Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm nhằm giúp học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động ngoài giờ chính khoá cho học sinh Lớp 5

 PHẦN I : MỞ ĐẦU
 I. Lí do chọn đề tài:
 1. Về lí luận:
 Luật giáo dục năm 2005 (sửa đổi , bổ sung năm 2009) đã xác định: “Mục tiêu 
của giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể 
chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản, phát triển tính năng động và sáng tạo, hình 
thành nhân cách của con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và 
trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc 
sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ tổ quốc.”
 Với vai trò là cấp học nền tảng, giáo dục Tiểu học phải “nhằm giúp học sinh 
hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, 
trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học trung học 
cơ sở.”
 2. Về thực tiễn:
 Trong trường Tiểu học, việc giáo dục học sinh được thực hiện thông qua hai 
con đường: dạy học các môn học và tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên 
lớp. Mỗi con đường có những ưu thế riêng, song Hoạt động giáo dục ngoài giờ 
chính khoá, do đặc trưng của mình và có vai trò quan trọng trong việc giáo dục 
toàn diện cho học sinh. Thời lượng dành cho Hoạt động ngoài giờ chính khoá, đặc 
biệt của khối lớp 5 lại không được nhiều.Từ suy nghĩ “Làm thế nào để tổ chức cho 
các em học sinh những giờ hoạt động ngoài giờ chính khóa thật hữu ích, sôi nổi 
và hấp dẫn?, nên tôi đã mạnh dạn chọn đề tài:“Một số kinh nghiệm nhằm giúp 
học sinh tíchcực tham gia vào các hoạt động ngoài giờ chính khoá cho học sinh 
lớp 5” đã được áp dụng vào thực tế lớp 5 do tôi chủ nhiệm.
II. Mục đích nghiên cứu:
 - Đề tài này giúp tôi lôi cuốn học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động 
giáo dục ngoài giờ chính khoá.
 - Giúp các em được thực hành, trải nghiệm các kiến thức đã học vào trong 
thực tiễn cuộc sống, phát triển ở học sinh các kĩ năng sống cần thiết, phù hợp với 
lứa tuổi.
 - Tạo cơ hội thuận lợi cho học sinh được tham gia một cách tích cực, trên cơ 
sở đó giúp các em phát triển các phẩm chất và năng lực cần thiết. Góp phần phát 
triển toàn diện nhân cách của học sinh.
 - Giúp các em lĩnh hội được các nội dung giáo dục một cách nhẹ nhàng, hấp PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lý luận :
 Như chúng ta đã biết, bản chất của quá trình giáo dục là tổ chức toàn bộ cuộc 
sống, học tập, hoạt động của học sinh, tạo điều kiện thuận lợi để học sinh phát triển 
và bộc lộ hết khả năng của mình.
 Để thực hiện tốt vai trò của người giáo viên chủ nhiệm lớp, trước tiên người 
giáo viên phải xác định đúng vị trí, nhiệm vụ, biết tổ chức giáo dục, phải là người 
thực hiện tốt những nhiệm vụ của một thầy cô giáo, phải nắm được đường lối quan 
điểm lí luận giáo dục đồng thời người giáo viên chủ nhiệm phải tham gia các hoạt 
động chính trị xã hội tốt hơn, phải rèn luyện ở mức cao hơn. Đó là tránh nhiệm, 
nghĩa vụ và cũng là vinh dự vì học sinh.
 Mỗi năm một lần được Ban giám Hiệu phân công nhận lớp và lần nào cũng 
vậy, tôi vừa mừng lại vừa lo. Mừng vì mình được cống hiến một phần công sức 
phục vụ cho mái trường thân yêu của mình. Lo vì mỗi năm mỗi đối tượng học sinh 
một khác, làm sao cho các em luôn vui vẻ, tích cực, chủ động tham gia vào các 
hoạt động của trường của lớp hơn luôn là những trăn trở khi nhận lớp.
