Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao hiệu quả quản lý về chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực ở trường THCS

 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
 THCS Trung học cơ sở
 GV Giáo viên
 H/S Học sinh
 GD Giáo dục
 KLTC Kỷ luật tích cực
 GVCN Giáo viên chủ nhiệm
 BGH Ban giám hiệu
 BCH Ban chấp hành
 TW Trung ương
 CMHS Cha mẹ học sinh
 PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Trong nhà trường THCS công tác chủ nhiệm có vai trò vô cùng quan trọng trong 
việc xây dựng và duy trì nề nếp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện 
cho học sinh. Đồng thời công tác chủ nhiệm còn có ý nghĩa rất lớn trong việc bồi 
dưỡng đạo đức và hoàn thiện nhân cách của học sinh (HS). Công tác này đòi hỏi 
sự khéo léo, linh hoạt và nhiệt tâm của mỗi giáo viên (GV). Không phải giáo viên 
chủ nhiệm nào cũng có được một phương pháp tốt để quản lý lớp học của mình, 
thậm chí còn tỏ ra lúng túng trong một số tình huống sư phạm. Thêm nữa, nhìn 
lại chặng đường đã qua của công tác giáo dục, xã hội nói chung và các thầy cô 
giáo nói riêng không khỏi băn khoăn về một số phương pháp quản lí lớp học trước 
đây tỏ ra thiếu hiệu quả, thậm chí còn gây tổn hại lâu dài và nặng nề về thể chất 
cũng như tinh thần của học sinh. Vì thế, đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp 
bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực thực sự là mong mỏi và thu hút được 
sự quan tâm của xã hội và đặc biệt là các thầy cô giáo đang đứng trực tiếp đứng 
lớp.
Giáo dục kỷ luật tích cực(KLTC) là giáo dục dựa trên nguyên tắc vì lợi ích tốt 
nhất của học sinh, không làm tổn thương đến thể xác và tinh thần của học sinh, 
tạo điều kiện tốt nhất để học sinh tự giác sửa chữa khuyết điểm, tự giác rèn luyện. 
Cùng với phương pháp dạy học mới lấy học sinh làm trung tâm và phong trào 
“Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, phương pháp giáo dục kỷ 
luật tích cực sẽ tạo điều kiện để học sinh có cơ hội chia sẻ, bầy tỏ cảm xúc, được 
mọi người quan tâm, tôn trọng, lắng nghe ý kiến, được khích lệ, động viên, khiến - Thực trạng quản lí, chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện 
pháp giáo dục kỷ luật tích cực ở trường THCS.
- Đề xuất các biện pháp quản lí, chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng 
các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực ở trường THCS, nhằm nâng cao kết quả 
giáo dục toàn diện của nhà trường.
V. KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU –PHẠM VI NGHIÊN CỨU
5.1. Kế hoạch nghiên cứu:
- Năm học: 2014 – 2015 thảo luận, nghiên cứu lý thuyết ,khảo sát hoàn thành các 
biểu mẫu điều tra ,xây dựng đề cương sáng kiến kinh nghiệm.
- Năm học: 2015- 2016 tiến hành điều tra ,sử lý số liệu và áp dụng vào thực tế
- Năn học: 2017 – 2017 điều chỉnh lại và hoàn thành tháng 4/2017.
