Sáng kiến kinh nghiệm Quản lý chuyên môn nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS Hoàng Hoa Thám

 Sáng kiến kinh nghiệm: Quản lý chuyên môn nâng cao chất lượng giáo dục ở trường 
 THCS
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 TÊN ĐỀ TÀI: QUẢN LÝ CHUYÊN MÔN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG 
 GIÁO DỤC Ở TRƯỜNG THCS HOÀNG HOA THÁM HUYỆN 
 CƯMGAR TỈNH ĐĂK LĂK
 A. PHẦN MỞ ĐẦU:
 I. Lý do chọn đề tài: 
 Trong giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp hóa hiện đại hoá đất nước và 
hội nhập Quốc tế, nguồn lực con người có ý nghĩa quan trọng, quyết định sự 
thành công của công cuộc phát triển đất nước. Giáo dục ngày càng có vai trò 
nhiệm vụ quan trọng trong việc xây dựng thế hệ người Việt Nam mới có tri 
thức, phẩm chất đạo đức tốt, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế của đất nước. Để 
đáp ứng được vai trò nhiệm vụ quan trọng đó, giáo dục cần có bước chuyển 
mạnh mẽ, phải đổi mới, trước hết là đổi mới quản lý, đổi mới phương pháp dạy 
học, đồng thời tích cực thực hiện các cuộc vận động của nguyên bộ trưởng 
Nguyễn Thiện Nhân: “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích 
trong giáo dục”, “Dân chủ – Kỷ cương – Tình thương – Trách nhiệm”, “Mỗi 
thầy cô là một tấm gương sáng về đạo đức, tự học và sáng tạo”. Thực hiện chỉ 
thị số 40/2008/CT - BGDĐT của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc 
phát động phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích 
cực”.
 Thực hiện tốt các cuộc vận động, chỉ thị của ngành chính là để nâng 
cao chất lượng giáo dục. Nâng cao chất lượng giáo dục là một trong những hoạt 
động cần thiết với người làm nghề dạy học. Nâng cao chất lượng dạy học chính 
là để đào tạo nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần vào việc thực hiện 
nghị quyết Trung ương II - khóaVIII của Đảng. Giáo dục và Đào tạo trở thành 
nhân tố quyết định vị thế của mỗi quốc gia và sự thành đạt của mỗi con người 
trong cuộc sống.
 Hoạt động chuyên môn của trường là thực hiện hầu hết các nhiệm vụ 
trọng tâm của năm học, hoạt động chuyên môn có tốt, có mạnh thì chất lượng 
giáo dục của nhà trường mới cao, chất lượng giáo dục của một trường là thước 
đo năng lực quản lý của Ban giám hiệu nhà trường và trình độ, năng lực giảng 
dạy của giáo viên trường đó. Xong thực tế trong những năm qua chất lượng dạy 
và học của trường có cao nhưng chưa ổn định, còn nhiều bất cập. Bởi tác động 
mặt xấu của thời kì hội nhập, của mạng Intenet. Những mặt xấu của xã hội đã 
ảnh hưởng không nhỏ đến những học sinh thiếu động cơ thái độ học tập dẫn đến 
kết quả học tập yếu, kém, bỏ học (Thể hiện qua kết quả xếp loại hai mặt cuối 
năm học của nhà trường).
 Là Phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn ở trường trung học cơ sở, 
tôi luôn suy nghĩ, trăn trở làm thế nào để nâng cao chất lượng giáo dục, nhất là 
những trường vùng sâu vùng xa như trường chúng tôi. Qua nhiều năm làm công 
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Phương Trang: 1 Sáng kiến kinh nghiệm: Quản lý chuyên môn nâng cao chất lượng giáo dục ở trường 
 THCS
 B. PHẦN NỘI DUNG:
 I. Cơ sở lý luận: 
 1. Trên cơ sở nghiên cứu thực tế
 2. Tên cơ sở các khái niệm, chức năng, nội dung, yêu cầu, nguyên tắc 
 quản lý giáo dục.
 1.1. Các khái niệm về quản lý giáo dục:
 1.1.1. Khái niệm về quản lý giáo dục: Quản lý giáo dục là công việc rất 
quan trọng trong chiến lược đào tạo nguồn nhân lực, nhằm chuẩn bị đầy đủ kiến 
thức, kỹ năng để trở thành người công dân tốt sau này. Quản lý giáo dục là sự 
tác động có ý thức của chủ thể quản lý tới khách thể quản lý, nhằm đưa hoạt 
động sư phạm của hệ thống giáo dục đạt hiệu quả cao nhất. Quản lý giáo dục ở 
trường THCS được thực hiện trong phạm vi xác định của một đơn vị giáo dục 
nhà trường và thực hiện nhiệm vụ giáo dục.