 Khác với những năm trước, năm học 2017-2018 này, tôi được nhà trường phân 
công chủ nhiệm lớp 5. Lớp tôi chủ nhiệm học sinh phần lớn là ngoan, có năng 
khiếu văn nghệ và khéo tay nhưng chưa mạnh dạn tham gia các hoạt động của 
trường, của lớp. Vấn đề đặt ra cho tôi bây giờ là từ thực trạng của lớp tôi phải làm 
sao để chính các em ấy luôn cảm thấy ở các hoạt động sự mới lạ, không nhàm 
chán, hướng các em đến sự tích cực, chủ động, tự tin tham gia tốt hơn trong các 
hoạt động giáo dục ngoài giờ chính khoá hơn trước đây.
II. Cơ sở thực tế:
 Giáo viên Tiểu học không chỉ dạy đủ các môn học theo quy định của Bộ GD&ĐT 
mà còn phải làm tốt công tác chủ nhiệm lớp. Vì vậy, đòi hỏi người giáo viên Tiểu 
học không chỉ có trình độ chuyên môn mà còn phải biết tổ chức quản lý học sinh 
trong các hoạt động giáo dục, đó là việc rất khó khăn đối với giáo viên. Đòi hỏi 
người giáo viên nhanh nhẹn, hoạt bát và không ngừng học hỏi.
 Từ thực tế trên, tôi tự hứa với lòng mình phải cố gắng thật nhiều để làm tốt các 
hoạt động giáo dục ngoài giờ chính khoá hơn nữa.
1. Thuận lợi :
 - Ban giám hiệu luôn quan tâm đến tập thể lớp.
 - Công đoàn, Chi đoàn và Đội luôn tạo điều kiện giúp đỡ, hỗ trợ nhiệt tình về 
mọi mặt. Học sinh tham gia thi gói bánh chưng
 Học lớp tham gia buổi tuyên truyền
 + Nắm bắt kế hoạch cả năm học cũng như kế hoạch chi tiết của từng tháng của 
nhà trường, của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh. Các chủ điểm sinh hoạt Ban phụ huynh tổ chức Noen cho các con.
1.2. Đối với học sinh:
 Học sinh đóng vai trò quan trọng cho thành công của các hoạt động giáo dục 
ngoài giờ lên lớp. Vì vậy, phải hướng cho học sinh tích cực tham gia trong buổi 
sinh hoạt phải gợi ý khuyến khích các em tham gia trao đổi, bàn bạc thảo luận, 
khích lệ được các em khi các em đạt được những thành quả dù là nhỏ nhất về tất 
cả các mặt giáo dục. Giáo viên chủ nhiệm phải nắm được tâm tư hoàn cảnh của 
học sinh để gợi ý “bắt mạch” học sinh để cho học sinh bày tỏ những nỗi lòng; 
những cảm xúc của các em, nguyện vọng của các em. Từ đó, giáo viên chủ nhiệm 
sẽ tạo ra môi trường thuận lợi nhất cho các em phát huy tối đa các kiến thức và 
kinh nghiệm sống nhất định mà các em đã tích lũy được trong những năm học Tiểu 
học. Khi ấy, học sinh sẽ tích cực tham gia hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
2. Các biện pháp cụ thể:
 - Vai trò của người giáo viên chủ nhiệm rất quan trọng và ảnh hưởng rất 
nhiều đến học sinh trong tập thể lớp. Hay nói cách khác, giáo viên chủ nhiệm chính 
là linh hồn của tập thể lớp, vừa là nhà quản lí, vừa là nhà giáo dục trong một tập 
thể thu nhỏ. Một trong những nhiệm vụ quan trọng của giáo viên chủ nhiệm đó 
chính là việc tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh sao 
cho đạt hiệu quả. Làm sao để gây được hứng thú cho học sinh, không làm cho giờ 
sinh hoạt bị căng thẳng hoặc nhàm chán, biết lôi cuốn học sinh vào các hoạt động Ngày, tháng, năm sinh: ................................................................................
Học tập và năng lực, phẩm chất năm học trước : HT: ...................Năng lực 
phẩm
chất........................
