SKKN Đổi mới giờ sinh hoạt lớp và hoạt động dã ngoại hướng tới đưa giá trị sống vào trong lớp học ở trường THPT hiện nay theo chương trình GDPT mới

 SỞ GD&ĐT NGHỆ AN
 •k-k-k-k-k-k-k-k-k-k-k-k-k
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 ĐỀ TÀI:
 ĐỔI MỚI GIỜ SINH HOẠT LỚP VÀ HOẠT ĐỘNG DÃ NGOẠI
 HƯỚNG TỚI ĐƯA GIÁ TRỊ SỐNG VÀO TRONG LỚP HỌC
Ở TRƯỜNG THPT HIỆN NAY THEO CHƯƠNG TRÌNH GDPT MỚI
 Lĩnh vực: Chủ nhiệm MỤC LỤC
 PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐẾ...................................................................................1
 1. Lí do chọn đề tài ............................................................................................1
 2. Mục đích đề tài, nhiệm vụ nghiên cứu..........................................................3
 3. Đối tượng nghiên cứu, phạm vi của đề tài ....................................................3
 4. Phương pháp nghiên cứu...............................................................................3
 5. Bố cục sáng kiến kinh nghiệm ......................................................................4
 6. Tính mới của đề tài........................................................................................4
 PHẦN 2: NỘI DUNG .......................................................................................5
 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN ...........................................5
 1.1. Cơ sở lí luận................................................................................................5
 1.2. Cơ sở thực tiễn............................................................................................8
 CHƯƠNG 2: MÔ HÌNH SINH HOẠT LỚP VÀ HOẠT ĐỘNG DÃ NGOẠI Ở 
TRƯỜNG THPT HIỆN NAY HƯỚNG THEO TINH THẦN GDPT MỚI ..............
...... ........ .. 14
 2.1. Mô hình sinh hoạt lớp ..............................................................................14
 2.2. Hoạt động dã ngoại theo tinh thần GDPT mới ........................................15
 2.3. Các hình thức bồi đắp giá trị sống trong giờ sinh hoạt lớp và hoạt động dã
ngoại........................................................................................................................16
 CHƯƠNG III: THỰC NGHIỆM.....................................................................29
 3.1. Quá trình thực nghiệm .............................................................................29
 3.2. Kết quả thực nghiệm ................................................................................45
 PHẦN 3: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................48
 1. Bài học kinh nghiệm....................................................................................48
 2. Ứng dụng của đề tài ....................................................................................48
 3. Kiến nghị, đề xuất .......................................................................................48 TÀI LIỆU THAM KHẢO
 [1] Chương trình giáo dục phổ thông - Chương trình tổng thể. NXB ĐHSP
2018
 [2] Dạy học tích cực và một số phương pháp kỹ thuật dạy học. NXB ĐH SP
2019
 [3] Danh nhân cách mạng Việt Nam. Lê Minh Đức - NXB trẻ 2020
 [4] Bộ giáo dục và Đào tạo, (5/2015), Dự thảo chương trình giáo dục phổ thông 
tổng thể trong chương trình giáo dục phổ thông mới.
 [5] Học kỹ năng sống cùng chuyên gia - Cẩm nang giáo dục giới tính. Thạc sỹ, 
bác sỹ Nguyễn Lan Hải - NXB Phụ nữ Việt Nam 2016
 [6] Kỹ luật tích cực trong lớp học - Bình Max dịch - NXB phụ nữ 2020
 [7] Một số vấn đề trong công tác chủ nhiệm lớp ở trường THPT hiện nay. NXB 
ĐHSp 2020
 [8] Những giá trị sống dành cho tuổi trẻ. NXB Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh 
2021
 [9] Dạy học theo định hướng hình thành và phát triển năng lực người học ở 
trung học phổ thông, NXB Đại học Sư Phạm 2020
 [10] Trò chơi sinh hoạt tập thể (2 tập). TS Nguyễn Hữu Long - NXB trẻ 2019 1.3. Thực tế tình hình địa phương
 - Đa số địa phương trong toàn tỉnh Nghệ An là vùng thuần nông, đời sống kinh 
tế chưa cao, nhận thức về việc học tập rèn luyện năng lực, phẩm chất cho con em còn 
hời hợt. Cho con đi học với tâm lý thêm tuổi thêm lớp, “nghĩa vụ” học cho hết 12 
năm, thậm chí một số vùng chỉ chú trọng lấy bằng THPT để phục vụ mục đích làm 
kinh tế, xuất khẩu lao động, làm công nhân, kinh doanh nhỏ lẻ.
 - Một số bộ phận phụ huynh không hợp tác với nhà trường, xã hội, trong việc 
rèn luyện năng lực, phẩm chất cho học sinh đặc biệt là vùng sâu, vùng xa trong toàn 
tỉnh.
 - Thực tế tại xã Kim Liên và một số xã ở huyện Đô Lương, hiện nay mọc lên 
nhiều nhà máy, khu công nghiệp với nguồn thu hút hấp dẫn đối với sức trẻ: Lương 
cao, kiến thức cơ bản, không cần kinh nghiêm. nên tạo sức ì lớn trong học tập cho 
một số học sinh tại vùng Kim Liên - Nam Đàn, Đô Lương.
 - Xét về khách quan thì địa bàn Kim Liên - Nam Đàn, Đô Lương là nơi có nhiều 
địa danh lịch sử nổi tiếng: Khu di tích Kim Liên, Đền Mai Hắc Đế, Chùa Đại Tuệ, 
Đền Quả sơn, Khu di tích Truông Bồn. được xếp vào một trong những di tích quốc 
gia đây là điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện các giờ sinh hoạt lớp và hoạt động 
dã ngoại cho học sinh hai huyện từ đó bồi đắp tình yêu quê hương, đất nước, rèn 
luyện phẩm chất đạo đức, lối sống.
 1.4. Hạn chế của giờ sinh hoạt lớp truyền thống
 - Dù tổ chức theo hình thức nào thì giờ sinh hoạt lớp truyền thống còn nghiêng 
nặng về phạt lỗi, cam kết, với nhiều hình thức phê bình . khiến cho giờ học căng 
thẳng, tâm lý học sinh nặng nề. Hẳn chúng ta vẫn chưa quên những câu chuyện đau 
lòng xảy ra gần đây của một số học sinh do áp lực từ học tập, gia đình đã đẩy đến 
hành động đáng tiếc, hay câu chuyện xử phạt học sinh gây nhiều tranh cãi của một 
số giáo viên trên mạng xã hội ít nhiều có sự lệch lạc trong quan niệm giáo dục.
 1.5. Những ưu điểm của hình thức dã ngoại, trải nghiệm thực tế cho học 
sinh
 - Rút ngắn khoảng cách từ kiến thức hàn lâm và thực tế.
 - Đơn giản hóa khái niệm kiến thức phức tạp.
 - Rèn luyện kỹ năng tự nghiên cứu, xử lý vấn đề.
 - Giúp người học trưởng thành, bồi đắp được nhiều giá trị sống tích cực.
 - Giúp người học nắm bắt được các xu thế tương lai: Xu thế giáo tiếp bằng tiếng 
Anh, tiếng Trung tại các khu tham quan du lịch, di tích lịch sử.
 - Giúp người học nhận thức và điều chỉnh bản thân.
 - Tạo hứng thú trong học tập. - Học sinh THPT Kim Liên, THPT Đô lương 1.
 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
 - Nghiên cứu lý thuyết: Đọc và nghiên cứu, phân tích, tổng hợp tài liệu.
 - Phương pháp thực nghiệm sư phạm.
 - Khảo sát ý kiến giáo viên về vấn đề dạy học.
 5.BỐ CỤC SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 Gồm 3 phần:
 - Phần đặt vấn đề.
 - Phần nội dung.
 - Phần kết luận và kiến nghị.
 6. TÍNH MỚI CỦA ĐỀ TÀI
 6.1. Cung cấp mô hình sinh hoạt mới, hoạt động dã ngoại phù hợp xu thế phát 
triển giáo dục hiện đại - THPT 2018.
 6.2. Đặt học sinh vào vị trí trung tâm từ đó giúp học sinh phát triển phẩm chất 
và năng lực, giáo dục giá trị sống tích cực cho học sinh.
 6.3. Bắt kịp xu hướng đổi mới của công cuộc thay sách toàn cấp học và giáo dục 
mới trong nhà trường.
 6.4. Đề tài có tính ứng dụng cao: Cho toàn cấp học, cho các vùng miền trên cả 
nước.
 6.5. Đem lại hiệu quả tích cực cho nền giáo dục mới mà kinh phí không tốn kém. ĐOÀN KÉT YEUT HÓA BÍNH
 MlUK
 GIẢN DỊ
 TRUNG THỰC Tự DO
 KHOAN DUNG KHIÊM TÔN
 HẠNH PHÚC
 TRÁCH NHIỆM
 Cây giá trị sống
 Như vậy giá trị sống là những phẩm chất tốt đẹp của con người, làm cho con 
người trở nên có giá trị và cuộc sống tốt đẹp hơn, giá trị sống định hướng cho hành 
vi ứng xử của chúng ta và sẽ đi cùng chúng ta đến suốt cuộc đời. Nó chính là thước 
đo trình độ văn hóa của mỗi con người, bản sắc văn hóa của mỗi dân tộc. Vậy, đối 
với học sinh việc học tập giá trị sống sẽ có ý nghĩa rất lớn trong việc hình thành phẩm 
chất tốt và nâng cao cuộc sống bằng những cảm xúc, suy nghĩ tích cực. Học tập giá 
trị sống sẽ giúp học sinh khám phá những phẩm chất tốt đẹp vốn có của bản thân và 
hoàn thiện nó, đồng thời khám phá những nét đẹp trong tính cách những người xung 
quanh, biết được giá trị của thiên nhiên và môi trường sống. Học tập giá trị sống giúp 
các em biết suy nghĩ tích cực, tự xây dựng cho mình một nền tảng vững chắc về nhân 
cách. Các em có thể vươn lên trong cuộc sống ngay cả trong những hoàn cảnh khó 
khăn, trắc trở. Học tập giá trị sống để các em biết cách tôn trọng bản thân và người 
khác, biết cách hợp tác và xây dựng, duy trì tình đoàn kết, thích ứng trước những đổi 
thay của cuộc sống. Học tập giá trị sống giúp các em biết tạo lập cuộc sống hạnh 
phúc cho bản thân và góp phần xây dựng xã hội tốt đẹp hơn, từ đó thấy cuộc sống có 
nhiều ý nghĩa. Học tập giá trị sống làm nền tảng cho kỹ năng sống, để các em biết sử 
dụng những kỹ năng sống mang lợi ích cho bản thân trong sự hài hòa của lợi ích gia 
đình và xã hội. Những nơi đã tiến hành giáo dục giá trị sống, nhất định kỷ luật nhà 
trường, lớp học được tôn trọng, ý thức học tập tốt hơn, quan hệ thầy cô - bạn bè sẽ 
đoàn kết yêu thương, sự tông trọng, trách nhiệm với bản thân và những người trong 
gia đình. Đặc biệt, khi các em có “tài, đức” thì đó là cội nguồn của cuộc sống hạnh 
phúc, lành mạnh, lương thiện, tươi Lược đồ mối liên hệ giữa giáo dục phẩm chất và giá trị sống theo chương trình GDPT mới.
 1.1.3. Giờ sinh hoạt lớp và hoạt động dã ngoại trong quan niệm của chương 
trình GDPT mới
 Trong hệ thống môn học của chương trình GDPT 2018 có một số môn học và 
hoạt động giáo dục mới trong đó hoạt động trải nghiệm hay trải nghiệm hướng nghiệp 
ở ba cấp học cũng là một nội dung quen thuộc vì được xây dựng trên cơ sở các hoạt 
động giáo dục tập thể như: chào cờ, sinh hoạt lớp, sinh hoạt Đoàn TNCSHCM và các 
hoạt động tham quan, dã ngoại, lao động, hướng nghiệp, thiện nguyện phục vụ cộng 
đồng... và hoạt động tham quan dã ngoại.
 Như vậy giờ sinh hoạt lớp và hoạt động tham quan dã ngoại trong chương trình 
GDPT mới cũng là một hoạt động quen thuộc nhưng sẽ được tổ chức theo hình thức 
mới bắt nhịp với mục tiêu, quan niệm, tư duy, chương trình của GDPT mới. Còn nếu 
giáo viên và học sinh không chịu đổi mới thì chắc chắn chất lượng giáo dục sẽ không 
được nâng cao và không bắt kịp xu thế phát triển của thế giới, nhân loại. Giáo viên 
có thể lồng ghép các chủ đề vào giờ sinh hoạt lớp hoặc hay động dã ngoại để hướng 
đến mục đích nhất định như: hướng nghiệp, phát triển phẩm chất và năng lực, đề cao 
sở trường năng khiếu học sinh, giáo dục giá trị sống thiết thực ý nghĩa. Vậy theo 
chương trình GDPT mới thì hai hoạt động giáo dục (sinh hoạt lớp, dã ngoại) nói riêng 
và hoạt động giáo dục nói chung sẽ thuận lợi khi thực hiện và có giá trị thật sự trong 
giáo dục. Đây cũng là điểm khác biệt với chương trình GDPT cũ 2006 nặng về truyền 
thụ kiến thức, chưa chú trọng giúp học sinh vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Theo 
mô hình này thì kiến thức vừa là “chất liệu”, 1.2.CƠ SỞ THỰC TIỄN
 1.2.1. Thực trạng của vấn đề.
 1.2.1.1. Thuận lợi:
 - Năm học 2020-2021 chúng tôi được phân công chủ nhiệm lớp 11A2 - THPT 
Kim Liên, 10D1-THPT Đô Lương 1 và tiếp tục chủ nhiệ m lớp năm học 2021 - 2022. 
Ban giám hiệu trường tôi đã tạo điều kiện cho các giáo viên chủ nhiệm theo lớp hết 
3 năm. Việc đó giúp giáo viên hiểu rõ hơn về hoàn cảnh, những ưu nhược điểm của 
học sinh và có thể đưa ra những biện pháp giáo dục thích hợp, hiệu quả.
 - Học sinh của 2 lớp đa số ngoan, học lực tốt, ban cán sự lớp nhiệt tình, làm việc 
khoa học và sáng tạo.
 - Học sinh được giáo dục và phát triển kỹ năng sống, có tinh thần hợp tác...
 - Tinh thần học tập, tiếp cận cái mới của học sinh nhanh và hiệu quả cao.
 - Gia đình, nhà trường và các tổ chức khác đã rất quan tâm đến việc giáo dục 
toàn diện học sinh.
 1.2.1.2. Khó khăn
 - Đa số học sinh trong lớp xuất phát từ gia đình thuần nông, hoàn cảnh gia đình 
còn khó khăn, vất vả. Có em có người thân đang đi xuất khẩu lao động ở nước ngoài 
phải sống một mình tự lập.
 - Dịch bệnh Covid 19 diễn ra phức tạp ảnh hưởng lớn đến công tác học tập, giáo 
dục học sinh.
 - Học sinh đến từ nhiều xã khác nhau, những năm học THCS, Học sinh học các 
trường khác nhau trên địa bàn huyện nên tinh thần đoàn kết của lớp ban đầu chưa 
cao, còn tình trạng phân nhóm lớp để chơi và học.
 - Một số học sinh còn chưa chăm học, vi phạm nội quy, bắt đầu có tư tưởng đua 
đòi, ăn chơi.
 - Một số học sinh, đặc biệt là học sinh nam còn hay nóng nảy, chưa kiểm soát 
được cảm xúc và đôi khi có xảy ra xích mích, đánh nhau, HS nữ hay bè phái.
 1.2.2. Nguyên nhân
 1.2.2.1. Tác động của xã hội: Xã hội ngày nay đang trên đà phát triển và hội 
nhập, ngoài những cơ hội còn phải đối mặt với các thách thức. Sự du nhập của nền 
văn hóa các nước, các vùng miền khác đã tác động không ít đến đời sống xã hội 
chúng ta. Tệ nạn xã hội ngày một tăng cao, xuất hiện trẻ vị thành niên vi phạm pháp 
luật, học sinh yêu đương quá sớm và không có đầy đủ kiến thức về giới tính dẫn đến 
tình trạng nạo phá thai ở tuổi học sinh. Mấy năm gần đây năm trường THPT Kim 
Liên, Đô Lương 1 đã có một vài học sinh nữ nghỉ học vì mang thai