Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học Tiếng Anh Lớp 5

 “Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
 _________________________________________________________________________
 I. Phần mở đầu
 1. Lí do chọn đề tài
 Trong thời kỳ hội nhập hiện nay thì ngoại ngữ - đặc biệt là tiếng Anh - có 
vai trò vô cùng quan trọng. Môn Tiếng Anh được xem là một trong những môn 
học chính thức và là một trong ba môn thi bắt buộc trong các kì thi tốt nghiệp 
Trung học cơ sở, Trung học phổ thông. Ngoài ra, đây cũng là môn học gần như 
bắt buộc trong các trường học chuyên nghiệp. Một số trường lấy chuẩn Tiếng 
Anh làm một trong các điều kiện cho sinh viên muốn tốt nghiệp ra trường  Vì 
thế, Đảng và Nhà Nước đã có mối quan tâm đặc biệt đến vấn đề dạy và học ngoại 
ngữ. Môn Tiếng Anh được đưa vào giảng dạy như môn học chính thức ở các cấp 
học, ngành học trong đó có cấp Tiểu học nhằm giúp các em bước đầu được tiếp 
xúc, lĩnh hội và phát triển một số kĩ năng cơ bản, tạo tiền đề tốt cho tương lai. 
 Giáo dục phổ thông nước ta đang thực hiện bước chuyển từ chương trình 
giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của người học, nghĩa là từ chỗ 
quan tâm đến việc học sinh học được cái gì đến chỗ quan tâm học sinh làm được 
cái gì qua việc học. Để đảm bảo được điều đó, nhất định phải thực hiện thành 
công việc chuyển từ phương pháp dạy học nặng về truyền thụ kiến thức sang dạy 
cách học, cách vận dụng kiến thức, rèn luyện kỹ năng, hình thành năng lực và 
phẩm chất.
 Để đạt được mục tiêu trên, trước hết, người giáo viên cần có kiến thức và 
các kĩ năng sư phạm tốt. Và để có một tiết dạy thành công thì giáo viên phải biết 
tìm ra nhiều phương pháp dạy học mới, biết kết hợp nhiều yếu tố làm sao phát 
huy được tính tích cực, chủ động của học sinh, tạo điều kiện tối ưu cho học sinh 
rèn luyện, phát triển và nâng cao kỹ năng sử dụng ngôn ngữ vào mục đích giao 
tiếp chứ không phải việc cung cấp kiến thức ngôn ngữ thuần tuý theo phương 
pháp truyền thống. Với quan điểm này, các thủ thuật dạy học cũng như hoạt động 
trên lớp cũng đã được thay đổi và phát triển đa dạng hơn để có thể vận dụng một 
cách linh hoạt, mềm dẻo, phù hợp và đạt hiệu quả cao. 
 Hiện nay, môn Tiếng Anh theo chương trình mới được thiết kế theo 4 kĩ 
năng nghe, nói, đọc, viết cụ thể và rõ ràng cho từng tiết học. Mỗi kĩ năng mang 
tầm quan trọng riêng của nó và cũng được thiết kế đa dạng theo nhiều dạng bài. 
Tuy nhiên, trong dạy học hiện nay, kĩ năng nghe và nói vẫn là hai kĩ năng được 
quan tâm nhất bởi nó phù hợp với xu hướng của thời đại giao tiếp. Và với mục 
tiêu dạy học “lấy học sinh làm trung tâm” hiện nay thì việc làm thế nào để giúp 
học sinh vừa hứng thú học, vừa thực hành được hai kĩ năng trên là một câu hỏi 
đặt ra đòi hỏi người giáo viên phải dành nhiều thời gian để tìm tòi, nghiên cứu 
GV: Trần Thị Hương Trà - Trường Tiểu học Trần Phú 1 “Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
 _________________________________________________________________________
 Ngày 30/9/2008 Thủ tướng Chính phủ đã kí quyết định số 1400/QĐ-TTg, 
phê duyệt Đề án “Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân” (Đề 
án 2020) với mục tiêu “Đổi mới toàn diện việc dạy và học ngoại ngữ trong hệ 
thống giáo dục quốc dân, triển khai chương trình dạy và học ngoại ngữ mới ở 
các cấp học, trình độ đào tạo, nhằm đến năm 2015 đạt được một bước tiến rõ rệt 
về trình độ, năng lực sử dụng ngoại ngữ của nguồn nhân lực, nhất là đối với một 
số lĩnh vực ưu tiên; đến năm 2020 đa số thanh niên Việt Nam tốt nghiệp trung 
cấp, cao đẳng và đại học có đủ năng lực ngoại ngữ sử dụng độc lập, tự tin trong 
giao tiếp, học tập, làm việc trong môi trường hội nhập, đa ngôn ngữ, đa văn hoá; 
biến ngoại ngữ trở thành thế mạnh của người dân Việt Nam, phục vụ sự nghiệp 
công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”. Với tinh thần và mục tiêu mà đề án 
đưa ra giúp ta thấy được tầm quan trọng của việc dạy và học tiếng Anh hiện nay. 
