Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức các hoạt động thi đua cho HS trong lớp chủ nhiệm nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục

 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
 Trường THPT Quỳnh Lưu 2
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 ĐỀ TÀI
TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG THI ĐUA CHO HỌC SINH
 TRONG LỚP CHỦ NHIỆM NHẰM NÂNG CAO HIỆU
 QUẢ GIÁO DỤC
 LĨNH VỰC: CHỦ NHIỆM
 Người thực hiện: LÊ TIẾN HÀO
 Tổ: Tự Nhiên
 Điện thoại: 0984.706.555
 Địa chỉ email: [email protected]
 Nghệ An 2022 HIỆU QUẢ GIÁO DỤC
3.1. Một số biện pháp tổ chức hiệu quả các hoạt động thi đua cho học sinh 13
lớp chủ nhiệm tại trường THPT trên địa bàn tỉnh Nghệ An
3.1.1. Biện pháp 1: Tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận 
 13
thức cho học sinh
3.1.2. Biện pháp 2: Đổi mới các tiêu chí thi đua theo hướng thiết thực hơn 13
3.1.3. Biện pháp 3: Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá 14
3.1.4. Biện pháp 4: T ăng cường sự kết hợp giữa hoạt động thi đua của lớp 14
với thi đua của Đoàn trường, thi thua của các tổ chức trong Nhà trường
3.1.5. Biện pháp 5: Kiện toàn ban cán sự lớp, nâng cao chất lượng hoạt 14
động thi đua
3.2. Tìm hiểu, phân loại học sinh trong lớp chủ nhiệm 15
3.2.1. Cơ cấu, chức năng, nhiệm vụ của cán bộ lớp 15
3.2.2. Tổ chức bình bầu bán cán sự lớp 16
3.3. Xây dựng và tổ chức các hoạt động thi đua cho học sinh lớp 11A7 19
Trường THPT Quỳnh Lưu 2
3.3.1. Tổ chức các hoạt động thi đua hiệu quả cho học sinh lớp chủ nhiệm 19
3.3.1.1. Nắm vững tình hình của lớp chủ nhiệm 19
3.3.1.2. Tổ chức phong trào thi đua của lớp có hiệu quả bằng cách phát 19
huy tính tích cực của học sinh
3.3.2. Một số biện pháp nâng cao phong trào thi đua cho học sinh lớp 21
11A7
3.3.2.1. Lập “Phiếu thông tin cá nhân” 22
3.3.2.2. Phối hợp chặt chẽ với giáo viên bộ môn và phụ huynh học sinh 23
3.3.2.3. Nêu gương “Điển hình” 24
3.3.2.4. Vị trí danh dự 25
3.3.2.5. Đa dạng nội dung sinh hoạt 25
3.3.2.6. Truyền cảm hứng học tập cho các em học sinh lớp chủ nhiệm 26
3.3.3. Xây dựng tiêu chí và tổ chức thi đua cho học sinh lớp 11A7 27 PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài
 1.1. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: “Thi đua là yêu nước, yêu nước là 
phải thi đua, những người thi đua là những người yêu nước nhất’”. Trong bức thư 
cuối cùng Bác gửi cho ngành giáo dục, một trong những điều Người muốn nhắn gửi 
đến từng cán bộ, giáo viên, giảng viên, học sinh, sinh viên trong cả nước là: “Dù khó 
khăn đến đâu cũng phải tiếp tục thi đua dạy tốt và học tốt (.) phải phấn đấu nâng cao 
chất lượng văn hóa và chuyên môn”. Điều đó cho thấy công tác thi đua ở tất cả các 
lĩnh vực nói chung và lĩnh vực giáo dục nói riêng là rất quan trọng.
 1.2. Công tác thi đua khen thưởng luôn có mối quan hệ chặt chẽ với nhau đem 
đến hiệu quả chung là nâng cao năng suất lao động, công việc và học tập. Chủ tịch 
Hồ Chí Minh đã nói: “Thi đua là gieo trồng, khen thưởng là thu hoạch ”. Để tổ chức 
tốt các phong trào thi đua, cần tuân thủ theo đúng quy trình, các bước tiến hành như 
xây dượng kế hoạch, chuẩn bị nội dung, thang bảng điểm, phát động, tuyên truyền, 
theo dõi, kiểm tra, đôn đốc, sơ kết, tổng kết và tiến hành khen thưởng.
