Sáng kiến kinh nghiệm Một số hình thức rèn nề nếp cho trẻ 24-36 tháng trường Mầm non Lộc Thủy

 1. phÇn më ®Çu
 1.1 Lý do chän ®Ò tµi:
 Trong một lớp học có bao nhiêu trẻ thì có bấy nhiêu sự khác biệt cá nhân. Những 
sự khác biệt này bao gồm cả về thể chất, năng lực, trí lực, xu hướng, hứng thú. Và tất 
cả các trẻ đều có quyền đòi hỏi được quan tâm đáp ứng nhu cầu của bản thân. 
 Bên cạnh đó các nhà giáo dục cũng thấy rằng về bản chất, phạm vi năng lực tiềm 
tàng của trẻ rộng hơn rất nhiều so với những gì chúng thể hiện ở lớp. Và để có thể 
làm bộc lộ năng lực tiềm ẩn này, trẻ cần có một môi trường học tập cho phép chúng 
được học tập mọi lúc, mọi nơi, học theo nhiều cách khác nhau. Để nuôi dưỡng trí 
thông minh là chăm sóc bảo vệ và kích thích trẻ trong quá trình sinh trưởng. Nhiều 
nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng trẻ có kinh nghiệm học từ những ngày đầu tiên của 
cuộc đời. Vì vậy sự nuôi dưỡng trí lực của trẻ có thể bắt đầu ngay sau khi trẻ sinh ra. 
Đó là một quá trình lâu dài đòi hỏi rất nhiều sự âu yếm, kiên trì, hiểu biết về chăm sóc 
và dạy bảo của cha mẹ, ông bà và cô giáo. Khi trẻ đến lớp, mỗi trẻ là một cơ thể duy 
nhất, do đó trẻ sẽ hành động trong một môi trường theo cách của mình. Chính vì vậy 
cô giáo cần tạo cho trẻ có một tâm thế tốt khi đến lớp, một không khí tình cảm yêu 
thương, tôn trọng trẻ. Điều này giúp trẻ nghe lời cô và phát triển khả năng bẩm sinh 
sẵn có của mình. 
 Trẻ chỉ có thể phát triển, khoẻ mạnh, thông minh có nề nếp, khi được sống trong 
môi trường thật sự yêu thương chăm sóc và chú ý khuyến khích giúp đỡ của người 
lớn. Đúng vậy, trong những năm qua ngành giáo đã có những biện pháp chỉ đạo có 
hiệu quả tuyên truyền và giáo dục tại các trường Mầm non. Bên cạnh đó việc dạy cho 
trẻ có những thói quen nề nếp trong mäi ho¹t ®éng là một việc làm vô cùng quan 
trọng trong việc nuôi dạy giáo dục trẻ ở trường mÇn non. Thông qua việc làm này đã 
góp phần giúp trẻ có một thói quen tốt vÒ nÒ nÕp, trong sinh hoạt, đồng thời giúp trẻ 
phát triển, củng cố những tố chất vận động, sự khéo léo, tính kiên trì, kỷ luật. do đó 
góp phần quan trọng trong việc hình thành nhân cách mới cho trẻ. Nếu trẻ có một thói 
quen nÒ nÕp kh«ng tèt th× ¶nh h­ëng rÊt nhiÒu ®Õn c¸c ho¹t ®éng cña trÎ. V× vËy c« 
gi¸o cÇn båi d­ìng thói quen nÒ nÕp tốt cho trẻ từ nhỏ. Chính vì vậy tôi chọn đề tài 
 1 có được những hiểu biết nhất định, tạo cho trẻ có đầy đủ điều kiện về thể lực và kiến 
thức. Đồng thời, hình thành và phát triển nhân cách tốt nhất cho trẻ, tạo tiền đề cho 
trẻ vững vàng, tự tin hơn. 
 Muốn thực hiện những mục tiêu trên thì vấn đề rèn luyện nề nếp, thói quen cho 
trẻ Mầm non phải được chú trọng thường xuyên, liên tục và không ngừng được đổi 
mới. Vì vậy, đội ngũ giáo viên phải thường xuyên bồi dưỡng, nâng cao trình độ 
Chuyên môn nghiệp vụ, thường xuyên được tiếp thu đầy đủ các chuyên đề, tiếp cận 
với cái mới một cách kịp thời để thực hiện việc chăm sóc- giáo dục trẻ, đặc biệt là rèn 
luyện nề nếp, thói quen cho trẻ đạt kết quả cao.
