Sáng kiến kinh nghiệm Tuyên truyền, giáo dục về chủ quyền biển đảo cho học sinh trường THCS

 SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO QUẢNG NAM
 PHÒNG GIÁO DỤC& ĐÀO TẠO THÀNH PHỐ TAM K
 TRƯỜNG THCS LÝ TỰ TRỌNG
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
 “TUYÊN TRUYỀN, GIÁO DỤC VỀ CHỦ QUYỀN 
 BIỂN ĐẢO CHO HỌC SINH TRƯỜNG THCS”
 HỌ VÀ TÊN NGUYỄN TẤN SĨ CHỨC VỤ:
 HIỆU TRƯỞNG
 ĐƠN VỊ: TRƯỜNG THCS LÝ TỰ TRỌNG
 Năm học 2013-2014 đã nêu rõ sự quan ngại.GS. Phan Huy Lê, nhà sử học đã nói: "Tôi kiến nghị với Bộ 
GD&ĐT phải bố sung ngay lập tức, càng sớm càng tốt đưa những kiến thức về biển 
Đông và chủ quyền của Việt Nam đối với Hoàng Sa, Trường Sa chứ không thể chậm 
trê hơn được nữa. Nếu chậm trê, để cho các em lớn lên mù tịt về biển Đông, Hoàng 
Sa, Trường Sa là cái tội của chúng ta, là cái tội của người lớn và của nền giáo dục 
đối với thế hệ trẻ".
 Nhà sử học Dương Trung Quốc phát biểu.’”...chúng ta quá đơn giản, không 
thấy ý thức trách nhiệm trong việc đào tạo cho thế hệ trẻ ý thức về chủ quyền lãnh 
thố dân tộc của mình. Không phải tự nhiên ông cha ta xưa kia luôn luôn coi Văn, Sử, 
Triết là 3 kiến thức cơ bản nhất để đào tạo con người. Giờ đây chúng ta có rất nhiều 
nhu cầu về kiến thức khác, đặc biệt là khoa học công nghệ. Nhưng chúng ta đừng 
quên rằng cái căn bản đối với môi một con người của môi một quốc gia chính là 
những kiến thức cơ bản về khoa học xã hội, nhân văn”.
 Trong khi Bộ GD-ĐT chưa chính thức đưa nội dung chủ quyền biển, đảo vào 
chương trình giáo dục, nếu mỗi nhà trường chú trọng hơn đến vấn đề này bằng những 
cách làm khác nhau, tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, trong đó có việc đưa vấn đề 
chủ quyền biển, đảo vào giáo dục lồng ghép trong giảng dạy một số bài học, trong 
các hoạt động cụ thể thì tin chắc rằng các em học sinh, là những chủ nhân tương lai 
của đất nước sẽ ý thức được trách nhiệm bảo vệ chủ quyền biển đảo của đất nước, 
biến khát vọng “rừng vàng, biển bạc” của dân tộc ta thành hành động cụ thể.
 Tăng cường tuyên truyền, phổ biến những cơ sở pháp lý, khẳng định chủ 
quyền của Việt Nam đối với các quần đảo trên biển Đông bằng những văn bản pháp 
lý về biển, đảo Việt Nam đã ký với các nước láng giềng, các nước có liên quan; tuyên 
truyền giáo dục tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, nâng cao ý thức đấu tranh, 
bảo vệ, gìn giữ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc trong các tầng lớp nhân 
dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, góp phần bảo vệ gìn giữ môi trường hòa bình, hợp tác và 
phát triển giữa các quốc gia có biển. Công tác tuyên truyền cũng sẽ giúp học sinh hiểu 
hơn về vị trí, vai trò, tầm quan trọng cũng như tiềm năng của biển, đảo; đường lối, 
chủ trương của Đảng và Nhà nước ta về chiến lược biển, đảo trong tình hình mới, qua 
đó, có ý thức và trách nhiệm hơn trong việc bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ 
quốc.
