Sáng kiến kinh nghiệm Một vài biện pháp chỉ đạo phong trào “Giữ vở-rèn chữ trong nhà trường”

 I. Tên đề tài:
 “MỘT VÀI BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO PHONG TRÀO
 GIỮ VỞ - RÈN CHỮ TRONG NHÀ TRƯỜNG”
 II. Đặt vấn đề:
 “Mỗi chữ viết là bông hoa đẹp
 Mỗi trang vở là một vườn hoa xinh”
 Viết chữ đẹp là mong muốn của tất cả cán bộ, giáo viên, học sinh và của cả 
phụ huynh học sinh nữa. Chữ viết cũng là một môn học, là kiến thức, nhất là ở Tiểu 
học, bởi vì: “Nét chữ- nết người'”, dạy chữ là dạy người. Chữ viết sẽ góp phần rèn 
luyện đạo đức và tính cách con người. Ta dạy cho các em viết đúng, viết cẩn thận, 
viết đẹp là góp phần rèn luyện cho các em tính cẩn thận, thận trọng trong công việc, 
lòng tự tin của bản thân.
 Học chữ chính là công việc đầu tiên khi các em đến trường. Tiểu học là bậc 
học nền tảng, dạy Tiếng Việt và tập viết chữ Việt là chúng ta đã trao cho các em 
chìa khóa để mở ra cánh cửa để bước vào tương lai. Chữ viết là công cụ dùng để 
giao tiếp và trao đổi thông tin, là phương tiện để ghi chép và tiếp nhận những tri 
thức văn hóa khoa học và đời sống...Do vậy, ở trường tiểu học, việc dạy học sinh 
viết chữ và từng bước làm chủ được công cụ chữ viết để phục vụ cho học tập và 
giao tiếp là yêu cầu quan trọng hàng đầu của môn Tiếng Việt. Đồng thời chữ viết 
chính là cơ sở, là nền tảng để học tốt các môn học khác. Mục tiêu của chúng ta là 
giúp cho trẻ “ Đọc thông - Viết thạo”. Trẻ đọc thông viết thạo sẽ giúp trẻ tiếp thu 
bài nhanh hơn, học tốt hơn. Chính vì vậy, việc giữ vở, rèn chữ cho học sinh Tiểu 
học có một tầm quan trọng rất lớn.
 Hơn nữa, nhìn những trang vở của các em học sinh với những dòng chữ đều 
tăm tắp, vở sạch đẹp thì cha mẹ và thầy cô đều vui và chính các em cũng thấy thích 
thú - là động lực giúp các em ham thích học tập.
 Thật vậy, hiện nay “Giữ vở- rèn chữ” là một vấn đề đáng quan tâm trong 
nhà trường, bản thân là một cán bộ quản lý của trường, tôi luôn lo lắng, trăn trở, 
làm thế nào để học sinh của trường mình hưởng ứng tốt phong trào “ Giữ vở- rèn 
chữ” để viết chữ ngay ngắn hơn, đẹp hơn, trình bày đẹp và giữ vở sạch sẽ hơn. 
Chính vì vậy, tôi chọn đề tài “ Giữ vở- rèn chữ ” để nghiên cứu, và đưa ra một vài 
biện pháp chỉ đạo để thực hiện tốt phong trào này trong nhà trường.
 III. Cơ sở lí luận:
 Bộ GD&ĐT đã ban hành quyết định 31/2002/QĐ-BGD&ĐT ngày 14 tháng 
6 năm 2002 về mẫu chữ viết trong nhà trường.
 Từ năm học 2005- 2006, ngành GD thành phố Tam Kỳ đã phát động phong 
trào “Giữ vở- rèn chữ” và tổ chức cuộc thi “Vở sạch- chữ đẹp” cho học sinh trong 
Thành phố, trong đó có trường TH Nguyễn Hiền và những năm V. Nội dung nghiên cứu:
 Từ tình hình thực tiễn trên, tôi nghiên cứu tìm ra một vài biện pháp chỉ đạo 
việc giữ vở- rèn chữ trong trường như sau:
 Biện pháp 1: Xác định mục đích của việc Giữ vở- rèn chữ trong nhà 
trường, tuyên truyền trong học sinh, giáo viên và phụ huynh học sinh.
 1. Xác định mục đích của phong trào
 - Thực hiện kế hoạch “ Rèn chữ - Giữ vở ” trong tất cả các đối tượng học 
sinh Tiểu học ở trường là nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy và học trong 
nhà trường.
 - Tạo nề nếp và từng bước hình thành thói quen về “Rèn chữ- Giữ vở ”, làm 
cho tất cả các đối tượng học sinh có ý thức rèn chữ, giữ vở sạch sẽ và viết chữ ngày 
càng rõ ràng, đẹp hơn.
 - Thực hiện phát động, theo dõi, chỉ đạo thường xuyên để kế hoạch “ Rèn 
chữ - Giữ vở ” trở thành phong trào sâu rộng trong từng lớp, từng khối lớp và từng 
Giáo viên và học sinh trong toàn trường.
 - Góp phần rèn luyện những phẩm chất cho các em học sinh như: Tính cẩn 
thận, lòng yêu thích cái đẹp,tinh thần trách nhiệm, ý thức tự trọng và thái độ tôn 
trọng người khác(thể hiện qua chữ viết)
 2. Tuyên truyền:
 Đầu năm học, chúng tôi tổ chức họp phụ huynh phổ biến kế hoạch hoạt 
động của nhà trường trong năm học mới, đồng thời kết hợp tuyên truyền trong phụ 
huynh về việc cần phải quan tâm rèn chữ viết cho học sinh , xoá bỏ quan niệm 
không cần rèn chữ viết khi nền khoa học và công nghệ ngày càng hiện đại. Yêu cầu 
phụ huynh mua sắm đủ các loại dụng cụ học tập có chất lượng cho học sinh trong 
quá trình học tập như: bút, vở, mực, thước kẻ ... Hướng dẫn phụ huynh dựa vào 
mẫu chữ ở vở tập viết để kiểm tra và thường xuyên quan tâm sửa chữa những khiếm 
khuyết trong từng con chữ cho con em mình.
 Quán triệt trong giáo viên tầm quan trọng của phân môn Tập viết, Chính tả, 
Tập làm văn trong môn Tiếng Việt ở trường tiểu học, để từ đó giáo viên có ý thức 
trách nhiệm và sự quan tâm đúng mực khi dạy các tiết học này.
 Tổ chức cho mỗi giáo viên xác định được tầm quan trọng của việc rèn luyện 
chữ viết cho học sinh đối với chất lượng các môn học khác, từ đó hàng ngày giáo 
viên thường xuyên có ý thức quan tâm đến việc rèn chữ viết cho các em.
 Thông qua giáo viên chủ nhiệm lớp, hoạt động Đội, Sao nhi đồng... tuyên 
truyền trong học sinh tác dụng của việc rèn chữ viết đẹp đối với các môn học khác 
và việc hình thành nhân cách của các em sau này.
 Phát động phong trào học tập gương rèn chữ viết của các danh nhân nước 
ta như: Cao Bá Quát, Nguyễn Văn Siêu... để từ đó khơi dậy trong các - Tên gọi các loại nét cơ bản trong khi hướng dẫn học sinh: nét thẳng (thẳng 
đứng, thẳng ngang, thẳng xiên); nét cong (cong kín, cong hở, cong phải, cong trái); 
nét móc (móc xuôi trái, móc ngược phải, móc hai đầu); nét khuyết (khuyết xuôi, 
khuyết ngược) và nét hất.
 Biện pháp thực hiện chủ yếu là luyện viết từ dễ đến khó theo từng nhóm 
chữ. Người giáo viên phải nắm chắc các nhóm chữ viết để rèn luyện dứt điểm, đúng 
trọng tâm. Cụ thể như sau:
 * Đổi với chữ viết chữ thường có thể chia thành các nhóm sau:
 + Nhóm có nét móc : n, m, i, u, ư, v, r, t.
 + Nhóm có nét khuyết : l, b, h, k, g, y.
 + Nhóm cónét cong và có dấu mũ : a, ă, â, o, ô, ơ, e, ê ...
 + Nhóm các chữ ghép : nh, kh, ch, ngh, ng, ph.
 * Các nhóm chữ viết hoa cũng tương tự theo cấu tạo nét giống nhau với 
mức độ từ dễ đến khó, giáo viên phải lựa chọn phương pháp dạy học phù hợp.
 Ví dụ:
 + Khi dạy nhóm chữ: A, Ă, Â, N, M.
Nhóm chữ viết hoa này chủ yếu tạo bởi nét cong và sự phối hợp hay biến điệu của 
những nét cong. Vì vậy khi dạy cần luyện kĩ cách điều khiển đầu bút để tạo nét 
cong cho đúng mẫu...
 * Đối với chữ số: Việc luyện viết chữ số có phần thuận lợi hơn chữ viết vì 
cấu tạo của các số chỉ gồm các nét thẳng và nét cong là chủ yếu. Giáo viên có thể 
tiến hành lần lượt các chữ số kiểu 1, kiểu 2 theo mẫu, hoặc luyện viết trước các chữ 
số ở nhóm có nhiều nét thẳng, sau đó đến nét cong.
 Đặc biệt cần tập trung kiểm soát và tăng cường việc bồi dưỡng cho giáo 
viên cách chấm chữa bài trong vở Tập viết và Chính tả. Việc chấm chữa bài cho 
học sinh trong vở Tập viết, Chính tả thường phải căn cứ vào mục đích, yêu cầu đặt 
ra cho từng bài học theo quy trình, chương trình của từng khối lớp, giáo viên bắt 
kỹ lỗi các nét cơ bản ở bài tập viết. Ở bài chính tả, ngoài việc bắt lỗi như trên, giáo 
viên phải kiểm tra chặt chẽ hơn qui trình nối nét, cách đánh dấu thanh, các dấu phụ.
 - Giáo viên nắm chắc kĩ thuật viết chữ đó là kĩ thuật “ lia bút “ và “ kĩ thuật 
“ rê bút” để hướng dẫn học sinh có thói quen viết liền mạch .
 - Vị trí dấu ghi thanh cũng được quy định một cách cụ thể:
 + Thanh huyền và Thanh sắc không được viết thẳng đứng hoặc nằm ngang 
mà viết hơi chếch sang phải (dấu huyền ), chếch sang trái (dấu sắc).
 + Thanh hỏi và thanh ngã thì viết trên âm chính, thanh nặng đặt dưới âm 
chính.
 + Những trường hợp các chữ ghi tiếng mà âm chính có dấu phụ thì phải vào mép bàn, đầu hơi cúi, hai mắt cách mặt vở 25 - 30 cm. Cánh tay trái đặt trên 
mặt bàn bên trái vở, bàn tay trái tì vào mép vở giữ vở không xê dịch khi viết. Cánh 
tay phải cùng ở trên mặt bàn... Khi viết, các em phải cầm bút và điều khiển bút viết 
bằng ba ngón tay (Ngón trỏ, ngón cái, ngón giữa) của bàn tay phải. Đầu ngón tay 
trỏ đặt ở phía trên, đầu ngón tay cái giữ bên trái. Phía bên phải của đầu bút tựa vào 
cạnh đốt đầu ngón tay giữa. ..
 Khi viết đặt vở nghiêng so với mép bàn một góc khoảng 30 0 nghiêng về 
bên phải.
 Biện pháp 4: Làm tốt công tác chỉ đạo của Ban giám hiệu
 1. Đối với Ban giám hiệu
 Ngay từ đầu năm học nhà trường phát động phòng trào “Giữ vở rèn chữ” 
và chỉ đạo cho các tổ thực hiện.
 - Thành lập Ban chỉ đạo theo dõi phong trào.
 - Tổ chức chuyên đề “Giữ vở- Rèn chữ” trong GV.
 - Có kế hoạch kiểm tra từng tháng, kỳ về việc chấm bài - vở học sinh ở các 
lớp.
 - Dự giờ các tiếp Tập viết và Luyện chữ viết để giúp đỡ giáo viên nâng cao 
tay nghề và có thêm một số kinh nghiệm để giảng dạy tốt hơn.
 - Tổ chức bồi dưỡng chữ viết cho học sinh một tháng 02 lần.
 - Có kế hoạch khen thưởng, động viên giáo viên và học sinh các lớp có 
phong trào giữ vở, rèn chữ đạt kết quả.
 - Phân công giáo viên có nhiều kinh nghiệm về rèn chữ giữ vở chịu trách 
nhiệm về phong trào chung cho từng khối. Người chịu trách nhiệm về phong trào 
có nhiệm vụ hỗ trợ khối trưởng trong việc kiểm tra việc rèn chữ giữ vở và định 
hướng, tư vấn giáo viên hướng khắc phục .
 - Bên cạnh đó, phân công giáo viên có nhiều kinh nghiệm trực tiếp hướng 
dẫn giáo viên chưa có kinh nghiệm, ít kinh nghiệm.
 * Ngoài việc tổ chức hội thảo trong sinh hoạt chuyên môn; tôi còn tiến hành 
tổ chức cho giáo viên có nhiều kinh nghiệm thực hiện việc rèn chữ cho lớp mình 
(hoặc đến rèn lớp đồng nghiệp nếu giáo viên có yêu cầu) để giáo viên trong khối 
cùng tham dự.
 * Thông qua các buổi họp chuyên môn tôi cũng định hướng cho giáo viên 
tiến hành khâu rèn chữ cho học sinh qua nhiều hình thức và rèn mọi lúc mọi nơi.
 Trong công tác giảng dạy - Rèn chữ: Thực tế chúng ta không có tiết học 
dành cho việc rèn chữ. Vì vậy công tác rèn chữ giữ vở được thực hiện ngay trong 
quá trình giảng dạy hoặc ở buổi học thứ hai. Trong quá trình rèn chữ, tôi vận động 
giáo viên vận dụng một cách linh hoạt các SKKN về rèn - Rèn chữ viết
 HS Tiểu học có thói quen bắt chước,vì vậy chữ viết của GV ảnh hưởng 
không nhỏ tới chất lượng chữ viết của HS. Việc rèn chữ của giáo viên đã được quy 
định cụ thể thông qua các công việc sau:
 - Bài soạn và các hồ sơ quy định phải viết thống nhất một màu mực, thống 
nhất cách trình bày ,thống nhất một loại vở, trình bày khoa học, chữ viết mẫu mực 
.
 - Chữ viết bảng đúng mẫu, trình bày khoa học, cân đối, không viết bảng 
một cách tuỳ tiện .
 - Rèn viết chữ trên vở ô li và vở tập viết thường xuyên .
 - 100% giáo viên tham gia dự thi “ Viết chữ đẹp” và sử dụng kết quả đó là 
một trong những tiêu chí đánh giá kết quả nghiệp vụ hàng năm .
 - Lời nhận xét của giáo viên trong vở học sinh phải mẫu mực, chân phương, 
rõ ràng; chấm, chữa bài tỉ mỉ, kịp thời.
 - Ngoài ra, mỗi giáo viên cần nắm rõ chất lượng chữ viết của học sinh lớp 
mình, có kế hoạch cụ thể để kèm cặp những học sinh viết ẩu như: xếp chỗ ngồi 
thuận tiện, xếp ngồi cạnh những em viết chữ đẹp, photo những bài viết mẫu để học 
sinh tập tô trên mẫu và bắt chước mẫu ; lựa chọn và giới thiệu cho học sinh mua 
những loại bút xuống mực đều, dễ viết tạo nét thanh, nét đậm.
 Với mục đích, nhiệm vụ quan trọng như đã nêu ở trên, nên việc tổ chức dạy 
học tốt phân môn Tập viết được đặt lên hàng đầu đối với mỗi giáo viên.
 Trước hết để giúp giáo viên tổ chức dạy học tốt phân môn Tập viết, nhà 
trường đã đi sâu triển khai chuyên đề “Đổi mới Phương pháp dạy học Tập viết”. 
Qua chuyên đề đã củng cố cho giáo viên về các biện pháp dạy học chủ yếu trong 
giờ Tập viết. Đó là phải có các biện pháp kĩ thuật phù hợp để hướng dẫn cho học 
sinh viết chữ cái, chữ, câu đoạn, bài; cách viết liền mạch, cách đặt dấu thanh; Chấm 
chữa bài tập viết cho các em một cách cụ thể, giúp các em tự rút ra được ưu, nhược 
của mình để tự khắc phục.
 Ngoài ra, nhà trường đã đồng thời thực hiện nhiều biện pháp tích cực tác 
động hỗ trợ cho giáo viên như xây dựng môi trường học tập giáo dục phù hợp với 
từng khối lớp đặc biệt là lớp 1-2-3; tăng cường thiết bị dạy học; tạo điều kiện cho 
đội ngũ của mình học tập chuyên môn nghiệp vụ; tăng cường kiểm tra đánh giá 
chất lượng dạy học và giáo dục ... của đội ngũ.
 4. Yêu cầu học sinh
 Học sinh phải:
 - Kiên trì bền bỉ khắc phục khó khăn.
 - Rèn viết ở lớp.
 - Rèn viết ở nhà.