 Nếu cứ thực hiện theo phương pháp cũ mà trước kia đã thực hiện thì sẽ không 
đưa lại hiệu quả cao như mong đợi, tính chủ động tích cực sẽ không phát huy được 
khả năng sáng tạo của trẻ, đồng thời kết quả về mặt trí tuệ sẽ thấp, nó sẽ phát triển 
một cách thụ động.Vì vậy, chỉ có Đổi mới hình thức tổ chức cho trẻ thì mới tạo ra 
được môi trường hoạt động tốt và tạo ra những cơ hội tốt nhất cho trẻ phát huy khả 
năng chủ động, sáng tạo một cách triệt để. Trẻ mầm non nói chung và trẻ nhà trẻ nói 
riêng, đặc biệt là trẻ 24 - 36 tháng tuổi, nếu cô tạo điều kiện cho trẻ được trãi nghiệm 
dưới nhiều hình thức, thông qua mọi hoạt động hàng ngày ở mọi lúc, mọi nơi...thì 
việc rèn luyện nề nếp, thói quen cho trẻ sẽ được thuần thục hơn, kết quả sẽ đạt cao 
hơn.
 III. Môc ®Ých, ®èi t­îng ph¹m vi nghiªn cøu. Cơ sở thực tiễn:
1- Môc ®Ých.
 Nh»m t×m ra mét sè biÖn ph¸p, h×nh thøc ®Ó rÌn luyÖn nÒ nÕp thãi quen ban 
®Çu cho trÎ mét c¸ch nhÑ nhµng, trÎ ®­îc tho¶i m¸i, tù nhiªn ho¹t ®éng kh«ng gß bã 
®Ó viÖc rÌn luyÖn nÒ nÕp thãi quen cho trÎ ®¹t ®­îc kÕt qu¶ tèt nhÊt 
 2- §èi t­îng ph¹m vi nghiªn cøu.
 - §èi t­îng: TrÎ nhµ trÎ 24 - 36 th¸ng ( Do líp t«i phô tr¸ch )
 - Tr­êng: MÇm Non Léc Thñy
 - Ch­¬ng tr×nh: Gi¸o dôc mÇm non míi trÎ 24 - 36 th¸ng
 3 Thãi Thãi Thãi
 Thãi Thãi Thãi Thãi Thãi 
Tæn quen nÒ quen nÒ quen 
 quen nÒ quen nÒ quen cÊt quen nÒ quen 
g sè nÕp - giê nÕp - nÒ nÕp 
 nÕp ®i nÕp chµo ®å dïng nÕp - nÒ nÕp 
 ¨n giê vui häc
trÎ häc ®Òu hái ®å ch¬i giê ngñ vÖ sinh
 ch¬i tËp
 20 10/22 14/22 5/22 12/22 4/22 5/22 7/22 6/22
 Víi kÕt qu¶ nh­ trªn t«i ®· m¹nh d¹n ®i s©u vµo t×m hiÓu vµ thùc hiÖn mét sè h×nh 
 thøc rÌn luyÖn nÒ nÕp thãi quen ban ®Çu cho trÎ 18-24 th¸ng.Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn 
 t«i nhËn thÊy nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n nh­ sau
 1- ThuËn lîi:
 - B¶n th©n t«i lu«n ®­îc sù quan t©m cña c¸n bé Chuyªn m«n phßng gi¸o dôc vµ 
 Ban gi¸m hiÖu nhµ tr­êng, sù l·nh ®¹o cña ®Þa ph­¬ng vµ b¹n bÌ ®ång nghiÖp
 - Do tr­êng ë trung t©m nªn viÖc cËp nhËt th«ng tin nhanh, víi nh÷ng th«ng tin ®æi 
 míi qua c¸c líp tËp huÊn c¸c chuyªn ®Ò trong n¨m häc
 - §a sè phô huynh nhiÖt t×nh víi líp, quan t©m ®Õn trÎ, ®­a ®ãn trÎ ®óng giê, ®ãng 
 gãp c¸c kho¶n ®óng quy ®Þnh.
 - B¶n th©n tham gia ®Çy ®ñ c¸c chuyªn ®Ò vÒ ®æi míi cña ngµnh häc mÇm non, 
 trong ®ã cã chuyªn ®Ò lÔ gi¸o, chuyªn ®Ò vÖ sinh dinh d­ìng...
 2- Khã kh¨n:
 Ngoµi nh÷ng thuËn lîi t«i ®· nªu trªn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, b¶n th©n t«i gÆp 
 kh«ng Ýt khã kh¨n nhÊt ®Þnh.
