Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm tổ chức Hoạt động ngoài giờ lên lớp thông qua các cuộc thi trên mạng Internet

 PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
 1. Lý do chọn đề tài
 Trong bối cảnh đất nước đang bước vào con đường hội nhập với quốc tế, giáo dục 
cho học sinh đầy đủ các tố chất: Đức, Trí, Thể, Mỹ là một yêu cầu mà các trường phổ 
thông phải chú trọng. Để hình thành cho học sinh những tố chất đó, bên cạnh tri thức 
được tuyền đạt, tiếp thu trên lớp học thì hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là một 
trong những phương thức giáo dục cho học sinh kỹ năng sống, kỹ năng tổ chức ứng 
dụng vào thực tiễn những kiến thức đã học, phát triển năng khiếu, hình thành cho các 
em thói quen tìm hiểu, khám phá những điều mới mẻ trong cuộc sống để trở thành một 
công dân toàn cầu.
 Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp (HĐGDNGLL) ở trường phổ thông là hoạt 
động được tổ chức diễn ra ngoài giờ lên lớp chính khóa nhằm giáo dục học sinh theo 
mục tiêu giáo dục. Là sự tiếp nối hoạt động giáo dục trên lớp, là con đường gắn lý thuyết 
với thực tế, tạo nên sự thống nhất giữa nhận thức và hành động.
 Hoạt động GDNGLL, một trong những mảng hoạt động giáo dục quan trọng ở 
nhà trường phổ thông, đặc biệt là THPT. Hoạt động này có ý nghĩa rất lớn đối với quá 
trình giáo dục học sinh đó là: hỗ trợ đắc lực cho hoạt động giảng dạy trên lớp, bởi thời 
gian trên lớp của học sinh chỉ có giới hạn, giáo viên khó có thể đi sâu vào những chi 
tiết, cung cấp cho học sinh nhiều kiến thức ngoài sách giáo khoa, góp phần phát triển 
và hoàn thiện nhân cách, bồi dưỡng năng khiếu và tài năng sáng tạo của học sinh. Nội 
dung của hoạt động NGLL rất phong phú và đa dạng, thể hiện qua các hoạt động do 
nhà trường tổ chức như: hoạt động văn hóa, hoạt động văn nghệ, TDTT, tham quan, lao 
động, các hoạt động xã hội... Người giáo viên có thể giải quyết vấn đề này ở những buổi 
tổ chức HĐNGLL, nếu biết khéo lồng ghép. Nhờ đó mà các kiến thức tiếp thu được ở 
trên lớp có cơ hội được áp dụng, mở rộng thêm qua thực tế, đồng thời có tác dụng nâng 
cao hứng thú học tập cho HS đối với các tiết học chính khóa.
 Hoạt động GDNGLL còn góp phần tạo ra năng lực tổ chức các hoạt động cá nhân 
của học sinh, giúp học sinh hoàn thiện nhân cách và phát triển óc sáng tạo, sự hoạt bát. 
Không ít những trường hợp, những tài năng khác của học sinh được bộc lộ và phát hiện 
ở chương trình này.
 Tuy nhiên, trong tình hình hiện nay, do dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp và 
kéo dài, ảnh hưởng trực tiếp đến công tác giáo dục học sinh nói chung và công tác tổ 
chức các HĐ NGLL trong trường học nói riêng. Tất cả các hoạt động giáo dục đều thực 
hiện thông qua hình thức trực tuyến qua mạng internet trong thời gian dài, học sinh 
không được tham gia trực tiếp các hoạt động giáo dục trong nhà trường nhằm vừa đảm 
bảo an toàn cho trường học, vừa thực hiện đúng tiến độ kế hoạch giáo dục trong năm 
học. - Phương pháp phân tích tổng hợp.
 - Phương pháp kiểm tra đánh giá.
 5. Nhiệm vụ nghiên cứu
 Từ những nhận định ban đầu, tôi xác định một số nhiệm vụ nghiên cứu sau:
 - Phân tích thực trạng việc tổ chức các HĐ NGLL ở trường THPT nói chung và 
trường THPT Thanh Chương 1 nói riêng.
