Sáng kiến kinh nghiệm Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp dạy, học và công tác quản lý giáo dục

 BÁO CÁO KẾT QUẢ
 NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
1. Lời giới thiệu 
 Thế giới hôm nay đang chứng kiến những đổi thay có tính chất khuynh đảo 
trong mọi hoạt động phát triển kinh tế - xã hội nhờ những thành tựu của công 
nghệ thông tin (CNTT). CNTT đã góp phần quan trọng cho việc tạo ra những 
nhân tố năng động mới, cho quá trình hình thành nền kinh tế tri thức và xã hội 
thông tin.
 Trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin hiện nay, hoà chung với phong 
trào thi đua sôi nổi của ngành giáo dục “Xây dựng trường học thân thiện - Học 
sinh tích cực” thầy và trò trường chúng tôi đang cùng nhau nỗ lực, gắng sức thi 
đua “Dạy tốt - Học tốt” hoàn thành nhiệm vụ cao cả của mình. “Biển học là bao 
la, tri thức là vô hạn”. Mỗi người trong chúng ta đều có những năng lực tiềm ẩn, 
những kinh nghiệm xuất chúng. Nói như vậy không có nghĩa là đề cao bản thân 
mình mà xem thường việc học hỏi kinh nghiệm từ các bạn đồng nghiệp. Với 
quan điểm này, tôi rất muốn chia sẻ với các bạn một số kinh nghiệm nho nhỏ với 
hy vọng được giao lưu học hỏi lẫn nhau, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục 
của lớp, của trường. Đề tài mang tên “Đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong trường 
tiểu học” sẽ giúp các bạn có thêm những biện pháp thiết thực nhằm nâng cao 
chất lượng trong giảng dạy bộ môn.
 Nước ta đang bước vào giai đoạn đầu của quá trình công nghiệp hoá, hiện đại 
hoá đất nước, muốn thành công trong kế hoạch này thì vấn đề quan trọng cần 
giải quyết đó là nguồn nhân lực chất lượng cao. Đảng ta đã xác định cùng với 
khoa học và công nghệ, giáo dục đào tạo phải đi trước một bước, muốn vậy bản 
thân giáo dục đào tạo phải đổi mới đồng bộ từ nội dung chương trình đến 
phương pháp giảng dạy, thiết bị dạy học. Thời đại ngày nay, thời đại của công 
nghiệp hoá, hiện đại hoá, thời đại toàn cầu hoá, các nước cùng hội nhập để phát 
triển, thời đại của nền kinh tế tri thức. Thời đại bùng nổ của công nghệ thông 
tin. Với những ưu thế nổi trội, công nghệ thông tin được ứng dụng trong mọi 
lĩnh vực hoạt động của đời sống xã hội do đó việc ứng dụng công nghệ thông tin 
vào trường học là một yêu cầu bắt buộc và nó mang tính tất yếu, tính đòi hỏi cấp 
thiết. Đối với trường tiểu học Hoàng Lâu, một trường đang phấn đấu xây dựng 
trường chuẩn Quốc gia mức độ II thì việc ứng dụng công nghệ thông tin vào 
công tác quản lý, công tác dạy và học là một trong những tiêu chí bắt buộc. Hơn 
ai hết, là người phụ trách cổng thông tin của nhà trường tôi hiểu rõ tầm quan 
trọng, tính bắt buộc phải đưa công nghệ thông tin vào trường học, chính vì vậy 
 1 về CNTT bùng nổ như hiện nay. Nguồn điện yếu không đủ tải nên máy hoạt 
động không ổn định.
b. Thực trạng về nhận thức ứng dụng CNTT trong nhà trường của CBGV - 
NV trong nhà trường.
 Lâu nay nói đến máy vi tính, nói đến công nghệ thông tin, thường chỉ có ở 
thành phố và ở một số ngành có tiềm lực kinh tế như Tài chính, Ngân hàng. 