 - Víi ®Æc ®iÓm sinh lý cña løa tuæi ë giai ®o¹n ph¸t triÓn lêi nãi ®ang ph¸t triÓn do 
 ®ã kh¶ n¨ng giao tiÕp vÒ ng«n ng÷ cña trÎ gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. TrÎ ®ang sèng 
 trong m«i tr­êng gia ®×nh, ®­îc «ng bµ, bè mÑ yªu th­¬ng ch¨m sãc. Khi ®Õn tr­êng 
 lµ n¬i hoµn toµn míi mÎ xa l¹ víi trÎ, do ®ã trÎ ch­a quen víi nÒ nÕp, thãi quen cña 
 líp, tÝnh dôt dÌ, nhót nh¸t, c¸ tÝnh... cßn nhiÒu ë trÎ.
 5 mọi nơi. Vì thế, mọi hoạt động trong ngày của trẻ tôi đều phải nghiên cứu, lập ra 
chương trình kế hoạch bồi dưỡng đối tượng theo sự phân nhóm và sắp xếp chỗ ngồi 
cho từng cháu một cách hợp lý: 
 - Trẻ hiếu động cá biệt ngồi cạnh cô giáo để dễ quan sát.
 - Trẻ nhút nhát, chậm chạp ngồi cạnh trẻ mạnh dạn và nhanh nhẹn.
 - Trẻ khá ngồi cạnh trẻ trung bình. 
 - Trẻ hay nói chuyện ngồi cạnh trẻ ngoan.
 Cô động viên khích lệ kịp thời sự tiến bộ đối với những trẻ hiếu động, cá biệt khi 
thấy trẻ ngoan hơn.
 3. Tăng cường làm và sưu tầm nhiều Đồ chơi đẹp có tính sáng tạo.
 Trẻ Mầm non nói chung và trẻ 24 - 36 tháng tuổi nói riêng đến lớp trẻ được hoạt 
động dưới nhiều hình thức: “Học mà chơi, chơi mà học”, học ở mọi lúc mọi nơi. Vì 
vậy, muốn nâng cao chất lượng của việc rèn luyện nề nếp, thói quen cho trẻ thì bản 
thân tôi không ngừng sưu tầm những nguyên vật liệu sẵn có để làm Đồ dùng, Đồ chơi 
đảm bảo tính thẩm mĩ, sáng tạo hấp dẫn, đảm bảo tính an toàn cho trẻ sử dụng hợp lí, 
phù hợp với nội dung, với độ tuổi. Đồ dùng, đồ chơi sắp xếp gọn gàng, vừa tầm với 
trẻ dễ thu hút trẻ vào hoạt động một cách thoải mái và vui vẽ.
 Ví dụ: Cháu mới nhập lớp đang còn khóc vì nhớ Bố, Mẹ, nhớ người thân...tôi có 
thể bế cháu đến các góc chơi cho trẻ xem tranh vẽ cảnh: Cô và các bạn đang xếp nhà 
cho Búp Bê. Để trẻ tập trung vào xem tranh mà quên đi nỗi nhớ nhà thì tôi có thể đàm 
thoại với trẻ, chỉ vào hình ảnh và hỏi trẻ: “Tranh vẽ về ai đây? Còn đây là ai? Cô giáo 
và các bạn đang làm gì? Con thấy các bạn chơi có vui không? Bây giờ, cô và con 
cùng chơi xếp nhà cho em Búp Bê nhé!”
 Từ việc chú trọng đến đồ dùng, đồ chơi trang bị cho trẻ hoạt động trong ngày 
giúp trẻ hứng thú hơn tăng phần tích cực, tạo cho trẻ có giờ hoạt động sinh động hơn 
và hứng thú hơn. Đây cũng là yếu tố góp phần quyết định chất lượng và khả năng 
tham gia hoạt động của trẻ đạt kết quả cao hơn.
 4. Động viên khuyến khích trẻ và nêu gương tốt thông qua các hoạt động 
trong ngày.
 7 Ví dụ: 
 - Rèn cho trẻ thói quen biết chào hỏi thông qua các bài hát như: Bé ngoan, Lời 
chào buổi sáng, Mẹ yêu không nào, Nu na nu nống; Thông qua bài thơ: Miệng xinh, 
Chào; Hoặc thông qua câu chuyện: Cháu chào ông ạ!
 - Thông qua bài thơ, bài hát giúp trẻ hình thành thói quen thu dọn đồ chơi sau khi 
chơi xong như: “ Bạn ơi hết giờ rồi. 
 Nhanh tay cất đồ chơi. 
 Nhẹ tay thôi bạn nhé! 
 Cất đồ chơi đi nào!” 
 Hoặc: “ Giờ chơi hết rồi.
 Nào các bạn ơi! 
 Ta cùng cất dọn 
 Đồ dùng đồ chơi
 Vào nơi quy định.”
 - Qua bài thơ, bài hát, câu chuyện rèn cho trẻ thói quen khi ăn, khi ngủ như: Bài 
hát: Giờ đi ngủ. Bài thơ: Giờ ăn. Bài thơ: Giờ ngủ. C©u chuyÖn: Ch¸u chµo «ng ¹
 - Rèn thói quen vệ sinh cho trẻ qua bài thơ: “Rửa tay sạch”
 6. Tăng cường làm tốt công tác tuyên truyền vận động, phối kết hợp với gia 
đình.
 Thông qua các buổi Hội nghị cha mẹ học sinh hàng tháng và hàng quý hoặc vào 
giờ đón - trả trẻ hàng ngày và cập nhật các thông tin trên bảng “Những điều cha mẹ 
cần biết”; Phụ huynh cùng sưu tầm tranh ảnh, những bài thơ, câu chuyện có nội dung 
giáo dục phù hợp; Đóng góp nguyên vật liệu cùng làm đồ chơi phục vụ cho công tác 
chăm sóc giáo dục trẻ đạt kết quả tốt. Thường xuyên chú trọng tuyên truyền rộng rãi 
với các bậc phụ huynh về sự cần thiết của việc rèn luyện nề nếp, thói quen cho trẻ ở 
độ tuổi này. Từ đó, phụ huynh cùng phối hợp với giáo viên để trao đổi nắm bắt đặc 
điểm tình hình của trẻ, tìm nguyên nhân từ đó thống nhất giải pháp thích hợp, kịp thời 
uốn nắn, rèn luyện trẻ lúc ở nhà cũng như ở trường. Giúp việc rèn luyện nề nếp thói 
quen theo khoa học và đi đến thống nhất trong việc chăm sóc giáo dục trẻ. 
 9 ch¬i, biÕt ®äc th¬, h¸t bi b« cho «ng bµ, bè mÑ nghe. V× vËy c¸c bËc phô huynh rÊt 
 vui, cµng yªn t©m h¬n khi göi con ®Õn líp . Tõ ®ã phô huynh quan t©m ®Õn viÖc häc 
 tËp cña c¸c ch¸u nhiÒu h¬n.
 - C¸c ch¸u cã nÒ nÕp thãi quen tù phôc vô nªn t«i thùc hiÖn nhiÖn vô ch¨m sãc 
 gi¸o dôc mét c¸ch dÔ dµng
 §Ó minh chøng cho kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña c¸c ch¸u râ rµng h¬n, d­íi ®©y lµ kÕt 
 qu¶ so s¸nh vÒ viÖc thùc hiÖn mét sè h×nh thøc rÌn luyÖn nÒ nÕp thãi quen ban ®Çu 
 cho trÎ 
 B¶ng so s¸nh kÕt qu¶ viÖc ¸p dông mét sè h×nh thøc rÌn luyÖn nÒ nÕp, thãi quen 
 ban ®Çu cho trÎ:
 Thãi Thãi Thãi Thãi Thãi Thãi Thãi Thãi
Tæng quen nÒ quen nÒ quen cÊt quen nÒ quen nÒ quen nÒ quen nÒ quen nÒ 
sè nÕp ®i nÕp chµo ®å dïng nÕp - giê nÕp - giê nÕp - nÕp häc nÕp vÖ 
trÎ häc ®Òu hái ®å ch¬i ¨n ngñ giê vui tËp sinh
 ch¬i
 §Ç Cu §Ç Cu §Ç Cu §Ç Cu §Ç Cu § Cu § Cu § Cu
 u èi u èi u èi u èin u èi Çu èi Çu èi Çu èi 
20 n¨ n¨ n¨ n¨ n¨ n¨ n¨ ¨m n¨ n¨ n¨ n¨ n¨ n¨ n¨ n¨
 m m m m m m m m m m m m m m m
 10/ 18/ 10/ 17/ 5/ 17/ 12/ 17/ 4/2 18/ 5/ 17/ 7/ 18/ 6/ 18/
 22 22 22 22 22 22 22 22 2 22 22 22 22 22 22 22
 Những kết quả đạt được ở trên không phải làm tôi mãn nguyện mà tôi sẽ lấy đó 
 làm động lực thôi thúc mình cố gắng hơn nữa để rèn luyện nề nếp, thói quen cho con 
 trẻ trong những năm học tiếp theo.
 2. Một số bài học kinh nghiệm:
 11