Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm phòng chống suy dinh dưỡng cho trẻ mầm non

 A- Đặt vấn đề
I- lời mở đầu:
 Có thể nói chúng ta đang nỗ lực cao nhất phấn đấu “dành những gì tốt đẹp 
nhất cho trẻ em”. Sở dĩ như vậy bởi vì những ưu tiên đầu tư cho chăm sóc trẻ em 
ngay từ những năm đầu đời có một ý nghĩa sinh học, xã hội và nhân văn cực kỳ 
quan trọng mà mọi đứa trẻ có quyền đón nhận. Tôi muốn nói ở đây là “quyền 
được dinh dưỡng tốt nhất” của trẻ em. Bác Hồ đã nói: “trẻ em như búp trên cành”, 
ý nói giai đoạn quan trọng nhất của cuộc đời cần được chăm sóc nuôi dưỡng tốt 
nhất.
 Từ nhận thức “sức khoẻ trẻ em hôm nay là sự phồn vinh của đất nước ngày 
mai”, Sức khoẻ ảnh hưởng đến sự phát triển thể lực trí tuệ, là yếu tố quyết định 
đến sự phát triển của trẻ sau này. Sức khoẻ là một yếu tố không thể thiếu của con 
ngươì. Để thế hệ trẻ được khoẻ mạnh, thông minh sáng tạo, có thể đáp ứng yêu 
cầu đổi mới của đất nước trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá thì việc 
nuôi dạy trẻ là yêu cầu rất lớn. 
 Có thể nói rằng yếu tố giúp trẻ phát triển cân đối hài hoà hoàn toàn phụ 
thuộc vào chất lượng chăm sóc nuôi dưỡng trẻ. Trong những năm gần đây, hoạt 
động chăm sóc giáo dục dinh dưỡng, bảo vệ sức khoẻ cho trẻ trong trường Mầm 
non không ngừng phát triển, để đảm bảo công tác phòng chống suy dinh dưỡng 
được phát huy theo chiều hướng tích cực , nâng cao chất lượng chăm sóc, phòng 
chống suy dinh dưỡng cho trẻ đang là mối quan tâm của toàn xã hội trong giai 
đoạn hiện nay.
 Sức khoẻ vô cùng quan trọng đối với con người, nếu không có sức khoẻ thì 
cơ thể chậm phát triển và sinh ra nhiều bệnh tật. Nhất là trẻ ở lứa tuổi Mầm non 
đang phát triển rất nhanh về thể lực và trí tuệ. Nếu được chăm sóc nuôi dưỡng đầy 
đủ trẻ sẽ phát triển tốt, trẻ sẽ dễ dàng lĩnh hội những kiến thức trong quá trình 
giáo dục đồng thời hạn chế được ốm đau, bệnh tật. Do đó nâng cao chất lượng 
dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng đến sức khoẻ của trẻ.Trên các địa bàn 
vùng nông thôn hiện nay, nhất là các vùng miền núi đặc biệt khó khăn thì tỷ lệ trung thực, thật thà, tận tụy với công việc, nhiệt tình chăm sóc trẻ không ngại khó, 
ngại khổ; giàu lòng thương yêu các cháu. Thực hiện nghiêm túc quy chế chuyên 
môn, tích cực rèn luyện cho trẻ có nền nếp học tập, sinh hoạt tốt.
 Cơ sở vật chất của nhà trường ngày càng khang trang, công trình vệ sinh 
nguồn nước đã được đảm bảo cho trẻ sử dụng, đồ dùng học tập cũng như phục vụ 
bán trú cho trẻ được trang bị đầy đủ. Nhà bếp được xây dựng theo quy trình bếp 
một chiều. 
 Trong quá trình quản lý nuôi dưỡng đã được tập thể cán bộ giáo viên, lãnh 
đạo địa phương và đặc biệt là các bậc phụ huynh tin tưởng giúp đỡ tạo điều kiện 
đầu tư vào công tác nuôi dưỡng. Vì vậy mà trong năm học 2008-2009 chất lượng 
chăm sóc giáo dục của trẻ đạt hiệu quả cao. Tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng đã giảm 
xuống đáng kể và không có trường hợp trẻ bị ngộ độc thức ăn xảy ra.
