Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm chỉ đạo giáo viên tổ chức trò chơi dân gian trong trường Mầm non Quang Trung

 UBND HUYỆN GIA LÂM
 TRƯỜNG MẦM NON QUANG TRUNG
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM, GIẢI PHÁP
ĐỀ TÀI:
 “ MỘT SỐ KINH NGHIỆM CHỈ ĐẠO GIÁO VIÊN 
 TỔ CHỨC TRÒ CHƠI DÂN GIAN TRONG 
 TRƯỜNG MẦM NON QUANG TRUNG”
 Tác giả : Hoàng Thị Hương Thơm 
 Lĩnh vực : Quản lý
 Cấp học : Mầm non
 Chức vụ : Phó hiệu trưởng
 Đơn vị công tác: Trường MN Quang Trung
 NĂM HỌC 2019 - 2020 Một số kinh nghiệm chỉ đạo giáo viên tổ chức trò chơi dân gian trong trường Mầm non Quang Trung
 I. ĐẶT VẤN ĐỀ
 1. Lí do chọn đề tài:
 Như chóng ta đã biết, hoạt động chủ đạo của trẻ em chÝnh là hoạt động 
vui chơi. Trẻ em kh«ng chỉ cần được chăm sãc sức khoẻ, được học tập, mà quan 
trọng nhất trẻ cần phải được thoả m·n nhu cầu vui chơi. Xuất ph¸t từ vai trß 
quan trọng của hoạt động vui chơi đối với trẻ em và nhu cầu hưởng thụ hoạt 
động này, t«i thấy việc tổ chức cho trẻ chơi c¸c trß chơi d©n gian là một việc làm 
cần thiết và rất cã ý nghĩa. 
 Trò chơi dân gian trẻ em là một hoạt động văn hóa dân gian mang bản sắc 
dân tộc. Nó được truyền từ đời này qua đời khác, nhằm thỏa mãn nhu cầu vui 
chơi giải trí và giáo dục trẻ em một cách tinh tế, nhẹ nhàng. Trò chơi dân gian 
Việt Nam thường đơn giản, dễ chơi, không tốn kém, đồ dùng thì không cần cầu 
kì có thể chỉ là các bộ phận trên cơ thể như tay chân, các đồ vật xung quanh 
chúng ta như là cây, sỏi, que củi khô hoặc vỏ óc, vỏ hến.Trò chơi dân gian 
dễ hòa nhập ở bất cứ nơi đâu trong gia đình, trong lớp học hay ở thôn xóm,..... 
đều có thể tổ chức được trò chơi dân gian phù hợp. Trò chơi dân gian gắn bó 
chặt chẽ với thiên nhiên được sáng tác dựa trên những mô phỏng hoạt động 
trong cuộc sống của con người. Nó được bắt nguồn từ cuộc sống thực của những 
người dân lao động, từ những làng quê. 
 Hơn nữa trò chơi dân gian tác động mạnh mẽ đến trẻ em, là phương tiện 
giáo dục nhân cách toàn diện cho trẻ. Trò chơi dân gian cung cấp cho trẻ những 
kiến thức xã hội cần thiết cho cuộc sống . Nó là phương tiện giáo dục tình cảm 
thái độ đúng dắn trong các mối quan hệ giữa con người với con người, con 
người với thiên nhiên. Nó còn là phương tiện phát triển ngôn ngữ, giáo dục thể 
chất cho trẻ thật hiệu quả. Hơn nữa trò chơi dân gian còn có ý nghĩa vô cùng 
quan trọng trong việc hình thành kĩ năng sống cho trẻ.
 Ngày nay, cùng với sự phát triển của xã hội, công nghệ thông tin phát 
triển rất mạnh và nó đã tạo ra một luồng không khí mới thổi vào các bậc học- kể 
cả bậc học mầm non cũng ảnh hưởng xu thế đó. Nó đã tạo ra một sân chơi mới 
cho con người nói chung và cho trẻ mầm non nói riêng. Vì thế mà trò chơi dân 
gian ngày càng mai một đi ít về số lượng nghèo nàn về hình thức, các trò chơi 
mới hầu như không ra đời các trò chơi cũ rất ít khi sử dụng thay thế cho nó là 
các trò chơi điện tử hiện đại trên máy vi tính. 