5.2. Phạm vi nghiên cứu: Trường THCS X.
SỐ LIỆU KHẢO SÁT TRƯỚC KHI THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
 SỐ VỤ VI PHẠM CỦA 
 TT NĂM HỌC SỐ HS BỊ KỶ LUẬT
 HS
 1 2014 – 2015 15 17
 KẾT QUẢ XẾP LOẠI HẠNH KIỂM:
 TỐT KHÁ TB YẾU
 NĂM HỌC SL
 SL % SL % SL % SL %
 2014 – 2015 268 200 74,63 57 21,27 11 4,1 0 0
 KẾT QUẢ XẾP LOẠI HỌC LỰC:
 GIỎI KHÁ TB YẾU KÉM
 NĂM HỌC SL
 SL % SL % SL % SL % SL %
 2014 – 2015
 268 55 20,51 125 46,64 80 29,85 8 2,98 0 0
 Thực tế cho thấy những năm gần đây, đội ngũ giáo viên các cấp học phổ thông 
nói chung và cấp THCS nói riêng đã quan tâm đến vấn đề dạy chữ đi đôi với dạy 
người, các thầy cô giáo luôn giữ vững và phát huy được truyền thống tốt đẹp của 
nhà giáo, coi trọng yếu tố giáo dục “ Lấy nhân cách để dạy nhân cách” xứng đáng 
với niềm tin yêu của học sinh và sự mong mỏi của xã hội. Song đâu đó trong xã 
hội vẫn có một số giáo viên có thói quen giáo dục HS bằng cách trừng phạt thân 
thể: tát HS , bắt HS đi quanh sân đeo bảng kê tội trước ngực, dán băng keo vào 
miệng, tự vả vào miệng mình khi mắc lỗi nói chuyện trong lớp, bắt HS quỳ gối, 
ngậm giẻ và hoặc dùng đòn roi.Còn có GV trừng phạt về tinh thần bằng cách 
xỉ nhục, hạ thấp nhân phẩm của HS như: La mắng, xa lánh
Có nhiều GV tỏ ra bất lực trong việc giáo dục những HS cá biệt, khó bảo, nên đã 
sử dụng bạo lực. Biện pháp này thiếu hiệu quả, thậm chí là biện pháp tiêu cực, 
phản giáo dục, chỉ có tác dụng trước mắt, gây thương tổn về lâu dài đến tinh thần 
của HS. HS phát triển thái độ thù nghịch, về lâu dài các em trở nên chai lì với đòn 
roi, hung tợn và hiếu thắng.
Để khắc phục tình trạng này và đặc biệt là để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của 
sự nghiệp giáo dục và Đào tạo trường THCS chúng tôi đã tiến hành chỉ đạo đổi 
mới phương pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp 
giáo dục kỷ luật tích cực, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học 
sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường.
II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
2.1. Thực trạng về các biện pháp kỷ luật được giáo viên áp dụng hiện nay
 Các biện pháp kỷ luật đang áp dụng trong trường học hiện nay là nhắc nhở, 
phê bình, thông báo với gia đình, cảnh cáo ghi học bạ, buộc thôi học có thời hạn 
được các trường thực hiện nghiêm túc và công khai, đảm bảo công bằng cho học 
sinh trong việc khen thưởng và kỷ luật.
Tuy nhiên, các biện pháp kỷ luật này còn khá 'khô cứng' đối với một số học sinh 
có biểu hiện chậm tiến về đạo đức. Không ít giáo viên hiện nay vẫn quan niệm 
khi học sinh mắc lỗi thì chỉ có cách giáo dục duy nhất, hiệu quả nhất là trừng 
phạt. Điều này do hai nguyên nhân: giáo viên chưa hiểu được tâm lý lứa tuổi học 
sinh “trong xã hội mở” hiện nay và coi nhẹ kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ.
Việc trừng phạt thân thể (đánh, véo, kéo tai, giật tóc, quì, úp mặt vào tường...) và 
trừng phạt về tinh thần (la mắng, nhiếc móc, hạ nhục, bỏ rơi, làm cho xấu hổ...) . 
Đó là những biện pháp đã, đang diễn ra khá phổ biến. Điều đó gây ra những hệ 
quả nghiêm trọng, làm các em mất đi sự tự tin, giảm ý thức kỷ luật, căm ghét 
trường học, để lại những 'vết sẹo' trong tâm hồn, khiến các em luôn có thái độ thù 
địch thậm chí có những biểu hiện vô lễ với các thầy cô giáo. bị các phương pháp mới từ đó chủ động xây dựng kế hoạch, áp dụng các giải 
pháp mới trong cống tác tác quản lý lớp của mình.
Tuy nhiên nhiều gia đình học sinh do điều kiện kinh tế khó khăn, bố mẹ đi làm 
ăn xa, để con cái tự ở một mình hoặc gửi người thân, vì thế các em thiếu sự quan 
tâm giáo dục từ gia đình, dẫn đến các em có biểu hiện chậm tiến về học tập và 
rèn luyện đạo đức. Học sinh nhà trường đặc tính nhút nhát e rè khi tham gia hoạt 
động của trường lớp, ngại chia sẻ với GV, hành động tự phát dẫn đến các em mắc 
khuyết điểm,
Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm nhà trường đa phần là nhiệt tình trách nhiệm, tích 
cực áp dụng các phương pháp mới trong quản lí lớp học, nhưng cũng có một số 
giáo viên, nghiệp vụ sư phạm, kỹ năng sống còn hạn chế, bế tắc, bất lực với học 
sinh chưa ngoan, thường xử lý theo lối truyền thống chủ yếu là trừng phạt học 
sinh từ đó làm cho mối quan hệ ứng xử giữa thầy và trò chưa được thân thiện, 
chưa thu được hiệu quả giáo dục.
