Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm Lớp 6

 Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp 6
 I. Phần mở đầu 
 1. Lí do chọn đề tài
 Danh sĩ Ngô Thì Nhậm từng nói "Muốn xây dựng đất nước trước hết phải 
phát triển giáo dục”, Chủ tịch Hồ Chí Minh thì cho rằng “Một dân tộc dốt là một 
dân tộc yếu”, Đảng và Nhà Nước ta luôn xác định “Giáo dục là quốc sách hàng 
đầu” của dân tộc. Sự thành đạt của một con người, sự phát triển của một thế hệ, sự 
hưng thịnh của đất nước đều phụ thuộc vào kết quả của hoạt động giáo dục “Vì lợi 
ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người”. Như vậy có thể thấy từ 
xưa đến nay đất nước ta luôn coi trọng vai trò của giáo dục đối với sự phát triển 
của đất nước. Vì thế sự nghiệp “trồng người” là một sứ mệnh rất đỗi vinh quang 
nhưng cũng không kém phần nặng nề đối với mỗi nhà giáo. Đặc biệt vai trò của 
người giáo viên chủ nhiệm - người trực tiếp quản lí và dạy dỗ các em học sinh 
được coi trọng hơn bao giờ hết.
 Tuy nhiên trong những năm gần đây, thực trạng vi phạm đạo đức của học sinh 
ngày càng trở nên trầm trọng. Việc học sinh gây gỗ đánh nhau, đánh nhau có hung 
khí và vô lễ với giáo viên không còn xa lạ, nó đã trở thành vấn đề hết sức quan 
ngại đối với ngành giáo dục nói riêng và toàn xã hội nói chung. Chính vì vậy giáo 
dục học sinh - những chủ nhân tương lai của đất nước để các em trở thành những 
con người vừa có tài vừa có đức là việc hết sức quan trọng. Tuy nhiên trên thực tế 
còn có rất nhiều giáo viên chưa có đầu tư đúng mực vào công tác chủ nhiệm, một 
số giáo viên khác thì nhiệt tình quan tâm tới lớp nhưng lại chưa có phương pháp 
quản lí thích hợp dẫn tới kết quả học tập và nề nếp của lớp ngày càng đi xuống. 
 Là một giáo viên chủ nhiệm, tôi rất mong muốn học trò của mình là những 
con ngoan, trò giỏi, tài đức vẹn toàn để sau này lớn lên các em tự tin, năng động, 
bản lĩnh bước vào đời, trở thành những người công dân có ích cho xã hội. Vì thế 
bản thân cố gắng tìm ra những biện pháp phù hợp để học sinh phát triển một cách 
toàn diện. Sau nhiều năm làm công tác chủ nhiệm tại trường Trung học cơ sở 
Nguyễn Trãi, bản thân đã đúc rút được một số biện pháp giáo dục học sinh để chia 
 Giáo viên: Trịnh Thị Hằng Trang: 1 Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp 6
 II. Phần nội dung 
 1. Cơ sở lí luận
 Ai đã từng làm công tác chủ nhiệm lớp, chắc hẳn sẽ cùng có chung một suy 
nghĩ là “Công tác chủ nhiệm rất khó”. Thật vậy, công tác chủ nhiệm gặp không ít 
khó khăn, đặc biệt giáo viên chủ nhiệm những lớp đầu cấp vì chủ nhiệm những lớp 
này, người giáo viên phải chịu áp lực nhiều hơn. Áp lực từ Ban giám hiệu nhà 
trường, đoàn thể, từ phụ huynh học sinh, từ gia đình, xã hội Bởi nếu giáo dục 
các em tốt, không đi vào nề nếp tác phong và không có tinh thần học tập thì sẽ ảnh 
hưởng trực tiếp tới kết quả học tập và rèn luyện của những năm học tiếp theo. 
