Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến tại lớp chủ nhiệm ở trường THPT Đô Lương 4

 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
 TRƯỜNG THPT ĐÔ LƯƠNG 4
 ----------------
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
 ĐỀ TÀI
: “Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến tại lớp 
 chủ nhiệm ở trường THPT Đô Lương 4”
 Lĩnh vực: Chủ nhiệm
 Tác giả: Đào Thị Phượng
 Năm học: 2021-2022
 Số điện thoại: 0328075661
 Năm 2022
 1 hiện việc dạy học trực tuyến bằng nhiều hình thức. Thế nhưng, do trường nằm ở vị 
trí hạ huyện Đô Lương, điều kiện kinh tế của đa phần phụ huynh còn nhiều khó 
khăn, thiếu thốn, trình độ dân trí còn hạn chế. Chính điều đó đã ảnh hưởng không 
nhỏ tới việc dạy học trực tuyến ở một số học sinh.
 Trước thực tế đó, bản thân thiết nghĩ giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trò đặc 
biệt quan trọng trong việc tổ chức và nâng cao chất lượng dạy học nói chung và 
đặc biệt là dạy học trực tuyến trong tình hình hiện nay khi diễn biến dịch đang diễn 
ra hết sức phức tạp và khó lường. Vậy nênvới kinh nghiệm thực tế trong công tác 
giáo viên chủ nhiệm, tôi mạnh dạn nghiên cứu đề tài: “Một số giải pháp nhằm 
nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến tại lớp chủ nhiệm ở trường THPT Đô 
Lương 4” nhằm góp một phần nhỏ vào việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn 
diện ở trường THPT Đô Lương 4 nói riêng và giáo dục phổ thông nói chung.
2. Tính mới, tính khoa học và tính hiệu quả của đề tài
2.1. Tính mới của đề tài
 - Góp phần vào nâng cao hiệu quả và chất lượng dạy học trong tình hình 
mới. Đặc biệt là khi cả thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng phải đói mặt và 
sống chung với đại dịch COVID-19.
 - Nghiên cứu chuyên sâu những lí luận về dạy học trực tuyến trong tình hình 
mới.
 - Phát triển và nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến cho học sinh lớp chủ 
nhiệm nói riêng và học sinh lớp khác, trường khác nói chung.
 - Đề xuất được một số giải pháp của bản thân có thể được nhân rộng các lớp 
khác, trường khác.
 - Giáo viên tổ chức, hướng dẫn học sinh để nâng cao chất lượng dạy học 
trực tuyến.
2.2. Tính khoa học của đề tài
 - Nội dung của đề tài được trình bày khoa học, các luận điểm, luận cứ và các 
thông số có tính chính xác. 
 - Đề tài đáp ứng được tình hình giáo dục trong đại dịch đang được xã hội 
quan tâm.
2.3. Tính hiệu quả
 - Đề tài áp dụng có hiệu quả trong việc nâng cao chất lượng dạy học trực 
tuyến trong tình hình mới.
 - Đặc biệt đề tài phát huy tính tích cực chủ động của học sinh trong việc nâng 
cao chất lượng giáo dục.
 3 - Phương pháp thống kê và xử lý số liệu bằng thống kê toán học: Nghiên 
cứu, thu thập, thống kê các thái độ, các hoạt động dạy học trực tuyến của học sinh 
và giáo viên để từ đó đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học 
trực tuyến.
 - Phương pháp quan sát và tổng kết thực tiễn: Trên cơ sở, theo dõi nghiên 
cứu thái độ, chất lượng học tập của học sinh hàng ngày...đề tài đưa ra những nhận 
xét, đánh giá và kết luận khoa học.
 - Phương pháp chuyên gia: Trên cơ sở thu thập, trao đổi ý kiến của giáo viên 
và cán bộ quản lý để lấy ý kiến nhằm đánh giá thực trạng, nguyên nhân, đề xuất 
một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến tại lớp chủ nhiệm ở 
trường THPT Đô Lương 4.