 - Xây dựng các hoạt động NGLL thông qua các cuộc thi trên mạng internet trong 
công tác chỉ đạo và triển khai nhằm tạo thêm cơ hội cho học sinh được tham gia và rèn 
luyện các kỹ năng sống.
 - Đánh giá kết quả thực nghiệm đề tài trong các năm học: 2020-2021; 2021-2022.
 6. Đóng góp của đề tài
 Đề tài một số kinh nghiệm tổ chức Hoạt động ngoài giờ lên lớp thông qua các cuộc 
thi trên mạng internet là giải pháp mới giải quyết một số vấn đề sau:
 Giúp các giáo viên có cái nhìn rõ ràng, cụ thể hơn về đổi mới, sáng tạo, linh hoạt 
trong việc tổ chức các HĐ NGLL cho học sinh, đó là nhiệm vụ đã và đang rất quan 
trọng của ngành giáo dục, từ đó nâng cao hiệu quả giáo dục góp phần hình thành con 
người mới và nâng cao nghiệp vụ sư phạm cho giáo viên trong quá trình dạy học và 
giáo dục.
 Rèn luyện và định hướng cho các em những con đường sống tích cực trong xã hội 
hiện đại trong ba mối quan hệ cơ bản: con người với chính mình; con người với tự 
nhiên; con người với các mối quan hệ xã hội. Từ đó, các em tích cực tham gia và yêu 
thích các hoạt động NGLL. Bên cạnh đó giúp các em hình thành một số năng lực cơ 
bản của người lao động trong thời đại mới (khả năng lập kế hoạch làm việc, khả năng 
hợp tác, khả năng thuyết trình, khả năng tự khẳng định mình....).
 Đề tài hướng tới giải quyết vấn đề: Trong tình hình dịch bệnh kéo dài, học sinh 
không được tới trường, mọi hoạt động giáo dục thông qua trực tuyến là chủ yếu, làm 
ảnh hưởng đến tâm sinh lý của học sinh. Sự gia tăng những biểu hiện thiếu kỹ năng 
sống của hầu hết học sinh vài năm trở lại đây như không thể hiện được khả năng của 
bản thân; khó hòa nhập; có thái độ tiêu cực khi mâu thuẫn với bè bạn, gia đình, thầy cô 
giáo; lúng túng khi xử lý những tình huống phát sinh trong cuộc sống; cách học cách 
sống không khoa học, hiệu quả; ...
 Đề tài xây dựng được một số hoạt động NGLL thông qua các cuộc thi trên mạng 
internet, được sử dụng sáng tạo, linh hoạt nhằm rèn luyện và hình thành các kỹ năng PHẦN 2. PHẦN NỘI DUNG
 1. Cơ sở lý luận
 1.1. Các khái niệm về HĐ NGLL
 Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là một hoạt động giáo dục được thực hiện 
một cách có mục đích, có kế hoạch, có tổ chức nhằm góp phần thực thi quá trình đào 
tạo học sinh, đáp ứng những nhu cầu đa dạng của đời sống xã hội. Hoạt động này do 
nhà trường quản lý, tiến hành ngoài giờ dạy học trên lớp (theo chương trình, kế hoạch 
dạy học). Nó được tiến hành xen kẽ hoặc nối tiếp chương trình dạy học trong phạm vi 
nhà trường hoặc trong đời sống xã hội, được diễn ra trong suốt năm học và cả thời gian 
nghỉ hè để khép kín quá trình giáo dục, làm cho quá trình đó có thể được thực hiện mọi 
nơi, mọi lúc.
