Sáng kiến kinh nghiệm Một vài biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu học Nguyễn Viết Xuân

 SKKN: Một vài biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm lớp ở trường
 Tiểu học Nguyễn Viết Xuân
 MỤC LỤC
 Trang
P Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU 2
 I. Đặt vấn đề 2
 II. Mục tiêu nghiên cứu 3
 Phần thứ hai:GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 3
 I. Cơ sở lý luận của vấn đề 3
 II. Thực trạng vấn đề 4
 III. Các giải pháp đã tiến hành giải quyết vấn đề 6
 1. Biện pháp 1 6
 2. Biện pháp 2 7
 3. Biện pháp 3 8
 4. Biện pháp 4 9
 5. Biện pháp 5 10
 IV. Tính mới của giải pháp 11
 V. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm 12
 Phần thứ ba: KẾT LUẬNVÀ KIẾN NGHỊ 12
 I. Kết luận 12
 II. Kiến nghị 14
 III. Tài liệu tham khảo 15
 Người thực hiện: Vũ Thị Chín _1_ Trường Tiểu học Nguyễn Viết Xuân SKKN: Một vài biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm lớp ở trường
 Tiểu học Nguyễn Viết Xuân
trong gia đình hoặc trong dòng họ của em cho thầy cô biết. Như vậy để có một tập 
thể lớp chăm ngoan học giỏi thì cần lắm những thầy cô giáo có kinh nghiệm làm 
công tác quản lý lớp, khi đó thực sự các em cảm thấy mỗi ngày đến trường là một 
ngày vui.
 Trong thực tế, nhận thức của giáo viên tiểu học nói chung, của những giáo 
viên tiểu học làm công tác chủ nhiệm lớp nói riêng về công tác bồi dưỡng chuyên 
môn còn có mặt hạn chế nhất định, nhận thức chưa đúng, chưa đủ về vị trí, vai trò 
của công tác này trong nhà trường. Mặt khác việc tổ chức triển khai công tác bồi 
dưỡng của đơn vị còn mang tính hình thức; việc lựa chọn nội dung bồi dưỡng 
chuyên môn cho giáo viên còn tràn lan chưa hiệu quả. Đó là nguyên nhân dẫn đến 
kết quả công tác bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên làm công tác chủ nhiệm lớp 
trong trường còn hạn chế. Tôi nhận thấy công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội 
ngũ giáo viên là mắt xích quan trọng nhất trong hệ thống công tác quản lý. Công 
tác này được cải tiến và đẩy mạnh sẽ có tác dụng quyết định tạo nên sự chuyển 
biến cao về chất lượng dạy- học và các hoạt động giáo dục của nhà trường. Đội 
ngũ giáo viên của trường đủ về số lượng, đồng bộ về trình độ đào tạo. Tuy nhiên 
vẫn còn một số giáo viên, tự bằng lòng với bản thân, chưa đáp ứng được yêu cầu 
đổi mới của giáo dục hiện nay. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để giữ vững danh hiệu 
trường chuẩn quốc gia mức độ 1, tiếp tục duy trì và phát huy phấn đấu đến năm 
2020 đơn vị sẽ đón chuẩn mức độ 2, đó là vấn đề lớn mà tôi rất trăn trở. Là người 
người chịu trách nhiệm chính về chất lượng chuyên môn trong nhà trường, bản 
thân tôi đặt câu hỏi: Làm thế nào để nâng cao nhận thức cho đội ngũ giáo viên làm 
công tác chủ nhiệm lớp để họ tự tin, được cống hiến hết mình và tỏa sáng trong 
lĩnh vực mình đã chọn? Đó chính là lý do tôi chọn đề tài “Một vài biện pháp giúp 
giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu học Nguyễn Viết Xuân”.
 II. Mục tiêu
 Bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên làm công tác chủ nhiệm lớp một số kỹ 
năng cơ bản để thực hiện tốt nhiệm vụ của người giáo viên chủ nhiệm lớp. Tạo ra 
môi trường học tập thân thiện ở các lớp học. Tăng thêm mối quan hệ thân thiện 
giữa Ban Giám hiệu với giáo viên và với học sinh, giữa giáo viên với học sinh góp 
phần nâng cao chất lượng giáo dục học sinh toàn diện và nâng cao nghiệp vụ sư 
phạm cho giáo viên. 
 Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 I. Cơ sở lí luận của vấn đề
 Nghị quyết số 29-NQ/TW nhấn mạnh công tác phát triển đội ngũ nhà giáo 
và cán bộ quản lý, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và đào tạo, trong đó chú trọng 
“Xây dựng quy hoạch, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo và cán bộ 
quản lý giáo dục gắn với nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm an ninh, quốc 
phòng và hội nhập quốc tế. Thực hiện chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo theo từng cấp 
học và trình độ đào tạo. Tiến tới tất cả các giáo viên tiểu học, trung học cơ sở, giáo 
 Người thực hiện: Vũ Thị Chín _3_ Trường Tiểu học Nguyễn Viết Xuân SKKN: Một vài biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm lớp ở trường
 Tiểu học Nguyễn Viết Xuân
của lớp chủ nhiệm và các mặt hoạt động khác mà lớp nhi đồng hay chi đội tham 
gia đạt kết quả cao để làm căn cứ đánh giá xếp loại giáo viên chủ nhiệm. Việc làm 
này chưa kích thích được đội ngũ giáo viên làm công tác chủ nhiệm lớp phát huy 
được những năng lực sở trường; chưa chọn được những cá nhân điển hình. 
 Mặt khác, do một số giáo viên chưa thấy hết tầm quan trọng của việc được 
làm công tác chủ nhiệm lớp vì nó vất vả hơn những giáo viên không làm công tác 
chủ nhiệm lớp (vì phải đi sớm, về muộn, làm sổ sách chủ nhiệm). Thầy cô chưa 
thực sự thích thú và hăng hái tham gia hoạt động thi đua về chuyên môn nghiệp vụ. 
Nhà trường chưa có hình thức động viên khen thưởng xứng đáng đối với những 
giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm lớp mà chỉ là khen bằng miệng; đồng thời 
việc tổ chức bình bầu cấp trường còn mang tính hình thức, đơn điệu. Các biện pháp 
tổ chức bồi dưỡng chưa phù hợp với mọi người nên chưa kích thích được tính tích 
cực của mỗi giáo viên dẫn đến giáo viên rất nhút nhát, hay mất bình tĩnh, không tự 
tin trước những nơi đông người. 
 Trước thực tế đó, năm học 2015- 2016, tôi đã tham mưu với hiệu trưởng đề 
xuất tổ chức bình xét giáo viên chủ nhiệm giỏi cấp trường theo Thông tư 
43/2012/TT-BGD&ĐT ngày 26 tháng 11 năm 2012 về việc ban hành Điều lệ Hội 
thi giáo viên chủ nhiệm giỏi các cấp. Ngay từ đầu năm học tôi đã ra kế hoạch tổ 
chức hội thi, thường xuyên đôn đốc, nhắc nhở đội ngũ giáo viên thực hiện theo kế 
hoạch. Đến cuối tháng 5 năm 2016 nhà trường tổ chức bình xét bài bản theo Thông 
tư đã quy định. Kết quả như sau:
 Tổng số Tổng số giáo Kết quả
 lớp viên chủ nhiệm Được công nhận Chưa được công 
 dự thi Đạt giải nhận
 SL % SL % SL %
 11 11 3 27,3 5 45,5 3 27,3
 Từ kết quả bình xét trên cho thấy đội ngũ giáo viên làm công tác chủ nhiệm 
của đơn vị còn nhiều hạn chế: về kỹ năng xây dựng kế hoạch công tác chủ nhiệm 
lớp chưa phù hợp với đối tượng học sinh; hạn chế trong việc xử lý các tình huống 
sư phạm diễn ra trong lớp; chưa có sự đổi mới trong phương pháp dạy học, chính 
vì vậy mà họ không tự tin tham gia các phong trào.