6. Cấu trúc của sáng kiến kinh nghiệm
 - Phần đặt vấn đề
 - Cơ sở lý luận
 - Cơ sở thực tiễn
 - Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến tại lớp chủ 
nhiệm ở trường THPT Đô Lương 4.
 - Thực nghiệm
 - Phần kết luận
 5 đáp ứng mọi nhu cầu cụ thể nhất. Hiện nay, phương pháp học tương tác với bảng 
điện tử là phương pháp phổ biến và được chú trọng nhiều. Giáo viên sẽ trình bày 
các bài giảng qua cách dạy tại lớp truyền thống và sau đó ghi hình lại. Như vậy, 
học viên sẽ học được mọi lúc, mọi nơi. Bên cạnh đó việc đào tạo online một cách 
đồng bộ sẽ giúp cho những người học có thể tự kiểm soát được tốc độ học phù 
hợp, đảm bảo chất lượng mà không cần phải có sự hướng dẫn, kèm cặp.
 Ưu điểm của lớp học trực tuyến là khả năng giảm thiểu chi phí đi lại, tiết 
kiệm được thời gian và không gian học tập. Hơn thế nữa, việc xây dựng thiết kế 
web trường học không tốn nhiều chi phí bằng việc xây dựng một trường học và 
cũng không cần giấy phép xây dựng phức tạp. Ngoài ra, khóa học online còn có 
các ưu điểm khác như:
 + Đào tạo mọi lúc mọi nơi: Truyền đạt kiến thức nhanh chóng, thông tin 
theo yêu cầu của học sinh. Người học có thể truy cập vào các khóa học trực tuyến 
tại bất kỳ nơi đâu: ở nhà, nơi làm việc hay các địa diểm mạng internet công cộng 
và vào bất ký thời gian nào thích hợp khi người học muốn.
 + Tiết kiệm chi phí học tập: Giúp học sinh giảm tới khoảng 60% chi phí đi 
lại, địa điểm tổ chức học tập. Mỗi học sinh đều có thể đăng ký nhiều khóa học và 
thanh toán trực tuyến chi phí học tập.
 + Tiết kiệm thời gian học tập: So với phương pháp đào tạo truyền thống 
thì các khóa học qua mạng giúp học viên tiết kiệm khoảng từ 20 đến 40 % thời 
gian đo giảm được thời gian đi lại và sự phân tán.
 + Linh động và uyển chuyển: Học sinh có thể chủ động và linh hoạt trong 
việc lựa chọn website học qua mạng với sự chỉ dẫn của giáo viên hay những khóa 
học trực tuyến qua mạng với hình thức tương tác. Ngoài ra, học sinh còn có thể tự 
động điều chỉnh tốc độ học tập theo khả năng, và còn có thể nâng cao thêm kiến 
tức thông qua những tài liệu của thư viện trực tuyến.
 + Tối ưu nội dung: Các cá nhân hay tổ chức đều có thể thiết kế website dạy 
học qua mạng nhưng cấp độ đào tạo lại khác nhau giúp học sinh dễ dàng lựa chọn. 
Đồng thời nội dung truyền đạt phải tối ưu và nhất quán.
 + Hệ thống hóa: Những hệ thống học tập trực tuyến cho phép học sinh dễ 
dàng tham gia khóa học, và có thể theo dõi kết quả cũng như tiến độ học tập. Với 
khả năng thiết kế website quản lý học sinh, giáo viên có thể biết được những học 
sinh nào tham gia khóa học, khi nào họ hoán tất quá trình học tập và đưa ra giải 
pháp thực hiện giúp họ phát triển trong quá trình học.
 Nói chung, ưu điểm của đào tạo qua mạng mang lại sự tiện ích cho cả người 
học và giảng viên.
 + Đối với giáo viên: Có thể sử dụng hình ảnh, âm thanh và video để truyền 
đạt nội dung học tập đến người học thêm hấp dẫn và sinh động hơn. Ngoài ra, còn 
có thể quản lý học viên thông qua tính năng thiết kế website quản lý trường học.