 Theo tác giả Đặng Vũ Hoạt: “Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là việc tổ chức 
giáo dục thông qua hoạt động thực tiễn của HS về khoa học kỹ thuật, lao động công ích, 
hoạt động xã hội, hoạt động nhân văn, văn hóa văn nghệ, thẩm mỹ, thể dục thể thao, 
vui chơi giải trí... để giúp các em hình thành và phát triển nhân cách”
 Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường THPT giúp các em HS có cơ hội 
tham gia các hoạt động thực tiễn. HS khi được hoà mình vào đời sống xã hội sẽ có thêm 
những hiểu biết, học thêm được kinh nghiệm giao tiếp. để làm tăng thêm vốn sống của 
mình, để rèn luyện mình trở thành những người có nhân cách.
 Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp có quan hệ chặt chẽ với các hoạt động dạy 
học và tạo điều kiện gắn lý thuyết với thực hành, thống nhất giữa nhận thức với hành 
động góp phần quan trọng vào việc hình thành và phát triển các kỹ năng, tình cảm, niềm 
tin, tạo cơ sở cho việc phát triển nhân cách toàn diện HS trong giai đoạn hiện nay.
 1.2. Vị trí, vai trò của HĐ NGLL
 1.2.1. Vị trí
 Quá trình dạy học và quá trình giáo dục là những bộ phận của quá trình sư phạm 
tổng thể. Trong quá trình dạy học, ngoài việc truyền thụ cho HS những tri thức khoa 
học cơ bản và có hệ thống còn phải luôn mang lại hiệu quả giáo dục nhân cách cho các 
em. Ngược lại, trong quá trình giáo dục, ngoài việc hình thành cho HS ý thức và niềm 
tin, về thái độ ứng xử đúng đắn trong các quan hệ giao tiếp hàng ngày, về hành vi và kỹ 
năng hoạt động còn phải tạo cơ sở để HS bổ sung và hoàn thiện những tri thức đã học 
ở trên lớp. Quá trình dạy học giáo dục diễn ra ở hai hoạt động chủ yếu: Hoạt động dạy 
học trên lớp và hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Vì thế, hoạt động giáo dục ngoài 
giờ lên lớp là một bộ phận cấu thành trong hoạt động giáo dục.
 Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là cầu nối tạo ra mối liên hệ hai chiều giữa 
nhà trường với xã hội. Thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nhà trường có đỡ của GV, HS cùng nhau tổ chức các hoạt động tập thể khác nhau trong đời sống hàng 
ngày ở trường, ngoài xã hội. hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp với nhiều hình thức 
phong phú nên khi HS đầu tư thời gian vào các hoạt động bổ ích sẽ giảm bớt thời gian 
tham gia vào các hoạt động không lành mạnh, hạn chế nhóm tự phát, tránh ảnh hưởng 
xấu. Tham gia vào các hoạt động, các em HS yếu kém về đạo đức có nhiều cơ hội điều 
chỉnh nhận thức, hành động sai lệch của mình. Từ đó hình thành những kinh nghiệm 
giao tiếp ứng xử có văn hóa, giúp cho việc hình thành và phát triển nhân cách ở các em.
 Vai trò quan trọng nhất của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là góp phần phát 
triển tâm lực, yếu tố nội lực tạo ra động cơ của sự phát triển nhân cách, khai thác nguồn 
tài nguyên người. Đó là mục tiêu của cuộc cách mạng giáo dục của nhân loại cũng như 
của dân tộc ta đang tiến hành.
 Như vậy, với vị trí và vai trò quan trọng của mình, hoạt động giáo dục ngoài giờ 
lên lớp thực sự là một bộ phận cấu thành trong hệ thống các hoạt động giáo dục ở nhà 
trường THPT hiện nay. Thực hiện các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp tích cực và 
hiệu quả sẽ góp phần vào việc gắn liền nhà trường với cuộc sống xã hội, thiết thực phục 
vụ sát những mục tiêu kinh tế-xã hội và quốc phòng giai đoạn CNH-HĐH đất nước.
