Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm trong việc quản lý thư viện, thiết bị dạy học ở trường tiểu học Lê Lợi

 Trường tiểu học Lê Lợi Người TH: Bùi Thị Kim Khánh
 I. ĐẶT VẤN ĐỀ
 1.Lý do chọn đề tài
 Thư viện nói chung và thư viện trường học nói riêng từ rất lâu đã được 
Đảng, Nhà nước và Chính phủ quan tâm khẳng định vai trò, chức năng, 
nhiệm vụ thư viện trong quá trình bảo tồn, xây dựng và phát triển về mọi lĩnh 
vực của đất nước. Điều này được thể hiện rõ trong các văn bản như nghị 
quyết, chỉ thị, thông tư có liên quan đến vấn đề thư viện, đặc biệt trong 
pháp lệnh thư viện của ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành ngày 28 
tháng 12 năm 2000.
 Trường học là nơi hoạt động chủ yếu của giáo viên và học sinh ở đây 
giáo viên có nhiệm vụ truyền tải những kiến thức, kĩ năng, từ lý thuyết đến 
thực hành. Để các em học sinh lĩnh hội được những kiến thức và đạt được kết 
quả cao trong quá trình học tập, giảng dạy thì người giáo viên phải có kiến 
thức sâu rộng. Vậy để có những kiến thức ấy ngoài việc học tập tích lũy trên 
ghế nhà trường, trên giảng đường thì sách, báo cũng góp một phần không 
nhỏ trong việc nâng cao kiến thức và tu dưỡng bản thân.
 Thư viện - Thiết bị trường học đóng một vai trò quan trọng là nơi bổ 
trợ kiến thức, là trung tâm sinh hoạt của các em học sinh và giáo viên trong 
toàn trường. 
 Thư viện - Thiết bị là một bộ phận cở sở vật chất không thể thiếu trong 
hoạt động dạy và học của nhà trường. Thư viện - Thiết bị là nơi có đầy đủ các 
loại sách, báo, từ điển, các thiết bị thí nghiệm khoa học, các mô hình thực tế 
để các em học sinh khám phá và học hỏi góp phần nâng cao chất lượng dạy - 
học của giáo viên và học sinh trong toàn trường.
 Trong những năm gần đây được sự quan tâm của các cấp, Bộ Giáo dục 
- Đào tạo cũng đã có những quyết định, những quy định, những văn bản chỉ 
đạo cụ thể việc xây dựng Thư viện - Thiết bị ở các trường phổ thông. Vì thế 
các trường học đã quan tâm đầu tư và xây dựng thư viện- thiết bị nhằm hỗ trợ 
thiết thực cho việc giảng dạy của giáo viên cũng như học tập của học sinh. 
Chính vì lẽ đó mà thư viện trường học hiện nay được đầu tư mua sắm rất 
nhiều sách, báo, trang thiết bị để phục vụ cho việc dạy và học. Cơ sở vật 
chất được đầu tư đồng bộ và đầy đủ thì vấn đề đặt ra là công tác quản lý tài 
 1 Trường tiểu học Lê Lợi Người TH: Bùi Thị Kim Khánh
 Với sự tiến bộ của khoa học và công nghệ, phương tiện thông tin đại 
chúng ngày càng có vai trò to lớn trong quá trình chuyển giao tri thức. Các 
phương tiện chuyển giao tri thức gồm sách báo, tạp chí, radio, ti vi, vi phim, 
vi phiếu, băng hình Nhờ mở rộng phương tiện chuyển giao tri thức cho cán 
bộ giảng dạy, tri thức này được truyền cho các thế hệ nhờ có hệ thống ra giáo 
dục. Thông qua việc bổ sung tri thức, học sinh, đến một xã hội đào tạo được 
một lực lượng lao động mới, có khả năng vươn tới giải quyết những vấn đề 
của thực tiễn đặt ra.
