Sáng kiến kinh nghiệm Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm Lớp 3 ở trường Tiểu học Nguyễn Viết Xuân

 Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
 I. Phần mở đầu 
 1. Lý do chọn đề tài
 Người giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học có một vị trí đặc biệt quan 
trọng. Lao động của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là lao động sáng 
tạo không ngừng, sự sáng tạo đó đòi hỏi phải toàn diện sáng tạo trong soạn 
giảng, trong tổ chức các hoạt động học tập, vui chơi, trong sinh hoạt tập thể và 
đặc biệt là trong các biện pháp giáo dục đạo đức và rèn luyện kĩ năng sống cho 
học sinh. Vì vậy chỉ có những giáo viên thực sự tâm huyết với nghề, thực sự 
thương yêu học sinh của mình thì mới có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ.
 Để hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, người giáo viên chủ nhiệm lớp ở 
tiểu học phải trải qua biết bao nhiêu khó khăn, bao nhiêu vất vả.
 Trong thực tế, chủ nhiệm lớp là công tác vô cùng khó khăn, phức tạp, 
thành công cũng có, thất bại cũng không phải là hiếm. Bởi lẽ, mỗi một tập thể 
lớp đều có những đặc thù riêng của từng lớp. Nhưng chắc chắn rằng mỗi lớp 
đều có học sinh có năng khiếu về học tập, về đạo đức, hoặc ngược lại cũng có 
lớp có học sinh có hoàn cảnh gia đình khó khăn về kinh tế, con mồ côi, bố mẹ 
li thân, bố mẹ đi làm ăn xa vì vậy vai trò của giáo viên chủ nhiệm càng trở 
nên quan trọng hơn bao giờ hết. Trong suốt quá trình giảng dạy cũng như 
trong nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, bản thân tôi đã từng gặp phải những 
khó khăn rất lớn khi làm chủ nhiệm lớp. Những khó khăn ấy cũng xuất phát từ 
nguyên nhân chủ quan về phía năng lực, nhận thức của tôi; cũng có những 
nguyên nhân từ phía gia đình học sinh hay chính các em. Tuy nhiên, đó chỉ là 
những khó khăn khi những năm đầu mới được phân công làm công tác chủ 
nhiệm. Nhưng hơn 10 năm được làm chủ nhiệm lớp, bản thân tôi tự nhận ra 
rằng giáo viên chủ nhiệm mới là người có ảnh hưởng lớn nhất quyết định về 
chất lượng cũng như mọi hoạt động giáo dục của lớp. Chính vì lí do đó, bản 
thân tôi đã từng trăn trở, suy nghĩ để tìm ra những giải pháp có thể áp dụng 
nâng cao công tác chủ nhiệm. Sau nhiều năm nghiên cứu, tìm tòi và học hỏi, 
bản thân đã tìm ra được một số giải pháp để làm tốt công tác chủ nhiệm, đã áp 
dụng những kinh nghiệm đó vào công tác chủ nhiệm lớp đó chính là lý do tôi 
chọn đề tài: “Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường 
Tiểu học Nguyễn Viết Xuân ”. 
 Giáo viên: Lê Thị Hồng - Trường TH Nguyễn Viết Xuân
 1 Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
 II PHẦN NỘI DUNG 
 1. Cơ sở lí luận 
 Theo điều 30 chương IV điều lệ Trường tiểu học Ban hành kèm theo 
Quyết định số 51/2007/QĐ-BGDĐT ngày 31 tháng 8 năm 2007 của Bộ trưởng 
Bộ Giáo dục và Đào tạo qui định giáo viên là người làm nhiệm vụ giảng dạy, 
giáo dục học sinh trong trường tiểu học và cơ sở giáo dục khác thực hiện 
chương trình giáo dục tiểu học cho nên công tác chủ nhiệm lớp là trách nhiệm 
của giáo viên. Công tác chủ nhiệm quyết định chất lượng dạy và học của giáo 
viên và học sinh. Làm tốt công tác chủ nhiệm tức là người giáo viên đã hoàn 
thành tốt việc giảng dạy các bộ môn và tổ chức giáo dục, rèn luyện đạo đức 
cho học sinh. Đặc biệt trong nhà trường Tiểu học, vai trò của người giáo viên 
chủ nhiệm hết sức quan trọng. Giáo viên chủ nhiệm thay mặt nhà trường quản 
lý điều hành lớp, trực tiếp giáo dục tư tưởng đạo đức, hình thành nhân cách 
cho học sinh, là cầu nối giữa ba môi trường giáo dục gia đình, nhà trường và 
xã hội. Trong giai đoạn hiện nay công tác chủ nhiệm đòi hỏi sự dày công của 
mỗi giáo viên bởi đời sống vật chất có phần ảnh hưởng đến việc học tập cũng 
như tác động đến sự phát triển tư duy của các em. 