Từ đó ta cũng nhận thấy được vai trò của giáo viên dạy tiếng Anh trong các cấp 
học (đặc biệt là bậc tiểu học) họ vừa là người giúp các em nắm vững vốn từ 
vựng, cấu trúc ngữ pháp, những dạng bài, kiểu bài, vừa phải tìm tòi những 
phương pháp hay, phù hợp với lứa tuổi của học sinh để giúp các em tiếp thu bài 
học một cách có hiệu quả. Trong quan điểm mới về dạy học hiện nay, người thầy 
không phải là người truyền thụ, nhồi nhét kiến thức, mà là người tổ chức, điều 
khiển và hướng dẫn học sinh tự khám phá ra kiến thức. Không khí thoải mái và 
thư giãn sẽ được tạo ra bằng cách cho học sinh vừa học vừa chơi, cho các em 
cùng nhau đoán nghĩa của từ, của bài học qua tranh ảnh, các mẩu chuyện, hoạt 
động tập thể mà không ép buộc các em học theo một khuôn mẫu cụ thể nào. 
Đúng như Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn 
diện giáo dục và đào tạo đã nêu: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và 
học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng 
kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi 
nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở 
để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực. Chính 
vì thế, việc sử dụng các hình thức hoạt động nhóm trong các giờ học là một việc 
làm rất cần thiết và đúng đắn, phù hợp với xu hướng dạy học hiện nay. 
 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu 
 Hiện nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã quan tâm đến việc biên soạn sách 
làm sao phù hợp với tâm lí lứa tuổi của học sinh tiểu học nên bộ sách giáo khoa 
mới có nội dung phong phú, nhiều hình ảnh đẹp, bắt mắt. Hàng năm, từ Sở đến 
Phòng Giáo dục và Đào tạo tại địa phương thường xuyên tổ chức các buổi 
chuyên đề, tập huấn về chuyên môn, về phương pháp dạy học để cùng nhau học 
GV: Trần Thị Hương Trà - Trường Tiểu học Trần Phú 3 “Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
 _________________________________________________________________________
không để học sinh học theo kiểu rập khuôn nhàm chán; Tổ chức các hoạt động 
cho các em vừa học, vừa chơi, vừa được nói chuyện, trao đổi, thảo luận với thầy 
cô và các bạn khác; Tổ chức chơi trò chơi, kể chuyện theo tranh và tìm tòi những 
cái mới  Bên cạnh đó, khối 5 trường Tiểu học Trần Phú dạy học theo mô hình 
trường học mới VNEN nên việc phân chia nhóm và học theo nhóm gặp rất nhiều 
thuận lợi. Học sinh đã quen với cách học này ở những môn học khác nên các em 
hiểu rõ cách hoạt động, làm việc, mục đích và hiệu quả của hoạt động nhóm. 
Chính vì nắm bắt được tâm lí, xu hướng giáo dục và sự thuận lợi trong việc hoạt 
động nhóm hàng ngày nên bản thân đã mạnh dạn áp dụng đề tài vào quá trình 
giảng dạy của mình.
 3. Nội dung và hình thức của giải pháp
 a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
 Các giải pháp, biện pháp được nêu ra trong đề tài giúp giáo viên và học 
sinh hứng thú hơn với việc dạy và học môn Tiếng Anh. Đồng thời giúp các em 
nắm được kiến thức bài, sử dụng kĩ năng nghe, nói tốt, biết giúp đỡ và bổ trợ cho 
nhau trong quá trình học tập và biết vận dụng chúng vào một số tình huống giao 
tiếp đơn giản trong cuộc sống. 
 b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
 b.1. Xác định tầm quan trọng của việc dạy học theo hoạt động nhóm
 Như chúng ta đã biết, hoạt động nhóm là một hình thức tổ chức dạy học 
mà trong đó học sinh dưới sự hướng dẫn của giáo viên làm việc cùng nhau trong 
những nhóm nhỏ để hoàn thành mục đích học tập chung của nhóm đặt ra. Từng 
thành viên trong nhóm không chỉ có trách nhiệm với việc học tập của mình mà 
còn có trách nhiệm quan tâm đến việc học tập của bạn bè trong nhóm. 
