Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm lựa chọn phần mềm thiết kế bài giảng điện tử

 Một số kinh nghiệm lựa chọn phần mềm thiết kế bài giảng điện tử
 I. PHẦN MỞ ĐẦU:
 I.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
 Giáo án đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình giáo dục. Để thiết kế 
được bài giảng đạt chất lượng theo mong muốn đòi hỏi mọi giáo viên đều phải 
có sự đầu tư tương xứng về chuyên môn cũng như thời gian... Đặc biệt là trong 
soạn bài giảng điện tử hiện nay, sự đầu tư đó càng cao hơn. Nhất là tìm hiểu kỉ 
năng về sử dụng phần mềm. Càng am hiểu về nhiều phần mềm bao nhiêu thì cơ 
hội lựa chọn phần mềm thiết kế phù hợp và thuận lợi bấy nhiêu trong quá trình 
soạn giảng. Mỗi phần mềm soạn giảng đều có những ưu và nhược điểm riêng. 
Điều quan trọng là người soạn giảng xác định được nội dung thể hiện mục tiêu 
bài giảng của mình cũng như khả năng ứng dụng CNTT của bản thân để lựa 
chọn phần mềm soạn giảng phù hợp.
 Nhìn chung, phần lớn giáo viên phổ thông đã quen dùng phần mềm MS 
Powerpoint để soạn giảng. Tuy nhiên MS Power Point lại chỉ là một phần mềm 
dùng để thiết kế slide trình chiếu chứ chưa phải là một phần mềm soạn bài giảng 
điện tử theo đúng nghĩa của nó. Bài giảng theo chuẩn e-Learning là bài giảng có 
khả năng tích hợp đa phương tiện truyền thông (multimedia) và tuân thủ một 
trong các chuẩn SCORM, AICC. Để tận dụng những thế mạnh của MS 
Powerpoint và khả năng sử dụng của người soạn giảng chúng ta cần chọn một số 
phần mềm có thể tích hợp trên phần mềm MS Powerpoint để kết xuất thành bài 
giảng điện tử đúng các chuẩn SCORM, AICC nói trên. Sau đây tôi xin điểm qua 
một số phần mềm hỗ trợ soạn giảng :
 Có rất nhiều phần mềm hỗ trợ soạn giảng hiện nay. Nhưng chủ yếu được 
chia làm hai nhóm chính đó là :
 Nhóm phần mềm chạy độc lập như Lecture Maker của công ty Daulsoft 
Hàn Quốc, Violet của công ty Bạch Kim Việt Nam
 Nhóm phần mềm tích hợp với MS Powerpoint của Microsoft như iSpring 
presenter (có phiên bản tiếng Việt) và Adobe Presenter
 Mỗi phần mềm kể trên đều có những nét hay riêng nhưng quan trọng hơn là 
chúng đều là công cụ hỗ trợ giáo viên xây dựng bài giảng điện tử e-Learning. 
Với những ai đã quen dùng Powerpoint thì nên cài đặt Adobe Presenter hoặc 
iSpring Presenter để sử dụng, nếu là người mới bắt đầu hoặc không ngại khám 
phá cái mới thì hãy sử dụng các phần mềm độc lập như Lectrure Maker hoặc 
VioLet...
 I.2. MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI
 Giúp thầy cô xác định mục tiêu, yêu cầu nội dung của bài soạn và khả năng, 
điều kiện của bản thân để lựa chọn phần mềm soạn thảo hợp lí .
 Giúp các thầy cô nhận biết được tính năng, ưu điểm và nhược điểm của một 
số phần mềm soạn giáo án điện tử cũng như phần mềm hỗ trợ hiện nay trên 
trang thiết kế bài giảng e-Learning của Bộ giáo dục và đào tạo Việt Nam. Và 
đường dẫn để tải các phần mềm và tài liệu hướng dẫn sử dụng soạn giảng chi 
tiết.
Người thực hiện: Văn Đức Luân - Trang 1 - Một số kinh nghiệm lựa chọn phần mềm thiết kế bài giảng điện tử
 II.2.THỰC TRẠNG
 a. Thuận lợi- khó khăn
 * Thuận Lợi: Việc soạn giáo án, bài giảng điện tử được Bộ, Sở quan tâm 
phát động và Phòng GD&ĐT Krông Ana triển khai qua một thời gian khá dài. 