 Xuất phát từ yêu cầu cấp bách và bức thiết nầy chúng tôi thiết nghĩ, cùng với 
sứ mệnh giáo dục tri thức cần phải đặt ra những giải pháp cụ thể để giáo dục nhận 
thức và tình cảm cho thế hệ trẻ cũng như đội ngũ trong trường học một cách nhẹ 
nhàng, có hệ thống. Đề tài nầy chúng tôi đã thực nghiệm trong hơn 3 năm và đối 
tượng chính là các em học sinh nhiều khối lớp trong một trường Trung học cơ sở khu 
vực nội thành.
 3. Cơ sở lý luận:
 “Không có gì quí hơn độc lập tự do” có thể nói đó là tinh thần, là tư tưởng và 
lẽ sống của Hồ Chí Minh. Nó là nguồn sức mạnh làm nên chiến thắng không riêng 
chi của dân tộc Việt Nam mà còn là của các dân tộc bị áp bức trên thế giới ta tiếp tục khẳng định mạnh mẽ ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ 
của Tổ quốc, trong đó có hai quần đảo: Hoàng Sa và Trường Sa.
 Năm học 2012-2013 chương trình phối hợp hoạt động giữa Bộ GD-ĐT và 
Đoàn TNCS HCM bản ghi nhớ giữa hai bên nêu rõ, trong năm học 2012-2013 cần 
“Cung cấp thông tin định kỳ, có trọng tâm cho học sinh, sinh viên về tình hình an 
ninh quốc phòng, Biển Đông, Luật pháp Quốc tế và các bằng chứng lịch sử về chủ 
quyền của quốc gia đối với vùng biển, lãnh hải, các đảo, các quần đảo, thềm lục địa, 
vùng đặc quyền kinh tế”.
 Những sự kiện nêu trên là cơ sở cho CBGV ngành giáo dục trong quá trình xây 
dựng nhận thức và tuyên truyền giáo dục trong học sinh. Đây là những chỉ đạo quan 
trọng để từng đơn vị trường học tổ chức kịp thời các hoạt động nhằm nâng cao hiểu 
biết về luật pháp, bồi dưỡng về tình cảm để thế hệ trẻ có thể un đúc truyền thống yêu 
nước, bảo vệ tổ quốc.
 4. Cơ sở thực tiễn:
 Từ khi xảy ra các tranh chấp về chủ quyền của một số nước ở Biển Đông, 
trong đó có Việt Nam, nhiều người Việt quan tâm tới chủ quyền quốc gia và vận 
mệnh đất nước đã tự hỏi: các công trình nghiên cứu về chủ quyền của Việt Nam tại 
Biển Đông trong lịch sử không phải là quá ít và không phải không có căn cứ vững 
chắc, vậy sao không công bố rộng rãi cho toàn dân được biết, sao không soạn thảo 
thành nội dung trong sách giáo khoa để sớm nâng cao hiểu biết về chủ quyền đất nước 
cho thế hệ trẻ?
 Mặc dù Việt Nam là một quốc gia biển, có bờ biển dài hơn 3.200km, kinh tế 
biển có đóng góp lớn trong tổng thu nhập quốc dân và từ năm 1994, Việt Nam đã là 
thành viên của Công ước Luật biển (UNCLOS 1982), nhưng cho đến trước khi Quốc 
hội thông qua luật Biển có hiệu lực kể từ 1.1.2013 thì Việt Nam chưa có một bộ luật 
tổng quát nào về biển.
 Tình hình biển Đông có nhiều diễn biến phức tạp, nếu không có động thái gì, 
thế hệ trẻ nếu không nhận thức được đầy đủ về chủ quyền quốc gia, có thể có những 
hành động nông nổi, dễ bị các thế lực phản động lợi dụng. Với thế hệ trẻ, biên cương 
Tổ quốc không chỉ là tình yêu mà còn là trách nhiệm. Chúng ta vẫn nói “Hoàng Sa, 
Trường Sa là của Việt Nam”, nhưng quan trọng là các bạn trẻ có hiểu biết và nhận 
thức đầy đủ về chủ quyền hợp pháp của Việt Nam trên hai quần đảo này hay không 
là điều đáng quan tâm.