Ngoài đời sống xã hội chỉ có ở các quán Internet. Giáo viên trong các nhà 
trường phổ thông ở vùng nông thôn rất ít người có điều kiện tiếp xúc với máy vi 
tính thường xuyên, với công nghệ thông tin, phần lớn giáo viên lớn tuổi, giáo 
viên tiểu học chỉ biết đến máy vi tính, công nghệ thông tin qua sách báo, qua 
truyền hình mà thôi. Hơn nữa một hạn chế để các giáo viên tiếp xúc, sử dụng, 
khai thác các tiện ích của máy vi tính là kiến thức ngoại ngữ, nhất là tiếng Anh 
còn hạn chế. Do nhiều giáo viên chưa thấy hết, hiểu hết các lợi ích của công 
nghệ thông tin nên cho rằng trong nhà trường, nhất là trường tiểu học ở vùng 
khó khăn thì chưa cần phải sử dụng máy vi tính, chưa cần ứng dụng công nghệ 
thông tin vào cấp học; nhiều người cho rằng cứ để cấp trung học phổ thông và 
trung học cơ sở phổ cập trước, tiểu học từ từ đã, rồi trường chỉ có hơn hai chục 
giáo viên, ba bốn trăm học sinh thì quản lý thế nào chả được, cần gì đến thiết bị 
công nghệ
c. Thực trạng về khả năng ứng dụng và khai thác công nghệ thông tin phục 
vụ quản lý, giảng dạy và học tập.
 CNTT góp phần cho việc đổi mới PPDH, là công cụ hỗ trợ giúp giáo viên 
trong việc thiết kế bài giảng Powerpoint; giáo án điện tử elearning (sử dụng các 
phần mềm trình chiếu; tìm kiếm thông tin phục vụ nội dung tiết dạy trên mạng; 
trao đổi và chia sẻ về những vấn đề cần thảo luận trong các nhóm giáo viên hay 
trên mạng của trường học kết nối; tham khảo sách điện tử, giáo trình điện tử...);
 CNTT là thiết bị phục vụ dạy học: Giúp giáo viên dùng các phần mềm mô 
phỏng các thí nghiệm để dạy cho các môn như Vật lý, Hóa học, Sinh học; hoặc 
thiết kế các clip hình ảnh động hay tiến trình của các hoạt động tự nhiên, xã hội 
phục vụ các môn học Mỹ thuật, Âm nhạc, GDCD; ngữ văn, Địa lý, tiếng Anh...
 Đối với học sinh: CNTT giúp các em có thêm phương pháp tiếp cận với 
môn học và các kiến thức thông qua các bài giảng của giáo viên được thể hiện 
qua các kênh hình, kênh chữ, âm thanh; giúp các em cùng chia sẻ bài học thông 
qua các bài học trên trang mạng trường học kết nối; đối với những em đam mê 
khoa học thì CNTT là công cụ hữu hiệu để các em tiếp cận và đến với khoa 
học; CNTT cũng giúp nhiều cho các em trong môn học ngoại ngữ...
 3 đọc, trò chép” như kiểu truyền thống, học sinh được khuyến khích và tạo điều 
kiện để chủ động tìm kiếm tri thức, sắp xếp hợp lý quá trình tự học tập, tự rèn 
luyện của bản thân mình.
 * Ưu điểm, khó khăn và thách thức: 
- Ưu điểm nổi bật của phương pháp dạy học bằng công nghệ thông tin so với 
phương pháp giảng dạy truyền thống là: 
 Môi trường đa phương tiện kết hợp những hình ảnh vedeo, camera  với 
âm thanh, văn bản, biểu đồ  được trình bày qua máy tính theo kịch bản vạch 
sẵn nhằm đạt hiệu quả tối đa qua một quá trình học đa giác quan; 
Kĩ thuật đồ hoạ nâng cao có thể mô phỏng nhiều quá trình, hiện tượng trong tự 
nhiên, xã hội trong con người mà không thể hoặc không nên để xảy ra trong điều 
kiện nhà trường; 
 Công nghệ tri thức nối tiếp trí thông minh của con người, thực hiện những 
công việc mang tính trí tuệ cao của các chuyên gia lành nghề trên những lĩnh 
vực khác nhau. Những ngân hàng dữ liệu khổng lồ và đa dạng được kết nối với 
nhau và với người sử dụng qua những mạng máy tính kể cả Internet  có thể 
được khai thác để tạo nên những điều kiện cực kì thuận lợi và nhiều khi không 
thể thiếu để học sinh học tập trong hoạt động và bằng hoạt động tự giác, tích cực 
và sáng tạo, được thực hiện độc lập hoặc trong giao lưu.