 1.1.2. Khái niệm về giáo dục: Giáo dục là hoạt động hướng tới con 
người, bằng những biện pháp hướng tới truyền thụ: Tri thức và khái niệm, kỹ 
năng và lối sống, tư tưởng và đạo đức. Từ đó hình thành năng lực, phẩm chất, 
nhân cách, phù hợp với mục đích, mục tiêu, hoạt động lao động, sản xuất và lối 
sống xã hội.
 1.1.3. Quản lý chuyên môn: Là hoạt động của chuyên môn nhằm tập 
hợp, tổ chức, huy động tối đa các nguồn lực để nâng cao chất lượng hoạt động 
giáo dục.
 2. Nội dung của quản lý chuyên môn:
 - Nắm vững nhiệm vụ trọng tâm của năm học để xây dựng kế hoạch 
chuyên môn. Kế hoạch năm, kế hoạch học kỳ, kế hoạch học tháng, kế hoạch 
tuần phù hợp với đặc điểm tình hình của trường của địa phương, thực hiện và 
chỉ đạo thực hiện kế hoạch.
 - Xây dựng kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh.
 - Xây dựng chỉ tiêu và biện pháp phát triển số lượng và duy trì sĩ số.
 - Xây dựng chỉ tiêu và biện pháp nâng cao chất lượng đại trà.
 - Xây dựng chỉ tiêu và biện pháp nâng cao chất lượng mũi nhọn.
 - Xây dựng kế hoạch, thực hiện và chỉ đạo thực hiện kiểm tra đánh giá.
 3. Yêu cầu của việc quản lý chuyên môn:
 - Nắm được cơ sở lý luận, thực tiễn của công tác chuyên môn trong 
nhà trường.
 - Hiểu rõ nhiệm vụ năm học và các thông tư hướng dẫn thực hiện năm 
học, các phương pháp giáo dục, chương trình giáo dục THCS để tổ chức dạy, 
học có hiệu quả nhất.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Phương Trang: 3 Sáng kiến kinh nghiệm: Quản lý chuyên môn nâng cao chất lượng giáo dục ở trường 
 THCS
 Những năm gần đây chất lượng giáo dục của trường THCS Hoàng Hoa 
Thám luôn đạt kết quả cao và tương đối ổn định.
 2.2. Hạn chế: 
 Học sinh học lực yếu kém, học sinh nghỉ học dài ngày và học sinh bỏ 
học tuy đã giảm nhưng vẫn còn.
 Sự phối hợp giữa ba môi trường (Gia đình, nhà trường, xã hội) còn 
chưa đồng bộ.
 3. Mặt mạnh – Mặt yếu:
 3.1. Mặt mạnh: 
 Tập thể sư phạm nhà trường đoàn kết, đa số cán bộ, giáo viên, công 
nhân viên tự giác tích cực, thực hiện nghiêm túc quy chế chuyên môn. Đa số học 
sinh chăm ngoan, ham học hỏi, phụ huynh đồng tình ủng hộ, chính quyền địa 
phương quan tâm.
 3.2. Mặt yếu:
 Còn có một vài giáo viên năng lực chuyên môn còn hạn chế, khả năng 
truyền thụ và thuyết phục chưa cao. Một số học sinh học yếu chưa có cố gắng 
trong học tập. 
 4. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động:
 Trường làm tốt công tác xã hội hoá giáo dục, được nhân dân đồng 
thuận, tự nguyện đóng góp xây dựng cơ sở vật chất xây dựng trường. Công tác 
tuyên truyền giáo dục tư tưởng được chú trọng, BGH gương mẫu, kiểm tra động 
viên nhắc nhở kịp thời, giáo viên nhiệt tình có ý thức phấn đấu vươn lên.
 Đa số học sinh có ý thức học tập tốt. Bên cạnh đó trường tôi cũng 
không tránh khỏi tác động của mặt xấu xã hội (Game, bi-da, ...).