BGH nhà trường đã quan tâm chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng 
các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, song cũng chưa có kế hoạch, nội dung 
đổi mới cụ thể, chưa có nhiều biện pháp để nâng cao nhận thức, năng lực, tinh 
thần trách nhiệm cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm, đặc biệt chưa có những động 
viên, khen thưởng kịp thời, dẫn đến hiệu quả đổi mới công tác chủ nhiệm lớp còn 
nhiều hạn chế bất cập. Chính vì lẽ đó tôi lựa chọn đề tài “Nâng cao hiệu quả 
quản lý về công tác chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích 
cực ở trường THCS” nhằm nâng cao hiệu quả quản lí giáo dục đạo đức cho học 
sinh, góp phần nâng cao chất lượng toàn diện cho học sinh nhà trường.
III. ĐỀ XUẤT CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÍ, CHỈ ĐẠO ĐỔI MỚI PHƯƠNG 
PHÁP CHỦ NHIỆM LỚP BẰNG CÁC BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KỶ LUẬT 
TÍCH CỰC
Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng 
các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực phù hợp điều kiện thực tế của nhà 
trường.
1.Mục tiêu:
 Xây dựng kế hoạch giúp cho BGH nhà trường hoàn toàn chủ động trong việc tổ 
chức thực hiện sự đổi mới, đồng thời cũng hạn chế đến mức thấp nhất những hoạt 
động mang tính tự phát, ảnh hưởng đến kế hoạch chung.
 Giúp GV và H/S xác định được mục tiêu cần đạt, biện pháp tiến hành, thời 
gian và phương thức thực hiện . luật tích cực, từ đó thay đổi quan điểm nhận thức của giáo viên về giáo dục 
kỷ luật tích cực.
2. Nội dung và cách thực hiện
Tổ chức hội thảo, tập huấn để giáo viên nhận thấy được lợi ích của việc sử dụng 
các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, cung cấp tài liệu, sách báo tham khảo 
cho giáo viên. Xây dựng các cơ chế khuyến khích việc thực hiện các biện pháp 
giáo dục kỷ luật tích cực từ đó GV chủ động thay đổi nếp nghĩ, cách làm và chuẩn 
bị cho mình một tâm thế tự tin để thay đổi .
Tổ chức hội nghị tập huấn đổi mới phương pháp quản lý lớp học bằng các biện 
pháp giáo dục kỷ luật tích cực, thông qua hội nghị tập huấn chúng tôi đã truyền 
tải đến đội ngũ giáo viên những điều căn bản của “Luật giáo dục”, “Điều lệ trường 
THCS” “Chuẩn nghề nghiệp GV Trung học cơ sở” và các văn bản hướng dẫn của 
ngành, về nhiệm vụ năm học, về định hướng đổi mới căn bản và toàn diện giáo 
dục của Đảng, để mọi thành viên trong trường đều nắm được trách nhiệm của 
mình có nhận thức đầy đủ trong việc xác định trách nhiệm của từng cá nhân để 
đạt mục tiêu giáo dục của nhà trường
 Tập huấn cho giáo viên chủ nhiệm trong trường nắm rõ sự cần thiết phải 
đổi mới công tác chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực. Cụ 
thể là:
 * Cần chấm dứt trừng phạt thân thể học sinh vì:
Biện pháp kỷ luật trừng phạt thân thể là hình thức kỷ luật mang tính bạo lực 
khiến cho học sinh bị tổn thương không chỉ về thể xác mà cả tinh thần. Trừng 
phạt thân thể ảnh hưởng tới sự phát triển trí tuệ và nhân cách của các em, 
tạo ra khoảng cách giữa các em và giáo viên, các em chủ động xa lánh thậm 
chí thù hận giáo viên, từ đó kết quả học tập và rèn luyện của các em sút kém, 
có nhiều em chán trường, chán lớp, bỏ học, bỏ nhà đi lang thang, vi phạm 
pháp luật từ đó gia tăng thêm tệ nạn xã hội. Trừng phạt thân thể trẻ em 
không những gây hậu quả nghiêm trọng đối với học sinh, gia đình và xã hội 
mà nó còn không phù hợp với đạo đức nghề nghiệp của người giáo viên và 
vi phạm các văn bản pháp lý quốc gia và quốc tế về quyền trẻ em, vì thế nó 
cần được thay thế bằng biện pháp kỷ luật tích cực.