 Những thí nghiệm, tài liệu được cung cấp bằng nhiều kênh: kênh hình, 
kênh chữ, âm thanh sống động làm cho học sinh dễ thấy, dễ tiếp thu và bằng suy 
luận có lý, học sinh có thể có những dự đoán về các tính chất, những quy luật 
mới. Đây là một công dụng lớn của công nghệ thông tin và truyền thông trong 
quá trình đổi mới phương pháp dạy học. Có thể khẳng định rằng, môi trường 
công nghệ thông tin và truyền thông chắc chắn sẽ có tác động tích cực tới sự 
phát triển trí tuệ của học sinh và điều này làm nảy sinh những lý thuyết học tập 
mới. 
- Các thách thức: Theo nhận định của một số chuyên gia, thì việc đưa công nghệ 
thông tin và truyền thông ứng dụng vào lĩnh vực giáo dục và đào tạo bước đầu 
đã đạt được những kết quả khả quan. Tuy nhiên, những gì đã đạt được vẫn còn 
hết sức khiêm tốn. Khó khăn, vướng mắc và những thách thức vẫn còn ở phía 
trước bởi những vấn đề nảy sinh từ thực tiễn. 
 Tuy máy tính điện tử mang lại rất nhiều thuận lợi cho việc dạy học nhưng 
trong một mức độ nào đó, thì công cụ hiện đại này cũng không thể hỗ trợ giáo 
viên hoàn toàn trong các bài giảng của họ. Nó chỉ thực sự hiệu quả đối với một 
 5 Giáo viên cần mạnh dạn, không ngại khó, tự thiết kế và sử dụng bài giảng điện 
tử của mình sẽ giúp cho giáo viên rèn luyện được nhiều kỹ năng và phối hợp tốt 
các phương pháp dạy học tích cực khác; 
 Khi thiết kế bài giảng điện tử cần chuẩn bị trước kịch bản, tư liệu (Video, 
hình ảnh, bảng đồ, .), chọn giải pháp cho sử dụng công nghệ, sau đó mới bắt 
tay vào soạn giảng. Nếu sử dụng MS PowerPiont làm công cụ chính cần lưu ý 
về Font chữ, màu chữ (Xanh, đen- trắng, vàng/đỏ) và hiệu ứng thích hợp (hiệu 
ứng đơn giản, nhẹ nhàn tránh gây mất tập trung vào nội dung bài giảng);
Nội dung bài giảng điện tử cần cô động, xúc tích, hình ảnh, các mô phỏng cần 
xác chủ đề (trong 1 slide không nên có nhiều hình hay nhiều chữ), những nội 
dung học sinh ghi bài cần có qui ước (có thể dùng khung hay màu nền) sẽ khắc 
phục được việc ghi bài của học sinh; Nội dung bài giảng chứa nhiều liên kết 
nhất là liên kết đến hệ thống câu hỏi để khắc phục những tình huống sư phạm 
phát sinh (như nhắc lại kiến thức, dàn bài, hết giờ,  các liên kết nầy có thể đặt 
trong slide chủ), cần khai thác thế mạnh của CNTT trong kiểm tra đánh giá và 
kiểm chứng kết quả. (Củng cố bài cần hướng đến các câu hỏi mang tính vận 
dụng hay các hình thức trắc nghiệm); Không lạm dụng công nghệ nếu chúng 
không tác động tích cực đến quá trình dạy học và sự phát triển của học sinh, 
công nghệ mô phỏng nếu không phản ánh đúng nội dung, giá trị nghệ thuật và 
thực tế thì không nên sử dụng, chuẩn kiến thức ở mức độ vận dụng cần kết hợp 
bảng và sử dụng các phương pháp dạy học khác mới có hiệu quả;
 Giáo viên cần học, tập huấn các lớp soạn, giảng bài giảng điện tử, thường 
xuyên truy vào các trang web và thành viên của diễn đàn: bachkim.vn, 
dayhocintel.org, giaovien.net, moet.edu.vn,  mỗi trường cần có câu lạc bộ 
“Giáo án điện tử” để trao đổi và rút kinh nghiệm, tiếp thu những công nghệ mới 
trao đổi những các làm hay.
