Sáng kiến kinh nghiệm Thực trạng và giải pháp đối với học sinh chưa ngoan các trường trung học cơ sở huyện Bình Đại, Tỉnh Bến Tre

 ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN BÌNH ĐẠI
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BÌNH ĐẠI
ĐỀ TÀI: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP ĐỐI VỚI HỌC 
 SINH CHƯA NGOAN CÁC TRƯỜNG THCS 
 HUYỆN BÌNH ĐẠI – TỈNH BẾN TRE
 Bình Đại, tháng 2/2012
 0 ánh thuận chiều, bên cạnh cái tốt tồn tại những điều chưa tốt cần khắc phục để 
ngày một hoàn thiện hơn.
 Trong thực tế ở các trường trung học cơ sở hiện nay trên địa bàn huyện còn 
một bộ phận học sinh thể hiện bằng các hành vi chưa ngoan như: nói tục, chửi thề, 
nói dối với thầy cô và gia đình, đánh bạn, xúc phạm giáo viên, nghiện game, 
thường xuyên mất trật tự trong giờ học, lười học.luôn là điều trăn trở đối với 
giáo viên và lãnh đạo các nhà trường.
 Từ góc độ của người làm công tác quản lý, đòi hỏi phải nắm rõ thực trạng, 
có biện pháp thiết thực, đồng bộ, có hiệu quả để giảm dần về số lượng và mức độ 
biểu hiện chưa ngoan của học sinh, từ đó góp phần nâng cao chất lượng học tập, hạ 
thấp tỉ lệ học sinh xếp loại hạnh kiểm chưa tốt qua từng học kỳ. Đây là vấn đề khá 
bức xúc, tồn tại ở các trường trung học cơ sở mà lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào 
tạo và bất cứ người hiệu trưởng nào cũng đặc biệt quan tâm. Thực tế các năm qua 
đã chứng minh đây không phải là việc làm dễ dàng, cần có nhiều biện pháp, thời 
gian và cũng không thể chỉ có nhà trường mà làm được.
 Vấn đề được đặt ra và cần giải quyết là tìm hiểu nguyên nhân, các biểu hiện 
về hành vi chưa ngoan, và làm gì trong công tác chỉ đạo để ngăn chặn các hành vi 
chưa ngoan để đạt kết quả tốt nhất ở các trường trung học cơ sở trên địa bàn.
 Bằng lương tâm và trách nhiệm của những người làm công tác lãnh đạo, 
quản lý ngành giáo dục, chúng tôi đặt niềm tin vào các tập thể sư phạm, các ban 
lãnh đạo nhà trường, tin tưởng vào sự hướng thiện của học sinh cùng với các biện 
pháp giáo dục tốt sẽ đem lại hiệu quả thiết thực. Do đó chúng tôi chọn đề tài 
“Thực trạng và giải pháp đối với học sinh chưa ngoan các trường trung học 
cơ sở huyện Bình Đại, Tỉnh Bến Tre”.
III. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu.
 Trong điều kiện và năng lực có hạn, chúng tôi chỉ tìm hiểu, khảo sát thực 
trạng, nguyên nhân, các hình thức biểu hiện của học sinh chưa ngoan ở 16 trường 
trung học cơ sở trên địa bàn huyện Bình Đại ở đầu năm và giữa năm học 2011 – 
2012. Thực hiện công tác chỉ đạo trong suốt thời kỳ, thống kê kết quả đạt được và 
đề ra các giải pháp hữu ích, thiết thực tiếp tục áp dụng vào thực tiễn trong công tác 
 2 các cấp học, trong đó các trường trung học cơ sở. Giáo dục học sinh chưa ngoan có 
hiệu quả sẽ góp phần xây dựng nề nếp dạy và học không chỉ ở trường trung học cơ 
sở mà còn làm tiền đề tốt khi các em vào trường trung học phổ thông hoặc các 
trường đào tạo nghề trong tương lai.