 -Hai sinh viên Cao Huy Hiệp và Nguyễn Bá Phúc - Khoa Khoa học Chính 
trị, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội - đã 
đoạt giải đặc biệt năm 2012 của Chương trình Hỗ trợ nghiên cứu Biển Đông do Học 
viện Ngoại giao với đề tài nghiên cứu “Vấn đề giáo dục về chủ quyền biển đảo cho 
thế hệ trẻ hiện nay” đã có những cuộc điều tra, thống kê xã hội cho thấy tại 2 địa bàn 
khảo sát: Hà Nội, Đà Nằng hiểu biết về chủ quyền biển đảo còn rất nhiều hạn chế. Sự 
mù mờ về địa lý, lịch sử, sự hiểu biết lộn xộn về thềm lục địa, Các khái niêm về chủ quyền biển đảo : Tỉ lệ đối với học sinh/165
 NỘI DUNG Không biết Biết rõ Biết lộn xộn
 vùng nội thủy 96 12 # 7% 57
 vùng lãnh hải 101 8 # 5% 56
 vùng tiếp giáp lãnh hải 102 16 # 10% 47
 Vùng đặc quyền kinh tế 110 14 # 9% 41
 Thềm lục địa 90 30 # 18% 45
 Các khái niệm về chủ quyền biên đảo : Tỉ lệ đối với giáo viên
 NỘI DUNG Không biết Biết rõ Biết lộn xộn
 vùng nội thủy 16 15 # 36% 3
 vùng lãnh hải 10 20 # 64% 4
 vùng tiếp giáp lãnh hải 16 12 # 34% 6
 Vùng đặc quyền kinh tế 7 25 # 68% 2
 Thềm lục địa 5 28 # 71% 1
 2/Khảo ■ sát các Hoạt động trong nhà trường:
 Hoạt Động Số lần Có đề cập đến bảo Có đề cập đến Các Nội dung 
 vệ Tổ quốc biên giới, hải khác
 đảo
 Chào cờ 30 5 2 23
 Ngoại khoá 21 5 0 16
 Trại 1 x 0 x
 Văn nghệ 1 x x x
 Hoạt động ngoài giờ lên lớp trong nhà trường diễn ra rất thường xuyên ở nhiều 
thời điểm trong tuần, tháng, học kì và năm học nhưng những nội dung đề cập trực tiếp 
đến chủ quyền biên giới và chủ quyền biển đảo thường rất ít hoặc chỉ được nhắc đến 
trong một số nội dung. Ngoài lí do không có nội dung hướng dẫn, ngại va chạm đến 
những vấn đề nhạy cảm, chúng ta bỏ qua rất nhiều thời gian bổ ích hoặc đã bỏ qua 
những hoạt động có thể lồng ghép được và như vậy thực chất là chúng ta đã lơ là hoặc 
không muốn đề cập đến nhu cầu tuyên truyền giáo dục nội dung nầy
 Ông Lê Như Tiến- Phó chủ nhiệm Uỷ Ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, 
Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc Hội đã đề cập đến thực trạng nầy và gợi ý hướng 
thực hiện: “Khi Luật Biển được Quốc hội thông qua, có nhiều nhà báo đến gặp tôi và 
đặt câu hỏi về việc nên hay không nên đưa những vấn đề về chủ quyền biển đảo vào 
các chương trình sách giáo khoa, giáo dục trong nhà trường. Ngay ở thời điểm đó (khi 
Luật Biển thông qua vào ngày 21/6/2012), tôi đã trả lời, việc này rất nên làm. Tuy 
nhiên cũng phải khẳng định ngay, cách làm như thế nào- cũng rất quan trọng.
 Đúng như thế. Không thể đưa những thông tin này một cách cứng nhắc. Lứa 
tuổi thiếu niên, nhi đồng không thể tiếp thu thông tin về chủ quyền biển đảo nói 8. Giáo dục ý thức chủ quyền dân tộc.