 Hoạt động nhóm sẽ tạo cho học sinh có nhiều cơ hội thể hiện ý tưởng của 
mình, mở rộng tầm suy nghĩ, rèn kỹ năng giao tiếp. Việc tổ chức cho học sinh 
làm việc theo nhóm là tạo được môi trường thuận lợi để hình thành nhân cách và 
phát triển kỹ năng sống của các em. 
 Khi làm việc theo nhóm, học sinh cảm thấy thoải mái, không bị căng thẳng 
như lúc làm việc một mình. Các em được sự hỗ trợ, hợp tác trong nhóm nên tự 
tin hơn, vì thế việc học sẽ đạt kết quả cao hơn.
 Hoạt động nhóm trong giảng dạy môn Tiếng Anh lớp 5 cũng được coi là 
hoạt động học quan trọng nên luôn được giáo viên, học sinh quan tâm và sử 
dụng. Hầu hết trong các tiết học, ít nhất hai lần giáo viên sử dụng phương pháp 
GV: Trần Thị Hương Trà - Trường Tiểu học Trần Phú 5 “Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
 _________________________________________________________________________
 Căn cứ vào khả năng, năng lực của học sinh, giáo viên sẽ cử một bạn làm 
nhóm trưởng. Và nhiệm vụ này có thể thay đổi theo thời gian, theo nhóm được 
lập để tránh việc một số bạn làm việc quá nhiều, một số bạn không làm việc, ỷ lại 
cho các bạn khác. Thường nhóm trưởng sẽ nhận nhiệm vụ từ giáo viên, điều hành 
hoạt động nhóm, giải quyết các mâu thuẫn và chốt lại ý kiến của các thành viên 
trong nhóm nên thường nhóm trưởng là người có năng lực, đặc biệt là năng lực 
quản lí và được sự tín nhiệm của cả nhóm. Sau đó, nhóm trưởng sẽ giao nhiệm vụ 
cho một thành viên khác trong nhóm chịu trách nhiệm ghi chép, tổng hợp ý kiến 
của các thành viên trong nhóm và một bạn đại diện nhóm trình bày kết quả, ý 
kiến và giải đáp các thắc mắc. Bạn báo cáo viên là người phải tự tin, có khả năng 
nói lưu loát và có kiến thức. Tất cả các thành viên sẽ trao đổi, bàn bạc, chia sẻ, 
đóng góp, thống nhất chung ý kiến về nhiệm vụ được giao.
 Về hướng dẫn tổ chức và hoạt động nhóm:
 Giáo viên có thể chia lớp thành nhiều nhóm học tập tùy theo số lượng của 
lớp (thường từ 4 đến 5 nhóm), cho các em tự đặt tên cho nhóm. Mỗi nhóm gồm 
đa dạng các học sinh và hoạt động dưới sự điều hành của nhóm trưởng. Và điều 
quan trọng là tất cả các thành viên trong nhóm đều phải có trách nhiệm, cùng 
nhau làm việc, nêu ra ý kiến, tránh tư tưởng ỷ lại các bạn khác.
 Giáo viên giao nhiệm vụ của bài tập:
 Khi giao nhiệm vụ học tập cho học sinh, ngôn từ của giáo viên phải rõ 
ràng, mạch lạc để đảm bảo cho học sinh hiểu rõ rã vấn đề. Có thể hỏi thêm những 
câu hỏi phụ để kiểm tra xem học sinh đã hiểu nhiệm vụ được giao chưa. Các vấn 
đề đưa ra cho học sinh hợp tác nhóm có thể đa dạng về hình thức như luyện nói, 
luyện đọc từ, phân vai kể chuyện, đọc hiểu và trả lời câu hỏi ở sách giáo khoa 
hoặc vào phiếu học tập... 