 1.3. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để tinh thần thi đua đến với tập thể lớp, tác 
động vào ý thức và trở thành động lực cho từng cá nhân học sinh phấn đấu? Làm thế 
nào để thi đua không phải là một giai đoạn, một phong trào diễn ra trong thời gian 
ngắn mà là cả một hành trình trong suốt quá trình phấn đấu học tập và rèn luyện của 
học sinh ở trường? Đó là điều mà bản thân tôi đang hướng tới, đang thực hiện.
 1.4.Để hoạt động thi đua có hiệu quả, tập trung sự tham gia tối đa của học 
sinh thì cần chú trọng đến hoạt động khen thưởng. Khen thưởng là việc ghi nhận, 
biểu dương, tôn vinh thành tích và khuyến khích bằng lợi ích vật chất, tinh thần đối 
với tập thể, cá nhân có thành tích suất sắc trong phong trào thi đua. Vì thế trong công 
tác chủ nhiệm lớp, giáo viên chủ nhiệ m luôn phải chú trọng đến công tác thi đua 
khen thưởng đối với các hoạt động, các phong trào thi đua học tập và rèn luyện của 
học sinh trong lớp mình phụ trách.
 1.5. Khi tổ chức tốt các phong trào thi đua thì chất lượng giáo dục, rèn luyện 
của học sinh sẽ có nhiều khởi sắc. Bởi việc động viên, khuyến khích đúng người, 
đúng việc, đúng nới, đúng lúc sẽ tạo được động lực, truyền được cảm hứng cho học 
sinh. Khi học sinh được khích lệ, các em sẽ có thêm niềm tin để vượt qua những khó 
khăn, bước qua những giới hạn, phát huy tốt phẩm chất và năng lực của mình. Đây 
là điều mà Giáo dục nói chung và Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018 nói riêng 
đang hướng đến.
 Xuất phát từ những thực tế trên, là một giáo viên chủ nhiệm lớp, nhận thức rõ 
tầm quan trọng của công tác thi đua, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Tổ chức 
các hoạt động thi đua cho học sinh trong lớp chủ nhiệm nhằm nâng cao hiệu quả 
giáo dục”. Với đề tài này, chúng tôi đề xuất một số biện pháp tổ chức các hoạt động - Phương pháp đàm thoại.
 - Phương pháp điều tra (Phiếu hỏi).
 - Phương pháp nghiên cứu sản phẩm.
 - Phương pháp tổng kết, đánh giá.
 7.3. Nhóm các phương pháp nghiên cứu hỗ trợ
 - Thống kê toán học.
 - Bảng biểu.
8. Đóng góp của Đề tài
 - về mặt lí luận: Làm rõ hơn các nội dung liên quan đến các hoạt động tổ 
chức thi đua cho học sinh ở trường THPT trên địa bàn tỉnh Nghệ An.
 - về mặt thực tiễn: Đề tài đã đánh giá thực trạng, nguyên nhân, hiệu quả 
trong công các chủ nhiệm lớp. Từ đó đưa ra những biện pháp giúp nâng cao hiệu 
quả giáo dục đạo đức và văn hóa cho học sinh của giáo viên chủ nhiệm, giúp học 
sinh có hứng thú hơn trong học tập và tu dưỡng.
9. Cấu trúc SKKN
 Ngoài phần Mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, nội dung của sáng kiến 
được triển khai trong 3 chương:
 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
 Chương 2: THỰC TRẠNG CỦA VIỆC TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG 
THI ĐUA CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG THPT HIỆN NAY
 Chương 3: MỘT SỐ BIỆN PHÁP TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG THI 
ĐUA CHO HỌC SINH LỚP CHỦ NHIỆM NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ 
GIÁO DỤC - Nguyên tắc thi đua:
 + Tự nguyện, tự giác, công khai.
 + Đoàn kết, hợp tác và cùng phát triển.
 + Nguyên tắc bình đẳng giới.
 - Hình thức thi đua: Hình thức thi đua rất đa dạng, phong phú, gồm các hình 
thức chủ yếu sau: Thi đua thường xuyên và thi đua theo đợt.
 + Thi đua thường xuyên: Là hình thức thi đua căn cứ vào chức năng, nhiệm 
vụ được giao của cá nhân, tập thể để tổ chức phát động nhằm thực hiện tốt nhất công 
việc hàng ngày, hàng tháng, hàng quý, hàng năm của cơ quan, đơn vị.
 Đối tượng thi đua thường xuyên là các cá nhân trong một tập thể, các tập thể 
tuy cùng một cơ quan, tổ chức đơn vị hoặc giữa các đơn vị có chức năng, nhiệm vụ, 
tính chất công việc tương đồng nhau.
