Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các hoạt động ngoại khóa ở Trường THPT DTNT Tỉnh Nghệ An

 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 ĐỀ TÀI: “MỘT SỐ KINH NGHIỆM TRONG VIỆC TỔ CHỨC 
 CÁC
HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA Ở TRƯỜNG THPT DTNT TỈNH
 Lĩnh vực: Quản lí Giáo dục
 Năm học 2021 - 2022 MỤC LỤC
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................vii
A. ĐẶT VẤN ĐỀ...................................................................................................1
 I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI.....................................................................................1
 II. TÍNH MỚI CỦA ĐỀ TÀI..............................................................................2
 III. MỤC ĐÍCH VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .....................................3
 1. Mục đích......................................................................................................3
 2. Phương pháp...............................................................................................4
 IV. PHẠM VI NGHIÊN CỨU ............................................................................4
 V. CẤU TRÚC CỦA ĐỀTÀI ............................................................................4
 I.CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI.........................................5
 1. Cơ sở lí luận ................................................................................................5
 1.1. Các văn bản chỉ đạo thực hiện...............................................................5
 1.2. Tổng quan về hoạt động ngoại khóa......................................................5
 1.2.1. Khái niệm về hoạt động ngoại khóa: ...................................................5
 1.2.3. Một số hình thức hoạt động ngoại khóa .............................................6
 1.3. Tiêu chí để tổ chức các hoạt động ngoại khóa....................................9
 1.3.1. Những kỹ năng của công dân toàn cầu...............................................9
 1.3.2. Kỹ năng đổi mới sáng tạo .....................................................................9
 1.3.3. Kỹ năng kỹ thuật trong thời đại số.......................................................9
 1.3.4. Kỹ năng mềm liên quan đến giao tiếp..................................................9
 1.3.5. Học tập cá nhân hóa.............................................................................9
 1.3.6. Học tập có tính bao trùm và dành cho tất cả mọi người.....................9
 1.3.7. Học tập dựa trên giải quyết vấn đề và sự hợp tác, tương tác giữa
 người học........................................................................................................10
 1.3.8. Học tập suốt đời lấy học sinh làm trung tâm ....................................10
 2.1. Thực trạng chung. ................................................................................10
 2.1.1. Thuận lợi.............................................................................................10
 2.1.2. Khó khăn. ............................................................................................10
 2.2. Thực trạng về tổ chức các hoạt động ngoại khóa tại trường THPT
 DTNT Tỉnh.........................................'............’. .......................................... 11 5.3.1. Kĩ năng giao tiếp. ................................................................................33
 5.3.2. Kĩ năng phòng chống bạo lực học đường.........................................33
 6. Thiết kế các chuyên đề hoạt động ngoại khóa cho học sinh THPT. .....34
 III. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC, BÀI HỌC KINH NGHIỆM VÀ HƯỚNG PHÁT 
 TRIỂN CỦA ĐỀ TÀI ........................................................................................41
 1. Kết quả đạt được ......................................................................................41
 1.1. Kết quả qua phỏng vấn, điều tra, khảo sát. ..........................................41
 1.2. Kết quả thu được qua khảo nghiệm......................................................45
 2. Bài học kinh nghiệm. ...............................................................................47
 3. Hướng phát triển của đề tài .....................................................................48
C. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ..............................................................................49
 1. Kết luận..........................................................................................................49
 2. Một số kiến nghị, đề xuất ..............................................................................49
 2.1. Với các cấp quản lí giáo dục .................................................................49
 2.2. Với giáo viên ..........................................................................................49
 2.3. Với học sinh ...........................................................................................49
D. PHỤ LỤC.........................................................................................................50 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
 1. Nguồn tài liệu Internet.
 2. Kĩ năng xây dựng và tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong 
trường trung học (Tài liệu tập huấn giáo viên của Bộ giáo dục và Đào tạo).
