Sáng kiến kinh nghiệm Thu hút sự chú ý trong giờ học Tiếng Anh đối với các em học sinh Lớp 4 người Ê-đê

 Phần thứ nhất: PHẦN MỞ ĐẦU
 I. Đặt vấn đề
 Lý do lý luận: Tiếng Anh là một môn học mới và lạ, dễ thu hút sự chú ý của 
học sinh Tiểu học đặc biệt là các em ở khu vực vùng sâu, vùng xa, các em học sinh 
người Êđê. Mặc dù các loại sách ngoại ngữ có chứa nhiều hình ảnh minh họa sinh 
động và vốn từ ngữ gần gũi với từng lứa tuổi học sinh, nhưng Tiếng Anh vẫn là 
một môn học khá bỡ ngỡ. Bước đầu học làm quen từ lớp 3 nhưng khi lên lớp 4, 
việc tiếp tục học Tiếng Anh đối với các em học sinh người Êđê vẫn còn là một vấn 
đề nan giải, không tránh khỏi sự nhàm chán, mất tập trung khi phải cố gắng nắm 
bắt kiến thức mới. Bên cạnh đó, các em còn phải học cùng một lúc ba thứ 
tiếng(Tiếng Việt, Tiếng Êđê, Tiếng Anh) cho nên đã gây không ít khó khăn trong 
quá trình dung nạp kiến thức, khó có được sự tập trung chú ý trong tiết học.
 Lý do thực tiễn: Điều tôi sắp nói ở đây không phải là một vấn đề mang tầm tư 
duy thời đại, theo cách mà có thể làm thay đổi thế giới hoặc thay đổi một nền giáo 
dục, nhưng không thể phủ nhận rằng, nó đang tác động đến tất cả các giáo viên, 
một cách đơn giản, mỗi buổi sáng khi chúng ta bắt đầu một ngày với công việc 
giảng dạy, điều khiến chúng ta cảm thấy mệt mỏi nhất đó là, học sinh không tập 
trung chú ý khi giáo viên dạy.
 Làm cho các em học lớp 4B, 4C chú ý tập trung nghe giảng trong tiết học 
không phải là điều dễ dàng. Những năm đầu tiên khi tôi bắt đầu công việc giảng 
dạy, tôi luôn tưởng tượng ra một viễn cảnh học sinh sẽ ngồi yên nắm bắt từng lời 
giảng của giáo viên, nhưng ngay từ buổi học đầu tiên tôi đã cảm thấy vô cùng căng 
thẳng khi mà một số học sinh đang cố gắng nghe giảng, ngược lại một số em thì lại 
rất ồn ào, vì vậy tôi đã phải tìm đến nhiều biện pháp khác nhau để truyền tải kiến 
thức đến các em.
 Cần phải chú ý rằng, nhiều “chiến thuật” thực sự chỉ được thực hiện dựa trên 
sự phù hợp với tính cách của giáo viên. Hãy hình dung bạn bước vào một lớp học 
đông tới 30 học sinh ( hoặc đông hơn ) việc mà bạn cố gắng dành chút sức lực cuối 
cùng của một ngày để quát lên “KEEP SILENT, PLEASE !!! ” dường như không 
phải là điều lí tưởng, để giúp cải thiện tình trạng này, bản thân tôi đã tiến hành thực 
nghiệm đề tài “Vài kinh nghiệm thu hút sự chú ý trong giờ học Tiếng Anh đối 
với các em học sinh lớp 4 người Êđê”.
 Đối tượng nghiên cứu: các em học sinh lớp 4B, 4C người Êđê.
 Phạm vi nghiên cứu: PH1 Trường TH Ea Bông.
 II. Mục đích nghiên cứu:
 Nhằm tạo sự tập trung học, thu hút sự chú ý của các em học sinh lớp 4 người 
Êđê cũng như nâng cao chất lượng giảng dạy, cải thiện khả năng tiếp nhận kiến 
thức, mang lại hiệu quả thiết thực trong công tác dạy và học môn Tiếng Anh cho 
 - 1 - Quyết định 1400/QĐ-TTg Quyết định số 1400/QĐ-TTg ngày 30/9/2008 của 
Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án "Dạy và học ngoại ngữ trong hệ 
thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008 – 2020".