Chức vụ đã làm năm học trước ( nếu có ): ...................................................
Những thành tích đã đạt đuợc (nếu có ): ......................................................
Sở thích:........................................................................................................
Chỗ ở hiện nay ( ghi rõ ở nhà trọ hay nhà người thân) : ..............................
Nơi thường trú ( Ghi trong hộ khẩu, phải chính xác):..................................
Số điện thoại :...............................................................................................
Họ tên cha: .............................................................nghề nghiệp: .................
Điện thoại .....................................................................................................
Địa chỉ cơ quan công tác (nếu có) : ..............................................................
Họ tên mẹ: .....................................................nghề nghiệp:........................
Điện thoại .....................................................................................................
Địa chỉ cơ quan công tác ( nếu có) : .............................................................
Gia đình có mấy anh chị em :.......................................................................
Em là con thứ mấy trong gia đình: ...............................................................
Hoàn cảnh gia đình (cần ghi rõ ràng ở với bố me hay ông bà, cô dì , chú bác):. . .
Em có góc học tập không ? .......................................................
Một ngày dành mấy tiếng cho việc học ? Thời gian nào ?...........................
Thời gian rảnh ở nhà em thường làm gì ? .................................................
Sở thích của em : ..........................................................................................
Năng lực sở trường :.....................................................................................
Phần II:
Trong các môn học em thích học môn gì : .............................................................
và không thích học môn gì : ...................................................................................
Tại sao?...................................................................................................................
 Ngoài ra, đầu năm tôi đã tiến hành nhận bàn giao tình hình học tập và tham 
khảo ý kiến giáo viên chủ nhiệm năm học trước về tình hình chung của lớp cũng 
như các trường hợp đặc biệt. Bên cạnh đó, tôi gần gũi với học sinh, trực tiếp hỏi 
về gia đình, bản thân học sinh. Khi xếp chỗ cho học sinh, tôi chú ý những học sinh 
có sức khoẻ yếu, học sinh mắc bệnh về tai, mắt, học sinh tăng động, tự kỷ ở vị trí 
thuận tiện. Những học sinh hoàn thành chưa tốt, hiếu động được xếp vào hàng giữa 
để tiện theo dõi. Giáo viên cũng xếp xen kẽ học sinh HTT với học sinh HT, chưa Học sinh tự tổ chức các hoạt động trong giờ học hoạt động ngoài giờ chính
khoá
 - GVCN phải lập kế hoạch chủ nhiệm của năm học thật chi tiết theo tháng, 
tuần. Bên cạnh đó các buổi sinh hoạt theo chủ điểm cần có kế hoạch cụ thể chi tiết 
cho từng đợt.
 - Dựa vào thông tin trên, giáo viên chủ nhiệm có hướng sắp xếp các thành 
viên trong lớp làm các nhiệm vụ phù hợp với khả năng của từng em học sinh: 
GVCN cần phải xây dựng đội hình cán bộ lớp, cán sự bộ môn vững vàng có thể 
thu hút, thuyết phục được tập thể. Đồng thời có sự tập dượt cho lực lượng cán bộ 
lớp phương pháp làm việc, phương pháp theo dõi đánh giá, phương pháp nhận xét 
trước tập thể như: tuyên dương thì cần làm nổi bật, nhắc nhở thì nhẹ nhàng, thuyết 
phục. Bên cạnh đó GVCN cũng phải giảng giải cho tập thể lớp hiểu đó là công 
việc phải làm với mục tiêu xây dựng tập thể, đoàn kết giúp đỡ nhau tiến bộ.
2.3. Tiến hành các hoạt động giáo dục ngoài giờ chính khoá:
 Để tiến hành một buổi hoạt động ngoài giờ lên lớp đạt kết quả tốt thì công 
chuẩn bị của giáo viên chủ nhiệm là rất quan trọng. Giáo viên chủ nhiệm cần có 
kế hoạch cụ thể chuẩn bị tư liệu cho buổi sinh hoạt, phân công học sinh làm các 
công việc theo kế hoạch thật chi tiết và tỉ mỉ. Tôi xin trình bày cụ thể như sau:
 * Một số con đường thực hiện hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
 - Hoạt động trong giờ sinh hoạt Lớp, Sao.