Giáo viên cũng có nhiều cơ hội tiếp cận với việc soạn bài giảng điện tử. Lãnh 
đạo trường tôi cũng như nhiều trường đã đưa tiêu chí ứng dụng công nghệ 
thông tin trong dạy học là một trong những tiêu chí đánh giá xếp loại giờ dạy 
của giáo viên. Đã phần nào giúp giáo viên có sự đầu tư tìm hiểu phần mềm soạn 
giảng. Có nhiều phần mềm hỗ trợ mới và trang thiết bị phục vụ cho việc ứng 
dụng công nghệ thông tin ngày càng cao..
 * Khó khăn: số lượng giáo viên lớn tuổi chiếm tỉ lệ cao, khả năng ứng 
dụng công nghệ thông tin còn hạn chế. Trang thiết bị phục vụ cho việc ứng dụng 
công nghệ thông tin ở một số trường còn thiếu về số lượng, yếu về chất lượng..
 b. Thành công- hạn chế
 * Thành công: Sau quá trình triển khai, khảo sát kết quả đã đem lại thành 
công đáng kể, ngày càng nhiều giáo viên tham gia thiết kế giáo án lên lớp hàng 
tuần. cũng như nhiều bài giảng có chất lượng tốt tham gia kì thi thiết kế bài 
giảng điện tử elearning do Bộ, Sở, Phòng Giáo dục và đào tạo huyện Krông Ana 
tổ chức hàng năm. Nhiều phần mềm thiết kế mới cũng được giáo viên dày công 
nghiên cứu đưa vào thiết kế bài giảng.
 * Hạn chế: Mặc dù được đông đảo giáo viên hưởng ứng tham gia. Xong 
chất lượng một số bài giảng còn chưa cao, một số giáo viên lớn tuổi còn lúng 
túng chưa bắt nhịp kịp.
 c. Mặt mạnh- mặt yếu
 * Mặt mạnh: Mỗi trường đều có ít nhất một giáo viên chuyên tin học trẻ 
đầy nhiệt huyết nên đây cũng là một thế mạnh để triển khai các chuyên đề giới 
thiệu phần mềm mới, hỗ trợ giáo viên trong trường soạn bài giảng. Chuyên môn, 
Lãnh đạo nhà trường rất quan tâm khích lệ việc ứng dụng công nghệ thông tin 
trong dạy học. Học sinh hào hứng trong các tiết học có ứng dụng công nghệ 
thông tin. Cơ sở thiết bị, máy móc ngày càng được đầu tư nhiều và chất lượng 
hơn.
 * Mặt yếu: Đa số giáo viên tin trẻ, kinh nghiệm còn non. Giáo viên ở nhiều 
trường đa số là giáo viên lớn tuổi khả năng sử dụng tin học còn yếu.
 d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động
 Nguyên nhân khách quan: Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy 
học ngày càng được Bộ, sở, Phòng quan tâm đầu tư cả về nhân lực và cơ sở vật 
chất. Xu hướng tin học hóa xã hội ngày càng cao. Nhu cầu truy cập thông tin, tài 
liệu, học tập qua mạng ngày càng lớn
 Nguyên nhân chủ quan: Đa số giáo viên nhận thức được hiệu quả và tầm 
quan trọng của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học. Từ đó chủ 
động tìm hiểu nghiêng cứu các phần mềm ứng dụng công nghệ thông tin trong 
giáo dục. Đặt biệt là các phần mềm soạn bài giảng điện tử. Nhà trường, chuyên 
môn luôn khuyến khích và đánh giá cao các tiết dạy có ứng dụng công nghệ 
Người thực hiện: Văn Đức Luân - Trang 3 - Một số kinh nghiệm lựa chọn phần mềm thiết kế bài giảng điện tử
 Xây dựng bài giảng trên máy tính: Tìm kiếm, lựa chọn phần mềm thích 
hợp, các phần mềm hỗ trợ chuyên dụng cho đặc thù của từng bộ môn đồng thời 
tìm hiểu các cách sử dụng phần mềm đó..
