Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp xây dựng Lớp học hạnh phúc tại trường Tiểu học Tản Lĩnh

 Đề tài: “Một số giải pháp xây dựng Lớp học hạnh phúc tại Trường TH Tản Lĩnh”.
 A. ĐẶT VẤN ĐỀ
 I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
 Bác Hồ đã từng khẳng định: “Tất cả mọi người sinh ra đều có quyền 
được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc” Như vậy, hạnh phúc là 
mưu cầu của mỗi cá nhân, là cái đích vươn đến, là mục tiêu phấn đấu trong cuộc 
đời của mỗi con người. Với học sinh, để có được hạnh phúc, trước hết là được 
sống trong một gia đình hạnh phúc, được sự yêu thương của bố mẹ và người 
thân. Bên cạnh đó, các em cần được trưởng thành trong một ngôi trường hạnh 
phúc, nơi các em được học tập, được vui chơi, chia sẻ, được thấu hiểu, yêu 
thương và tôn trọng. Nhưng thực tế thì sao? Hàng loạt những chuyện không vui 
đã và đang xảy ra trong môi trường học đường: tỉ lệ stress học đường tăng nhanh 
chóng, bạo lực học đường ở mức báo động, mối quan hệ thầy trò ngày càng căng 
thẳng, phụ huynh dân chủ quá trớn, ... tất cả những điều đó được phản ánh 
thường xuyên qua các kênh truyền thông, là một điều nhức nhối của xã hội nói 
chung và nền giáo dục nói riêng. 
 Năm học 2022 - 2023 là năm học có nhiều thay đổi về nội dung chương 
trình học cũng như việc đổi mới về phương pháp dạy học theo hướng phát triển 
năng lực. Trong mấy năm học gần đây, nhiều trường đã chú trọng việc xây dựng 
trường học hạnh phúc, lớp học hạnh phúc. 
 Đây là vấn đề mới mà ngay từ đầu năm học tháng 9, phòng giáo dục 
huyện Ba Vì đã quan tâm chỉ đạo và giao nhiệm vụ năm học 2022 - 2023 là năm 
học đặt ra nhiều thách thức với các trường học và giáo viên, bên cạnh nhiệm vụ 
trọng tâm chất lượng giảng dạy thì việc xây dựng trường học hạnh phúc, lớp học 
hạnh phúc cũng phải quan tâm chú trọng. Câu hỏi lớn lúc này là: Làm thế nào để 
mỗi ngày học sinh đến trường là một ngày vui, giáo viên đến trường là một niềm 
hạnh phúc, quan hệ thầy trò là động lực để học sinh vươn tới tri thức? Theo tôi, 
xây dựng trường học hạnh phúc là việc làm cấp thiết cần được các nhà giáo dục 
quan tâm lúc này. Muốn vậy, ta cần bắt đầu xây dựng hạnh phúc từ chính lớp 
học của mình. Hiện tại có rất ít tài liệu bàn sâu và đưa ra giải pháp cho vấn đề 
này, đồng nghiệp, nhà trường chưa có kinh nghiệm để giải quyết và khắc phục. 
 Với vốn kinh nghiệm còn ít ỏi của mình, cùng với việc thực hiện giảng 
dạy đổi mới tiếp cận năng lực học sinh trong thời gian vừa qua, tôi mạnh dạn 
nghiên cứu vấn đề mới này: “Một số giải pháp xây dựng Lớp học hạnh phúc 
tại Trường Tiểu học Tản Lĩnh” để tìm ra câu trả lời thiết thực nhất cho mình, 
cho đồng nghiệp và cho các em học sinh.
 1 / 15 Đề tài: “Một số giải pháp xây dựng Lớp học hạnh phúc tại Trường TH Tản Lĩnh”.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
 “Hạnh phúc” là cảm xúc vui sướng, hài lòng của con người trong cuộc 
sống khi được đáp ứng, thoả mãn các nhu cầu vật chất và tinh thần” Hạnh phúc 
cá nhân gắn liền với hạnh phúc xã hội, không có hạnh phúc riêng lẻ. 
 Hạnh phúc của học sinh tiểu học rất đơn giản và có thể thực hiện được 
như: Luôn cố gắng đạt được kết quả cao trong học tập để bố mẹ và thầy vui 
lòng. Luôn được sự động viên, khen ngợi của mọi người về thành tích học tập và 
cách ứng xử của mình; được sống và học tập trong môi trường gia đình, môi 
trường giáo dục có đầy đủ điều kiện về vật chất và tinh thần; được chia sẻ và có 
cơ hội thể hiện mình. 