 3.. Chia sẻ của PGS.TS Huỳnh Văn Sơn - Phó hiệu truởng Truờng ĐH Su phạm 
TPHCM, trang điện tử  của tác giả Hồng Chuơng
 4. Báo cáo Hội nghị cán bộ công chức, Báo cáo nề nếp toàn truờng năm học 
2019 - 2020, 2020 - 2021 Truờng THPT DTNT Tỉnh.
 5. Kết quả giáo dục của truờng THPT DTNT Tỉnh năm học 2019 - 2020.
 6. Bộ GD&ĐT - Chương trình phát triển giáo dục trung học (2013), Tài liệu 
tập huấn giáo viên chủ nhiệm với công tác tư vấn tâm lí - giáo dục cho học sinh trung 
học, Hà Nội.
 7. Vụ giáo dục trung học ( 2012), Tài liệu tập huấn giáo viên chủ nhiệm trong 
trường THCS, THPT (quyển 2), Hà Nội.
 8. Từ điển Bách khoa Việt Nam 2 - Nhà xuất bản Từ điển Bách khoa Hà Nội - 
2002.
 9. Nghị Quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của Hội nghị lần thứ 8 BCHTW 
Đảng(khóa XI) về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo.
 10. KH số 72/2008/QĐ-BGDĐT ngày 23/12/2008 về việc ban hành Quy định 
tổ chức hoạt động thể thao ngoại khóa cho HS, SV.
 11. Công văn 3089/BGDĐT-GDTrH về việc triển khai thực hiện giáo dục 
STEM trong GDTrH ngày 14/08/2020.
 12. Công văn 1139/BGDĐT về việc tổ chức ngày sách và Văn hóa đọc Việt Nam 
năm 2022.
 13. Kế hoạch số 306/KH-UBND, ngày 23/05/2019 của UBND tỉnh Nghệ An về 
thí điểm xây dựng các trường trung học trọng điểm chất lượng cao trên địa bàn tỉnh 
Nghệ An giai đoạn 2019-2023.
 14. Nghị Quyết số 03/NQ-UBND ngày 19/11/2021 của BCH Đảng bộ Tỉnh Nghệ 
An về nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 
2021-2025, định hướng đến năm 2030. Tuy nhiên trong thực tế, vẫn còn nhiều nhà truờng, nhiều gia đình chỉ quan tâm 
đến kết quả học tập, kiến thức các môn văn hóa mà không chú ý đúng mức tới các 
hoạt động ngoại khóa. Nhu vậy, nhà truờng, gia đình đã xem nhẹ các hoạt động thể 
chất, kỹ năng của con, làm con mất đi sự linh hoạt cần thiết, ảnh huởng tới sự phát 
triển về tâm sinh lý, ngôn ngữ, dễ trầm cảm, khó thích nghi, hợp tác với xã hội.
 Truờng THPT Dân tộc nội trú Tỉnh là một ngôi truờng đặc thù. Đa số học sinh 
là con em đồng bào dân tộc thiểu số miền Tây Nghệ An. Tại ngôi truờng này, học 
sinh ngoài học tập các môn văn hóa trên lớp còn ăn, ở, sinh hoạt, rèn luyện 24/24h 
trong khuôn viên nhà truờng. Vì vậy, ngoài việc cung cấp các kiến thức văn hóa trên 
lớp học, rất cần thiết phải tổ chức các hoạt động ngoại khóa giúp các em phát triển 
năng lực, rèn luyện kỹ năng. Từ tháng 9/2019, UBND tỉnh đã phê duyệt đề án xây 
dựng truờng trọng điểm. Truờng THPT DTNT tỉnh vinh dự, tự hào là một trong năm 
truờng trọng điểm chất luợng cao. Đây là cơ hội nhung cũng là thử thách đối với nhà 
truờng trong thời kỳ đổi mới. Để đảm bảo thực hiện chuơng trình giáo dục chung, 
vừa đảm bảo chuơng trình giáo dục tăng cuờng của truờng trọng điểm thì việc chú 
trọng đến phát triển phẩm chất, năng lực, kỹ năng của học sinh là nhiệm vụ trọng 
tâm của nhà truờng. Thực hiện nhiệm vụ nhà truờng, trong hơn hai năm qua, chúng 
tôi đã đúc rút đuợc “Một số kinh nghiệm trong việc tố chức các hoạt động ngoại khóa 
ở Trường THPT DTNT Tỉnh Nghệ An ”.