 Từ việc đã làm, trên cơ sở lý luận về tâm lý học quản lý giáo dục học và 
quản lý trường học giúp người hiệu trưởng rút ra những biện pháp hữu hiệu, khả 
thi, nhanh chóng củng cố và duy trì nề nếp dạy và học, nâng cao chất lượng hai 
mặt giáo dục của học sinh qua từng học kỳ và từng năm học, đồng thời cũng là 
biện pháp ngăn chặn bỏ học có hiệu quả, đây cũng là một trong những vấn đề bức 
xúc hiện nay trong các nhà trường. Từ kết quả nghiên cứu sẽ giúp cho các nhà lãnh 
đạo, quản lý giáo dục những kinh nghiệm bổ ích trong công tác của mình mà trước 
đây trong huyện nhà chưa được đề cập cụ thể.
 B. PHẦN NỘI DUNG
I. Cơ sở lý luận. 
 Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội bao gồm những nguyên tắc và chuẩn 
mực xã hội, nhờ đó con người tự giác điều chỉnh hành vi cho phù hợp với lợi ích, 
hạnh phúc của mình và sự tiến bộ của xã hội trong mối quan hệ người và người và 
con người với tự nhiên. Điều 23 luật giáo dục có nêu: “ Mục tiêu của giáo dục phổ 
thông là giúp cho học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm 
mỹ và các kỹ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con người Việt Nam Xã Hội 
Chủ Nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân”.
 Vấn đề giáo dục học sinh được đặt lên hàng đầu trong mục tiêu giáo dục 
toàn diện đối với học sinh.
 Lúc sinh thời Bác đã dạy: “ Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách 
mạng cho thế hệ trẻ, đào tạo họ thành người thừa kế xây dựng Chủ Nghĩa Xã Hội 
vừa hồng vừa chuyên. Bồi dưỡng đạo đức cách mạng cho thế hệ đời sau là việc rất 
quan trọng và cần thiết”, do đó trong dạy và học đều phải chú trọng cả tài lẫn đức. 
Đức là đạo đức cách mạng, đó là cái gốc rất quan trọng, nếu không có đạo đức 
cách mạng thì có tài cũng vô dụng, các nhà trường luôn chú ý giáo dục rèn luyện 
cả đức lẫn tài. Nhưng trong thực tế ở nhà trường, sự giảm sút đạo đức của học sinh 
 4 Huyện Bình Đại có 16 trường trung học cơ sở, trong đó có 4 trường liên xã, 
trải dài theo hướng Đông – Tây, trường cách xa Phòng Giáo dục và Đạo tạo dài 
nhất là hơn 30 km.
 Tất cả các trường trung học cơ sở đều có học sinh chưa ngoan biểu hiện khá 
giống nhau như: vô lễ với thầy cô, nói tục chửi thề, gây gỗ đánh nhau, nghiện 
game, mất trật tự trong giờ học, thường xuyên vi phạm nội quyĐối với học sinh 
chưa ngoan các hành vi trên thường lặp lại nhiều lần, một học sinh chưa ngoan có 
thể có nhiều hành vi chưa ngoan khác nhau, các em thường học yếu, ảnh hưởng 
đến nề nếp và chất lượng học tập của lớp và của nhà trường. Ở mỗi trường số 
lượng không lớn nhưng luôn là điều trăn trở đối với các nhà trường trên địa bàn.
 Trong những năm qua, mỗi trường đều có những biện pháp nhằm tăng 
cường giáo dục học sinh chưa ngoan, nhưng thường kết quả không cao, nhất là các 
em có cuộc sống gia đình không hạnh phúc hoặc trường học ở những xã có những 
đặc thù riêng về điều kiện sống của người dân, không thuận lợi cho việc giáo dục 
con em ở gia đình.
 Từ thực trạng nêu trên đòi hỏi người làm công tác lãnh đạo, quản lý cần tìm 
ra nguyên nhân để có giải pháp khả thi, đạt hiệu quả cao là sự thành công lớn lao 
đối với ngành giáo dục huyện nhà.
 2. Khảo sát và thống kê số liệu học sinh chưa ngoan đầu năm học 2011 – 
2012.