 Đến năm học 2016-2017, Phòng Giáo dục huyện tổ chức hội thi Giáo viên 
chủ nhiệm giỏi cấp huyện lần đầu tiên. Ngay sau khi có kế hoạch của Phòng Giáo 
dục huyện, tôi đã tham mưu với Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch để tổ chức bồi 
dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm cấp trường. Căn cứ kết quả bình bầu giáo viên 
chủ nhiệm giỏi cuối năm 2015- 2016 thì có 3 ứng cử viên sáng giá là những thầy 
cô có nhiều kinh nghiệm làm công tác chủ nhiệm lớp nhiều năm. Tuy nhiên, một 
thực tế là các thầy cô này hiện nay đã lớn tuổi, rất ngại tham gia các cuộc thi, 
 Người thực hiện: Vũ Thị Chín _5_ Trường Tiểu học Nguyễn Viết Xuân SKKN: Một vài biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm lớp ở trường
 Tiểu học Nguyễn Viết Xuân
 Biện pháp 2: Hướng dẫn giáo viên chủ nhiệm lớp xây dựng kế hoạch chủ 
nhiệm lớp phù hợp với đối tượng học sinh của lớp
 Năm học 2016- 2017 là năm học đầu tiên thực hiện đánh giá học sinh tiểu 
học theo TT22/2016 của Bộ GD&ĐT và như vậy mọi sổ sách liên quan đến việc 
nhận xét đánh giá học sinh, quản lý học sinh cũng có những điều chỉnh, thay đổi ít 
nhiều, trong đó có sổ công tác chủ nhiệm lớp. Việc đầu tiên của nhà quản lý 
chuyên môn cấp trường là tôi phải nghiên cứu kỹ từng trang sau đó tổ chức họp hội 
đồng chủ nhiệm lại và hướng dẫn cho đội ngũ giáo viên tiếp cận để làm.
 Sổ công tác giáo viên chủ nhiệm (Theo Thông tư 22/2016/TT-BGD ĐT 
ngày 22/09/2016 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo sửa đổi, bổ sung Thông tư 
30/2014/TT-BGD ĐT)
 Trong đó có trang 25, mẫu của sổ là: 
 B. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN 
 1. Giáo dục đạo đức lối sống
 2. Các hoạt động giáo dục, rèn luyện kỹ năng 
 Nhìn vào đề mục trên thì giáo viên chỉ ghi những biện pháp vào là đúng theo 
mẫu yêu cầu của sổ nhưng bản thân tôi nghiên cứu, trong suốt cả quyển không có 
trang nào có yêu cầu ghi mục tiêu của lớp chủ nhiệm hay của một nội dung giáo 
dục. Do vậy tôi đã tham mưu với Hiệu trưởng xin ý kiến chỉ đạo và được Hiệu 
trưởng nhất trí triển khai thực hiện như sau: 
 B. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN 
 1. Giáo dục đạo đức lối sống
 1.1. Mục tiêu
 1.2. Nội dung
 1.3. Biện pháp
 Ví dụ: (Đối với tập thể lớp 5)
 B. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN 
 1. Giáo dục đạo đức lối sống
 1.1.Mục tiêu: 
 Bồi dưỡng cho học sinh nhận thức đúng về nét đẹp văn hóa học đường. Giáo 
dục học sinh thực hiện tốt nhiệm vụ của học sinh, thực hiện tốt nội quy trường lớp. 
Giáo dục tinh thần đoàn kết giúp đỡ nhau trong học tập, trung thực, biết ơn người 
có công với quê hương đất nước. Biết kính trên nhường dưới, biết chấp hành Luật 
An toàn giao thông.
