Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm Lớp 2

 A. PHẦN MỞ ĐẦU
 I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
 Giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học có một vai trò vô cùng quan trọng trong 
việc hình thành cho học sinh những cơ sở ban đầu, nền móng đầu tiên cho sự phát 
triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng sống cơ 
bản để học sinh tiếp tục học lên các lớp trên.
 Ngoài việc tổ chức, hướng dẫn các hoạt động học tập của học sinh xuyên suốt 5 
buổi/ tuần, giáo viên chủ nhiệm lớp còn phải thường xuyên theo dõi các hoạt động 
trong giờ chơi, trong các buổi sinh hoạt, giao lưu tập thể, giờ ăn bán trú ở trườngvà 
cả hoạt động học tập ở nhà của học sinh. Vì vậy công việc của một giáo viên chủ 
nhiệm lớp ở Tiểu học là rất nặng nề, rất vất vả và vô cùng phức tạp.
 Ở đầu mỗi năm học, ở cùng một trường học, cùng một khối lớp, chất lượng học 
tập của học sinh cũng tương đương nhau. Nhưng tại sao đến cuối năm, chất lượng 
học tập và hạnh kiểm của học sinh lớp này lại vượt trội hẳn so với các lớp khác. Tất 
cả những điểm khác biệt đó đều do giáo viên chủ nhiệm lớp tạo ra. Giáo viên chủ 
nhiệm nào có tinh thần trách nhiệm cao, tận tâm với học sinh của mình thì chắc chắn 
sẽ tìm ra được các biện pháp để thu hút học sinh đến lớp, làm cho học sinh trở nên 
chăm ngoan, thích đi học và luôn cảm thấy “mỗi ngày đến trường là một niềm vui”.
 Mặt khác, tuy giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học dạy được tất cả các lớp (từ lớp 
1 đến lớp 5) nhưng trong thực tế, không phải giáo viên nào cũng theo học sinh của 
mình từ lớp này lên lớp khác. Vì vậy, mỗi năm lên lớp, các em lại được học với một 
thầy (cô) khác nhau. Nếu giáo viên lớp dưới làm tốt công tác chủ nhiệm, xây dựng tốt 
nề nếp lớp học, rèn luyện cho học sinh phương pháp tự học và nhiều kĩ năng sống cơ 
bản khác; nhưng lên lớp trên, giáo viên chủ nhiệm lớp không duy trì, không phát huy 
thì rồi nề nếp lớp học và chất lượng học tập của học sinh sẽ ra sao? Do vậy, công tác 
chủ nhiệm lớp phải được thực hiện đồng bộ từ lớp Một đến lớp Năm. Nề nếp lớp học, 
phương pháp học tập, giáo dục đạo đức, nhân cách và các kĩ năng sống của học sinh 
phải được giáo viên chủ nhiệm chú ý xây dựng, rèn giũa ngay từ lớp 1 và phải được 
duy trì, phát huy xuyên suốt ở các lớp trên.
 Là một giáo viên chủ nhiệm, năm nay tôi được nhà trường phân công dạy lớp 2, 
để hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, người giáo viên chủ nhiệm lớp ở tiểu học phải 
trải qua biết bao nhiêu khó khăn, bao nhiêu vất vả. Phải là người có trình độ, năng lực 
phẩm chất đạo đức tốt, tâm huyết với nghề, yêu thương tận tụy với học sinh. Ngoài 
việc cung cấp kiến thức cho học sinh, giáo viên chủ nhiệm còn dạy về nề nếp lớp học, 
hướng dẫn học sinh cách xếp hàng bán trú, biết nói lời cảm ơn, xin lỗi, cách trình bày 
trong vở, cách làm vệ sinh lớp, đề ra các nội qui của lớp,và phải thường xuyên 
nhắc nhở, uốn nắn những sai sót của học sinh nên có lúc rất căng thẳng, mệt mỏi. Vì 
Trang chủ: https://hoatieu.vn/ | Hotline: 024 2242 6188 B- NỘI DUNG
 I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
 - Giáo dục tiểu học đặt nền móng cho hệ thống giáo dục phổ thông, tạo tiền đề 
để thực hiện chiến lược “nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài”. 
Chính ở bậc học này những đặc điểm tâm lí, đặc điểm sinh lý của trẻ em phát triển 
mạnh mẽ,việc hình thành nề nếp, thói quen học tập, tác dụng và ảnh hưởng của giáo 
viên đối với học sinh là rất lớn.