 II. TÍNH MỚI CỦA ĐỀ TÀI tỉnh được chọn là trường thí điểm xây dựng trọng điểm chất lượng cao. Đề án này 
vừa thể hiện sự quan tâm của lãnh đạo tỉnh, lãnh đạo ngành giáo dục tới giáo dục 
miền núi vừa khẳng định Trường THPT DTNT Tỉnh là ngôi trường trọng điểm, có 
vai trò quan trọng, nhất là trong giai đoạn mới. Từ chương trình này, những người 
làm công tác quản lý, công tác đoàn thể, chuyên môn như chúng tôi cần đóng góp 
công sức nhiều hơn nữa để đề ra và thực hiện những giải pháp phù hợp nhằm phát 
triển nhà trường trong giai đoạn hiện nay.
 1.3. Nhân rộng mô hình đến trường bạn, ngoài hệ thống trường Dân tộc nội 
trú.
 Những giải pháp được đề xuất trong đề tài này là những kinh nghiệm được đúc 
rút từ quá trình tổ chức các hoạt động, sự phối hợp giữa nhiều cá nhân và tổ chức 
trong và ngoài nhà trường. Trong đó những người tham gia thực hiện đề tài đều thực 
hiện nhiệm vụ ở những bộ phận khác nhau, nhưng cùng chung một mục tiêu đó là tổ 
chức các hoạt động ngoại khóa một cách có hiệu quả, thiết thực. Với vai trò của nhiều 
bộ phận: quản lý - là Bí thư chi bộ, Hiệu trưởng nhà trường, kết hợp với một số kinh 
nghiệm được đúc rút từ cương vị những người đứng đầu tổ chức Công đoàn - Chủ 
tịch công đoàn, phối hợp với tổ chuyên môn mà cụ thể là tổ trưởng chuyên môn và 
đặc biệt là sự phối hợp thực hiện với phó Hiệu trưởng phụ trách chuyên môn, để cùng 
hướng tới mục tiêu là đưa ra những giải pháp hữu hiệu nhất nhằm hướng đến mục 
tiêu tổ chức các hoạt động ngoại khóa dành cho học sinh dân tộc thiểu số miền tây 
Nghệ An. Đồng thời, chúng tôi cũng có thể nhân rộng phương pháp, cách thức tổ 
chức, họat động trong nhà trường mà chúng tôi đã thể nghiệm có hiệu quả đến trường 
bạn. Từ đó có tiếng nói chung, cùng tham gia trao đổi, giao lưu, đúc rút kinh nghiệm, 
hướng đến tổ chức các hoạt động ngoại khóa được lan tỏa tới các Trường THPT 
DTNT nói riêng và các trường THPT nói chung.
 2. Phương pháp
 Phương pháp thu thập tài liệu, phương pháp thực nghiệm, phương pháp phỏng 
vấn, phương pháp điều tra, xử lí số liệu, phương pháp tổng hợp.
 IV. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
 - Đề tài chỉ giới hạn trong phạm vi: "Mộ! số kinh nghiệm trong việc tổ chức các 
hoạt động ngoại khóa ở Trường THPT DTNT Tỉnh Nghệ An ”.
 V. CẤU TRÚC CỦA ĐỀ TÀI
 Ngoài phần mở đầu và phần kết luận, đề tài gồm ba phần:
 Phần I: Cơ sở lí luận và thực tiễn của đề tài.
 Phần II: Một số giải pháp góp phần xây dựng các hoạt động ngoại khóa ở 
Trường THPT Dân tộc nội trú Tỉnh Nghệ An.
 Phần III: Kết quả đạt được. dục đạo đức, giáo dục trí tuệ, giáo dục kĩ năng sống, giáo dục giá trị sống, giáo dục 
truyền thống, giáo dục thẩm mĩ, giáo dục thể chất, giáo dục lao động, giáo dục an 
toàn giao thông, giáo dục môi trường, giáo dục phòng chống ma túy, giáo dục phòng 
chống HIV/AIDS và tệ nạn xã hội, giáo dục các phẩm chất người lao động, nhà 
nghiên cứu,... Điều này giúp cho các nội dung thiết thực hơn, gần gũi với cuộc sống 
thực tế hơn, đáp ứng được nhu cầu hoạt động của học sinh, giúp các em vận dụng 
vào trong thực tiễn cuộc sống một cách dễ dàng, thuận lợi hơn.
 Hoạt động ngoại khóa được tổ chức dưới nhiều hình thức khác nhau như trò 
chơi, hội thi, diễn đàn, giao lưu, tham quan dã ngoại, sân khấu hóa (kịch, thơ, hát, 
múa rối, tiểu phẩm...), thể dục thể thao, câu lạc bộ, tổ chức các ngày hội, các công 
trình nghiên cứu khoa học kĩ thuật... Mỗi một hình thức trên đều tiềm tàng trong nó 
những khả năng giáo dục nhất định.
 Hoạt động ngoại khóa có thể tổ chức tại nhiều địa điểm khác nhau ở trong hoặc 
ngoài nhà trường như: lớp học, thư viện, phòng đa chức năng, phòng truyền thống, 
sân trường, công viên, vườn hoa, viện bảo tàng, các di tích lịch sử và văn hóa, các 
danh lam thắng cảnh, các công trình công cộng, các nhà nghệ nhân, các làng nghề, 
cơ sở sản xuất,... hoặc ở các địa điểm khác ngoài nhà trường có liên quan đến chủ đề 
hoạt động.
 1.2.3. Một số hình thức hoạt động ngoại khóa
 Hoạt động ngoại khóa trong nhà trường phổ thông có hình thức tổ chức rất 
phong phú, đa dạng. Cùng một chủ đề, một nội dung giáo dục hoạt động ngoại khóa 
có thể tổ chức theo nhiều hình thức hoạt động khác nhau, tùy theo lứa tuổi và nhu 
cầu của học sinh, tùy theo điều kiện cụ thể của từng lớp, từng trường, từng địa 
phương. Sau đây, chúng tôi điểm qua một số hình thức cụ thể:
 a) Hoạt động chiến dịch là hình thức tổ chức không chỉ tác động đến học sinh 
mà còn tác động tới cả các thành viên trong cộng đồng. Chính trong các hoạt động 
này, học sinh có cơ hội khẳng định mình trong cộng đồng, qua đó hình thành và phát 
triển ý thức mình vì mọi người, mọi người vì mình ; tăng cường sự hiểu biết và quan 
tâm của học sinh đối với các vấn đề xã hội ; phát triển ở học sinh một số kĩ năng cần 
thiết như kĩ năng hợp tác, kĩ năng thu thập thông tin, kĩ năng đánh giá, kĩ năng ra 
quyết định...
 b) Hoạt động nhân đạo là hoạt động tác động đến trái tim, tình cảm, sự đồng 
cảm, thấu hiểu của học sinh trước những con người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn... 
để kịp thời giúp đỡ, giúp họ từng bước khắc phục khó khăn, ổn định cuộc sống, vươn 
lên hòa nhập với cộng đồng. Từ đó, giáo dục các giá trị cho học sinh như: tiết kiệm, 
tôn trọng, chia sẻ, cảm thông, yêu thương, trách nhiệm, hạnh phúc,...
 c) Hoạt động tình nguyện là hoạt động mang tính tự nguyện, tự giác cao thông 
qua việc học sinh tự mình nhận lấy trách nhiệm để sẵn sàng làm việc và thực hiện 
hoạt động, không quản ngại khó khăn, gian khổ mà không nhất thiết