 Lớp học hạnh phúc ban đầu vô cùng trìu tượng và xa vời và khó thực 
hiện. Lớp học hạnh phúc được hiểu một cách đơn giản, lớp học hạnh phúc là nơi 
khiến cả thầy và trò đều có cảm giác "muốn đến". Khi đến sẽ có hứng thú, niềm 
vui, sự mong chờ và cả những rung cảm. Lớp học hạnh phúc là nơi có thể cảm 
nhận được sự an toàn, sự nâng đỡ hay sự thú vị khi có nhiều điều nằm trong nhu 
cầu được thoả mãn. Lớp học hạnh phúc là khởi đầu cho việc xây dựng một 
trường học hạnh phúc. Đó là nơi mang lại môi trường phát triển toàn diện, kích 
thích hứng thú học tập vui chơi của trẻ, tạo dựng niềm tin và sự hài lòng cho phụ 
huynh. Đồng thời xây dựng được đội ngũ giáo viên nhiệt huyết, yêu nghề, yêu 
trẻ cũng như tối ưu hóa công tác quản lý nhà trường. 
 Theo tôi, một lớp học hạnh phúc xây dựng theo 3 tiêu chí sau:
 Về môi trường lớp học và phát triển cá nhân: Học sinh tham gia đầy đủ 
các hoạt động tăng cường sức khoẻ thể chất và tinh thần của học sinh. Phòng 
học được sắp xếp, bài trí gọn gàng, đạt chuẩn theo quy định.
 Về dạy và học: Thầy không gây áp lực cho học sinh trong việc quản lý 
lớp và giảng dạy kiến thức. Học tập với tinh thần “học mà vui; vui mà học”.
 Về các mối quan hệ trong lớp: Học sinh và giáo viên biết chia sẻ, động 
viên, hỗ trợ lẫn nhau trong các nhiệm vụ được giao của lớp. 
 Để xây dựng lớp học, trường học hạnh phúc, đúng như Bộ trưởng Bộ 
Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ từng nhấn mạnh, có ba tiêu chí để xây 
dựng nên một trường học hạnh phúc, đó là: yêu thương, an toàn và tôn trọng; 
đồng thời xác định hoạt động nâng cao năng lực ứng xử sư phạm, đạo đức nhà 
giáo - người lao động là yếu tố quyết định để xây dựng nên một trường học hạnh 
phúc. Đây được xem là một hoạt động trọng tâm của ngành Giáo dục từ năm học 
2018 - 2022 đến những năm tiếp theo, nhằm giúp cho đội ngũ giáo viên ngày 
càng vững mạnh về mọi mặt và sẵn sàng tích cực đồng hành với lộ trình đổi mới 
giáo dục của nước nhà. 
 3 / 15 Đề tài: “Một số giải pháp xây dựng Lớp học hạnh phúc tại Trường TH Tản Lĩnh”.
là ham chơi, ít chú ý, một số em hiếu động. Cách giao tiếp bằng ngôn ngữ của 
các em chưa hoàn chỉnh, việc thực hiện đi vào nề nếp các em vẫn chưa coi trọng, 
cứ làm những gì mình thích, không quan tâm đến nội quy, các em ngồi học một 
cách thụ động, không tham gia các hoạt động nhóm và trò chơi vận động. Hơn 
nữa việc học kéo dài dễ gây mệt mỏi, nhiều em chưa tự giác, khả năng chú ý 
chưa cao, thường dễ mất tập trung.. 
 Về hoàn cảnh gia đình của học sinh: Nhiều gia đình các em khó khăn, lại 
đông con hay do đặc thù của công việc nên một số gia đình bố mẹ bận công việc 
do mưu sinh nên chưa thật quan tâm đến việc học của con, thiếu sự quan tâm, 
chia sẻ với con. Nhiều học sinh có bố mẹ chia tay nhau nên bị thiệt thòi nhiều về 
tình cảm, tinh thần và sự chăm sóc. Một số cha mẹ còn nuông chiều con cái chưa 
chú trọng đến việc rèn cho con ý thức tự phục vụ, tự học, hoặc cho con mình 
luôn đúng. 
 3. Số liệu điều tra:
 Tôi đã tiến hành khảo sát tâm lý học sinh của hai lớp 2A5, 2A6 năm học 
2022 - 2023 với câu hỏi “Con có hạnh phúc khi đến trường không?”. Tôi nhận 
được kết quả như sau: 
 STT Mức độ 2A5 2A6
 1 Chưa bao giờ hạnh phúc(%) 4,9 2,5
 2 Hiếm khi hạnh phúc (%) 34,1 30,7
 3 Thỉnh thoảng hạnh phúc (%) 43,9 46,1
 4 Thường xuyên hạnh phúc (%) 17,1 20,5
 Từ kết quả trên, ta nhận thấy vẫn có học sinh hiếm khi hạnh phúc khi đến 
trường, tỉ lệ học sinh thỉnh thoảng hạnh phúc cao hơn nhiều so với tỉ lệ học sinh 
thường xuyên hạnh phúc. Ở hai lứa tuổi, hai lớp khác nhau nhưng cảm giác hạnh 
phúc khi được đến trường ở cả lớp đều rất ít. 