 1.3. Mục tiêu của HĐ NGLL
 Song song với hoạt động dạy học trên lớp thì hoạt động ngoài giờ lên lớp cũng 
góp phần không nhỏ vào mục tiêu phát triển toàn diện cho học sinh vì hoạt động giáo 
dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học phổ thông có mục tiêu giúp cho học sinh:
 Nâng cao hiểu biết về các giá trị truyền thống của dân tộc, biết tiếp thu những giá 
trị tốt đẹp của nhân loại; củng cố mở rộng kiến thức đã học trên lớp; có ý thức trách 
nhiệm với bản thân, gia đình, nhà trường và xã hội; có ý thức lựa chọn nghề nghiệp.
 Củng cố vững chắc các kĩ năng cơ bản đã được rèn luyện từ trung học cơ sở để 
trên cơ sở đó tiếp tục hình thành và phát triển các năng lực chủ yếu như: năng lực tự 
hoàn thiện, năng lực thích ứng, năng lực giao tiếp, năng lực hoạt động chính trị-xã hội, 
năng lực tổ chức quản lý...
 Có thái độ đúng đắn trước những vấn đề của cuộc sống, biết chịu trách nhiệm về 
hành vi của bản thân; đấu tranh tích cực với những biểu hiện sai trái của bản thân (để 
tự hoàn thiện mình) và của người khác; biết cảm thụ và đánh giá cái đẹp trong cuộc 
sống
 1.4. Phương pháp tổ chức các HĐ NGLL
 Trên cơ sở phối hợp giữa phương pháp giáo dục và phương pháp dạy học, đồng 
thời cần có sự phù hợp giữa nội dung và hình thức nên có nhiều phương pháp tổ chức 
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp như: sinh tập xử lý những tình huống nảy sinh trong cuộc sống đời thường, giúp các em có 
thêm kinh nghiệm sống.
 1.5. Nội dung của hoạt động ngoài giờ lên lớp
 Theo các sách giáo viên và các tài liệu bồi dưỡng giáo viên thực hiện 
HĐGDNGLL, chúng ta thấy rằng HĐGDNGLL ở trường phổ thông có nội dung phong 
phú và trong năm học tập trung vào 6 vấn đề lớn như sau:
 - Lý tưởng sống của thanh niên trong giai đoạn công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất 
nước.
 - Tình bạn, tình yêu và gia đình.
 - Nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc.
 - Truyền thống dân tộc và truyền thống cách mạng; bảo vệ di sản văn hoá.
 - Thanh niên với vấn đề lập thân, lập nghiệp.
 - Những vấn đề có tính toàn cầu như: môi trường, hạn chế sự bùng nổ dân số; 
chăm sóc sức khoẻ sinh sản vị thành niên; phòng ngừa và đẩy lùi các bện tật hiểm 
nghèo...
 Những vấn đề trên được cụ thể hoá thành 10 chủ đề hoạt động trong 12 tháng đó 
là:
 Tháng 9: Thanh niên học tập, rèn luyện vì sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại 
hoá đất nước.
 Tháng 10: Thanh niên với tình bạn, tình yêu và gia đình.
 Tháng 11: Thanh niên với truyền thống hiếu học và tôn sư, trọng đạo
 Tháng 12: Thanh niên với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
 Tháng 1: Thanh niên với việc giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc.
 Tháng 2: Thanh niên với lí tưởng cách mạng.
 Tháng 3: Thanh niên với vấn đề lập nghiệp.
 Tháng 4: Thanh niên với hoà bình, hữu nghị và hợp tác.
 Tháng 5: Thanh niên với Bác Hồ.
 Tháng 6,7,8: Mùa hè tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng.
 Ngoài các buổi hoạt động ngoài giờ lên lớp theo chủ đề từng tháng thì đoàn trường 
có thể phối hợp tổ chức cho HS tham gia các CLB như: An toàn giao thông cho nụ cười 
ngày mai, CLB Văn học, CLB Tiếng anh, CLB em yêu lịch sử,..bằng hình thức sân 
khấu hoá để đa dạng hoá hoạt động, tạo được sự hứng thú, hấp dẫn đối với HS