 Để làm tốt công tác chủ nhiệm thì người giáo viên phải vững về chuyên môn 
nghiệp vụ, phải yêu nghề đặc biệt là với “Nghề chủ nhiệm”. Ở Tiểu học, giáo viên 
vừa làm công tác chủ nhiệm, vừa giảng dạy hầu hết các môn trong lớp học vì vậy 
giáo viên chủ nhiệm luôn gần gũi và theo dõi các em trong suốt thời gian ở trường 
học. Còn đối với trường Trung học cơ sở, giáo viên chủ nhiệm chỉ gần gũi với lớp 
chủ nhiệm trong những tiết dạy ở lớp, trong buổi sinh hoạt 15 phút đầu giờ và 
trong tiết sinh hoạt lớp cuối tuần... Thời gian còn lại, giáo viên phải tham gia giảng 
dạy ở các lớp khác. Vì vậy, giáo viên chủ nhiệm không thể theo dõi, giám sát 
thường xuyên lớp chủ nhiệm. Muốn làm tốt công tác chủ nhiệm của mình thì 
người giáo viên phải biết cách xây dựng một lớp học đoàn kết, tự quản, có ý thức 
kỉ luật, tự giác và biết nghe lời.
 Từ khi ra trường đến nay, tôi thường xuyên được Ban giám hiệu nhà trường 
giao cho công tác chủ nhiệm lớp. Đặc biệt năm học 2016 – 2017, tôi được nhà 
trường giao chủ nhiệm lớp 6A7, đây là lớp đầu cấp nên công tác chủ nhiệm càng 
khó khăn hơn. Vì tôi được biết lớp 6 hàng năm có rất nhiều cái nhất: bỏ học nhiều 
nhất, học sinh yếu nhiều nhất, vắng học vô lí do nhiều nhất, vi phạm nội quy nhiều 
nhất... Để làm tốt nhiệm vụ bản thân luôn trăn trở để tìm ra các biện pháp giáo dục 
phù hợp với đối tượng các em học sinh lớp 6. Đó cũng chính là lý do mà tôi chọn 
đề tài “Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp 6”
 2. Thực trạng
 Trong quá trình làm công tác chủ nhiệm chủ nhiệm lớp, đặc biệt với một lớp 
đầu cấp bản thân nhận thấy một số thực trạng như sau:
 Giáo viên: Trịnh Thị Hằng Trang: 3 Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp 6
lượng và thiếu lòng vị tha, đặc biệt là cách cư xử thiếu văn hóa của giáo viên đối 
với học sinh. Dù trong bất kì hoàn cảnh nào, người giáo viên chủ nhiệm cũng phải 
luôn bình tĩnh, gần gũi với học sinh để học sinh luôn tin tưởng, kính trọng.
 Người giáo viên chủ nhiệm phải luôn là tấm gương để học sinh noi theo. Bởi 
vì để giáo dục học sinh tốt nhất không phải chỉ bằng lời nói mà còn phải bằng hành 
động, bằng việc làm của chính bản thân người giáo viên. Cử chỉ giao tiếp của giáo 
viên với học sinh, giáo viên với đồng nghiệp và với mọi người xung quanh cũng là 
tấm gương để học sinh học tập.
 Đặc biệt với đối tượng là học sinh đầu cấp, các em còn gặp khó khăn, bỡ ngỡ 
trong việc thích ứng với môi trường mới, tâm lí lo lắng sợ hãi khi được học với 
nhiều thầy cô giáo mới, bạn bè mới, quy định mới và áp lực từ việc phải học nhiều 
môn học và đòi giáo viên chủ nhiệm vừa là người thầy, vừa là người bạn, có khi là 
người cha, người mẹ, người anh, người chị của học sinh, phải xem học sinh như 
con, em của mình, phải biết chia sẻ và “chăm sóc” học sinh một cách chu đáo, đặc 
biệt là “chăm sóc” về mặt tinh thần để các em luôn thoải mái, yên tâm khi đến lớp. 
 * Tìm hiểu đối tượng và phân loại học sinh 
 Với đối tượng là học sinh đầu cấp, việc tìm hiểu đối tượng học sinh là rất 
quan trọng. Chính vì vậy ngay từ đầu năm học khi được phân công chủ nhiệm lớp, 
tôi nhanh chóng tìm hiểu ý thức đạo đức, hoàn cảnh gia đình, tâm lý của từng học 
sinh trong lớp thông qua nhiều kênh thông tin khác nhau như: quan sát, trò chuyện 
với các em và các bạn xung quanh các em. Đồng thời điều tra thông tin, lý lịch của 
các em qua “Phiếu điều tra thông tin”. Phiếu điều tra này tôi phát ngay trong buổi 
tựu trường, sau đó hướng dẫn học sinh về điền thông tin để hôm sau nộp lại để kịp 
thời nắm bắt thông tin của các em. Những thông tin này sẽ giúp tôi phân loại đối 
tượng học sinh và định hướng xây dựng được ban cán sự lớp, sắp xếp chỗ ngồi 
hợp lí cho học sinh và để thuận tiện cho công tác quản lý giáo dục. Đồng thời 
những thông tin chính xác này sẽ giúp tôi lưu vào sổ đăng bộ, trao đổi với bộ phận 
Phổ cập giáo dục trong nhà trường nắm bắt kịp thời và phối hợp với giáo viên chủ 
nhiệm khi cần thiết và dễ dàng liên hệ với phụ huynh học sinh.