 Việc tổ chức phong trào thi đua thường xuyên phải xác định rõ mục đích, yêu 
cầu, mục tiêu, các chỉ tiêu cụ thể và được tổ chức tại cơ quan, tổ chức, đơn vị hoặc 
theo khối, cụm thi đua để phát động phong trào thi đua, ký kết giao ước thi đua. Kết 
thúc năm công tác, thủ trưởng cơ quan, đơn vị, trưởng các khối, cụm thi đua tiến 
hành tổng kết và bình xét các danh hiệu thi đua.
 + Thi đua định kỳ: Là hình thức thi đua nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ trọng 
tâm được xác định trong khoảng thời gian nhất định hoặc tổ chức thi đua để phấn 
đấu hoàn thành nhiệm vụ đột xuất, cấp bách của cơ quan, đơn vị.
 Cơ quan, tổ chức chỉ phát động thi đua theo định kỳ (hoặc theo đợt) khi đã 
xác định rõ mục đích, yêu cầu, chỉ tiêu, nội dung, giải pháp và thời gian.
1.1.2. Công tác khen thưởng
 Khen thưởng là việc ghi nhận, biểu dương, tôn vinh của cơ quan, tổ chức có 
thẩm quyền đối với công trạng và thành tích xuất sắc của cá nhân tập thể trong học 
tập, rèn luyện, lao động, công tác và chiến đấu, góp phần xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
 - Mục đích của khen thưởng: Nhằm ghi nhận, tôn vinh, biểu dương thành 
tích, công lao của cá nhân, tập thể điển hình tiên tiến trong lao động sản xuất, chiến 
đấu, học tập và công tác đã nhân ra diện rộng, góp phần giáo dục, động viên thúc đẩy 
mạnh mẽ phong trào thi đua yêu nước thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng và bảo 
vệ tổ quốc.
 - Nội dung khen thưởng: Khen thưởng các cá nhân và tập thể hoạt động trên 
tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội có công trạng, thành tích xuất sắc.
 - Đối tưởng khen thưởng: Là công dân Việt Nam, các cơ quan Nhà nước, tổ 
chức chính trị, gia đình, người Việt Nam ở nước ngoài, ... phong trào thi đua mà lựa chọn tập thể và cá nhân xứng đáng để khen thưởng. Khen 
thưởng chính là đánh giá kết quả thi đua, có đánh giá chính xác, kịp thời thì phong 
trào thi đua mới có điều kiện phát triển sâu rộng. Vì vậy, hình ảnh “gieo trồng” và 
“thu hoạch” trong thi đua, khen thưởng chính để nói lên rõ mối quan hệ biện chứng 
của hai nội dung này.
 Chủ tịch Hồ Chí Minh đã coi thi đua là đoàn kết, cải tạo con người, thi đua 
phải toàn dân, toàn diện, thường xuyên, đặc biệt thi đua phải gắn với khen thưởng 
một cách thích đáng, khen thưởng phải có tác dụng động viên, giáo dục, nêu gương. 
Như vậy, phải tổ chức tốt phong trào thi đua thì kết quả khen thưởng mới chính xác, 
mới có tác dụng giáo dục, nêu gương, do vậy, không coi nhẹ khen thưởng trong thi 
đua, ngược lại, không có thi đua thì không có căn cứ đánh giá thành tích để khen 
thưởng.
 Việc thực hiện tốt phong trào thi đua nghĩa là tuân thủ đúng quy trình, các 
bước tiến hành như: xây dựng kế hoạch, chuẩn bị nội dung, thang điểm, bảng điểm, 
phát động, tuyên truyền, theo dõi, kiểm tra, đôn đốc, sơ kết, tổng kết và tiến hành 
khen thưởng. Như vậy, đối tượng thi đua sẽ nắm được mục đích, yêu cầu, ý nghĩa 
của các phong trào thi đua để từ đó định hướng cho hành động cụ thể của mình và 
các cá nhân, tập thể được khen thưởng phải thực sự là hạt nhân nòng cốt, điển hình 
trong phong trào thi đua.
 Việc khen thưởng chính là thể hiện sự ghi công đối với những thành tích mà 
cá nhân, tập thể đã đạt được, người được khen thưởng cảm thấy được trân trọng, vinh 
dự, từ đó cố gắng phát huy tính tích cực trong các công việc được giao và người chưa 
được khen thưởng cũng từ đó mà thấy được trách nhiệm, nghĩa vụ của mình phải 
phấn đấu để được ghi nhận trong thời gian tới, từ đó cá nhân và tập thể sẽ có những 
định hướng và hành động đúng để đạt được mục tiêu đề ra.