 * Lợi ích của việc sử dụng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực đối với 
học sinh, giáo viên, nhà trường và cộng đồng
+ Đối với học sinh: HS có nhiều cơ hội chia sẻ, bầy tỏ cảm xúc, được mọi người 
quan tâm, tôn trọng lắng nghe ý kiến, được khích lệ, động viên khiến trẻ tự tin và 
yêu thích học tập, có ý thức tự giác, tự nhận ra khuyết điểm và sửa chữa khuyết 2. Nội dung và cách thực hiện: Khơi dậy lòng bao dung, tinh thần nhiệt tình, 
trách nhiệm của đội ngũ giáo viên và hướng dẫn giáo viên sử dụng một số phương 
pháp giáo dục kỷ luật tích cực cụ thể như:
* Thay đổi cách cư xử trong lớp học:Thay đổi cách cư xử là dựa trên cơ sở động 
viên, khuyến khích, nêu gương, tìm hiểu nhằm thúc đẩy HS có thái độ và hành vi 
đúng.
GV cần nắm bắt được tình hình, đặc điểm lớp học từ đó có biện pháp giáo dục 
phù hợp. GV không nên cầu toàn, đặt quá nhiều kì vọng vào HS, không nên yêu 
cầu quá cao ở học trò. GV cần ghi nhận những cố gắng và kết quả mà các em đạt 
được về mọi mặt học tập, nề nếp hay tham gia các hoạt động văn thể mĩ của 
trường. Đồng thời khuyến khích các em phát huy thế mạnh của mình, kích thích 
sự tích cực của mỗi cá nhân trong lớp học. GV cần tuyên dương HS có tiến bộ 
trong mỗi tuần. Sự động viên, khích lệ kịp thời của GV sẽ có sức mạnh cổ vũ sự 
tự ý thức của HS.
GV nhận xét, góp ý một cách khéo léo về những điều mà các em chưa làm được 
hoặc làm chưa tốt, không nên chê bai, chỉ trích vì điều đó sẽ làm thui chột đi sự 
tích cực chủ động ở các em. Hãy để HS cảm nhận được sự tin tưởng của thầy cô 
dành cho chúng.
Mỗi lời nói, mỗi hành động, tác phong cũng như cách cư xử của GV trên lớp sẽ 
có tác động không nhỏ đến nhận thức và tình cảm của học trò. GV sẽ không thuyết 
phục được HS nghe theo sự chỉ dạy của mình nếu như bản thân không chuẩn mực 
và thiếu đi sự chân thành. Cho nên, mỗi GV phải là một tấm gương sáng về nhân 
cách để HS noi theo.
* Quan tâm đến những khó khăn của HS:Mỗi HS đến trường với những hoàn 
cảnh và điều kiện khác nhau cả về vật chất lẫn tinh thần ( sức khỏe, nhận thức, 
tâm lí). Những điều kiện đó ảnh hưởng rất lớn đến quá trình học tập và rèn 
luyện đạo đức của các em trên lớp. Vì vậy, quan tâm đến những khó khăn của HS 
là việc làm vô cùng cần thiết.
GV nên tìm hiểu kĩ về hoàn cảnh của từng học sinh và đặc biệt chú ý đến những 
HS có hoàn cảnh khó khăn và thiếu thốn tình cảm do cha hoặc mẹ mất sớm, cha 
mẹ li hôn, gia đình bất hòa, cha mẹ thiếu sự quan tâm Những HS có hoàn cảnh 
này thường dễ có thái độ sống buông thả, bất cần; vi phạm nội quy lớp học. GV 
lúc này không chỉ đóng vai trò là người thầy mà còn là người bạn gần gũi, thân 
thiện, được HS tin tưởng tâm sự, sẻ chia những khó khăn, vướng mắc của mình. 
GV cần lắng nghe và gợi ý, định hướng cho HS giải quyết những khó khăn của 
mình