 - Hoạt động trong buổi sinh hoạt dưới cờ.
 - Hoạt động giáo dục theo chủ điểm.
 - Hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh.
2.3.1. Sinh hoạt lớp, đội theo chủ điểm tháng:
 Trong kế hoạch hoạt động chủ nhiệm tôi đã cụ thể các đợt sinh hoạt chủ đề 
theo từng tháng, ở đây tôi xin minh hoạ tiết sinh hoạt chủ điểm tháng 11 (tuần 12) 
: “Biết ơn thầy cô giáo”
a. Công tác chuẩn bị:
 - Giáo viên chuẩn bị kế hoạch chi tiết có sự phân công rõ ràng, tìm kiếm 
tại liệu liên quan đến chủ điểm cần thực hiện.
 - Học sinh tìm hiểu trước các vấn đề cần tham gia tìm hiểu về lịch sử, nguồn 
gốc và ý nghĩa to lớn của ngày Nhà giáo Việt Nam. Các tiết mục văn nghệ chào 
mừng ngày Nhà giáo Việt Nam. Cán bộ lớp chuẩn bị sổ tổ, sổ lớp để sơ kết thi 
đua.
b. Cách tiến hành: Gồm 3 phần
Phầnl: Sơ kết thi đua, bình bầu thi đua. chống bị xâm hại,...)
 - Giáo viên chủ nhiệm lên kế hoạch cụ thể cho buổi sinh hoạt trước hai 
tuần: Kế hoạch chi tiết có sự phân công rõ ràng, kế hoạch sinh hoạt phù hợp với 
nội dung của chủ điểm. Giáo viên cần thiết kế các hoạt động trong buổi hoạt động 
ngoài giờ lên lớp thật cụ thể, chi tiết. Giáo viên cần giúp các em vận dụng được 
hiểu biết vốn có của các em vào tiết sinh hoạt. Đồng thời, xen lẫn hoạt động “động” 
và hoạt động “ tĩnh” để các em không bị nhàm chán. Các trò chơi để tăng thêm 
tính hấp dẫn của hoạt động, giáo viên có thể dùng máy tính để làm công cụ thiết 
kế các hoạt động. Nhưng mục đích cuối cùng của các tiết hoạt động giáo dục ngoài 
giờ lên lớp là giúp các em tăng thêm vốn hiểu biết, hình thành các kĩ năng sống cơ 
bản, vui chơi các trò chơi bổ ích, giúp các em thấy vui vẻ, thoải mái sau những gìờ 
học căng thẳng và mệt mỏi.
* Ví dụ chủ điểm: Em phòng chống bị xâm hại .
 - Học sinh tìm hiểu trước về vấn đề nạn xâm hại trẻ em. Các tiết mục văn 
nghệ, tiểu phẩm về phòng chống bị xâm hại. Cán bộ lớp phân công học sinh chuẩn 
bị các tiết mục văn nghệ.
 + Gồm có 3 hoạt động:
Hoạt động 1: Khám phá ( Thông tin sưu tầm về nạn xâm hại trẻ em)
 - 1 học sinh dẫn
 - Giáo viên đưa yêu cầu học sinh thảo luận nhóm 5 hoặc nhóm 6.
 + nhóm 1: Tìm hiểu thông tin
 + nhóm 2: Xâm hại tình dục trẻ em
 + nhóm 3: Tuyên truyền quyền trẻ em.
 - Giáo viên gọi đại diện nhóm trình bày và bổ sung.
 - Giáo viên đưa bức tranh và chốt: Những vùng không được phép động 
chạm trên cơ thể : miệng, khu vực mặc đồ bơi.
(Liên hệ thực tế và giáo viên cho học sinh xem quy tắc 5 ngón tay . Đó là: