Sáng kiến kinh nghiệm Xây dựng lớp học hạnh phúc thông qua công tác chủ nhiệm lớp

 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
 TRƯỜNG THPT NGUYỄN XUÂN ÔN
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
 XÂY DỰNG LỚP HỌC HẠNH PHÚC
 THÔNG QUA CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP
 Lĩnh vực: CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM
 Đồng tác giả:
 Cao Thị Nga Hồ Phan Thanh Hương
 ĐT:0984129192 ĐT: 0396961318
 Tổ: Văn- Anh Tổ: Toán- Tin
 Năm thực hiện: 2022 dục học sinh....................................................................................................34
 4. Kết quả đạt được.......................................................................................40
 4.1. Đối với học sinh.........................................................................................40
 4.2. Đối với bản thân và đồng nghiệp.............................................................41
 5. Khả năng nhân rộng biện pháp..................................................................42
PHẦN III. KẾT LUẬN - KIẾN NGHỊ................................................................43
 1. Kết luận ......................................................................................................43
 2. Kiến nghị ....................................................................................................43
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................45 PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
 Giáo dục giữ vai trò hết sức quan trọng trong công cuộc xây dựng và phát triển 
đất nước. Chính vì vậy, Đảng và Nhà nước ta luôn đặc biệt quan tâm: coi giáo dục là 
quốc sách hàng đầu. Một trong những nguyên lí giáo dục cơ bản của nước ta là giáo 
dục con người toàn diện. Khi nói về vai trò của việc giáo dục, bồi dưỡng cho thế hệ 
sau, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng khẳng định: “Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội, 
phải có con người xã hội chủ nghĩa'’”. Mà muốn vậy thì không có cách nào khác 
ngoài giáo dục. Đặc biệt trong Di chúc Người căn dặn Đảng ta: “Bồi dưỡng thế hệ 
cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và cần thiết”. Xuất phát từ vị trí, 
tầm quan trọng đó, Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều chỉ thị, nghị quyết về 
công tác giáo dục đạo đức lối sống cho thế hệ trẻ như Chỉ thị 20 - CT/TW ngày 
5/11/2012 của Bộ Chính trị “ Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác 
chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em trong tình hình mới””; Chỉ thị số 42-CT/TW 
ngày 24/3/2015 của Ban Bí Thư “Về tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo 
đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015-2030””; Thủ Tướng Chính phủ 
phê duyệt đề án “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho 
thanh niên, thiếu niên và nhi đồng giai đoạn 2015-2020”.
 Luật Giáo dục năm 2019 khi đề cập đến mục tiêu giáo dục đã khẳng định: giáo 
dục nhằm phát triển toàn diện con người Việt Nam có đạo đức, tri thức, văn hóa, sức 
khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp; có phẩm chất, năng lực và ý thức công dân; có lòng 
yêu nước, tinh thần dân tộc, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa 
xã hội; phát huy tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; nâng cao dân trí, 
phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây 
dựng, bảo vệ tổ quốc và hội nhập quốc tế.
 Quan điểm của Đảng về xây dựng con người phát triển toàn diện được thể hiện 
sâu sắc trong Văn kiện Đại hội XII, trong đó khẳng định: 1 - Xây dựng con người 
Việt Nam phát triển toàn diện phải trở thành mục tiêu của chiến lược phát triển, là 
một trong những nhiệm vụ tổng quát phát triển đất nước; 2 - Gắn mục tiêu xây dựng, 
phát triển văn hóa với xây dựng con người; 3- Khẳng định vấn đề xây dựng con người 
là bốn trong sáu nhiệm vụ trung tâm của nhiệm kỳ Đại hội XII; 4- Xây dựng con 
người Việt Nam phát triển toàn diện gắn với sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa 
đất nước.
 Một con người toàn diện cần phát triển hài hòa, đầy đủ các mặt đức, trí, thể, mỹ. 
Do đó, việc xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện không phải là riêng 
của từng bộ, ngành mà là nhiệm vụ chung, đòi hỏi sự vào cuộc của các cấp, các 
ngành, toàn hệ thống chính trị và cần được tiến hành thường xuyên, liên tục với nhiều 
giải pháp đồng bộ. Vậy nên, việc hướng tới xây dựng sự phát triển toàn diện cho học 
sinh là yêu cầu đặt ra cấp bách nhất trong thời đại ngày nay. - Thông qua đề tài, chúng tôi có cơ hội để trao đổi về phương pháp chủ nhiệm 
cùng với đồng nghiệp. Trên cơ sở đó, chúng tôi có thể mở rộng và vận dụng tùy từng 
hoàn cảnh cụ thể của nhà trường, của từng lớp chủ nhiệm để đạt kết quả tốt hơn trong 
việc giáo dục học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và uy tín của nhà 
trường.
 - Học sinh của lớp chủ nhiệm được giáo dục bằng tình yêu thương và sự tôn 
trọng. Từ đó, chúng tôi đưa ra biện pháp xây dựng lớp học hạnh phúc giúp học sinh 
lớp chủ nhiệm được phát triển toàn diện về năng lực, phẩm chất, đạo đức...
 - Đề tài của chúng tôi cũng nhằm giúp cho mục tiêu xây dựng trường học 
hạnh phúc thành công, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
3. Phạm vi đề tài
 Đề tài hướng đến xây dựng mô hình lớp học hạnh phúc vì sự phát triển toàn 
diện của học sinh được thực nghiệm tại lớp A1K75 và lớp A10K75 trường THPT 
Nguyễn Xuân Ôn từ năm học 2020- 2021 đến năm học 2021-2022.
4. Phương pháp nghiên cứu
 Trong quá trình thực hiện đề tài, cần có sự kết hợp của nhiều phương pháp. 
Với sáng kiến kinh nghiệm này, chúng tôi vận dụng các phương pháp cơ bản sau:
 - Phương pháp điều tra: hoàn cảnh sống, sở trường, sở đoản, mong muốn của 
học sinh lớp chủ nhiệm.
 - Phương pháp quan sát: quan sát hành động, diễn biến tâm sinh lí của học 
sinh và sự chăm sóc, quan tâm, cách ứng xử của cha mẹ, quan hệ bạn bè của học sinh.
 - Phương pháp nghiên cứu, phân tích, tổng hợp: tham khảo, nghiên cứu các 
tài liệu về tâm lí học đường, các văn bản, thông tư, công văn của Bộ, của Sở Giáo 
dục; theo sát kế hoạch giáo dục của Ban giám hiệu nhà trường; học tập và ứng dụng 
kinh nghiệm của các đồng nghiệp; rút kinh nghiệm công tác chủ nhiệm của bản thân 
từ các khóa học trước. • 84% mong giáo viên nhẹ nhàng hơn khi học sinh làm sai.
 • 82,4% mong giáo viên đừng phê bình trước mặt bạn bè.
 • 82,4% được tổ chức học tập xen kẽ vui chơi.
 • 75,4% mong giáo viên đừng bắt học thuộc lòng quá nhiều.
 • 74% mong giáo viên đừng nhắc lại môn học này là quan trọng.
 • 70,2% mong giáo viên khen thưởng nhiều hơn trách móc.
 • 66,3% mong giáo viên bớt bài tập về nhà.
 • 62,4% mong được tăng cường thực tế, khám phá thực tiễn.
 • 60% mong giáo viên khác nhận suy nghĩ và hành vi của các em dù nó khác 
 thường và không được như mong đợi.
1.3. Tiêu chí xây dựng lớp học hạnh phúc
 Đánh giá về những bất cập, hạn chế của lĩnh vực giáo dục những năm qua, Dự 
thảo các văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng nêu rõ: "Đổi mới tư duy và hoạt động 
giáo dục và đào tạo chưa đáp ứng tốt yêu cầu đặt ra.. .Chưa chú trọng đúng mức đến 
phát triển phẩm chất và kỹ năng người học. Giáo dục làm người, đạo đức lối sống có 
lúc, có nơi bị xem nhẹ. Còn không ít tiêu cực trong giáo dục và đào tạo".Vì thế xây 
dựng mô hình trường học hạnh phúc là một trong những việc làm hàng đầu cần được 
quan tâm và thực hiện trong các nhà trường hiên nay.
 Quan điểm chỉ đạo về xây dựng trường học hạnh phúc: xây dựng “Trường học 
hạnh phúc” là một trong những hoạt động trọng tâm của ngành Giáo dục từ năm học 
2018 - 2019 và những năm tiếp theo, nhằm giúp cho đội ngũ giáo viên ngày càng 
vững mạnh mọi mặt và sẵn sàng tích cực đồng hành với lộ trình đổi mới giáo dục của 
nước nhà.
 Lớp học hạnh phúc là mỗi học sinh trong lớp học đều cảm nhận được sự ấm 
áp, yêu thương từ thầy cô, bạn bè. Đến lớp các em đón nhận nhiều niềm vui và nếu 
có nỗi buồn, khó khăn thì luôn được san sẻ. Hạnh phúc với người học đôi khi rất giản 
dị, đó có thể là một lời hỏi thăm, nhắn nhủ, động viên; một lời phê, nhận xét chính 
xác, chân tình; một giờ giảng hay, hấp dẫn; một phong cách giản dị, trong sáng, mực 
thước với trí tuệ uyên bác của thầy cô đều để lại những ấn tượng, hình ảnh đẹp sẽ 
theo người học suốt cuộc đời. Hạnh phúc còn là khi nỗ lực, cố gắng của người học 
được đền đáp, ghi nhận qua những điểm số chính xác, bằng những phần thưởng nho 
nhỏ động viên; là sự chân thành, hồn nhiên, trong sáng của tình bạn; là những vấn 
vương, rung động đầu đời của tuổi mới lớn; là khung cảnh nên thơ, trữ tình của hàng 
cây, ghế đá. Những hành động đẹp, lời nói đẹp, cảnh quan đẹp của thầy cô, bè bạn, 
mái trường đều góp phần dệt nên xúc cảm hạnh phúc, hân hoan trong trái tim, suy 
nghĩ tuổi học trò.