 Các phần mềm để xây dựng bài giảng điện tử (Authoring tools) có thể phân 
thành 2 nhóm chính đó là :
 Nhóm phần mềm chạy độc lập như: Lecture Maker của công ty Daulsoft 
Hàn Quốc, VioLet của công ty Bạch Kim Việt Nam
 Nhóm phần mềm tích hợp với MS Powerpoint của Microsoft như: iSpring 
presenter (có phiên bản tiếng Việt) và Adobe Presenter
 Mỗi phần mềm kể trên đều có những nét hay riêng nhưng quan trọng hơn là 
chúng đều là công cụ hỗ trợ giáo viên xây dựng bài giảng điện tử e-Learning. 
Với những thầy cô đã quen dùng Powerpoint thì nên cài đặt phần mềm tích hợp( 
Adobe Presenter hoặc iSpring Presenter...) để sử dụng. Nếu thầy cô là người mới 
bắt đầu hoặc không ngại khám phá cái mới thì hãy sử dụng các phần mềm độc 
lập (Lectrure Maker hoặc VioLet...).
 Sau đây tôi xin giới thiệu sơ lược qua giao diện, ưu điểm, cách sử dụng của 
một số phần mềm soạn bài giảng điện tử phổ biến hiện nay cũng như đường đẫn 
để tải tài liệu, phần mềm:
 b.1: Những phần mềm chạy độc lập
 Những phần mềm chuyên dụng cho việc xây dựng bài giảng điện tử e-
Learning rất phong phú đa dạng trên thị trường, tuy nhiên, phổ biến và dễ sử 
dụng nhất là các phần mềm như:
 b.1.1 Lecture Maker: 
 Xin giới thiệu với quý thầy cô Phần mềm LectureMaker 2.0 của hãng 
Daulsoft - Hàn Quốc. Đây là phần mềm tạo bài giảng điện tử, trực quan, thân 
thiện và dễ dùng.
 Là một phần mềm hay, dễ sử dụng (gần như MS Powerpoint) Xem hướng 
dẫn sử dụng chi tiết và tải phần mềm về tại 
 Phần mềm được Cục Công nghệ thông tin - Bộ GD&ĐT Việt Nam khuyến 
khích sử dụng để tạo ra các bài giảng điện tử đúng chuẩn quốc tế. 
 Những đặc điểm cơ bản như:
 LectureMAKER hướng tới Nội dung được tạo bởi người dùng 
 Soạn thảo nhanh, dễ dàng. 
Người thực hiện: Văn Đức Luân - Trang 5 - Một số kinh nghiệm lựa chọn phần mềm thiết kế bài giảng điện tử
 Đồ thị Parabol 3 chiều z = x^2 + y^2
 Đóng gói thành bài giảng E-learning theo chuẩn SCORM
 Bên cạnh việc đóng gói ra dạng EXE và HTML, Violet 1.6 hỗ trợ thêm việc 
đóng gói bài giảng ra một file .zip theo chuẩn SCORM để tạo thành các bài 
giảng E-learning.
 E-learning là hình thức học tập trực tuyến thông qua mạng Internet mà có 
thể không cần giáo viên trong quá trình học. Sau khi học sinh vào học, giáo viên 
có thể theo dõi và quản lý được là học sinh nào đã vào học, học trong bao nhiêu 
lâu, thậm chí còn biết được cả mục nào trong bài đã xem và xem bao nhiêu lâu, 
đã làm bài tập nào đúng, bài tập nào sai, nếu sai thì sai như thế nào, được bao 
nhiêu điểm, kết quả cuối cùng là đạt hay chưa đạt, v.v...
 Với mỗi bài tập trong Violet, giáo viên có thể thiếp lập các thông số cho 
mỗi bài tập như hệ số điểm (ví dụ bài tập quan trọng thì hệ số điểm lớn), điểm 
chuẩn cho bài tập đó để xét đạt hay chưa đạt, số lần tối đa có thể làm bài và thời 
gian tối đa để làm bài tập đó.