 Quyết định 2658/QĐ-BGDĐT Quyết định số 2658/QĐ-BGDĐT ngày 
23/7/2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc ban hành kế hoạch triển khai Đề án 
dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2017-2025.
 II. Thực trạng vấn đề: 
 1. Thực trạng
 Trường Tiểu học Ea Bông nằm tại vùng khó khăn của Huyện Krông Ana, hầu 
hết học sinh là người Êđê cho nên việc giao tiếp bằng Tiếng Việt đối với các em 
còn gặp rất nhiều khó khăn. Học sinh ở bậc tiểu học còn nhỏ nên tốc độ viết – nói 
bằng Tiếng Việt của các em còn chậm. Đây là một lí do chủ yếu dẫn đến việc hạn 
chế thời gian tổ chức các trò chơi.
 Hạn chế về trang thiết bị dạy học, các hình thức tổ chức, các loại hình hoạt 
động giao lưu bằng Tiếng Anh vẫn chưa được phổ biến.
 Đa số phụ huynh và học sinh chưa ý thức được tầm quan trọng của môn học 
này, vẫn cho rằng môn Tiếng Anh ở bậc tiểu học là môn học tự chọn, các em rất ít 
chú trọng học và chưa có sự tập trung cao trong việc học, nhất là phần từ vựng. 
 Việc nhận biết mặt chữ Tiếng Việt đối với các em học sinh lớp 4 người Êđê 
vẫn còn gặp nhiều khó khăn.
 1.1 Thuận lợi – khó khăn
 * Thuận lợi
 Ban giám hiệu rất quan tâm đến công tác chuyên môn, coi chuyên môn là một 
trong những ưu tiên hàng đầu trong hoạt động của nhà trường.
 Bản thân là một giáo viên Tiếng Anh người Êđê, cho nên tôi hiểu được những 
trở ngại khi các em giao tiếp bằng Tiếng Việt lẫn Tiếng Anh.
 Khoảng cách giữa các trường Tiểu học trong địa bàn xã Ea Bông gần nên việc 
dự giờ, trao đổi ý kiến chuyên môn với đồng nghiệp, nội dung các trò chơi để vận 
dụng trong giờ dạy Tiếng Anh ở bậc tiểu học, cũng như cách thức tổ chức và tiến 
hành dạy thực nghiệm có phần dễ dàng và thuận tiện hơn rất nhiều.
 * Khó khăn
 Là trường có hơn 70% học sinh là dân tộc Êđê, đa số các em nói Tiếng Việt 
chưa chuẩn, giao tiếp bằng Tiếng Việt còn hạn chế (sai thanh dấu).
 Thiếu phòng học chuyên dụng để đáp ứng yêu cầu dạy 4 tiết/ tuần theo 
chương trình của Bộ Giáo Dục, do đó việc thực hiện công tác dạy học Tiếng Anh 
còn hình thức, chưa có điều kiện giảng dạy chuyên sâu.
 - 3 - Dưới đây là một vài biện pháp giúp học sinh chú ý hơn trong giờ học Tiếng 
Anh. Việc chúng ta sử dụng nó hiệu quả đến đâu còn phụ thuộc vào năng lực giảng 
dạy, tính cách, sở thích, phong cách học tập và đối tượng học sinh.
 Giải pháp 1: Sử dụng những trò chơi, câu chuyện kể liên quan đến nội 
dung bài học kèm theo các bài hát, bài “chant” vào tiết học.
 Trong chương trình đổi mới phương pháp giáo dục hiện nay có khá nhiều hình 
thức tổ chức tiết học rất hay chẳng hạn như: tổ chức trò chơi, thi đua tổ, thi đua cá 
nhân, thảo luận nhóm Với các hình thức tổ chức các tiết học như vậy sẽ tạo 
không khí sôi nổi, hứng thú cho học sinh. Thông qua trò chơi, thảo luận nhóm,.. sẽ 
thỏa mãn được nhu cầu chơi và giao tiếp của học sinh.