 Nguyên nhân chủ quan: Ý thức học tập chưa cao, hiếu động, nghịch 
ngợm; Thiếu tự tin, ngại giao tiếp, không biết thể hiện bản thân; Một số bạn bị 
thú vui lôi kéo như nghiện game, chơi đánh bài.
 Nguyên nhân khách quan: Do áp lực thi cử, học hành và sự kì vọng của 
thầy cô, cha mẹ, do bạo lực học đường, do tiết học của thầy không gây được 
hứng thú.
 III. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
 Dựa trên những tiêu chí xây dựng lớp học hạnh phúc, tôi thấy rằng, để có 
một lớp học hạnh phúc thực sự, ngoài giải pháp vĩ mô thì cần có những giải 
pháp vi mô, đó là những việc khả thi chúng ta có thể làm được ngay, nằm trong 
tầm tay của ngành Giáo dục, của mỗi thầy và học sinh. Từ thực trạng nêu trên, 
tôi mạnh dạn đưa ra một số giải pháp để cải thiện hạnh phúc của giáo viên và 
 5 / 15 Đề tài: “Một số giải pháp xây dựng Lớp học hạnh phúc tại Trường TH Tản Lĩnh”.
 Mỗi sáng đến trường, tôi đều tự hỏi bản thân hôm nay mình có đủ bình 
yên, mình có đủ hạnh phúc không? Nếu chưa đủ, tôi cần nhanh chóng làm dịu 
bản thân lại để lên lớp mang những điều tốt lành đến học sinh. 
 Bao giờ cũng vậy, khi vào đầu tiết buổi sáng, vào lớp gặp các em học 
sinh, sau khi lớp trưởng cho các bạn chào thầy. Để lấy tâm thế vui vẻ tôi thường 
bắt đầu cười thật tươi bằng câu chào: “Thầy chào các bạn  thân yêu! Hoặc có 
thêm bằng các câu khen ngợi như: “ Hôm nay lớp mình thật sạch đẹp. Bây giờ 
các bạn sẵn sàng học chưa? Thêm những cử chỉ hành động đẹp hoặc thêm một 
mẩu chuyện vui, lời hát nữa thì càng tốt. Giáo viên nên cười nhiều hơn với học 
sinh để tạo một bầu không khí thân thiện, vui vẻ trong giờ học, làm cho các con 
cảm thấy được chào đón.
 Để xứng đáng với sứ mệnh vẻ vang và cao cả trong sự nghiệp trồng 
người, xứng đáng với sự tôn vinh và niềm tin yêu của xã hội, bản thân mỗi nhà 
giáo chúng ta phải luôn có nhận thức đúng đắn, sâu sắc về vị thế của nghề sư 
phạm, trọng trách cao cả của mình trong xã hội. Tích cực tu dưỡng, rèn luyện 
phẩm chất đạo đức, tác phong, lối sống, ứng xử nhân văn để mỗi nhà giáo thực 
sự là những tấm gương sáng về nhân cách, đạo đức cho học sinh noi theo. Hãy 
yêu thương học trò bằng tất cả trái tim và tấm lòng nhân ái của mình, hãy lan tỏa 
cho các con niềm tin và tình yêu vào cuộc sống, vào tương lai bằng chính những 
ứng xử đầy tính nhân văn của mình. 
 3. Biện pháp 3: Ứng xử sư phạm nâng cao năng lực nhà giáo.
 Ứng xử sư phạm nâng cao năng lực nhà giáo thể hiện ở năng lực ứng xử 
sư phạm xử lí các tình huống trong giáo dục. Ở thời điểm trước đó tôi cứ cho 
rằng mình đã làm tốt nhất rồi nhưng hoàn toàn không phải. Tôi cứ cho rằng chỉ 
cần quan tâm nghiêm khắc với học sinh là học sinh đã cảm nhận được tình yêu 
thương ấm áp từ thầy. Mỗi khi học sinh mắc lỗi khi tôi còn bực dọc, trách mắng, 
đôi khi còn buông lời khó nghe. Nhưng điều đó chưa hoàn toàn đúng bởi vì 
những câu nói, mỗi hành động của thầy đều có ảnh hưởng sâu sắc đến học sinh.