 Nhiệm vụ cơ bản của Thư viện - Thiết bị trường học là đảm bảo việc 
thỏa mãn yêu cầu về sách báo tạp chí, đồ dùng cho giảng dạy và học tập, phù 
hợp với nội dung chương trình dạy và học của giáo viên và học sinh, đáp ứng 
được yêu cầu giáo dục toàn diện của nhà trường. Do vậy, việc bổ sung nâng 
cao chất lượng kho tài liệu và quản lý tài sản là khâu cần quan tâm nhất trong 
quá trình hoạt động của Thư viện - Thiết bị. 
 Hoạt động thông tin Thư viện - Thiết bị thời kỳ hiện đại cần đáp ứng 
được một số yêu cầu sau:
 Có khả năng cung cấp một lượng tài liệu lớn, chất lượng cao và mang 
tính chuyên sâu cho nghiên cứu, giảng dạy và đào tạo.
 Cho phép thu thập và phổ biến thông tin một cách tốt nhất cho giáo dục 
và đào tạo.
 Đáp ứng nhu cầu tự đào tạo, “tự học suốt đời”, hướng đến một xã hội 
học tập.
 Thư viện - Thiết bị trường học có vị trí vai trò, nhiệm vụ và chức năng 
vô cùng quan trọng. Mà hoạt động chủ yếu của giáo viên và học sinh trong 
trường phổ thông là giảng dạy và học tập. Cả hai hoạt động này đều sử dụng 
công cụ là sách, báo, đồ dùng dạy học. Sách, báo, đồ dùng dạy học được quản 
lý tốt thì mới phát huy được tác dụng tích cực của nó. Trên cơ sở tổ chức tốt 
công tác thư viện. Vì vậy, tổ chức hoạt động Thư viện - Thiết bị nhằm thỏa 
mãn nhu cầu về sách, báo, đồ dùng học tập cho giáo viên và học sinh là một 
yêu cầu khách quan không thể thiếu được. Hoạt động của Thư viện - Thiết bị 
phải gắn liền với chương trình, nội dung học tập của từng trường, đồng thời 
gắn liền với nội dung đào tạo con người mới - con người toàn diện theo mục 
 3 Trường tiểu học Lê Lợi Người TH: Bùi Thị Kim Khánh
các bậc phụ huynh quan tâm đến việc học tập của con em mình, bên cạnh đó 
ngôn ngữ Tiếng việt là ngôn ngữ thứ hai, nên còn nhiều hạn chế.
 Nhân viên Thư viện - Thiết bị trẻ khỏe nhiệt tình nhưng vì là trường 
hạng II nên vẫn phải kiêm nhiệm giữa thư viện và thiết bị nên hiệu quả chưa 
cao.
 Mỗi năm học ngoài việc mua sắm bổ xung thêm sách ,báo, đồ dùng dạy 
học, nhà trường còn phát động phong trào tự làm đồ dùng dạy học, đều được 
sự quan tâm của Ban giám hiệu nhà trường, các đoàn thể, giáo viên và học 
sinh. Lượng tài liệu, đồ dùng dạy học ngày càng nhiều nhưng quy mô về 
phòng của Thư viện - Thiết bị cũng còn quá hẹp về không gian. Hầu hết là tận 
dụng từ phòng học, vừa kê tủ sách vừa đặt bàn đọc với chỉ vài ba bộ bàn ghế. 
Điều này phần nào làm cho học sinh và giáo viên chưa thật sự thích thú với 
việc đến thư viện. 
 Ngoài những nguyên nhân trên còn có một nguyên nhân khác là Nhà 
trường chưa tạo ra được các hoạt động phong trào khuyến khích học sinh ý 
thức được việc bảo quản và sử dụng tài sản chung.
 Để quản lý tốt vốn sách, báo, đồ dùng dạy học thì Thư viện - Thiết bị 
cần có nhiều biện pháp cải tiến về công tác quản lý cũng như cách thức cho 
mượn tài liệu thư viện nhà trường.