 Việc sử dụng các trò chơi trong dạy học Ngoại ngữ nhằm thu hút sự chú ý của 
học sinh trong giờ học là một nhiệm vụ quan trọng, giáo viên cần phải biết vận 
dụng sao cho phù hợp, linh hoạt cho học sinh theo hình thức ” học mà chơi, chơi 
mà học”. Tuy nhiên, tùy vào từng bài cụ thể mà giáo viên có thể chọn ra trò chơi 
phù hợp với nội dung bài học.
 Hình minh họa - Trò chơi Slap the board
 Chúng ta có thể sử dụng trò chơi “Slap the board” để kiểm tra từ vựng hoặc 
củng cố kiến thức.
 Ví dụ: Khi dạy Unit 13: Would you like some milk? 
 Giáo viên ghi các từ mới trong bài, dán lên bảng, sau đó gọi từng cặp học sinh 
lên hoặc chia nhóm, giáo viên hô to từ bằng Tiếng Việt, các em học sinh sẽ đập lên 
bảng vào từ bằng Tiếng Anh tương ứng, nhóm nào vỗ đúng và nhiều hơn thì sẽ 
dành chiến thắng.
 - 5 - Mặt khác, giáo viên cũng có thể tổ chức cho các em đóng vai theo câu chuyện 
để tạo sự phấn khích. Chắc chắn rằng quá trình này sẽ giúp các em có thói quen tập 
trung chú ý trong khoảng thời gian lâu hơn. Thông qua đó, học sinh giữ được trật tự 
trong suốt tiết học mà không bị gò bó hay gượng ép. Và một khi đã khắp phục được 
tình trạng mất trật tự hay nói chuyện riêng trong giờ học thì học sinh sẽ trở nên 
ngoan hơn, học tập tốt hơn, bài học được các em tham gia trong sự nghiêm túc. 
Chính vì thế, chất lượng giáo dục sẽ ngày càng được cải thiện.
 Một phần cũng không thể thiếu trong giảng dạy Tiếng Anh đó là âm nhạc. Tiết 
học có chứa âm điệu cộng hưởng cùng nhạc điệu sẽ làm kích thích sự chú ý, tăng 
mức độ hào hứng học cho các em. Điều này không chỉ làm các em tích cực học mà 
còn tạo ra được hiệu ứng tốt cho cả thầy lẫn trò trong mỗi tiết học.
 Hình minh họa - The Song and Chant
 Giải pháp 2: Linh hoạt trong việc sắp xếp chỗ ngồi
 Đối với bất cứ một cấp học nào, chọn chỗ ngồi trong lớp luôn được xem là 
việc hết sức quan trọng đối với các em học sinh và nếu không sắp xếp một chỗ ngồi 
thích hợp và khoa học cho HS thì có thể gây ra những hậu quả không mong muốn. 
Bởi lẽ, điều này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng tập trung của các em trong giờ 
học mà còn kéo theo nhiều yếu tố khác nữa. Tùy theo giới tính, cá tính, năng lực 
 - 7 - Hình 2- Vai trò của giáo viên đối với công tác dạy học
 Tuy nhiên, nhiều giáo viên vẫn dạy theo kiểu cũ mà họ cho là an toàn, không 
mất nhiều công sức soạn giảng cũng như hoạt động trong quá trình dạy. Điều này 
dẫn tới những giờ học rập khuôn, máy móc, không có sự thay đổi hình thức, điều 
này làm cho học sinh không có hứng thú học, thường là học để đối phó, kết quả học 
tập không cao, học sinh luôn trong tình trạng bị động trong giờ học. Nếu giáo viên 
chúng ta chưa chịu thay đổi, việc hướng tới một giờ học thu hút theo phong cách 
ngoại ngữ sẽ vẫn là vấn đề nằm trên lý thuyết.