Người thực hiện: Văn Đức Luân - Trang 7 - Một số kinh nghiệm lựa chọn phần mềm thiết kế bài giảng điện tử
khi copy sang máy khác nếu thiếu các thư viện giải mã (codec) tương ứng thì 
video cũng không thể play được.
 Với bộ công cụ Violet, khi chèn bất cứ dịnh dạng phim nào thì phim sẽ đều 
được convert (chuyển đổi) ra định dạng chuẩn FLV và luôn luôn play được trên 
mọi máy tính. Đây là một giải pháp chèn phim an toàn và hiệu quả.
 Nhúng Violet vào Powerpoint
 Cũng giống như việc chèn Flash, nếu sử dụng các chức năng cơ bản của 
Powerpoint thì sẽ phải rất nhiều thao thác phức tạp. Với Violet Tools, người 
dùng chỉ cần chọn file XVL chứa bài tập hoặc mô phỏng của Violet là có thể 
chèn được rồi.
 Xuất bài giảng ra Violet
 Chức năng này sẽ chuyển đổi bài giảng Powerpoint đã soạn từ trước thành 
dạng bài giảng Violet, có thể mở và tiếp tục chỉnh sửa, thêm bớt và đóng gói 
theo Violet. Như vậy khi mà các thầy cô đã quen và thành thạo với phần mềm 
Violet thì các bài giảng đã có bằng Powerpoint sẽ không cần phải soạn lại làm 
gì.
Khi chuyển đổi từ Powerpoint sang Violet, hầu hết các đối tượng chính đều 
được chuyển đổi sang dạng tương ứng như văn bản, ảnh, phim, Flash, các hiệu 
ứng, các mẫu Violet nhúng, v.v... còn các đối tượng đặc biệt mà Violet chưa hỗ 
trợ như Word Art, Chart,... thì sẽ được chuyển thành ảnh. Vì vậy để cẩn thận, 
sau khi chuyển đổi các thầy cô không nên xóa bài Powerpoint cũ đi.
 Đóng gói bài giảng theo chuẩn SCORM
 Thao tác này tương đương với việc xuất bài giảng ra Violet, mở bài giảng 
đó bằng Violet và gọi chức năng đóng gói SCORM của Violet. Việc đóng gói 
này đảm bảo giữ trọn vẹn các hiệu ứng, các đoạn phim, đoạn Flash, các mẫu 
Violet nhúng,... để đưa lên các máy chủ LMS. Không giống như nhiều phần 
mềm chuyển đổi Powerpoint thành SCORM thường chỉ chuyển được các slide 
Powerpoint thành các bức ảnh hoặc Flash nên có thể không còn thực hiện được 
những chức năng dù là đơn giản của Powerpoint.
 Cả Violet và VioletTool đều cho phép người dùng lựa chọn đóng gói bài 
giảng theo chuẩn SCORM 1.2 hoặc SCORM 2004. Chuẩn SCORM 2004 hỗ trợ 
nhiều tính năng hơn, tuy nhiên một số hệ LMS thông dụng như Moodle hiện nay 
vẫn chưa hỗ trợ. Đây cũng chính là điểm yếu của một số phần mềm như Lecture 
Maker vì chỉ hỗ trợ cho định dạng SCORM 2004 nên khi đưa Moodle sẽ bị mất 
các chức năng như chấm điểm, quản lý điểm,...
 Như vậy, trong xu hướng E-learning phát triển như hiện nay, các giáo viên 
lại quen soạn thảo với phần mềm Powerpoint thì Violet 1.6 trở thành một cầu 
nối rất hữu hiệu. Đặc biệt, trong năm 2010, Bộ GD&ĐT đang phát động cuộc thi 
bài giảng điện tử E-learning (xem tại địa chỉ  thì 
Violet sẽ giúp các giáo viên đã quen với Powerpoint vẫn hoàn toàn có thể tham 
gia ngay được.
 Trong một thời gian ngắn phát triển Violet 1.6, các chức năng cũng chưa 
thể hoàn hảo và còn nhiều ý tưởng chưa thực hiện được. Chúng tôi sẽ cố gắng 
Người thực hiện: Văn Đức Luân - Trang 9 -