 Khi các em học sinh cảm thấy được hạnh phúc, được quan tâm, yêu thương; 
thấy trường học thực sự là nơi hữu ích, sẽ tạo cho các em sự phấn chấn, mê say - Thầy cô lắng nghe tích cực, phản hồi mang tính xây dựng trong xử lý tình 
huống với cha mẹ học sinh và học sinh.
 Và để xây dựng lớp học, trường học hạnh phúc, đúng như nguyên Bộ trưởng 
Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ từng nhấn mạnh, có ba tiêu chí để xây 
dựng nên một trường học hạnh phúc, đó là: yêu thương, an toàn và tôn trọng; đồng 
thời xác định hoạt động nâng cao năng lực ứng xử sư phạm, đạo đức nhà giáo - người 
lao động là yếu tố quyết định để xây dựng nên một trường học hạnh phúc. Đây được 
xem là một hoạt động trọng tâm của ngành Giáo dục từ năm học 2018 - 2019 đến 
những năm tiếp theo, nhằm giúp cho đội ngũ giáo viên ngày càng vững mạnh về mọi 
mặt và sẵn sàng tích cực đồng hành với lộ trình đổi mới giáo dục của nước nhà.
1.4. Đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi học sinh THPT
 Học sinh THPT là lứa tuổi “nhạy cảm”, đang dần hoàn thiện cả về trí tuệ và 
nhân cách. Ở lứa tuổi này, các em có nhiều ước mơ hoài bão, thích tìm tòi, khám phá 
song còn thiếu hiểu biết về xã hội. Học sinh rất hăng hái nhiệt tình trong công việc, 
rất lạc quan yêu đời nhưng cũng dễ bi quan chán nản khi gặp thất bại. Đây cũng là 
giai đoạn tiếp thu cái mới nhanh, các em thông minh sáng tạo nhưng cũng dễ sinh ra 
chủ quan, nông nổi. Các em luôn muốn khẳng định mình, muốn thể hiện cá tính, 
muốn người khác quan tâm, chú ý đến mình nhưng lại chưa kiểm soát được hành vi 
của bản thân. Vì thế, các em rất cần sự quan tâm kịp thời với các biện pháp giáo dục 
tích cực của các thầy cô giáo để góp phần hoàn thiện nhân cách, đồng thời giúp các 
em có định hướng cho tương lai.
1.5. Vai trò của giáo viên chủ nhiệm trong việc xây dựng lớp học hạnh phúc.
 Giáo viên chủ nhiệm là người được Hiệu trưởng bổ nhiệm, phân công chịu 
trách nhiệm về một lớp. Điều lệ trường Trung học ghi rõ: “Mỗi lớp có một giáo viên 
chủ nhiệm lớp do hiệu trưởng chỉ định, chọn trong số giáo viên giảng dạy ở lớp đó”. 
Như vậy, theo quy định, giáo viên chủ nhiệm là một chức danh được đặt ra để phục 
vụ công tác đào tạo và quản lý học sinh. Giáo viên chủ nhiệm lớp là người thay mặt 
hiệu trưởng nhà trường quản lý, tổ chức, giáo dục học sinh trong một lớp và chịu 
trách nhiệm trước ban giám hiệu, trước hội đồng giáo dục nhà trường về chất lượng 
giáo dục của lớp mình phụ trách. Chính vì thế, giáo viên chủ nhiệm là cầu nối đa 
chiều giữa các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường với tập thể học sinh lớp 
chủ nhiệm.
 Có thể nói giáo viên chủ nhiệm chính là linh hồn của tập thể lớp, vừa là nhà 
quản lí, vừa là nhà giáo dục trong một tập thể thu nhỏ. Giáo viên chủ nhiệm lớp có 
vai trò quan trọng trọng việc giáo dục nhân cách học sinh một cách toàn diện. Bởi lẽ 
họ là người trực tiếp đảm đương vai trò quản lí học sinh một lớp, trực tiếp tổ chức 
cho học sinh thực thi mọi yêu cầu giáo dục do nhà trường đặt ra. Giáo viên chủ nhiệm 
được coi là cha mẹ trong một gia đình lớn mà ở đó những người con chính là học 
sinh thân yêu của mình. Giáo viên chủ nhiệm là người gần gũi học