 Đa số các giáo viên được phân công nhiệm vụ công tác chủ nhiệm lớp đều 
có tinh thần trách nhiệm cao. 
 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
 Đối với trường TH Nguyễn Viết Xuân, lãnh đạo nhà trường luôn chú 
trọng, quan tâm đến việc giáo dục học sinh. Đồng thời, lãnh đạo nhà trường 
luôn thường xuyên quan tâm đến công tác chủ nhiệm cũng như năng lực chủ 
nhiệm của giáo viên làm công tác chủ nhiệm để có những định hướng mới 
nhằm xây dựng những tập thể lớp chất lượng theo tiêu chí “xây dựng trường 
học thân thiện, học sinh tích cực”.
 Các đoàn thể trong nhà trường luôn quan tâm đến công tác chủ nhiệm 
lớp, luôn có tinh thần tự nguyện hợp tác với các giáo viên làm công tác chủ 
nhiệm lớp.
 Gia đình học sinh phần lớn đã có sự quan tâm đến việc học tập và rèn 
luyện ở trường, nên sự phối kết hợp giữa giáo viên chủ nhiệm với phụ huynh 
 Giáo viên: Lê Thị Hồng - Trường TH Nguyễn Viết Xuân
 3 Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
 Giúp giáo viên làm công tác chủ nhiệm lớp nói chung, những giáo viên 
làm công tác chủ nhiệm lớp 3 nói riêng có thêm một số kỹ năng trong dạy học 
cũng như trong quản lý học sinh lớp mình chủ nhiệm nhằm đem lại hiệu quả 2 
mặt giáo dục tốt nhất; góp phần nâng cao chất lượng toàn diện trong nhà 
trường.
 Thông qua việc áp dụng các giải pháp này nhằm xậy dựng được một tập 
thể lớp đoàn kết, biết yêu thương, chia sẻ những buồn, vui trong cuộc sống 
cùng động viên nhau vươn lên trong học tập cũng như trong sinh hoạt hàng 
ngày; qua đó trau dồi cho các em kỹ năng trong cuộc sống; giúp các em mạnh 
dạn, tự tin, tự lập, biết làm việc hợp tác đem lại hiệu quả cao trong mọi công 
việc.
 b. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp
 Để có chất lượng tập thể lớp tốt, người giáo viên chủ nhiệm cần phải làm 
tốt các nhiệm vụ sau:
 - Nghiên cứu nắm vững tình hình học sinh của lớp chủ nhiệm.
 - Xây dựng bộ máy tự quản của lớp.
 - Thiết lập các mối quan hệ trong tập thể.
 - Tổ chức các hoạt động đa dạng cho tập thể học sinh(trong đó có các 
hoạt động về học tập, các hoạt động về Sao nhi đồng, Đội thiếu niên,)
 - Tổ chức các hoạt động văn hóa văn nghệ thể dục thể thao.
 - Tổ chức các hoạt động giáo dục.
 - Xây dựng quản lý hồ sơ quản lý lớp chủ nhiệm.
 Trong công tác chủ nhiệm lớp có hàng loạt biện pháp nhằm hỗ trợ việc 
làm cho giáo viên thực hiện tốt nhiệm vụ của mình. Trong khuôn khổ đề tài 
này tôi chú trọng vào 3 biện pháp sẽ trình bày dưới đây. Vì đối với học sinh 
lớp 3B của tôi các em đã được làm quen với môi trường ở tiểu học 2 năm rồi 
nên mọi nền nếp, nội quy trường lớp các em đã hiểu và thực hiện tương đối 
tốt. Vả lại công tác làm hồ sơ sổ sách quản lý lớp là việc làm thường xuyên 
 Giáo viên: Lê Thị Hồng - Trường TH Nguyễn Viết Xuân
 5 Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
vướng mắc tôi sẽ hỗ trợ cho các em trong việc giúp đỡ em Huy. Tôi động viên 
những học sinh gần nhà em Huy thường xuyên sang chơi để giúp bạn trong 
học tập cũng như trong cuộc sống sinh hoạt thường ngày. 