 Giáo viên: Trịnh Thị Hằng Trang: 5 Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp 6
 * Làm sổ chủ nhiệm
 Việc làm sổ chủ nhiệm là điều kiện tiên quyết, quyết định sự thành bại của cả 
một năm học, bởi vì ở đó đưa ra các kế hoạch cụ thể cho từng tuần, tháng, năm để 
tập thể lớp lấy đó làm kim chỉ nam cho mọi hoạt động của lớp. Kế hoạch càng cụ 
thể, càng thiết thực, sự thành công càng lớn. Đối với sổ chủ nhiệm bản thân thật 
thận trọng và ghi đầy đủ các chi tiết theo mẫu. Trong đó cần chú ý nhất là:
 Sơ đồ chỗ ngồi: Bản thân ngay từ đầu năm học đã sắp xếp chỗ ngồi cho học 
sinh và đưa vào sổ chủ nhiệm sau đó phô tô ra 1 bản kẹp vào sổ đầu bài để giáo 
viên bộ môn tiện vào việc theo dõi học sinh.
 Kế hoạch năm học và kế hoạch học kì: Trong phần kế hoạch năm học và kế 
hoạch học kì dựa vào kết quả đại hội chi đội, bản thân cùng tập thể lớp đưa ra 
những phương phướng cụ thể cho từng học kì và cho cả năm học, đặc biệt là chỉ 
tiêu hai mặt giáo dục mà tập thể lớp đưa ra để phấn đấu trong đại hội chi đội. Cụ 
thể: 
 Duy trì sĩ số: 100%.
 Hạnh kiểm 100% xếp loại tốt.
 Học lực: 10 Giỏi, 12 khá, 8 trung bình, 2 yếu. 
 Tập thể lớp xếp loại xuất sắc.
 Hoàn thành, tham gia đầy đủ và đạt kết quả cao trong tất cả các phong trào do 
nhà trường và liên đội phát động.
 Kế hoạch phụ đạo và bồi dưỡng học sinh tùy theo đối tượng đưa ra những kế 
hoạch phù hợp. 
 Ví dụ: Đối với môn ngữ văn, bản thân chịu trách nhiệm bồi dưỡng học sinh 
thi học sinh giỏi cấp huyện, ngay từ đầu năm học bản thân đưa lên kế hoạch phát 
hiện và bồi dưỡng cứ một tuần hai buổi đều đặn ôn tập nâng cao kiến thức và kĩ 
năng cho học sinh.
 Theo dõi kết quả thi đua của từng học sinh: Dựa trên kết quả theo dõi của ban 
cán sự lớp, giáo viên chủ nhiệm dễ dàng năm bắt và cập nhật kịp thời để làm căn 
cứ xếp loại thi đua cho từng học sinh vào cuối kì, cuối năm. 
 Giáo viên: Trịnh Thị Hằng Trang: 7 Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp 6
sinh trong lớp sẽ là những người giám sát năng lực quản lí của ban sự lớp để từ đó 
làm cơ sở bình bầu ban cán sự chính thức vào buổi Đại hội Chi đội.
 Trong buổi Đại hội chi đội, tập thể lớp sẽ bình bầu ban cán sự lớp trên cơ sở 
dân chủ với những chỉ tiêu cụ thể. Vì thế rất nhanh chóng ban cán sự lớp sẽ được 
thành lập cùng với các bạn tổ trưởng, tổ phó tổ chức phối hợp điều hành quản lí 
lớp cùng giáo viên chủ nhiệm. Cụ thể ban cán sự lớp được bình bầu như sau:
 * Ban cán sự lớp:
 - Lớp trưởng: Nguyễn Bích Ngọc.
 - Lớp Phó học tập: Bùi Thi Kim Anh.
 - Lớp phó Lao động – Kỉ luật: Hồ Hoàng Hân.