 3. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề:
 3.1. Xây dựng ý thức và nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, 
giáo viên, nhân viên và học sinh:
 Một trong những thực tại công tác Thư viện – Thiết bị mà người quản 
lý Thư viện - Thiết bị boăn khoăn trăn trở đó là làm sao nâng cao được ý thức 
của cán bộ quản lý, nhân viên, giáo viên và học sinh tránh những thói quen đã 
ăn sâu vào tiềm thức của mình là coi nhẹ tài sản chung, chưa hiểu hết tầm 
quan trọng của sách, báo, đồ dùng dạy họcvà làm sao để phát huy hiệu quả 
sử dụng của sách, báo, đồ dùng dạy học trong các tiết dạy. Tầm quan trọng 
 5 Trường tiểu học Lê Lợi Người TH: Bùi Thị Kim Khánh
 Sử dụng tốt mạng lưới tổ cộng tác viên Thư viện - Thiết bị. Ngay từ 
đầu năm học tổ Thư viện - Thiết bị trường học đựơc thành lập do đồng chí 
Phó Hiệu trưởng làm tổ trưởng, Bí thư chi đoàn, Tổng phụ trách đội cùng với 
5 giáo viên và 13 học sinh làm cộng tác viên ở các lớp và có bảng phân công 
nhiệm vụ cụ thể như sau:
 BẢNG PHÂN CÔNG NHIỆM VỤ
 TỔ CỘNG TÁC VIÊN THƯ VIỆN
 ST Họ và tên Chức vụ Nhiện vụ cụ thể Ghi 
 T chú
 Phạm Văn Chung P. Hiệu Quản lý chung 
 1 trưởng, 
 CTCĐ
 Chịu trách nhiệm quản lý chung 
 2 Bùi Thị Kim Khánh Thư viện công tác thư viện
 Chịu trách nhiệm về tài chính 
 3 Lê Thị Hương Kế Toán chung cho thư viện
 Nguyễn Thế Nghiệp Bí thư Đôn đốc học sinh trang cáchoạt 
 4 ĐTN động phong trào của thư viện 
 Hòa Quang Hải Tổng phụ Đôn đốc học sinh trang các hoạt 
 5 trách đội động phong trào của thư viện
 Đinh Thị Tâm KT khối 1 Đôn đốc phong trào đọc sách 
 6 Tuyền và hỗ trợ với CBTV trong công 
 tác kiểm kê
 Đôn đốc phong trào đọc sách 
 7 Đặng Thị Thanh KT khối và hỗ trợ với CBTV trong công 
 Huyền 2,3 tác kiểm kê
 Đôn đốc phong trào đọc sách 
 8 Nguyễn Thị Dung KT khối 4 và hỗ trợ với CBTV trong công 
 tác kiểm kê
 Đôn đốc phong trào đọc sách 
 7 Trường tiểu học Lê Lợi Người TH: Bùi Thị Kim Khánh
 Đôn đốc hoạt động phong trào 
 20 H’ Linh Đan Niê Thành viên của thư viện và chịu trách 
 nhiệm mượn trả sách lớp 2B
 Đôn đốc hoạt động phong trào 
 21 Vũ Phương Linh Thành viên của thư viện và chịu trách 
 nhiệm mượn trả sách lớp 1A
 Đỗ Thị Hằng Đôn đốc hoạt động phong trào 
 22 Bkrông Thành viên của thư viện và chịu trách 
 nhiệm mượn trả sách lớp 1B
 Đôn đốc hoạt động phong trào 
 23 H’ Vy Anh Ênuôl Thành viên của thư viện và chịu trách 
 nhiệm mượn trả sách lớp 1C
 Tổ Thư viện- Thiết bị phối hợp với Thư viện - Thiết bị trường phát 
hiện, sưu tầm, lựa chọn những sách ,báo, tư liệu mới, đồ dùng dạy học mới .. 
tham gia tu bổ sửa chữa tài liệu sách, báo, đồ dùng dạy học, tổ chức trưng 
bày và giới thiệu sách theo đúng quy định để phong trào đọc sách diễn ra 
thường xuyên và liên tục.