 Tôi giới thiệu cho học sinh trong lớp biết được ngày sinh nhật của bạn 
Huy, đến ngày sinh nhật Huy em nhận được những lời chúc mừng và những 
món quà nhỏ đầy ý nghĩa và tình cảm các bạn đã đến nhà chia vui. Đôi khi có 
chuyện xích mích giữa các em với nhau, tôi kịp thời can thiệp gặp gỡ trao đổi 
riêng với học sinh phân tích đúng, sai; ai sai thì phải nhận lỗi và xin lỗi bạn, 
sau đó giảng hòa. Khi bạn bè ốm đau hoặc gia đình có chuyện buồn nếu bạn ở 
xa thì cô và ban cán sự lớp đến thăm hỏi và động viên giúp đỡ. 
 Qua những việc làm trên tôi thấy lực học của em Huy có khả quan hơn rất 
nhiều. Từ chỗ em là học sinh nhút nhát, tự ti với thể hình của mình, ngồi học 
thì thụ động bây giờ em đã mạnh dạn trong giờ học giơ tay phát biểu ý kiến. 
Điều đáng vui hơn là em đã tự tin nhận xét bạn trong lớp; kết quả học tập 
ngày càng tiến bộ và đặc biệt là em viết chữ ngày càng đẹp.
 Khi nói chuyện, khi giảng bài, tôi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm của học 
sinh, nhưng đồng thời thể hiện cho các em thấy tình cảm yêu thương của cô 
đối với học trò. Bạn Huy là một tấm gương vươn lê trong cuộc sống cũng như 
trong học tập. Theo qui luật phản hồi của tâm lí, tình cảm của thầy cô trước 
sau cũng sẽ được đáp lại bằng tình cảm của học trò. Lòng nhân ái, bao dung, 
đức vị tha của người cô luôn có sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa học 
sinh. “Lớp học thân thiện” chỉ có được khi thầy cô có tấm lòng nhân hậu, bao 
dung, hết lòng vì học sinh thân yêu của mình. Có một người cô như vậy thì 
chắc chắn học sinh sẽ chăm ngoan, tích cực và ham học, thích đi học. Trong 
lớp tôi luôn khuyến khích học sinh giúp đỡ lẫn nhau trong học tập cũng như 
trong cuộc sống hằng ngày. Hầu như cả lớp tôi các em đều cảm nhận được 
điều này – đó chính là lòng nhân ái, sự bao dung chia sẻ niềm vui, nỗi buồn, 
động viên giúp đỡ nhau trong cuộc sống để cuộc sống ngày một tốt đẹp hơn.
 * Nội dung 2: Tổ chức các hoạt động đa dạng cho tập thể học sinh 
(trong đó có các hoạt động về học tập, các hoạt động về Sao nhi đồng, Đội 
thiếu niên,)
 Giáo viên: Lê Thị Hồng - Trường TH Nguyễn Viết Xuân
 7 Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
cho tương lai. Vâng dân gian ta thường có câu: “nét chữ nết người” ý ở đây 
muốn nói điều đầu tiên con người ta nên học ý thức tính kiên trì trong lao 
động, trong học tập và trong cuộc sống. Thực tế trong lớp học nếu cô giáo chủ 
nhiệm viết chữ đẹp thì học sinh cũng viết chữ giống cô và ngược lại. Nắm bặt 
được tâm lý này tôi đã mạnh dạn và kiên trì tạo hứng thú cho các em tìm hiểu 
rồi dần các em đã đam mê rèn chữ viết từ bao giờ tôi cũng không nhớ nhưng 
tôi chỉ thấy học sinh lớp tôi chủ nhiệm được đón nhiều thầy cô trong trường 
đến tham quan vở viết của học sinh và chụp hình, quay hình học sinh tôi viết 
bài chính tả để về lớp mình nhân điển hình. 
 Vậy muốn học sinh tiểu học viết chữ đẹp – thì phân môn Tập viết không 
những có quan hệ mật thiết tới chất lượng học tập ở các môn học khác mà còn 
góp phần quan trọng vào việc rèn luyện cho HS những phẩm chất đạo đức tốt 
như tính cẩn thận, tính kỉ luật và óc thẩm mĩ. Nếu viết chữ đúng mẫu, tốc độ 
viết nhanh thì HS có điều kiện ghi chép bài tốt nhờ vậy kết quả sẽ cao hơn. 