 II. Các biện pháp quản lý nâng cao chất lượng giáo dục:
 1. Mục tiêu của các giải pháp, biện pháp:
 Trường THCS Hoàng Hoa Thám được thành lập tháng 08 năm 2001 
(Được tách ra từ trường PTCS Võ Thị Sáu). Những năm đầu thành lập, chất 
lượng giáo dục của nhà trường chưa cao, học sinh bỏ học nhiều. Nhất là năm 
học 2007 – 2008 (năm học bắt đầu thực hiện cuộc vận động hai không của Bộ 
trưởng bộ giáo dục) thì chất lượng giáo dục lại càng thấp, học sinh bỏ học càng 
nhiều. Nhờ sự quan tâm của chính quyền địa phương; sự chỉ đạo sát sao của 
ngành; sự cố gắng, nỗ lực của tập thể sư phạm nhà trường. Ban giám hiệu nhà 
trường quyết tâm đổi mới quản lý, đặc biệt là đổi mới quản lý chuyên môn. Xây 
dựng trường từ một trường yếu kém, thành trường có chấp lượng cao trong toàn 
huyện.
 *Kết quả khảo sát ba năm trước khi đổi mới quản lý chuyên môn:
Năm HS bỏ Hạnh kiểm Học lực
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Phương Trang: 5 Sáng kiến kinh nghiệm: Quản lý chuyên môn nâng cao chất lượng giáo dục ở trường 
 THCS
biệt quan tâm đến vấn đề này và đề ra nhiều biện pháp để phát triển số lượng và 
duy trì sĩ số cụ thể như sau:
 2.2.1. Biện pháp phát triển số lượng: 
 Hàng năm vào đầu tháng 7 sau khi nhận được kế hoạch tuyển sinh của 
PGD&ĐT. Nhà trường lên kế hoạch, gửi thông báo tuyển sinh về các thôn buôn, 
đồng thời phân công giáo viên xuống các thôn buôn tuyên truyền vận động phụ 
huynh có con em đã hoàn thành chương trình tiểu học, mang hồ sơ của con em 
về trường nhập học. Huy động hết số học sinh hoàn thành chương trình tiểu học 
vào lớp 6. Chính vì vậy mà năm nào nhà trường cũng đạt và vượt kế hoạch 
tuyển sinh của phòng đề ra.
 2.2.2. Biện pháp duy trì sĩ số: 
 Công tác duy trì sĩ số là công tác hết sức quan trọng, có ảnh hưởng lớn 
đến chất lượng hai mặt. Nhà trường đã áp dụng nhiều biện pháp để tăng tỉ lệ 
chuyên cần, giảm thiểu tình trạng học sinh bỏ học như: 
 - Công tác tư tưởng: Tăng cường quán triệt đầy đủ quan điểm, đường 
lối giáo dục của Đảng đến tập thể sư phạm nhà trường và tuyên truyền sâu rộng 
trong nhân dân về công tác xã hội hoá giáo dục và phổ cập THCS.
 - Tăng cường các hoạt động Đoàn - Đội và các hoạt động tập thể: 
Nắm bắt tâm lý học sinh bậc THCS thích hoạt động tập thể, nhà trường luôn coi 
trọng các hoạt động thập thể. Tăng cường các hoạt động Đoàn - Đội, các hoạt 
động ngoài giờ lên lớp, thực hiện có hiệu quả sinh hoạt 15 phút đầu giờ và tiết 
sinh hoạt lớp cuối tuần, đa dạng hóa các hình thức tổ chức hoạt động như thi văn 
nghệ, thể thao, thi an toàn giao thông, thi chúng em kể chuyện Bác Hồ, các trò 
chơi dân gian, thi nét đẹp đội viên, ... Kết quả mỗi khi trường tổ chức vui chơi, 
văn nghệ, thể thao thì tỉ lệ chuyên cần hàng buổi cao, có em đã nghỉ học lại tiếp 
tục đến trường, tỉ lệ học sinh bỏ học giảm.
 - Nâng cao tinh thần trách nhiệm: Để nâng cao tinh thần trách nhiệm 
của giáo viên chủ nhiệm và giáo viên bộ môn, hàng năm vào đầu năm học nhà 
trường tổ chức bàn giao lớp và khoán sĩ số đến tận GVCN, GV bộ môn và đưa 
vào chỉ tiêu xếp loại thi đua.