 Giáo viên chúng ta vẫn còn áp dụng các PPDH, cách giải quyết vấn đề cơ bản 
như là: Học sinh – Trật tự. Hoặc, giáo viên có xu hướng nói những câu mệnh lệnh 
như: Stop! Be quiet!.
 Ở một khía cạnh nào đó, những cách làm này vẫn nhận được kết quả là học 
sinh tạm thời giữ được trật tự, nhưng sự chú ý không được lâu, theo thói quen học 
sinh miệng thì trả lời: Trật tự nhưng sau đó lại nói chuyện riêng ngay được. Kết 
quả là, dần dần học sinh chỉ trả lời như một thói quen mà không ý thức được mình 
đang nói gì.
 Một khía cạnh nữa, tôi muốn đề cập đến đó là việc sử dụng tam ngữ trong quá 
trình dạy. Bản thân là người Êđê, hiểu được những trở ngại mà các em học sinh gặp 
phải, nếu trường hợp các em không hiểu được nhanh nội dung bài thì tôi vẫn sử 
dụng Tiếng Êđê để giải nghĩa cho các em hiểu nhưng với mức độ vừa phải, không 
lạm dụng để mất đi tính chất của việc dạy học môn Tiếng Anh.
 Giải pháp 4: Sử dụng dụng cụ dạy học trực quan, ứng dụng công nghệ 
thông tin
 Theo quan điểm của tôi, tất cả các đồ dùng dạy học như loa, đài, máy chiếu, 
máy tính và các phương tiện dạy học trực quan như tranh ảnh minh họa, con rối, đồ 
vật thật đều thu hút sự chú ý cho học sinh trong giờ học. Việc sử dụng đồ dùng trực 
quan, ứng dụng công nghệ thông tin là phương pháp gây sự chú ý hiệu quả nhất 
trong việc giảng dạy Ngoại ngữ vì phương tiện trực quan đóng vai trò quan trọng 
trong việc thiết lập mối quan hệ giữa ngôn ngữ và ý nghĩa, giúp học sinh liên tưởng 
 - 9 - Sau đó giáo viên có thể dùng máy chiếu để chiếu lại các đồ vật bị khuyết để 
học sinh nhắc lại từ vựng trong bài đã học. Tuy nhiên không phải lúc nào cũng có 
sẵn đồ vật thật ở trên trường cho nên giáo viên phải chuẩn bị tranh ảnh minh họa 
kèm theo. Trong bộ sách giáo khoa Tiếng Anh mới, hình ảnh được đưa ra giới thiệu 
rất sẵn, sống động và là hình ảnh thật trong cuộc sống. Vì vậy, giáo viên không 
những phải biết khai thác và sử dụng một cách triệt để mà còn phải sử dụng một 
cách linh hoạt và sáng tạo các tranh ảnh này. Đây là cách dạy nhẹ nhàng và dễ hiểu 
nhất đối với các em học sinh Tiểu học, nó vừa khêu gợi trí tò mò, sự chú ý cũng 
như mang lại hiệu quả tối đa cho mỗi tiết học Tiếng Anh.
 Ví dụ: khi dạy Unit 19: What animal do you want to see?
 Giáo viên có thể dùng tranh trong sách hoặc phóng to các bức tranh lên giấy 
rôki và treo lên bảng nhằm tạo sự chú ý của các em, sau đó đưa ra các câu hỏi gợi 
mở về chủ đề bài học.
 GV: Em hãy nhìn vào tranh và cho cô biết về đặc tính của những con vật này.
 HS: 
 Giáo viên đưa ra chủ đề: animal do you want to see
 Ngoài việc sử dụng đồ dùng trực quan để giới thiệu từ mới, chủ đề hay tình 
huống của bài, giáo viên có thể sử dụng lại chúng để củng cố bài học nhằm giúp 
học sinh khắc sâu nội dung của bài và học sôi nổi hơn.
 Ví dụ: sau khi dạy xong Unit 12, giáo viên có thể sử dụng tranh để củng cố lại 
từ mới cũng như kiến thức mà các em đã học trong bài bằng cách: Giáo viên treo 
các bức tranh nói về gia đình và công việc.
 - 11 -