 9. Hợp tác thăm dò khai thác ở một số khu vực thực sự có chồng lấn
 Trên cơ sở đó chúng tôi triển khai thực hiện với những biện pháp tiến hành:
 Biên pháp 1: Chỉ đạo tập trung về việc đưa nội dung tuyên truyền, giáo dục 
chủ quyền trong các môn học có khả năng.(gắn vào khả năng từng môn, tiết học...đặc 
biệt môn Văn Sử Địa Gdcd, tiết hoạt động NGLL).
 a. Về công tác chỉ đạo: Cần phải xác lập ngay từ đầu năm học trong kế hoạch 
nhiệm vụ năm học về nội dung tuyên truyền, giáo dục chủ quyền biển đảo . Dưới sự 
lãnh đạo của Cấp ủy Đảng, Ban giám hiệu, các đoàn thể, bộ phận và tổ chuyên 
môn...phải thống nhất một kế hoạch, từ đó theo chức năng nhiệm vụ đề ra nội dung 
cụ thể và phù hợp.
 -Lĩnh vực các hoạt động tuyên truyền, giáo dục thuộc phạm vi GD Ngoài giờ 
lên lớp như sinh hoạt Ngoại khóa, Hội thi, Trại-Văn nghệ... và tổ chức rải đều các nội 
dung nầy trong suốt năm học.
 -Lĩnh vực chuyên môn: chỉ đạo cho các tổ họp bàn các nhóm và giáo viên 
căn cứ điều kiện bài học, bộ môn để đầu tư các nội dung tích hợp hoặc đưa vào trong 
các Câu lạc bộ bộ môn, ngoại khóa bộ môn. Các GV nòng cốt ở các tổ Sử địa, Công 
dân, Ngữ văn, ban hoạt động NGLL sẽ là người hỗ trợ, theo dõi, đánh giá kết quả về 
nội dung này với các em.
 -Các đoàn thể, bộ phận: Làm tốt công tác tư tưởng, tạo điều kiện để CB GV 
nắm bắt tư liệu, được báo cáo thời sự để có thể hiểu biết chính xác các vấn đề về chủ 
quyền trong quá trình tuyên truyền giáo dục học sinh.Thư viện nhà trường có trách 
nhiệm mua sắm những tư liệu, đầu sách có liên quan như Luật Biển VIỆT NAM, 
Công ước quốc tế về biển (UNLOS)..., Qui tắc ứng xử ở biển Đông (DOC) , Hoàng 
Sa-Trường Sa trong vòng tay Tổ Quốc; Hoàng Sa, Trường Sa - Khát vọng hòa 
bình.“Những bằng chứng về chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa, 
Trường Sa” thuộc Tủ sách Biển - Đảo Việt Nam, Sách thiếu nhi “Thần Đồng Đất 
Việt: Hoàng Sa - Trường Sa”...và những bản đồ liên quan.
 b. Tích hợp là tư tưởng, là nguyên tắc, là quan điểm hiện đại trong tuyên 
truyền giáo dục . Hiểu đúng và làm đúng quá trình tích hợp có thể đem lại những hiệu 
quả cụ thể đối với từng phân môn trong một thể thống nhất của các môn học .Trong 
dạy học các bộ môn, tích hợp được hiểu là sự kết hợp, tổ hợp các nội dung từ các môn 
học, lĩnh vực học tập khác nhau (Theo cách hiểu truyền thống từ trước tới nay) thành 
một “môn học” mới hoặc lồng ghép các nội dung cần thiết vào những nội dung vốn 
có của môn học, ví dụ: lồng ghép nội dung tuyên truyền giáo dục dân số, môi trường, 
an toàn giao thông trong các môn học Sinh học, Địa lý, GD Công dân... xây dựng 
môn học tích hợp từ các môn học truyền thống.Vì vậy việc đưa các vấn đề thuộc về 
xã hội, pháp luật..theo chỉ đạo đã tạo không ít hiệu quả và sự sinh động các môn học. 
Vì vậy về lĩnh vực chuyên môn nhà trường đã mạnh dạn đưa vào các yêu cầu giáo 
dục tùy theo khả năng ở các bộ môn thuận lợi.Trong khi Bộ GD-ĐT chưa chính thức 
đưa nội dung chủ quyền biển, đảo vào