 Di sản văn hãa truyền thống Việt Nam cã nhiều loại h×nh kh¸c nhau, trong 
đã cã thể nãi, trß chơi d©n gian, ®ång dao cũng là một di sản văn ho¸ quý b¸u 
của dÊn tộc. Nã được kết thành từ qu¸ tr×nh lao động và sinh hoạt, trong đã tÝch 
tụ cả trÝ tuệ và niềm vui của bao thế hệ người Việt xưa. Đặc biệt đối với trẻ em, 
trß chơi d©n gian,®ång dao với những chức năng đặc biệt của nã đ· mang lại cho 
thế giới trẻ thơ nhiều điều thó vị và bổ Ých, đồng thời thể hiện nhu cầu giải trÝ, 
 1/15 Một số kinh nghiệm chỉ đạo giáo viên tổ chức trò chơi dân gian trong trường Mầm non Quang Trung
 2. Mục đích nghiên cứu:
 Nhằm giúp cho học sinh trường MN Quang Trung nâng cao chất lượng giáo 
dục thể chất, tạo hứng thú cho các con trong các giờ học, hoạt động, góp phần 
phát triển con người theo hướng toàn diện.
 Trang bị cho các con một số kiến thức và kỹ năng về trò chơi.
 Giáo dục các con nề nếp tập luyện TDTT, có ý thức giữ gìn vệ sinh và lối 
sống lành mạnh, vui chơi giải trí có tổ chức kỹ thuật, góp phần giáo dục đạo 
đức, lối sóng, hình thành nhân cách con người mới.
 3. Đối tượng nghiên cứu:
 Tìm hiểu thực trạng , tình hình thực tế ở trường MN Quang Trung. Đặc biệt 
là tâm sinh lí của học sinh mầm non là ham thích sự vui nhộn, thích khám phá 
những điều mới lạ đặc biệt là các trò chơi. Nhưng cũng mau nhàm chán, nếu các 
trò chơi đơn điệu không hấp dẫn lôi cuốn. 
 3/15 Một số kinh nghiệm chỉ đạo giáo viên tổ chức trò chơi dân gian trong trường Mầm non Quang Trung
2. Thực trạng vấn đề:
 2.1. Đặc điểm chung:
 Trường Mầm non Quang Trung nằm trên địa bàn của Huyện Gia Lâm.
 Năm học 2019 – 2020 nhà trường có 280 trẻ, chia thành 9 nhóm lớp. Tổng số 
giáo viên nhân viên trong trường hiện nay là 40 đồng chí, 100% các cán bộ giáo 
viên nhân viên đều có trình độ đạt chuẩn và trên chuẩn
 Tên nhóm Nhà trẻ MG bé MG nhỡ MG lớn
Số lớp 1 3 3 2
Số trẻ 40 65 90 85
Số cô 4 6 6 8
 Trường MN Quang Trung cùng với các trường MN trên địa bàn thành phố 
Hà Nội đã tiến hành cho trẻ được làm quen với các bài đồng dao, ca dao, các bài 
hát dân ca đặc biệt trẻ đã được chơi các trò chơi dân gian song chất lượng cũng 
như hình thức chưa thật phong phú, trẻ chưa thật thích thú khi tham gia. Trong 
quá trình thực hiện công tác quản lý giáo dục của nhà trường tôi đã có những 
thuận lợi khó khăn sau:
 2.2. Thuận lợi 
Phòng giáo dục và BGH nhà trường luôn quan tâm, sát sao 
* Về cơ sở vật chất:
 Chỉ đạo trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ bằng cách tổ chức các chuyên 
đề, các lớp tập huấn,các buổi kiến tập chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng 
nuôi và dạy cho giáo viên.
 Phòng học rộng rãi, thoáng mát, có sân chơi sạch sẽ thuận tiện cho việc 
tiến hành các hoạt động học tập vui chơi của trẻ. 