 - C. Mác đã từng nói: “Để cho tác động mang lại một kết quả nào đó thì cần phải 
biết thứ vật liệu mà ta sẽ tác động vào đó”. Vì vậy, muốn giáo dục được học sinh thì 
phải hiểu được học sinh. Thời đại ngày nay, giáo viên không chỉ có nhiệm vụ truyền 
đạt tri thức cho học sinh mà còn có chức năng tác động tích cực đến sự hình thành và 
phát triển nhân cách cho các em. Công tác chủ nhiệm lớp là một nội dung về chuyên 
môn nghiệp vụ của giáo viên tiểu học. Công tác chủ nhiệm quyết định chất lượng dạy 
và học của giáo viên và học sinh. Làm tốt công tác chủ nhiệm tức là người giáo viên 
đã hoàn thành tốt việc giảng dạy các bộ môn và tổ chức giáo dục, rèn luyện đạo đức 
cho học sinh. Đặc biệt trong nhà trường tiểu học, vai trò của người giáo viên chủ 
nhiệm hết sức quan trọng. Giáo viên chủ nhiệm là người quản lý, điều hành lớp, trực 
tiếp giáo dục tư tưởng đạo đức, hình thành nhân cách cho học sinh; là cầu nối giữa 
ba môi trường giáo dục gia đình, nhà trường và xã hội.
 Trong giai đoạn hiện nay, công tác chủ nhiệm lớp ngày càng đòi hỏi sự dày công 
của người giáo viên bởi yêu cầu ngày càng cao của xã hội đang phát triển, bởi tình 
hình cuộc sống vẫn đang tồn tại những tác động xấu đến học sinh, bởi sự mưu sinh 
của gia đình nên không ít phụ huynh đã giao phó việc giáo dục con cái cho nhà 
trường. Chính vì vậy, người giáo viên phải có kiến thức sư phạm cao. Đặc biệt phải 
có “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp 2” mới có thể nắm bắt hết đặc 
điểm tâm lý trình độ từng học sinh để có hướng giảng dạy và giáo dục đạt kết quả tốt 
nhất theo mục tiêu giáo dục mà Đảng và nhà nước đề ra.
 II- THỰC TRẠNG BAN ĐẦU:
 Đầu năm học 2021 – 2022 tôi được Ban Giám Hiệu phân công chủ nhiệm lớp 
2A3, tổng số 37 học sinh trong đó có 1 học sinh khuyết tật, 1 học sinh quá độ tuổi. 
Trường nằm trong khu dân cư chủ yếu là lao động chân tay và làm ngư nghiệp, trình 
độ văn hóa của người dân chưa cao, nhưng được sự quan tâm của Ban Giám Hiệu mà 
trường lớp khang trang, cơ sở vật chất đầy đủ. Nhưng bên cạnh đó tôi nhận thấy có 
một số thuận lợi và khó khăn như sau: 
 1. Thuận lợi:
 - Hầu hết các con đi học đúng độ tuổi quy định.
 - Trang thiết bị phục vụ giảng dạy đầy đủ.
 - Giáo viên nhiệt tình, quan tâm đến lớp, có tinh thần trách nhiệm cao.
Trang chủ: https://hoatieu.vn/ | Hotline: 024 2242 6188 III- BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
 Công việc của giáo viên chủ nhiệm lớp là vô vàn khó khăn, không thể thống kê 
hết được. Trong sáng kiến kinh nghiệm này, tôi chỉ đi sâu vào 3 nội dung chính sau 
đây:
 1. Xây dựng nề nếp lớp học.
 2. Xây dựng nội quy lớp học
 3. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà.
 Sau đây là các biện pháp tôi đã tiến hành:
 Biện pháp 1: Xây dựng nề nếp lớp học: 
 a) Nắm thông tin về học sinh ghi vào Sổ theo dõi chất lượng giáo dục.
Nhà giáo dục K.Đ. Usinxki đã nói: "Muốn giáo dục cho con người về mọi mặt thì 
phải hiểu con người về mọi mặt.” Mỗi giáo viên chủ nhiệm lớp, muốn hoàn thành tốt 
nhiệm vụ của mình, muốn đề ra các biện pháp giáo dục học sinh phù hợp, đạt hiệu 
quả thì trước hết giáo viên phải hiểu học sinh, phải nắm được đầy đủ các thông tin 
cần thiết về từng học sinh. Do vậy, ngay từ ngày đầu nhận lớp, tôi thực hiện ngay 
công tác điều tra thông qua phiếu sau đây. Tôi phát cho mỗi em một phiếu điều tra và 
yêu cầu các em điền đầy đủ thông tin trong phiếu: 