 - Nâng cao uy tín CB – GV - NV: Nhà trường khuyến khích và tạo điều 
kiện cho CB – GV - CNV theo học các lớp nâng cao trình độ chuyên môn, nâng 
cao tay nghề để truyền thụ và thuyết phục có hiệu quả cao. Mỗi thầy giáo, cô 
giáo, mỗi CB - NV phải nêu cao tinh thần trách nhiệm, tận tụy, ân cần, niềm nở, 
nói năng nhẹ nhàng, thường xuyên trò chuyện với học sinh, làm cho học sinh 
cảm thấy ở thầy, cô giáo của mình có kiến thức sâu rộng, có hiểu biết nhiều mặt 
tạo cho học sinh niềm tin yêu, kính phục, đồng thời là người mẹ hiền khi cần 
được che chở, người bạn tốt khi cần tâm sự, tạo cho các em cảm thấy tin tưởng, 
thoải mái hứng thú đến trường, để mỗi ngày đến trường của các em thật sự là 
một ngày vui.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Phương Trang: 7 Sáng kiến kinh nghiệm: Quản lý chuyên môn nâng cao chất lượng giáo dục ở trường 
 THCS
 + Thực hiện chấm trả bài đúng quy định, đảm bảo các tiết dạy phải đạt 
từ khá trở lên, hạn chế đến mức thấp nhất số tiết dạy trung bình. Triển khai xây 
dựng thư viện câu hỏi và bài tập kiểm tra của từng bộ môn để giáo viên, học 
sinh tham khảo và sử dụng trong dạy học. 
 + Soạn bài bằng công nghệ thông tin phần mềm mới, khuyến khích 
soạn giáo án điện tử, tăng cường trao đổi kinh nghiệm ứng dụng công nghệ 
thông tin trong giảng dạy. Rèn luyện kĩ năng sống và những quy tắc ứng xử cho 
học sinh. Soạn bài theo hướng đổi mới trong đó học sinh giữ vai trò chủ động, 
giáo viên là người đóng vai trò hướng dẫn cho học sinh khai thác, tiếp nhận kiến 
thức.
 + Giáo viên tích cực tham gia dự giờ thăm lớp, học hỏi kinh nghiệm 
đồng nghiệp thường xuyên, liên tục (Đưa vào nghị quyết hội nghị công chức - 
viên chức để thực hiện) cụ thể:
 Giáo viên biên chế : 01 tiết/tuần và 37 tiết / năm/ 1 giáo viên
 Giáo viên tập sự : 02 tiết/tuần và 74 tiết / năm / 1giáoviên
 + Tăng cường sử dụng có hiệu quả các thiết bị dạy học. 
 + Đổi mới hình thức kiểm tra đánh giá học sinh, đổi mới trong cách ra 
đề kiểm tra, đề thi theo hướng người học hiểu bài, vận dụng sáng tạo kiến thức 
đã học vào bài kiểm tra, tránh học vẹt, học đối phó. Đề phải đảm bảo tính vừa 
sức không đánh đố, không quá khó. Phân công ra đề kiểm tra chéo khối lớp và 
kiểm tra tập trung. 
 + BGH thường xuyên thanh tra, kiểm tra đột xuất đặc biệt tăng cường 
dự giờ thăm lớp. Kết quả các đợt dự giờ, kiểm tra được đưa vào chỉ tiêu thi đua 
của tháng, của kỳ và cả năm.
 + Quản lý bài kiểm tra chung, hoán đổi chấm bài kiểm tra giữa các 
giáo viên cùng bộ môn, quản lý điểm bằng phần mềm, thư kí cập nhật điểm 
hằng tuần. Giáo viên trả bài phải công bố đáp án và thang điểm để học sinh tự 
đối chiếu bài của mình, thông báo kết quả kiểm tra kịp thời cho phụ huynh học 
sinh biết.
 + Đảm bảo tốt các tiết thực hành thí nghiệm ở các môn khoa học tự 
nhiên (Vật lý, Hoá học), chú trọng các tiết Văn học, Lịch sử, Địa lý địa phương. 
Tăng cường giáo dục thể chất, giáo dục An toàn giao thông, nâng dần chất lượng 
học Ngoại Ngữ, tăng cường hướng dẫn cho học sinh giải toán bằng máy tính bỏ 
túi, giải toán, giải Tiếng Anh trên mạng Internet, nâng cao chất lượng các hoạt 
động ngoài giờ lên lớp, giáo dục hướng nghiệp.
 + Để giáo viên tự chủ, tự chịu trách nhiệm về chất lượng của mình. 
Căn cứ vào chất lượng khảo sát đầu năm, các tổ trưởng xây dựng kế hoạch cho 
giáo viên đăng ký chất lượng mũi nhọn và chất lượng đại trà, cam kết trách 
nhiệm giữa giáo viên bộ môn - tổ trưởng với BGH nhà trường về chất lượng 
giảng dạy của tổ mình. Khoán chất lượng đại trà đến từng giáo viên bộ môn 
nhằm giảm tình trạng học sinh ngồi nhầm lớp.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Phương Trang: 9