 BGH nhà trường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị giáo dục, đồ dùng đồ 
chơi theo đúng Thông tư 01/VBHN-BGDĐT về danh mục đồ dùng, đồ chơi, 
trang thiết bị tối thiểu trong trường mầm non.
* Về giáo viên:
 Giáo viên có trình độ đạt trên chuẩn, nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ, có tinh 
thần trách nhiệm trong công việc, luôn tìm tòi các tài liệu trên mạng hay trong 
sách báo để nắm bắt những tri thức mới phục cho việc chăm sóc giáo dục trẻ tốt 
hơn.
 5/15 Một số kinh nghiệm chỉ đạo giáo viên tổ chức trò chơi dân gian trong trường Mầm non Quang Trung
Cụ thể: 
 +Nhà trường đã tổ chức các lớp bồi dưỡng về các bài đồng dao, ca dao và 
các trò chơi dân gian Việt Nam để hướng dẫn cho giáo viên cách chơi, cách tổ 
chức các trò chơi dân gian trong chương trình.
 + Bồi dưỡng qua buổi sinh hoạt chuyên môn định kì
 + Huấn luyện kĩ năng chơi theo nhóm nhỏ, theo tổ chuyên môn, người 
biết nhiều dạy người biết ít.
 Để thực hiện bồi dưỡng giáo viên ban giám hiệu đã cung cấp các thông tin 
về chuyên đề, sách báo, băng hình, các địa chỉ mạng cho giáo viên nghiên cứu 
sau đó trình bày, trao đổi, thảo luận tại các buổi sinh hoạt chuyên môn.
 Hướng dẫn giáo viên xây dựng kế hoạch tổ chức các trò chơi dân gian. 
Tổ chức kiến tập việc sắp xếp, bố trí dạy trò chơi dân gian sao cho phù hợp để 
cùng đúc rút kinh nghiệm và hướng xây dựng hoạt động này trong trường.
 Để tạo nên phong trào thi đua tổ chức trò chơi dân gian trong các hoạt 
động dạy trẻ BGH đã khuyến khích chị em giáo viên qua nhiều hình thức khác 
nhau:
 - Thi trang trí góc chơi dân gian
 - Thi sưu tầm các trò chơi, bài hát dân gian.
 - Tổ chức thi các trò chơi dân gian (dành cho trẻ ở các lớp)
 Việc tổ chức tham gia các hoạt động của trường khiến giáo viên, học sinh 
tích cực tham gia nhiệt tình, sôi nổi cho dù việc chuẩn bị mất khá nhiều thời 
gian, công sức.
Việc kiểm tra kết qủa của các đợt bôi dưỡng được thông qua việc giáo viên lựa 
chọn các trò chơi dân gian đưa vào dạy trẻ trong các hoạt động: ngoài trời, hoạt 
động góc, các tiết học và được thể hiện qua các sáng kiến kinh ngiệm. 
 3.2. Biện pháp 2: Đầu tư kinh phí và các điều kiện cơ sở vật chất xây 
dựng môi trường 
 Môi trường là nơi trẻ được thoả sức chơi đùa, tìm hiểu và khám phá thế 
giới, khám phá những điều mới lạ trong dân gian. Trẻ không chỉ học qua việc 
truyền thụ kiến thức của giáo viên mà trẻ còn học qua việc tiếp xúc trực tiếp với 
môi trường. Môi trường là nơi trẻ được thoả sức tìm hiểu khám phá. Chính vì 
thế việc tạo cho trẻ một góc dân gian là việc làm rất quan trọng và cần thiết. Để 
việc xây dựng môi trường cụ thể là các góc chơi dân gian hiệu quả tận dụng 
được nguồn kinh phí không lãng phí mà lại hiệu quả. Tôi đã chỉ đạo các lớp xây 
dựng ở mỗi lớp một góc chơi dân gian. Để có được ở các lớp một góc dân gian 
phù hợp với độ tuổi, không có sự trùng lặp nhau, mang đúng phong cách dân 
gian, đẹp lôi cuốn trẻ tôi đã làm các bươc sau:
 - Tổ chức cho giáo viên tham quan môi trường góc dân gian đẹp của một số 
 trường. 