1.2. Vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường trung học phổ thông
 Giáo viên chủ nhiệm là nhà quản lí, nhà sư phạm đại diện cho Hiệu trưởng 
truyền đạt những chủ trương, yêu cầu, kế hoạch giáo dục của nhà trường đến với học 
sinh và tập thể học sinh. Bằng phương pháp thuyết phục, sự gương mẫu, kinh nghiệm 
sư phạm và uy tín của mình, giáo viên chủ nhiệm giúp cho mỗi học sinh và tập thể 
lớp có trách nhiệm tuân thủ và tự giác thực hiện nghiêm túc những yêu cầu này.
 Nói như PGS.TS Đặng Quốc Bảo - Học viện quản lý giáo dục thì giáo viên 
chủ nhiệm lớp là nhà quản lý không có dấu đỏ. Ngày nay, với sự nhận thức ngày 
càng đúng đắn và sâu sắc về giáo dục, có thể coi giáo viên chủ nhiệm như một nhà 
quản lý với các vai trò: Người lãnh đạo lớp học; người điều khiển lớp học; người làm 
công tác phát triển lớp học; người làm công tác tổ chức lớp học; người giúp hiệu 
trưởng bao quát lớp học; người giúp hiệu trưởng thực hiện việc kiểm tra sự tu dưỡng 
và rèn luyện của học sinh; người có trách nhiệm phản hồi tình hình lớp. Một người 
giáo viên chủ nhiệm giỏi sẽ góp phần xây dựng nên một tập thể lớp giỏi, nhiều tập 
thể lớp giỏi sẽ xây dựng nên một nhà trường vững mạnh. Giáo viên chủ nhiệm là qua những câu chuyện, những trò chơi, hoạt động.
 - Giáo viên chủ nhiệm tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh trong lớp:
 Vai trò tổ chức của giáo viên chủ nhiệm thể hiện trong việc thành lập bộ máy 
tự quản của lớp, phân công trách nhiệm cho từng cá nhân, các tổ, nhóm, đồng thời tổ 
chức thực hiện các mặt hoạt động theo kế hoạch giáo dục được xây dựn g hàng năm.
 Các hoạt động của lớp được tổ chức đa dạng và toàn diện, giáo viên chủ nhiệm 
lớp quán xuyến tất cả các hoạt động một cách cụ thể, chặt chẽ.
 Các phong trào thi đua học tập và rèn luyện đi vào thực chất, các nội dung 
sinh hoạt đoàn thể có nội dung hấp dẫn các thành viên trong lớp về phong trào văn 
hóa, văn nghệ, thể thao... Chất lượng học tập và tu dưỡng đạo đức của học sinh phụ 
thuộc rất nhiều vào trật tự, kỉ luật, vào tinh thần đoàn kết và truyền thống của tập thể 
lớp cũng như các hoạt động đa dạng của lớp.
 - Giáo viên chủ nhiệm - Cố vấn đắc lực cho các đoàn thể của học sinh trong 
lớp:
 Giáo viên chủ nhiệm lớp phải nắm vững điều lệ, tôn chỉ mục đích, nghi thức 
và nội dung hoạt động của các đoàn thể.
 Với tinh thần trách nhiệm, với kinh nghiệm công tác của mình làm tham mưu 
cho chi Đoàn thanh niên của lớp lập kế hoạch công tác, bầu ra ban lãnh đạo chi đoàn, 
tổ chức các nội dung hoạt động và phối hợp với ban cán sự lớp để xây dựng tập thể, 
đem lại hiệu quả giáo dục tốt nhất.
 - Giáo viên chủ nhiệm giữ vai trò chủ đạo trong việc phối hợp với các lực 
lượng giáo dục:
 Gia đình, nhà trường và xã hội là ba lực lượng giáo dục, trong đó nhà trường 
là cơ quan giáo dục chuyên nghiệp, hoạt động có mục tiêu, nội dung, chương trình 
và phương pháp giáo dục dựa trên cơ sở khoa học, do vậy giáo viên chủ nhiệm phải 
là người chủ đạo trong điều phối các hoạt động giáo dục cùng với các lực lượng giáo 
dục đó một cách có hiệu quả nhất. Năng lực, uy tín chuyên môn, kinh nghiệm công 
tác của giáo viên chủ nhiệm lớp là điều kiện quan trọng để tập hợp lực lượng, phối 
hợp thành công các hoạt động giáo dục cho học sinh trong lớp.
 Như vậy, giáo viên chủ nhiệm là người đóng vai trò quan trọng trong việc 
giáo dục để hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh. Để thực hiện 
tốt chức trách, nhiệm vụ của mình, việc học hỏi và không ngừng trau dồi bản thân là 
yếu tố tiên quyết của một giáo viên chủ nhiệm.