 Tổng hợp số liệu học sinh chưa ngoan ở 16 trường trung học cơ sở trên địa 
bàn huyện Bình Đại có kết quả như sau:
 Tỉ lệ 
 Tổng số 
Tổng số học học 
 học sinh 
 sinh THCS sinh Học sinh chưa ngoan chia theo khối
 chưa 
 toàn huyện chưa 
 ngoan
 ngoan
 Tổng Tổng Khối 6 Khối 7 Khối 8 Khối 9
 Nữ Nữ %
 số số TS Nữ TS Nữ TS Nữ TS Nữ
 7545 3829 1045 186 13,85% 271 46 301 51 227 38 246 51
 Từ số liệu thống kê trên cho thấy rằng 
 Tỉ lệ học sinh chưa ngoan khá cao là 13,85% trong toàn huyện.
 6 4. Khảo sát, thống kê nguyên nhân của học sinh chưa ngoan ở 16 trường 
trung học cơ sở đầu năm học 2011 – 2012.
 PHÂN TÍCH NGUYÊN NHÂN HỌC SINH CHƯA NGOAN 
 Tổng Nguyên nhân của học sinh chưa ngoan
 số Gia 
 học Tổng đình 
 sinh số Gia Gia có Không Do 
 Khối học đình đình quan sống bạn 
 Học Nghiện 
 lớp sinh không không tâm chung bè 
 yếu game
 chưa hạnh quan nhưng cha xa 
 ngoan phúc tâm không mẹ lánh
 hiệu 
 quả
 6 2213 271 31 54 88 37 123 26 0
 7 1898 301 33 52 93 41 98 36 1
 8 1574 227 33 32 70 28 94 28 0
 9 1860 246 21 52 111 22 129 20 2
 Cộng 7545 1045 118 190 362 128 444 110 3
 - Từ kết quả thu thập trên cho thấy rằng có nhiều nguyên nhân dẫn đến học 
sinh chưa ngoan, trong đó có những em có nhiều nguyên nhân tác động.
 - Có 42,4% học sinh chưa ngoan xuất phát từ học sinh yếu mất căn bản dẫn 
đến chưa ngoan, 34,6% gia đình có quan tâm đến việc giáo dục học sinh nhưng 
không hiệu quả, đặc biệt là có 18,1% các em chưa ngoan do gia đình không quan 
tâm và có trên 10% các em không sống chung với cha mẹ hoặc do nguyên nhân gia 
đình thiếu hạnh phúc, nghiện game.
 5. Khảo sát về nguyện vọng học tập và thời gian học bài làm bài ở gia 
đình.
 Chúng tôi tiến hành khảo sát 100 học sinh ở 4 trường trung học cơ sở ở 4 
tiểu vùng, mỗi trường 25 em có kết quả như sau:
 Thời gian dành cho học tập ở 
 Nguyện vọng học tập
 Tổng nhà
 số học Không 
 sinh xác Hết Hết 
 Trên Dưới 1 1h – Trên 
 khảo định bậc bậc 2h – 3h
 THPT giờ 2h 3h
 sát thời THCS THPT
 gian
 100 25 35 28 12 38 33 16 13
 8 thảo có 6 tham luận của các trường, trong đó có 3 trường trung học phổ thông và 3 
tham luận các ngành huyện vào ngày 30/8/2011.
 - Qua Hội thảo đã rút ra những bài học kinh nghiệm bổ ích, các giải pháp 
các trường thực hiện có hiệu quả đồng thời đã phát họa bức tranh toàn cảnh về tình 
hình đạo đức học sinh nói chung và học sinh chưa ngoan nói riêng trên địa bàn 
huyện ở các cấp học.
 - Tham mưu cho Huyện ủy có công văn số 257/CV – HU “ V/v chỉ đạo ngăn 
ngừa học sinh vi phạm đạo đức” ngày 21/10/2011 đến các ngành liên quan Mặt 
trận tổ quốc đoàn thể huyện và chi ủy, Ban giám hiệu các trường trên địa bàn 
huyện. Trong nội dung có lưu ý các hành vi thiếu đạo đức của học sinh, cùng các 
biện pháp cần thực hiện của Ngành giáo dục huyện nhà trên cơ sở kết hợp chặt chẽ 
ba môi trường giáo dục có hiệu quả.