 - Lớp phó Văn thể mỹ: Trần Thị Huyền Trâm.
 - Đội cờ đỏ: Võ Thị Quỳnh Nhi và Nguyễn Thị Huệ Linh.
 * Bầu tổ trưởng, tổ phó:
 Trong lớp tôi chia thành 4 tổ mỗi tổ 8 thành viên để dễ dàng quản lí cũng như 
nắm bắt và uốn nắn kịp thời những học sinh vi phạm. Đối với việc bầu tổ trưởng tổ 
phó tôi không cứng nhắc trong việc lựa chọn mà tất cả các thành viên đều thay 
nhau làm tổ trưởng tổ phó theo mỗi tuần để các em cố gắng phấn đấu học tập và 
rèn luyện đạo đức tác phong cũng như tập rèn khả năng quản lí của bản thân. 
 * Bầu Ban Cán sự phụ trách bộ môn:
 - Cán sự môn Văn: Nguyễn Thị Hoa Lư.
 - Cán sự môn Toán: Bùi Thị Kim Anh.
 - Cán sự môn Anh: Nguyễn Thị Mai Linh.
 - Giao nhiệm vụ tới ban cán sự lớp
 Sau khi có ban cán sự lớp bản thân sẽ giao nhiệm vụ cụ thể cho mỗi thành 
viên, mỗi học sinh phụ trách một mảng cụ thể không để tình trạng chồng chéo công 
việc dẫn đến thiếu công bằng và ỉ lại cũng như ganh tị trong các bạn ban cán sự 
lớp. Cụ thể:
 Giáo viên: Trịnh Thị Hằng Trang: 9 Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp 6
 - Sổ trực của tổ trưởng
 Về đạo đức, tác phong
 Điểm trừ Điểm cộng
 Không đồng Làm việc riêng trong 
 phục giờ học Nói tục- chửi thề Không vi
 H Không đóng Nói chuyện trong giờ phạm lỗi 
 Họ thùng học Đánh nhau nào
 tên Không khăn quàng Xả rác bừa bãi
 Đi học muôn Nghỉ học không phép
 (1lần trừ 5 điểm) (1lần trừ 5 điểm) (1 lần trừ 10 điểm) Cộng 10
 - Sổ trực của tổ phó
 Về học tập
 Điểm trừ Điểm cộng
 Điểm kiểm tra định kì và thường xuyên
 Không soạn Từ 4- Từ 3- Từ 2- Từ Từ Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt
 H bài 4,5 3,5 2,5 1-1,5 0-0,5 8 8,5 9 9,5 10
 Họ Không làm
 tên bài tập 1lần 1 lần 1 lần 1 lần 1 lần 1lần 1 lần 1lần 1lần 1lần
 Không học trừ 1 trừ 2 trừ 3 trừ 4 trừ 5 cộng1 cộng cộng cộng cộng
 bài cũ điểm điểm điểm điểm điểm điểm 2điểm 3điểm 4điểm 5điểm
 (1 lần
 -5 điểm)
 - Cách tính điểm như sau
 Điểm thưởng của cả 2 mặt học tập và đạo đức cho trước là 100, sau đó nếu vi 
phạm lỗi nào thì trừ còn thực hiện tốt thì được cộng theo quy định như trên. Cuối 
tuần tổ trưởng, tổ phó tổng hợp xếp loại. Điểm xếp loại được tính là: trên 100 điểm 
được xếp loại xuất sắc, từ 80-99 điểm xếp loại tốt, từ 70- 79 xếp loại khá, từ 50- 69 
điểm xếp loại trung bình, dưới 50 điểm xếp loại yếu.
 * Tiến hành họp phụ huynh
 Một trong những khâu quan trọng trong việc quản lí cũng như đẩy mạnh 
phong trào học tập của học sinh đó là phối hợp với phụ huynh học sinh. Giáo viên 
chủ nhiệm tạo được sự phối hợp nhịp nhàng với phụ huynh học sinh sẽ thuận tiện 
hơn trong việc quản lí học sinh. Hàng năm tổ chức ba cuộc họp phụ huynh để gặp 
gỡ và trao đổi về tình hình học tập của các em đó là vào các dịp đầu năm học khi 
mới nhận lớp, cuối học kì một và cuối năm.
 Giáo viên: Trịnh Thị Hằng Trang: 11