 1.2.Nội dung:
 Quán triệt quy lớp học, ôn lại nội quy của trường; thi tìm hiểu ý nghĩa năm 
điều Bác Hồ dạy và tìm hiểu một số chuẩn mực hành vi đạo đức lớp 5 thông qua 
môn học, những hành vi hoạt động hàng ngày. Dạy kỹ năng sống cho các em qua 
các bài học và thực tế cuộc sống. Tổ chức sinh hoạt ngoại khóa nêu gương người 
tốt việc tốt theo từng chủ điểm; kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ. Giáo dục học 
 Người thực hiện: Vũ Thị Chín _7_ Trường Tiểu học Nguyễn Viết Xuân SKKN: Một vài biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm lớp ở trường
 Tiểu học Nguyễn Viết Xuân
hiệu quả giờ dạy đương nhiên là tốt nhưng những tiết dự ngắn, dự đột xuất mới là 
vấn đề cần quan tâm. Ở những tiết dự đột xuất và dự ngắn người dự đã phát hiện 
rất nhiều những động tác thừa, những hành động và câu nói chưa thực sự chuẩn 
mực, thậm chí là cả thái độ biểu cảm ra nét mặt khi gặp các tình huống do học sinh 
tiếp thu bài chậm hay học sinh hiếu động gây ra. Qua đó, thầy cô khắc phục được 
những hạn chế mà trong quá trình giảng dạy thầy cô đã quen dùng, nó đã trở thành 
kỹ năng, kỹ xảo từ lúc nào không hay. Chỉ sau khi được nghe phân tích tỉ mỉ thầy 
cô mới nhận ra rằng những câu nói đó, những hành động đó, lẽ ra mình không nên 
nói, không nên làm. Có thế thầy cô mới phải thay đổi để giờ dạy- học tốt hơn. Để 
làm tốt được công việc dự giờ tư vấn này đem lại hiệu quả thiết thực thì cả Ban 
Giám hiệu cùng giáo viên đã phải tốn thêm rất nhiều thời gian như: Sau giờ tan 
trường phải ngồi lại để cùng nhau phân tích góp ý giờ dạy. Muốn thầy cô chúng ta 
thay đổi thì tất nhiên người dự giờ cũng phải dành nhiều thời gian để nghiên cứu 
nội dung các bài giảng của khối lớp, nghiên cứu tâm lý lứa tuổi học sinh để những 
lời tư vấn thực sự nhẹ nhàng nhưng đem lại hiệu quả thiết thực. Chỉ khi người dự 
giờ nhập vào vai là học sinh mới hiểu được các em; và khi người dự nhập vào vai 
của thầy cô đứng trên bục giảng cũng mới thấu hiểu được nỗi niềm của thầy cô.
 Biện pháp 4: Hướng dẫn giáo viên xử lý tình huống sư phạm
 Hầu như lớp học nào cũng có học sinh chưa ngoan hoặc học sinh cần sự 
quan tâm đặc biệt, mà những học sinh này đa số gây ra không ít khó khăn, phiền 
toái cho giáo viên chủ nhiệm, đôi khi họ rất mệt mỏi vì nói hoài mà các em không 
nghe, càng phạt thì càng lỳ hơn hoặc các em lại có hành vi phá phách hoặc chống 
đối ngầm. Điều này không những gây thiệt thòi cho bản thân học sinh mà còn gây 
khó khăn cho tập thể lớp, ảnh hưởng đến giáo viên chủ nhiệm, thậm chí ảnh hưởng 
tới nhà trường. Mà chỉ có giáo viên chủ nhiệm là người đứng ra giải quyết mọi 
chuyện do học sinh gây ra chứ không ai giải quyết thay được. Và những lúc như 
thế họ rất bế tắc, không biết phải làm gì, làm như thế nào và bắt đầu từ đâu.
 Trước thực tế đó, tôi đã phải xuống từng lớp học, gặp gỡ riêng từng thầy cô, 
gặp những em học sinh đặc biệt đó để trao đổi, hỏi han tìm hiểu nguyên nhân sau 
đó mới tư vấn hỗ trợ giáo viên về biện pháp xử lý tích cực. Từ việc làm đó của tôi 
mà học sinh các lớp biết tên tôi và rất muốn gần cô để kể cho cô nghe những câu 
chuyện của lớp mình đã thay đổi như thế nào. Các thầy cô giáo cũng dành nhiều 
thời gian rảnh để chia sẻ những tình huống xảy ra hàng ngày và mong nhận được 
lời tư vấn của tôi. Những lúc như vậy tôi rất mừng vì mình giống như một chất xúc 
tác làm kết dính giữa giáo viên với học sinh lại bằng tình cảm.
 Để có được kết quả như vậy bản thân tôi đã phải quán triệt tới toàn thể giáo 
viên về vai trò, trách nhiệm của mỗi giáo viên làm chủ nhiệm lớp. Từ đó mỗi giáo 
viên chủ nhiệm đã nhận thức đúng đắn về trách nhiệm của mình trước tập thể lớp, 
chính các thầy cô là linh hồn của lớp. Mỗi giáo viên chủ nhiệm trước hết phải có 
tâm, có tấm lòng vì tình yêu thương con người, có sự độ lượng, bao dung, đồng 
 Người thực hiện: Vũ Thị Chín _9_ Trường Tiểu học Nguyễn Viết Xuân