 Trang bị thêm phòng đa năng và đầu tư đồng bộ như: máy chiếu, máy 
quay, máy chụp, nối mạng, và hướng dẫn sử dụng, (vị trí đặt máy chiếu, đèn 
chiếu, độ sáng cũng cần xem xét), dự phòng kinh phí cho sửa chữa nâng cấp 
phần cứng, phần mềm giáo dục, có phụ cấp cho cán bộ phụ trách phòng này để 
khắc phục sự cố và bảo quản sử dụng lâu dài;
 Đó là một trong những mục tiêu quan trọng nhất trong cải cách giáo dục ở 
nước ta hiện nay. Tuy nhiên, việc ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông 
nhằm đổi mới nội dung, phương pháp dạy học là một công việc lâu dài, khó 
khăn đòi hỏi rất nhiều điều kiện về cơ sở vật chất, tài chính và năng lực của đội 
ngũ giáo viên. Do đó, để đẩy mạnh việc ứng dụng và phát triển công nghệ thông 
 7 Cách sử dụng các công cụ trình chiếu: Laptop, máy chiếu đa năng, màn 
chiếu
e. Trang bị CSVC- trang thiết bị công nghệ thông tin.
 Dựa trên thực trạng về cơ sở vật chất của nhà trường tôi xác định các trang 
thiết bị về cơ sở vật chất phục vụ cho ứng dụng công nghệ thông tin cần phải có 
đó là:
- 01 phòng máy vi tính với tối thiểu là 16 máy trong đó 15 máy cho người học, 
01 máy cho giáo viên dạy. 
- Một máy tính xách tay (Laptop)
- Một máy chiếu đa năng (Projector)
- Một màn chiếu
- Máy tính văn phòng: dùng cho văn thư, quản lý, thư viên, tài vụ: 4 máy
- Máy in cho các máy tính văn phòng: 04 máy
- Các thiết bị kết nối mạng LAN (tối thiểu có 5 cổng kết nối) và mạng Internet
- Thiết bị ổn áp dòng điện: Máy ổn áp: 05 máy 
 CÁC BIỆN PHÁP TỔ CHỨC THỰC HIỆN
A. Xây dựng các văn bản, nghị quyết của các tổ chức trong trường về ứng 
dụng công nghệ thông tin trong quản lý và gỉang dạy, học tập của giáo viên 
và học sinh.
 Căn cứ vào các văn bản của cấp trên về nhiệm vụ năm học, tập thể lãnh 
đạo nhà trường, từ cấp Uỷ chi bộ đến Ban giám hiệu, Công đoàn, Đoàn thanh 
niên đã thảo luận để xây dựng kế hoạch năm học cụ thể cho trường mình, tổ 
chức mình: Kế hoạch năm học 2017 – 2018 và 2018 – 2019 xác định rõ đối với 
trường tiểu học Hoàng Lâu là năm triển khai các ứng dụng công nghệ thông tin 
vào công tác tổ chức quản lý và giảng dạy cụ thể là:
 Năm học 2017 – 2018: triển khai bước đầu về đưa tin học vào nhà trường. 
Năm học 2018 -2019: Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong nhà 
trường với các công việc cụ thể là: 100% giáo viên đăng kí thao giảng bằng giáo 
án điện tử. Tăng cường khai thác nguồn tài nguyên mạng, thực hiện báo cáo 
giữa cá nhân với trường, trường với PGD bằng thư điện tử qua các địa chỉ điện 
tử Email; Gmail. Khai thác phần nềm quản lý thư viên, phần mềm tra cứu văn 
bản pháp luật, phần mềm kế toán, phần mềm quản lý cán bộ, phần mền 
VNPTSchools; kết nối mạng LAN, mạng Internet cho tất cả các máy tính của 
trường; xây dựng website riêng cho trường để thông báo kết quả học tập, công 
 9