 Quan sát, theo dõi và giúp đỡ các em khi cần thiết:
 Sau khi giao nhiệm vụ cho các nhóm và chắc chắn các nhóm đã hiểu rõ 
nhiệm vụ, giáo viên cho các nhóm thảo luận và hoàn thành. Trong quá trình các 
nhóm thực hiện nhiệm vụ, việc quan trọng nhất là giáo viên phải quan sát, theo 
dõi hoạt động của các nhóm, nhắc nhở những bạn chưa chú ý hay chưa hợp tác 
tốt, đồng thời đưa ra những gợi ý, giải đáp các thắc mắc của các em. Giáo viên 
cần chú ý quan tâm đến hoạt động của các học sinh yếu trong nhóm, giúp các em 
hiểu bài để các em tự tin hơn khi trao đổi với bạn cùng bàn và với nhóm. Với các 
học sinh khá giỏi, giúp các em khắc sâu và mở rộng kiến thức bằng những câu 
hỏi phụ nhằm định hướng cho các em nâng cao kiến thức.
 Các nhóm trình bày, lớp lắng nghe và nhận xét (tương tác nhóm): 
GV: Trần Thị Hương Trà - Trường Tiểu học Trần Phú 7 “Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
 _________________________________________________________________________
hoạt động là chính, giáo viên chỉ là người hướng dẫn. Nhưng để có một tiết học 
sôi nổi, đúng nghĩa, các hoạt động nhóm linh hoạt, đạt được hiệu quả tốt thì trước 
đó, khi soạn giáo án, chuẩn bị bài trước khi đến lớp giáo viên đã phải đầu tư công 
sức, thời gian rất nhiều như: Xác định rõ mục đích bài học, lên kế hoạch hoạt 
động nhóm, chuẩn bị đồ dùng học tập (tranh ảnh, phiếu học tập, bài giảng trình 
chiếu) mới có thể thực hiện bài lên lớp với vai trò là người gợi mở, xúc tác, 
động viên, cố vấn, trong các hoạt động tìm tòi hào hứng, tranh luận sôi nổi của 
học sinh. Giáo viên phải có trình độ chuyên môn sâu rộng, có trình độ sư phạm 
tốt, có lòng yêu nghề và sự kiên nhẫn mới có thể tổ chức, hướng dẫn các hoạt 
động của học sinh.
 Bản thân tôi, qua thời gian giảng dạy, dự giờ, học hỏi đồng nghiệp cũng 
như tham gia các buổi tập huấn chuyên môn về phương pháp dạy học, nghiên cứu 
các tài liệu liên quan đã rút ra được một số kĩ năng tổ chức và sử dụng hoạt động 
nhóm đối với học sinh lớp 5 như sau:
 b.3.1. Hoạt động nhóm đôi (theo cặp) – pair work.
 Đây là hình thức hai người trao đổi với nhau (có thể là hai bạn ngồi kế bên 
hoặc không gần nhau, có thể là thầy với trò nhằm tránh sự lặp lại nhàm chán) 
để thực hiện nhiệm vụ hoặc giải quyết tình huống do giáo viên nêu ra. Trong quá 
trình thực hiện nhiệm vụ và giải quyết các tình huống, học sinh sẽ giúp đỡ nhau 
một cách tích cực. Hình thức này tôi thường sử dụng trong việc luyện đọc từ mới, 
mẫu câu, luyện đọc bài hội thoại ngắn, viết những câu trả lời ngắn, luyện kĩ nói 
hoặc kiểm tra bài cũ.
 Hoạt động theo nhóm đôi thường không mất thời gian tổ chức, không xáo 
trộn chỗ ngồi, không gây ồn ào hay lộn xộn mà vẫn huy động được học sinh làm 
việc cùng nhau. Vì vậy đây là hình thức nhóm mà tôi thường chọn.
 Ví dụ: Kiểm tra bài cũ. 
 Tôi thấy hầu hết các giáo viên thường gọi một vài học sinh lên bảng hoặc 
viết các từ mới và mẫu câu đã học vào giấy kiểm tra để kiểm tra xem học sinh về 
nhà có học bài không. Nhưng với bản thân, tôi thường kiểm tra các em bằng việc 
cho các em chơi trò chơi hoặc tạo tình huống giao tiếp.
 Sau khi học xong Unit 16: Where’s the post office ? Học sinh đã nắm 
được câu hỏi, trả lời về cách chỉ đường, cách sử dụng phương tiện giao thông để 
đi đến một nơi nào đó. Để kiểm tra việc nắm kiến thức bài học, tôi tạo cho các 
em 1 tình huống như sau: Em đang trên đường đi học về thì gặp một vị khách 
nước ngoài. Chú (cô) ấy muốn hỏi em đường lên thành phố Buôn Ma Thuột và 
GV: Trần Thị Hương Trà - Trường Tiểu học Trần Phú 9