 7 3. Dạy học trực tuyến hỗ trợ dạy học trực tiếp tại cơ sở giáo dục phổ 
thông là hình thức dạy học trực tuyến thực hiện một phần nội dung bài học hoặc 
chủ đề trong chương trình giáo dục phổ thông để hỗ trợ dạy học trực tiếp bài học 
hoặc chủ đề đó tại cơ sở giáo dục phổ thông.
 4. Dạy học trực tuyến thay thế dạy học trực tiếp tại cơ sở giáo dục phổ 
thông là hình thức dạy học trực tuyến thực hiện toàn bộ nội dung bài học hoặc chủ 
đề trong chương trình giáo dục phổ thông để thay thế dạy học trực tiếp bài học 
hoặc chủ đề đó tại cơ sở giáo dục phổ thông.
 Ngoài ra, còn có hình thức giảng dạy trên truyền hình; dạy học trực tuyến 
trên mạng xã hội (youtube, facebook,); dạy học sử dụng các phần mềm như 
Zoom, Google Meet, Teams).
1.4. Vai trò của giáo viên chủ nhiệm trong nâng cao chất lượng dạy học trực 
tuyến
 Giáo viên chủ nhiệm là người được Hiệu trưởng bổ nhiệm, phân công chịu 
trách nhiệm về một lớp. Điều lệ trường Trung học ghi rõ: “Mỗi lớp có một giáo 
viên chủ nhiệm lớp do hiệu trưởng chỉ định, chọn trong số giáo viên giảng dạy ở 
lớp đó”. Giáo viên chủ nhiệm là người thay mặt hiệu trưởng chịu trách nhiệm quản 
lý toàn diện lớp học từ giáo dục văn hóa cho đến giáo dục đạo đức nhân cách. 
Chính vì thế có thể nói giáo viên chủ nhiệm là cầu nối đa chiều giữa các lực lượng 
giáo dục trong và ngoài nhà trường với tập thể học sinh lớp chủ nhiệm.
 Giáo viên chủ nhiệm có một vai trò đặc biệt quan trọng trong việc nâng cao 
chất lượng dạy học nói chung và dạy học trực tuyến nói riêng tại lớp chủ 
nhiệm.Giáo viên chủ nhiệm được xem là linh hồn của lớp học, là người cố vấn 
đáng tin cậy dẫn dắt, định hướng, giúp học sinh vươn lên tự hoàn thiện năng lực và 
nhân cách.Trong bối cảnh đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay, khi vai trò của 
người giáo viên có sự thay đổi căn bản, từ chỗ là “người truyền thụ tri thức” sang 
đóng vai trò của người trọng tài, cố vấn cho hoạt động nhận thức của học sinh thì 
vai trò của giáo viên chủ nhiệm có những sự thay đổi căn bản. Giáo viên chủ 
nhiệm trở thành người chịu trách nhiệm chính trong “phát triển trí tuệ, thể chất, 
hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu định 
hướng nghề nghiệp cho học sinh”. Chính vì thế vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp 
hết sức quan trọng góp phần thực hiện mục tiêu chương trình giáo dục phổ thông. 
Từ đó để thấy rằng, với thời gian 4 tiết/ tuần, sự gần gũi, thân thiện giữa giáo viên 
chủ nhiệm và học sinh sẽ là điều kiện quan trọng để giáo viên chủ nhiệm quản lí 
nhằm nâng cao chất lượng dạy học nói chung và dạy học trực tuyến nói riêng. Và 
để nâng cao hiệu quả, chất lượng dạy học trực tuyến tôi đã áp dụng một số giải 
pháp sau:
2. Cơ sở thực tiễn
2.1. Khái quát về thực trạng dạy học trực tuyến tại Trường THPT Đô Lương 
4
 9 - Học sinh theo học ở trường thuộc các xã Hiến Sơn, Trù Sơn, Thượng Sơn, 
Mĩ Sơn dân cư thưa và chủ yếu rải rác ở vùng núi xa trung tâm nên đường truyền 
rất hạn chế.
 - Một số học sinh còn tư tưởng xả hơi sau hè nên chưa nhập cuộc... 
 - Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên đa số còn trẻ, hoàn cảnh gia đình của 
một số giáo viên đang khó khăn nên đã gây trở ngại trong công tác. 
 - Chất lượng đầu vào thấp nhưng đòi hỏi của phụ huynh cao nên cũng gây áp 
lực công việc. 
 - Một số học sinh chưa thành thạo sử dụng máy tính, điện thoại và cách kết 
nối vào phần mềm dạy học trực tuyến
 - Giáo viên và học sinh còn bỡ ngỡ việc dạy và học online.
 - Chính vì việc học online chỉ qua màn hình nhỏ nên khả năng tương tác giữa 
cô trò ít đi dẫn đến học sinh không tích cực và còn thụ động.
2.2. Thực trạng về nhận thức dạy học trực tuyến của giáo viên và học sinh ở 
trường THPT Đô Lương 4
 Sử dụng một số phiếu khảo sát trong đề tài:
2.2.1. Thực trạng của vấn đề
Kết quả phiếu khảo sát dành cho giáo viên và học sinh
Tổng số giáo viên tham gia khảo sát: 54 giáo viên (Trong đó có 21 giáo viên chủ 
nhiệm)
Tổng số học sinh tham gia khảo sát : 91 học sinh (gồm 2 lớp: Lớp chủ nhiệm 10A6 
và lớp 10A7)
Bảng 1: Bảng kết quả khảo sát mức độ hiểu biết dạy học trực tuyến của giáo 
viên và học sinh (%)
 Câu hỏi khảo sát Chưa biết Biết khá đầy đủ Biết đầy đủ
Thầy (cô) vui lòng cho biết 0,0 8,0 92,0
Thầy cô đã biết gì về dạy học 
trực tuyến?
Em đã biết về học trực tuyến ở 10,0 75,0 15,0
mức độ nào?
Bảng 2: Bảng kết quả khảo sát về sự cần thiết của dạy học trực tuyến trong 
tình hình dịch COVID – 19 của giáo viên và học sinh (%)
 Câu hỏi khảo sát Không cần thiết Cần thiết Rất cần 
 thiết
Theo Thầy (cô) việc dạy học trực tuyến 0,0 12,0 88,0
 11 Tất cả các lực lượng trên 95,0
Bảng 6: Bảng kết quả khảo sát vềyếu tố nào giúp các em học trực tuyến đạt 
hiệu quả caocho học sinh (%)
Theo em yếu tố nào giúp các em học trực tuyến đạt hiệu quả cao? Tỉ lệ (%)
Bản thân 38,0
Gia đình 6,0
Giáo viên bộ môn 12,0
Giáo viên chủ nhiệm 44,0
Bảng 7: Bảng kết quả khảo sát về vai trò của GVCN trong nâng cao chất 
lượng dạy học trực tuyến của giáo viên và học sinh (%)
 Câu hỏi khảo sát Không quan Quan Rất quan 
 trọng trọng trọng
Thầy (cô) hãy cho biết giáo viên chủ 0,0 13,0 87,0
nhiệm có vai trò như thế nào để nâng 
cao chất lượng dạy học trực tuyến?
Theo em giáo viên chủ nhiệm có vai 6,0 12,0 88,0
trò như thế nào trong dạy học và quản 
lí lớp học trực tuyến?
Bảng 8: Bảng kết quả khảo sát về sở thích và sự đồng tình của học sinh về 
cách quản í của GVCN trong dạy học trực tuyến (%)
Em có thích học trực tuyến không? Tỉ lệ (%)
Có 92,0
Không 8,0
Em có đồng tình với cách quản lí của GVCN trong các tiết học trực Tỉ lệ (%)
tuyến không?
Có 89,0
Không 11,0
Bảng 9: Bảng kết quả khảo sát về giáo viên chủ nhiệm đã chú trọng đến các 
biện pháp để nâng cao chất lượng dạy trực tuyến dành cho giáo viên (%)
Theo Thầy(cô) trong dạy học và quản lí giáo viên chủ nhiệm đã chú Tỉ lệ (%)
 13