 - Tham mưu UBND huyện có công văn số 1342/UBND – VX ngày 
18/10/2011 về việc giáo dục đạo đức học sinh trong giai đoạn hiện nay gởi đến 
Mặt trận tổ quốc, Ban ngành huyện và các xã thị trấn trong công tác phối hợp chỉ 
đạo đến các trường.
 - Đề xuất với UBND huyện có kế hoạch số 177/KH – UBND tổ chức tọa 
đàm chuyên đề “ Tăng cường giáo dục đạo đức học sinh trong nhà trường phổ 
thông” cho toàn thể cán bộ giáo viên trong Ngành giáo dục huyện và đại biểu các 
Ban ngành huyện. Báo cáo viên là Bà Đặng Huỳnh Mai nguyên thứ trưởng Bộ 
GD&ĐT và Ông Giản Tư Trung viện trưởng viện nghiên cứu phát triển giáo dục ( 
IRED ) Hiệu trưởng trường doanh nhân PACE Thành Phố Hồ Chí Minh qua đó 
giúp cán bộ giáo viên nhận thức sâu sắc hơn nữa về công tác giáo dục đạo đức học 
sinh trong giai đoạn hiện nay, nâng cao vai trò giáo viên bộ môn, giáo viên chủ 
nhiệm trong việc giáo dục đạo đức các em có phẩm chất tốt đẹp trong nhà trường 
cũng như ở gia đình.
 - Trong các phiên họp hiệu trưởng hàng tháng, lãnh đạo Phòng GD&ĐT 
điều có quan tâm đến công tác chỉ đạo đến các trường tập trung giáo dục học sinh 
bằng nhiều hình thức nhằm hạ thấp tỉ lệ học sinh xếp loại trung bình và yếu, ngăn 
 10 - Tổ chức tổ tư vấn gồm những giáo viên lớn tuổi có kinh nghiệm thành đạt 
trong công tác, tư vấn giải tỏa tâm tư tình cảm các em, thông tin có được từ các 
buổi tiếp xúc trực tiếp hoặc qua hòm thư góp ý phản ánh của học sinh.
 - Tạo điều kiện cho Đoàn, Đội làm nồng cốt trong các phong trào, xây dựng 
nề nếp nhà trường công tác xã hội ở địa phương.
 Trong các đợt thi đua, nâng cao hệ số các tiêu chí có liên quan đến các hành 
vi chưa ngoan trong và ngoài nhà trường, thông báo kết quả thi đua từng ngày để 
học sinh theo dõi và phấn đấu. Trong thi đua có chú ý đến việc khen thưởng biểu 
dương người tốt việc tốt, những học sinh có tiến bộ để khích lệ tinh thần phấn đấu 
ở lớp và toàn trường.
 - Nhiều trường tổ chức phiếu theo dõi học tập và rèn luyện, hàng tuần có ký 
xác nhận của gia đình về những ưu điểm, những hạn chế cần phấn đấu khắc phục, 
trên cơ sở đó có sự phối hợp với nhà trường tốt hơn.
 - Phối hợp với công an xã, công an huyện, cán bộ tư pháp xã tổ chức các 
buổi tuyên truyền về kiến thức pháp luật, an toàn giao thông, phòng chống tội 
phạm thanh thiếu niên, phòng chống bạo lực gia đình, phòng chống tệ nạn xã hội
IV. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
 Như đã trình bày, thực trạng học sinh chưa ngoan đã có từ nhiều năm qua ở 
nhiều trường học và mức độ và số lượng có khác nhau, luôn là sự quan tâm của xã 
hội mà trước nhất là nhà trường. Do đó các trường phải có vai trò chủ động phối 
hợp với xã đình và xã hội để giáo dục các em. Bên cạnh đa số các em chăm ngoan, 
học giỏi đạt nhiều thành tích cao bao giờ cũng còn một số em chưa ngoan tồn tại, 
chính vì thế từ lãnh đạo ngành giáo dục đến các trường đều quan tâm. Từ những 
việc làm nêu trên trong công tác chỉ đạo và tập trung thực hiện của các trường 
trung học cơ sở trên toàn huyện từ đầu năm học 2011 – 2012 đến nay, qua thống kê 
đã có kết quả đáng trân trọng như sau:
 12