 7/15 Một số kinh nghiệm chỉ đạo giáo viên tổ chức trò chơi dân gian trong trường Mầm non Quang Trung
 VD: Với bài khám phá môi trường tự nhiên bài “ Tìm hiểu về con ếch” cho 
trẻ đọc và làm động tác minh hoạ bài đồng dao “Con ếch đưới ao”.VD: Khi cho 
tre MGL làm quen vơi chữ cái “E, Ê” ở phần ôn luyện tổ chức cho trẻ chơi một 
số trò chơi dân gian kết hợp ôn luyện chữ ê,ê như trò chơi nhẩy bật ô..
 Đặc biết qua các ngày hội ngày lễ trẻ, Tôi đã cho trẻ được chơi các trò chơi 
đơn giản xen giữa chương trình văn nghệ, qua một số các hoạt động tập thể để 
trẻ được nhớ lại, khắc sâu ở trẻ những trò chơi đã biết chơi. Đồng thời cung cấp 
cho trẻ những trò chơi trẻ chưa biết hoặc chưa rõ.
 VD: Trong chương trình “ Mừng ngày hội đến trường của bé”
Các tiết mục văn nghệ được đan xen với các bài đồng dao, các trò chơi: Tập tầm 
vông, chi chành chành, kéo cưa lừa xẻ,.. trẻ không nhưng được đọc trên nền 
nhạc còn được tập các động tác đước mặc trang phục biẻu diễn. Các khán giả 
được xem và cùng làm động tác cùng các bạn. Trẻ cảm thấy thật vui thích và 
hào hứng 
 Để các trò chơi dân gian khắc sâu hơn vào tiềm thức của không chỉ học 
sinh mà của cả các cô giáo, BGH nhà trưòng phối kết hợp tổ chức hội thi “ Bé 
với các trò chơi dân gian”. Qua các hoạt động này trẻ được học được chơi, được 
cổ vũ reo hò làm cho trẻ nhớ lâu hơn và thích thú hơn khi tham gia.
 3.4. Phát động phong trào thi đua sưu tầm và thiết kế, làm đồ dùng dạy 
trò chơi dân gian.
 Việc tổ chực các trò chơi dân gian trong trường Mầm non thật sự phong phú 
và đạt hiệu quả về hình thức và số lượng trò chơi thì việc quan trọng là phải sưu 
tầm và thiết kế nhiều trò chơi phù hợp với từng lứa tuổi. Để việc sưu tầm lựa 
chon trò chơi đạt hiệu quả cao kích thích được tính chủ động tích cực tự giác và 
thi đua trong giáo viên. Tôi phát động phong trào thi đua sưu tầm thiết kế các trò 
chơi dân gian.
 Đồ dùng đồ chơi của các trò chơi dân gian cũng vô cùng đa dạng và phong 
phú, mang tính đặc trưng và được thiết kế dựa vào cách chơi và luật chơi của 
từng trò chơi. Mỗi trò chơi dân gian có một hoặc nhiều loại đồ dùng đồ chơi 
tương ứng mà thiếu nó thì trò chơi không thể tiến hành được.
 Ví dụ như trò: " Chơi chuyền" đòi hỏi phải có 10 que chuyền và một đồ vật 
có dạng khối cầu như quả bóng, quả bưởi non...Trò chơi " Ném còn" không thể 
diễn ra nếu thiếu quả còn - đồ chơi truyền thống của trò chơi đó. Hay đơn giản 
như trò chơi " Bịt mắt bắt dê" cũng không thể được tổ chức nếu không có dải vải 
Chính vì vậy, trước khi tổ chức cho trẻ chơi một trò chơi dân gian nào đó, giáo 
viên cần tìm hiểu kỹ lưỡng về luật chơi, cách chơi cũng như việc có hay không 
có đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi để từ đó có thể chuẩn bị đầy đủ các yếu 
tố cần thiết cho trò chơi.
 9/15