 Vì thành viên tổ cộng tác viên là giáo viên và học sinh của mỗi lớp 
nên ngoài việc giúp Thư viện - Thiết bị làm chuyên đề, tổ CTV Thư viện- 
Thiết bị còn là người trực tiếp trong việc theo dõi, sử dụng, bảo quản sách, 
báo, đồ dùng dạy học tại lớp của mình.
 Ngoài ra Tổ cộng tác viên là nơi tư vấn tin cậy cho bạn đọc, bởi khi có 
sách mới về tổ thư viện cùng tôi tham gia khâu xử lý nghiệp vụ như dán gáy, 
đóng dấu... và chính tổ Thư viện - Thiết bị là người đầu tiên được đọc nội 
dung những cuốn sách mới, những tài liệu mới, sau đó tuyên truyền cho bạn 
đọc. Như vậy lượng sách, đồ dùng dạy học được luân chuyển nhiều hơn, bạn 
đọc đến thư viện ngày càng đông hơn.
 Bên cạnh việc phát huy tốt mạng lưới cộng tác viên Thư viện - Thiết 
bị. Thư viện - Thiết bị cần nhất sự kết hợp của các tổ chức trong nhà trường, 
tranh thủ sự lãnh đạo, hỗ trợ kết hợp với các đoàn thể trong nhà trường. Chi 
bộ Đảng giám sát chỉ đạo công tác Thư viện - Thiết bị trường học cho phù 
 9 Trường tiểu học Lê Lợi Người TH: Bùi Thị Kim Khánh
 Đóng dấu (dấu được đống ở trang tên sách và trang số 17 trong phạm 
vi1/4 cuốn sách từ phía dưới lên sát gáy sách) - Phân loại - Dán nhãn - Vào 
sổ đăng kí cá biệt và sổ đăng kí này được lập riêng để thuận lợi cho việc 
tuyên truyền, giới thiệu sách, sắp xếp sách. ( mẫu chung dành cho thư viện)
 Nhưng khi vào sổ cần có một số chú ý sau:
 +Cột kiểm kê ở sổ đăng kí cá biệt ghi bằng bút chì.
 +Không được viết tắt tên tác giả, tên sách.
 +Trường hợp xuất sách ra khỏi thư viện, ở dòng đăng kí cuốn sách sẽ 
được gạch ngang bằng bút đỏ và được lập “Biên bản xuất sách khỏi kho thư 
viện”. 
 + Ngoài hóa đơn chứng từ đối với sách được nhận vào thư viện được 
lập “ Biên bản nhập sách vào kho thư viện”. 
 -Sách giáo khoa, được đăng kí vào mẫu sổ riêng gọi là sổ đăng kí 
sách giáo khoa dùng chung . Sau khi được đóng dấu, dán nhãn thì được đăng 
kí theo từng tên sách. Mỗi tên sách có cùng một năm xuất bản đăng kí vào 
một dòng, khác năm xuất bản, đăng kí vào dòng khác. Cách ghi như sau:
Ví dụ: Tên sách Toán Lớp 4 tập 1
MẪU SỔ ĐĂNG KÍ SÁCH GIÁO KHOA
Năm Số Số Năm Tổn Giá Thành Kiểm kê Ghi 
 thứ chứng xuất g số đơn tiền chú
 tự từ bản bản vị
Ngày 20.. 20.. 20..
vào 
 Mất Còn Mất Còn Mất Còn
sổ
2015- 1- 15/G 2015 20 11300 226000
2016 20 K
2016- 21- 30/G 2016 10 11300 113000
2017 40 K
 * Đối với báo, tạp chí:
 11