 Nhà trường có nhân viên kế toán nên theo dõi thu, chi tiền ăn của trẻ theo 
đúng nguyên tắc tài chính hiện hành.
 Hội phụ huynh chấp hành đầy đủ các nội quy, quy định, hưởng ứng tích 
cực trong việc tổ chức bán trú cho trẻ, nâng mức ăn cho trẻ theo cầu, nhiệt tình 
tham gia các phong trào và các hoạt động của nhóm, lớp.
 Tuy vậy, trong năm học 2007-2008 nhà trường còn gặp một số khó khăn 
sau đây:
 2. Khó khăn:
 Bên cạnh những thuận lợi nêu trên nhà trường vẫn còn gặp không ít những 
khó khăn như: Là một xã thuộc diện đặc biệt khó khăn, cơ sở vật chất phục vụ 
cho chăm sóc giáo dục trẻ còn hạn chế. Năm học 2007-2008 nhà trường chỉ mới 
tổ chức bán trú cho khu trung tâm, chính vì vậy mà số trẻ bán trú tại trường trong 
năn học 2007-2008 chỉ đạt 60%. 
 Một số giáo viên mới hợp đồng nên nghiệp vụ chuyên môn còn hạn chế, 
chưa linh hoạt, chủ động trong công việc. 
 Mặt khác, cuối năm 2007, đầu năm 2008 thị trường có nhiều biến động về 
giá cả, các mặt hàng đều tăng đồng loạt với mức từ 30-40%, nhất là các mặt hàng 
 Qua kết quả chăm sóc năm học 2007-2008 thì tôi thấy răng tỷ lệ trẻ suy 
dinh dưỡng đang còn ở mức độ cao. Do đó cần phải có biện pháp thiết thực đến 
tác động đến các bậc phụ huynh và cán bộ giáo viên trong đơn vị, hiểu được sức 
khoẻ là rất quan trọng đến sự phát triển toàn diện của trẻ.. Từ đó mà tôi đã áp 
dụng một số biện pháp sau:
 B. Giải quyết vấn đề
i. Các biện pháp thực hiện
 Năm học 2008-2009 trường Mầm non Phúc Thịnh được công nhận là 
trường chuẩn Quốc gia giai đoạn 2002- 2005. Vì vậy để nâng cao chất lượng 
chăm sóc trẻ ở trường , tôi đã nghiên cứu các biện pháp mà người ta đã sử dụng 
trong công tác phòng chống suy dinh dưỡng cho trẻ, trên cơ sở đó tôi đã sáng tạo 
thêm các biện pháp phù hợp để áp dụng vào công tác chăm sóc nuôi dưỡng ở 
trường mình như sau:
 1.Bồi dưỡng kiến thức thực hành dinh dưỡng, thực hiện tốt vệ sinh an toàn 
thực phẩm, vệ sinh trong chế biến cho đội ngũ cán bộ giáo viên, phòng chống 
suy dinh dưỡng cho trẻ
 Đây là hoạt động, nhà trường, gia đình, xã hội cùng thực hiện. Do đó việc 
quan tâm đến hoạt động phòng chống suy dinh dưỡng cho trẻ và chế độ dinh 
dưỡng hợp lý là rất cần thiết. Dinh dưỡng hợp lý đó là khẩu phần ăn hàng ngày 
phải đủ về số lượng và cân đối về chất lượng. Cân đối giữa chất sinh ra ngăng 
lượng ( đạm, đường , béo, đường). Cân đối giữa thức ăn có nguồn gốc động vật và 
thực vật. Nhu cầu về dinh dưỡng của trẻ nếu tính theo cân nặng thì cao hơn người 
lớn. Vì vậy muốn phòng chống suy dinh dưỡng có hiệu quả cần phải giúp cho trẻ 
có đầy đủ thức ăn để sinh trưởng, phát triển và vận động.
 2. Thực hiện tốt công tác tuyên truyền: - Khẩu phần và thực đơn của trẻ được thay đổi theo mùa, theo tháng và theo 
tuần, đảm bảo cân đối các chất dinh dưỡng, chế biến phù hợp khẩu vị của trẻ. 
Đảm bảo cho trẻ có ít nhất một lần ăn một quả trứng, một bữa trái cây.