 Đối với các em học sinh tiểu học ít có bạo lực học đường mà chỉ là những 
mâu thuẫn nhỏ nhặt. Tuổi các em còn nhỏ, ở lứa tuổi này, khi chơi, khi học, khi 
giao tiếp, đặc biệt khi giờ ra chơi thường xảy ra các mâu thuẫn. Một số phụ 
huynh mong muốn phải được truy cứu, xem xét xử lí cho thoả đáng. Đòi hỏi 
thầy phải xử lí hằng ngày hằng giờ, mất nhiều thời gian của lớp, đôi khi làm cho 
giáo viên rất mệt mỏi, rất dễ cáu gắt, dẫn đến thường hay đưa ra lời nhắc nhở, 
trách móc, thậm chí đưa ra các hình phạt cho học sinh nhằm hạn chế các lỗi của 
em. Nhưng cách làm này đôi khi cũng làm cho em có căng thẳng không dám vi 
phạm hay làm sai, vì bị sợ bị trách phạt. 
 7 / 15 Đề tài: “Một số giải pháp xây dựng Lớp học hạnh phúc tại Trường TH Tản Lĩnh”.
bạn đó nên lớp học mình đã trở nên sạch đẹp, vậy bây giờ chắc chắn thầy và các 
con sẽ học sẽ có những tiết học thoải mái hơn, dễ chịu hơn. Vây từ bây giờ 
chúng mình cùng cố gắng giữ lớp sạch đẹp như thế này nhé. Qua đây nhắc nhở 
học sinh chưa có ý thức đồng thời nhắc nhở cả lớp học sinh ý thức giữ gìn vệ 
sinh chung. Hiệu quả các em ít bày giấy rác, tự ý thức giữ gìn lớp sạch sẽ, yêu 
quý lớp học hơn. 
 Tình huống 3: Nói không tốt về bạn 
 Sau giờ ra chơi có một học sinh tên là Hảo đến gặp thầy giáo nói: “Con 
thưa thầy, bạn Nam nói với các bạn ghét con ạ.” Trong tình huống này giáo viên 
có thể hỏi em đó nguyên nhân. Trong tình huống này tôi lấy ý kiến tập thể ra của 
đa số học sinh ra để nhắc nhở. Chờ đến giờ vào lớp, sau khi vào lớp ổn định 
xong, giáo viên có thể hỏi cả lớp: Trong lớp mình có bạn Hảo, thầy cũng thấy 
bạn Hảo rất ngoan ngoãn hiền lành, tuy bạn chỉ hơi nhút nhát nhưng lại chơi với 
các bạn rất vui vẻ, hay giúp lớp mình nhiều việc, các bạn thấy có đúng không? 
Thầy thấy bạn đáng quý, thầy muốn hỏi cả lớp, có ai ghét bạn Hảo không? 
Đương nhiên cả lớp sẽ nói đồng thanh nói “không ạ”. Giáo viên có thể tiếp tục 
hỏi tiếp: Vậy lớp mình những bạn nào yêu quý bạn Hảo thì giơ tay. Chắc chắn 
lúc này cả lớp sẽ ra tay giơ tay thể hiện mình rất yêu quý bạn, mình không phải 
là người đã nói ghét bạn. Sau đó thầy đưa ra lời khuyên, các con hãy đoàn kết và 
giúp đỡ lẫn nhau để lớp mình cùng học tiến bộ nhé. Lúc này bạn Hảo cảm thấy 
rất vui khi được thầy khen, đồng thời cũng nhắc nhở bạn Nam thấy ra lỗi sai của 
mình, đồng thời cả lớp cũng được một bài học về đoàn kết. 
 Khuyên các em nói lời hay, làm việc tốt, đoàn kết giúp đỡ nhau tiến bộ 
Biết sống yêu thương, chan hòa vui vẻ, quan tâm tôn trọng mọi người xung 
quanh, hướng các em tới những điều tốt đẹp hơn. 
 Khi học sinh đối xử với bạn chưa đúng các con thường hay thưa thầy nhờ 
thầy giải quyết hãy nhẹ nhàng đưa ra lời khuyên cho tất cả các con thấy rằng cần 
bao dung độ lượng. Làm cho cả chính học sinh trong lớp cũng phải thay đổi, 
không bị cảm thấy bạo lực ngay từ bạn bè. 
 Lưu ý không phải lúc nào cũng xử lí ngay sự việc một cách thông suốt, 
nhẹ nhàng, Nếu đang lúc bận rộn, chưa tìm ra cách giải quyết, hay đang lúc nóng 
giận mà sự việc không cần thiết phải xử lí ngay thì có thể nán lại thời gian. Hẹn 
học sinh ra chơi gặp thầy trao đổi để có thời gian nghe rõ hơn ý kiến của các 
con, đồng thời sự việc cũng được lắng xuống do học sinh cũng đã bớt căng 
thẳng suy nghĩ thấu đáo tìm ra đúng sai. Lúc đó thầy có thêm thời gian suy nghĩ 
tìm ra giải quyết tốt nhất. Sự việc lúc đó giải quyết nhẹ nhàng hơn. Vì vậy chọn 
thời gian thích hợp là gải pháp lựa chọn sáng suốt. 
 9 / 15