Viết xấu, tốc độ chậm sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng học tập.
 Thực tế đầu năm học sinh viết chữ chưa đúng mẫu (độ cao, độ rộng, 
nhầm lẫn một số âm, vần) ghi dấu thanh không đúng vị trí. Một số HS chưa 
nắm chắc luật chính tả nên còn viết sai chính tả.
 VD: HS thường viết sai mẫu chữ, nhất là những chữ dễ lẫn như: n với l; 
ô với â; s với x; tr với th; k với h 
 Dấu thanh ghi không đúng vị trí như thừơng, phựơng, ngòai, qủa 
 Phần lớn HS viết chữ chưa đẹp (chưa có tính thẩm mĩ) các nét chữ, con 
chữ chưa đều, sự kết hợp các con chữ chưa hài hoà, mềm mại, chữ viết 
nghiêng ngả một cách tuỳ tiện. Một số HS chưa biết cách trình bày bài viết 
sao cho cân đối khoảng cách giữa các chữ.
 Để HS viết đúng, đẹp phải có sự công phu của giáo viên chủ nhiệm theo 
phương pháp khoa học cùng với sự kèm cặp thường xuyên và không thể thiếu 
sự nỗ lực của mỗi HS.
 Trong giờ tập viết GV hướng dẫn HS tuân thủ nghiêm ngặt và thực hiện 
đúng các nguyên tắc về tư thế ngồi viết, cách đặt bút, cách để tay, ánh sáng và 
 Giáo viên: Lê Thị Hồng - Trường TH Nguyễn Viết Xuân
 9 Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
phải có một quá trình rèn rũa lâu dài của các thầy cô giáo kết hợp với sự nỗ lực 
kiên trì của mỗi học sinh.
 Bên cạnh đó tôi thường kể cho các em nghe gương rèn chữ của ông Cao 
Bá Quát, gương rèn chữ của học sinh những năm trước. Cho học sinh xem vở 
rèn chữ của cô, của những học sinh tiêu biểu từ những năm trước. Qua những 
mẩu chuyện, qua thực tế được nhìn những trang vở trước và sau khi rèn chữ 
của cô, các bạn, cá em có thêm tin tưởng và thêm quyết tâm say mê rèn luyện 
chữ viết. Ngoài ra tôi còn phô tô tới tận tay từng học sinh những trang vở viết 
chuẩn mực của học sinh trong lớp hoặc học sinh những năm trước để học sinh 
và phụ huynh cùng nêu cao quyết tâm rèn chữ.
 * Nói tóm lại :Muốn thành công trong việc rèn chữ cho học sinh lớp 3. 
Tôi đã mạnh dạn đưa ra một số lưu ý sau:
 1. Giáo viên khảo sát phân loại chữ viết của HS thành những nhóm chính 
để có kế hoạch rèn chữ cho từng đối tượng học sinh.
 + Nhóm viết chữ đúng mẫu, trình bày sạch đẹp.
 + Nhóm viết sai mẫu: Nét ngửa, mất nét, chữ nhọn, gãy nét, đánh dấu sai, 
khoảng cách quá gần hoặc quá xa.
 2. Tìm hiểu nguyên nhân vì sao học sinh viết chưa đẹp, chưa đúng (có thể 
do tư thế ngồi, do cách cầm bút, do thiếu thận trọng không tập trung )Từ đó 
tìm ra biện pháp giúp đỡ học sinh khắc phục yếu điểm.
 3. Sắp xếp chỗ ngồi thuận tiện để kèm cặp các em. Em viết xấu, viết 
chậm nên cho ngồi đầu bàn để giáo viên uốn nắn, sửa sai) đồng thời quan tâm 
đến thay đổi vị trí ngồi của học sinh trong lớp theo định kỳ.
 4. Chữa lỗi sai khi học sinh viết bảng con thật tỉ mỉ, chu đáo.
 5. Phát động phong trào thi đua giữ vở sạch, viết chữ đẹp và hình thành 
nề nếp ngay từ đầu năm học.
 6. Trước khi viết vào vở phải rửa tay sạch, vở phải có tờ giấy lót tay hoặc 
khăn tay, giở vở nhẹ nhàng, không gập vở, không bơm mực nhiều quá, không 
vẩy mực. Viết xong để vở khô mới gấp vở tránh nhoè mực.
 Giáo viên: Lê Thị Hồng - Trường TH Nguyễn Viết Xuân
 11