 - Thường xuyên xây dựng góc tuyên truyền tại các nhóm lớp như: những 
điều phụ huynh cần biết; Bé thích ăn gì..để giúp cho cha mẹ trẻ nắm được 
những thông tin cần thiết và từ đó thực hiện tốt nội quy của nhà trường như: cho 
trẻ ăn ngủ đúng giờ giấc, không cho trẻ mang quà bánh đến lớp
 - Phát động cuộc thi sáng tác, sưu tầm thơ, câu chuyện , câu đố, bài viết có 
nội dung giáo dục dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm. Hướng cho giáo viên 
lồng ghép giáo dục dinh dưỡng vào các môn học như làm quen văn học, môi 
trường xung quanh.thể hiện rõ nhất vào hoạt động vui chơi của trẻ chính là hoạt 
động “ bé tập làm nội trợ”, giáo viên dạy trẻ có biết sử dụng thành thạo các đồ 
dùng dụng cụ như dao, thớt, cốc , chén..
 - Tổ chức vườn rau của bé tại trường để trẻ vừa được tiếp xúc với thiên 
nhiên, giúp trẻ trải nghiệm với thực tế và phát triển. Đồng thời cải thiện bữa ăn 
cho trẻ, trẻ có rau xanh theo mùa đảm bảo hợp vệ sinh.
 - Luôn chú trọng khâu lựa chọn thực phẩm, khâu sơ chế, chế biến thức ăn, 
khâu bảo quản và chia thức ăn một cách khoa học nhất, đảm bảo VSATTP, tránh 
lãng phí đặc biệt là đảm bảo giá trị dinh dưỡng. Hàng ngày phải công khai tài 
chính cho các bậc phụ huynh được biết và giám sát. Phối hợp với phụ huynh để 
mua thực phẩm do chính phụ huynh trồng và chăn nuôi, chế biến ra để phụ huynh 
yên tâm về chất lượng.
 - Đối với giáo viên phụ trách nuôi dưỡng tôi luôn bồi dưỡng những kiến 
thức qua cung ứng tài liệu, qua thử nghiệm hàng ngày, và qua hội thi giáo viên 
dinh dưỡng giỏi để giáo viên có kiến thức về VSATTP nhằm nâng cao chất lượng 
bữa ăn cho trẻ phù hợp với mọi lứa tuổi. Giáo viên nuôi dưỡng phải biết cách chế 
biến thức ăn và thực hiện đúng quy trình bếp một chiều, thực hiện tốt việc lưu 
mẫu thức ăn kể cả thực phẩm sống.
 -Việc chăm sóc nuôi dưỡng trẻ phải đảm bảo đúng 10 nguyên tắc vàng 
trong ăn uống phì, suy dinh dưỡng cần kiểm tra, cân đo hàng tháng để điều chỉnh chế độ ăn cho 
phù hợp.
 - Kiểm tra sức khỏe cho đội ngũ cấp dưỡng trước khi hợp đồng làm việc 
theo định kỳ hàng năm .
 -Giáo viên được khám sức khoẻ 2 lần/ năm. 
 -Giáo viên nuôi dưỡng được khám sức khoẻ, xét nghiệm máu, xét nghiệm 
phân, xét nghiệm phổi để đảm bảo tránh các bệnh tật cho trẻ
 - Tổ chức kiểm tra tay nghề hàng năm cho đội ngũ cấp dưỡng về vệ sinh an 
toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân.
 * Tóm lại: Qua việc nuôi dạy trẻ theo đúng khoa học, qua tuyên truyền của nhà 
trường, qua phối hợp với trạm y tế để cân đo và khám sức khoẻ cho trẻ theo định 
kỳ đã được các bậc phụ huynh khẳng định là bổ ích, từ đó phụ huynh chủ động 
phối hợp với nhà trường để nâng cao chất lượng chăm sóc nuôi dưỡng trẻ. xã hội chủ nghĩa, chuẩn bị đầy đủ mọi điều kiện giúp trẻ bước vào lớp 1 trường 
Tiểu học.