 ĐIỀU TRA THÔNG TIN CÁ NHÂN HỌC SINH
 1. Họ và tên:Nam ( Nữ)..Dân tộc:.
 2. Sinh ngày.tháng.năm.Nơi sinh
 3. Chỗ ở hiện nay:................................................................................
 4. Hộ khẩu thường trú:.........................................................................
 5. Tình trạng sức khỏe:........................................................................
 6. Có năng khiếu:................................................................................
 7. Họ tên cha:......................................................................................
 8. Nghề nghiệp:...................................................................................
 9. Họ và tên mẹ:..................................................................................
 10. Nghề nghiệp:..................................................................................
 10. Số điện thoại liên hệ:......................................................................
 11. Gia đình có mấy con:......................................................................
 Là con thứ mấy:.................................................................................
 12. Gia đình có hoàn cảnh đặc biệt:.......................................................
 Qua phiếu điều tra này, tôi nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về từng học 
sinh để ghi vào Sổ theo dõi chất lượng giáo dục học sinh. Và quan trọng hơn cả là tôi 
đã hiểu một phần về học sinh của mình, điều đó rất có lợi cho tôi trong công tác giảng 
dạy và giáo dục học sinh. 
Trang chủ: https://hoatieu.vn/ | Hotline: 024 2242 6188 Cuối mỗi tuần, vào tiết sinh hoạt lớp ngày thứ sáu, lớp trưởng, lớp phó báo cáo 
các mặt hoạt động của lớp. Căn cứ vào báo cáo của từng em, tôi nắm được khả năng 
quản lí lớp của từng em. 
 Biện pháp 2: Xây dựng nội quy lớp học
 Mỗi lớp học để đảm bảo nề nếp cần có nội quy riêng mà giáo viên chủ nhiệm 
đề ra và yêu cầu học sinh thực hiện. Bên cạnh đưa ra nội quy lớp học riêng, tôi sẽ 
khuyến khích, tạo môi trường cho các con học tập tốt nhất, đặc biệt tôi không tạo 
những áp lực cho các em. Thay vào đó tôi sẽ xây dựng phong trào “Xây dựng trường 
học thân thiện, học sinh tích cực” do Bộ giáo dục và Đào tạo phát động nhằm nâng 
cao chất lượng giáo dục toàn diện đặc biệt là giáo dục đạo đức, nhân cách và kĩ năng 
sống cho học sinh. Qua nhiều năm thực hiện, phong trào đã có sức lan tỏa mạnh mẽ 
cả chiều sâu lẫn chiều rộng, mang lại hiệu quả thiết thực cho ngành giáo dục và cho 
xã hội. Muốn phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” ở mỗi 
trường đạt hiệu quả thì mỗi giáo viên chủ nhiệm phải tích cực “xây dựng lớp học thân 
thiện, học sinh tích cực”. Có nhiều “lớp học thân thiện, học sinh tích cực” thì mới có 
“trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
 “Xây dựng lớp học thân thiện” là tạo ra môi trường học tập thân thiện, an toàn, 
gần gũi với học sinh, làm cho học sinh cảm thấy “mỗi ngày đến trường là một niềm 
vui”. Để xây dựng được “lớp học thân thiện” thì sẽ có “học sinh tích cực”. Tôi đã xây 
dựng được nội quy lớp học mang tính lớp học thân thiện, học sinh tích cực, sẽ nâng 
cao được chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
 Công việc xây dựng nội quy lớp học được tôi tiến hành từng bước như sau: 
 a)Trang trí lớp học sạch- đẹp
 Lớp học thân thiện phải luôn sạch sẽ, ngăn nắp và được trang trí đẹp, đảm bảo 
tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Do vậy, tôi hướng dẫn và cùng với học sinh thực 
hiện các công việc sau đây: 
 - Trang trí lớp đẹp, hài hòa đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Phần trang 
trí lớp, tôi giao trực tiếp cho học sinh, mỗi bạn sẽ vẽ bức tranh theo chủ đề tự chọn. 
Bức tranh nào đẹp sẽ được tuyên dương và dán vào góc học tập cuối bảng lớp. 
 b. Xây dựng nề nếp:
Đầu năm tôi đưa ra nội quy lớp học cho cả lớp cùng đọc: 
 NỘI QUY LỚP HỌC 2A3
 A. Kỉ luật, nề nếp: 
 1. Đi học đúng giờ, nghe hiệu lệnh trống xếp hàng tập thể dục. Nghỉ học phải 
xin phép GVCN.
