ năm 2009 – 2010 đến nay đạt hiệu quả được nhà trường đánh giá cao, 
các bậc cha mẹ học sinh đồng tình ủng hộ còn các em học sinh thì vô cùng hào 
hứng thích thú, hiệu quả giáo dục được nâng lên rõ rệt
 *Khó khăn
 Trường đóng trên địa bàn xã phần lớn dân cư sinh sống chủ yếu làm nông 
nghiệp, thu nhập thấp, ít có thời gian quan tâm đầu tư cho việc học hành của con 
cái. Xuất phát từ cuộc sống khó khăn, nhiều gia đình phải đi làm ăn xa, không gần 
 Bài dự thi viết SKKN năm học 2015 – 2016 Đỗ Thị Hải Yến 7 Một vài kinh nghiệm lồng ghép giáo dục đạo đức cách mạng cho học sinh thông qua hoạt động
 ngoại khóa thực địa môn lịch sử lớp 9
nhà trường được nâng lên rõ rệt, hứng thú học tập bộ môn được cải thiện, góp phần 
vào công tác định hướng nghề nghiệp, phân luồng đối với các em khối 9. 
 *Hạn chế
 Mặc dù có nhiều cố gắng nhưng công tác lồng ghép giáo dục đạo đức cách 
mạng cho học sinh vẫn còn một số hạn chế nhất định:
 Nhận thức về vấn đề đạo đức cách mạng trong học sinh còn mơ hồ, chưa 
đồng đều, học sinh chưa có sự đam mê bộ môn. Giáo viên chưa có nhiều kinh 
nghiệm trong việc tổ chức học tập đại trà cho học sinh nên còn lúng túng, bị động.
 Đa số các trường học rất coi trọng việc đổi mới phương pháp nhằm nâng cao 
chất lượng giáo dục nhưng chưa thật chú trọng đến việc giáo dục kĩ năng sống cho 
các em. Chưa có nhiều chuyên đề về giáo dục kĩ năng sống, các hoạt động trải 
nghiệm cho học sinh còn hạn chế nghèo nàn về cả nội dung và hình thức.
 Chưa tổ chức được đại trà cho tất cả học sinh trong toàn trường do nguồn 
kinh phí còn hạn hẹp
 2.3 Mặt mạnh - mặt yếu
 *Mặt mạnh
 Giúp học sinh có cơ hội giao lưu, phát triển năng lực bản thân, phát triển các 
kĩ năng giao tiếp ứng xử, kĩ năng hoạt động tập thể, nâng cao hứng thú học tập bộ 
môn đáp ứng mục tiêu tăng cường giáo dục kĩ năng sống trong nhà trường cho học 
sinh giai đoạn hiện nay. Việc giảng dạy lồng ghép và củng cố kiến thức lịch sử 
thông qua chương trình ngoại khóa thực địa có những ưu thế riêng mà trong giảng 
dạy nội khóa khó phát huy được đó là sự tiếp thu kiến thức của các em học sinh với 
một tâm thế thoải mái, không khí học tập thân thiện “vừa học vừa chơi”, khả năng 
ghi nhớ kiến thức sâu hơn qua những gì mà bản thân các em trực tiếp quan sát 
chiêm ngưỡng, điều này có tác dụng phát huy năng lực nhận thức độc lập sáng tạo 
 Bài dự thi viết SKKN năm học 2015 – 2016 Đỗ Thị Hải Yến 9 Một vài kinh nghiệm lồng ghép giáo dục đạo đức cách mạng cho học sinh thông qua hoạt động
 ngoại khóa thực địa môn lịch sử lớp 9
 Xuất phát từ yêu cầu thực tế là xu hướng đa dạng hóa hình thức học tập, đổi 
mới phương pháp dạy học, chú trọng các hoạt động trải nghiệm sáng tạo đối với học 
sinh giúp các em cơ hội thể hiện chính kiến, khả năng nhìn nhận đánh giá vấn đề 
nhằm nâng cao chất lượng học tập bộ môn còn thấp chưa đáp ứng với yêu cầu đề ra 
hiện nay trong nhà trường. 
 2.5 Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra.
 Nguyên nhân dẫn đến chất lượng học tập môn lịch sử của học sinh yếu kém, 
việc nhận thức về đạo đức cách mạng sa sút có rất nhiều song cơ bản có thể thấy rõ 
qua các mặt sau:
 Thứ nhất, xuất phát từ nhận thức của các em học sinh, của cha mẹ học sinh và 
mọi cá nhân trong xã hội cần phải có sự thay đổi trong cách nhìn nhận đối với vai 
trò của bộ môn lịch sử trong việc giáo dục thế hệ trẻ và nuôi dưỡng những tình cảm 
tốt đẹp trong tâm hồn các em về cội nguồn lịch sử dân tộc, về những giá trị truyền 
thống tốt đẹp của dân tộc ta được lưu giữ qua hàng ngàn năm nay.Một thực tế 
không thể phủ nhận là nhiều bậc cha mẹ chỉ mong muốn đầu tư cho con em mình 
học tốt các môn tự nhiên còn các môn như sử, địa thì có tâm lí coi thường “ học làm 
gì khi đầu ra sau này khó tìm kiếm cơ hội công tác” đây cũng là yếu tố tác động 
không nhỏ trong cách suy nghĩ và đánh giá của mọi người.
 Thứ hai, chương trình sách giáo khoa còn quá nặng nề về kiến thức, sự kiện, 
cách trình bày hình ảnh chưa bắt mắt sinh động nên không thu hút được sự quan 
tâm của các em, hơn thế nữa thời lượng số tiết dành cho bộ môn chưa tương xứng 
với khối lượng kiến thức trong chương trình nên thường thì cả giáo viên và học sinh 
trong giờ học phải tăng tốc mới có thể đi hết kiến thức theo yêu cầu chứ chưa nói 
đến việc mở rộng và nâng cao kiến thức cho các em. Trong khi đó các em còn phải 
gồng mình lên để chiến đấu với kiến thức các bộ môn khác nên tâm lí chán nản, thờ 
ơ đối với bộ môn lịch sử cũng là điều dể hiểu.
 Bài dự thi viết SKKN năm học 2015 – 2016 Đỗ Thị Hải Yến 11