 Một trong những nội dung giúp trẻ có được các điều kiện trên đó là công 
tác chăm sóc nuôi dưỡng trẻ trong trường Mầm non. Cô nuôi và nhân viên nhà 
bếp phải nắm vững trách nhiệm của mình là đảm bảo nuôi dưỡng trẻ khoẻ mạnh 
và an toàn. Chính vì vậy mà trong năm học qua bản thân cùng với Ban giám hiệu 
nhà trường tích cực tham mưa với lãnh đạo phòng, đồng chí phụ trách bậc học 
mầm non triển khai một số hoạt động, biện pháp nhằm đảm nâng cao chất lượng 
chăm sóc nuôi dưỡng trong trường Mầm non. Các hoạt động bước đầu đã mang 
lại một số kế quả đáng phấn khởi như : Đã nâng cao được nhận thức của các ban 
ngành địa phương, phụ huynh về công tác chăm sóc nuôi dưỡng trẻ. Năm học 
2008-2009 nhà trường đã được xây dựng bếp ăn một chiều, công trình vệ sinh, 
nguồn nước sạch, mua sắm trang thiết bị phục vụ cho công tác bán trú 
 -Các lớp học khang trang đủ các điều kiện tối thiểu phục vụ vệ sinh, ăn ngủ 
cho trẻ. Trẻ tích cực tham gia hoạt động . Phụ huynh nhiệt tình tham gia các hoạt 
động của nhà trường
 -Chất lượng chăm sóc nuôi dưỡng của nhà trường đã được nâng lên một 
bước, tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng giảm hơn so với đầu năm học. quy trình hợp đồng 
thực phẩm, tiếp phẩm, chế biến, chia ăn, lưu mẫu thức ăn, công tác bảo vệ học 
sinh được thực hiện khá nghiêm túc.
 - Tỷ lệ trẻ bán trú cao chiếm tỷ lệ 100% so với trẻ ra lớp. Chưa có trường 
hợp dịch bệnh hay ngộ độc xảy ra.
 2. Bài học kinh nghiệm:
 Qua những năm làm công tác quản lý phụ trách bên công tác nuôi dưỡng 
của nhà trường, tôi đã đúc rút được những kinh nghiệm và lựa chọn những phương 
pháp, biện pháp tốt nhất trong công tác chăm sóc nuôi dưỡng và phòng chống suy 
dinh dưỡng ở trường mình. Tôi thấy rằng: việc nghiêm cứu, tìm tòi những phương 
pháp, biện pháp để áp dụng vào thực tiễn là việc làm tích cực và bổ ích nó mang 
lại hiệu quả đáng kể, đặc biệt là hiệu quả “ Nâng cao chất lượng chăm sóc nuôi mình, tạo mọi điều kiện tốt nhất để nâng cao chất lượng về mọi mặt cho trẻ, đặc 
biệt là công tác chăm sóc nuôi dưỡng trẻ ở trường Mầm non.
3. ý kiến đề xuất:
 Căn cứ vào thực tế của nhà trường, tình hình chăm sóc nuôi dưỡng trẻ năm 
học 2008-2009 tôi có đề xuất như sau:
 - Phòng giáo dục cần tạo điều kiện cho cán bộ giáo viên mà nhất là cán bộ 
giáo viên phụ trách bên công tác chăm sóc nuôi dưỡng, được đi tham quan học 
hỏi các trường bạn làm tốt công tác chăm sóc nuôi dưỡng, để cán bộ giáo viên có 
thể học hỏi và rút được những kinh nghiệm khi thực hiện công tác chăm sóc nuôi 
dưỡng ở trường mình.
 - Cần quan tâm xây dựng và hỗ trợ về cơ sở vật chất để đảm bảo cho công 
tác chăm sóc nuôi dưỡng ở các trường được thực hiện tốt.
 Trên đây, là sáng kiến kinh nghiệm của bản thân nhằm nâng cao chất 
lượng chăm sóc nuôi dưỡng và phòng chống suy dinh dưỡng cho trẻ ở trường 
Mầm non Phúc Thịnh. Những gì đạt được còn rất khiêm tốn và mới chỉ là nền 
tảng cho những năm tiếp theo. Rất mong nhận được sự góp ý, nhận xét của Hội 
đồng khoa học Trường Mầm non Phúc Thịnh, Hội đồng khoa học Phòng GD& 
ĐT Ngọc Lặc để bản thân có được những kinh nghiệm quý báu, giúp cho việc chỉ 
đạo về công tác chăm sóc nuôi dưỡng ở trường được tốt hơn. Xin chân thành cảm 
ơn!
 Người thực hiện
 Lê thị hảI yến