 2. Duy trì nếp chào hỏi, lễ phép với CB, GV, NV nhà trường.
 3. Không mang tiền, đồ chơi, trang sức đến trường.
 4. Lớp học phải sạch sẽ trong suốt buổi học, bàn ghế phải ngay ngắn, không có 
học sinh xả rác bừa bãi. 
Trang chủ: https://hoatieu.vn/ | Hotline: 024 2242 6188 - Giáo viên chủ nhiệm đưa ra phương hướng phấn đấu cho các em, tổ nào 
ngoan, có ý thức, không vi phạm lỗi nào sẽ được cộng điểm thi đua cho tổ mình. Cuối 
tuần giáo viên dựa vào kết quả thi đua đó để có sự khen thưởng, động viên, nhắc nhở 
kịp thời.
 * Nề nếp xếp hàng ra vào lớp:
- Được tiến hành thường xuyên đầu buổi học và cuối buổi học hay các tiết Thể dục, 
Thư viện....Điều này mang tính trật tự, kỉ luật cần được duy trì thường xuyên và liên 
tục trong suốt năm học. Để làm tốt công tác này tôi đã tiến hành từng bước như sau:
- Các em đi theo một hàng, bạn lớp trưởng đứng đầu, lớp phó đứng giữa hàng và cuối 
hàng theo dõi thành viên trong lớp.
- Các em được xếp từ thấp đến cao, thời gian đầu giáo viên chủ nhiệm và cán bộ lớp 
sắp xếp các con đúng vị trí. Sau một vài lần xếp chỗ các con nhớ vị trí của mình và 
sắp xếp theo hàng.
- Mỗi khi xếp hàng và đi theo hàng các bạn cán bộ lớp theo dõi và nhắc nhở các bạn 
đi trật tự, không chen lấn, xô đẩy, đùa giỡn gây ảnh hưởng thi đua của lớp.
Biện pháp 3: Xây dựng mối quan hệ thầy - trò và bạn bè trong lớp
 * Xây dựng mối quan hệ thầy- trò:
 Trước đây, quan hệ thầy, trò là quan hệ chịu ơn - ban ơn; bề trên - kẻ dưới; giảng 
giải - ghi nhớ. Ngày nay, quan hệ này được thay bằng quan hệ phân công- hợp tác. 
Thầy thiết kế - trò thi công. Thầy làm mẫu, giao việc - trò làm theo mẫu của thầy. 
Mỗi lời thầy nói ra phải là một “lệnh” (một lời giao việc). Do vậy, mọi yêu cầu tôi 
đưa ra, học trò phải thi hành thật nghiêm. Ngay từ đầu, tôi yêu cầu học trò phải cố 
gắng làm cho đúng. Nếu chưa đúng thì phải làm lại cho đúng mới thôi. Đúng là đúng 
từ việc làm, nghiêm là nghiêm trong việc làm chứ không phải ở thái độ khắt khe, gay 
gắt. Quan hệ cơ bản nhất của tôi và học trò là quan hệ hợp tác làm việc: tôi giao việc- 
học trò làm; tôi hướng dẫn - học trò thực hiện. 
 - Khi giao việc, tôi chỉ nói một lần, nhưng chỉ nói khi lớp trật tự. Với cách làm 
này, tự nhiên thầy sẽ trở nên nói ít, học trò sẽ làm nhiều. Làm việc như thế nào thì 
đạo đức, ý thức sẽ kèm theo như thế ấy. Làm đến nơi đến chốn thì ý thức kỉ luật cũng 
đến nơi đến chốn.
 - Hành vi của giáo viên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lí cũng như sự hình 
thành tính cách của trẻ. Vì vậy, khi lên lớp, tôi luôn chú ý đến cả cách đi đứng, nói 
năng, cách ăn mặc, cách cầm sách, chữ viết, thái độ,...để học trò noi theo. Không vì 
bất cứ lí do gì mà tôi cho phép mình cẩu thả hoặc xuề xòa, qua loa trước mặt học 
sinh. 
 - Khi học sinh nào làm bài chưa đúng, tôi yêu cầu học sinh đó phải đọc lại và làm 
lại bài. Tôi giúp đỡ, hướng dẫn cụ thể học sinh làm lại ngay tại lớp. Do đặc điểm tâm 
Trang chủ: https://hoatieu.vn/ | Hotline: 024 2242 6188