Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến ở trường THPT

 H5H5H5H5H5H5H5H5H5H5H5H5H5H5H5
fl
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ã „ , „
3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
“ DẠY HỌC TRỰC TUYẾN Ở TRƯỜNG THPT
3
 LĨNH VỰC: QUẢN LÝ
ị DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
GDPT: Giáo dục phổ thông. THPT: Trung học phổ thông. GVCN: Giáo viên chủ 
nhiệm. GVBM: Giáo viên bộ môn. PHTM: Phòng học thông minh. CB: Cán bộ.
GV: Giáo viên.
TKB: Thời khóa biểu.
CNTT: Công nghệ thông tin. PHẦN 1. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài.
 Dạy học trực tuyến hiện nay là hình thức giáo dục phổ biến nhiều quốc gia 
trên thế giới. Trong bối cảnh hiện nay, dịch bệnh Covid-19 còn nhiều diễn biến phức 
tạp, nhiều trường học được trưng dụng cho công tác phòng, chống dịch. Còn có một 
số giáo viên, học sinh sống trong các khu vực phong tỏa, là các f theo quy định của 
Bộ Y tế đang điều trị, cách ly tại nhà, tại các khu cách ly tập trung hay bệnh viện. 
Vấn đề quan trọng nhất hiện nay vẫn chưa có thuốc đặc trị Covid -19 nói chung, đặc 
biệt là cho đối tượng học sinh phổ thông nên việc cho học sinh đến trường trong khi 
dịch bệnh chưa thể kiểm soát đang là bài toán nan giải đối với từng chính quyền địa 
phương, trường học. Chính vì thế hình thức dạy học trực tuyến là một lựa chọn phù 
hợp và được quan tâm nhất của đội ngũ nhà giáo ngành giáo dục. Làm thế nào để 
dạy học trực tuyến mang lại hiệu quả cao đang là vấn đề khiến các nhà quản lý giáo 
dục, giáo viên, phụ huynh và học sinh quan tâm.
 Tại Trường THPT Quỳ Hợp, hoạt động dạy học trực tuyến được quan tâm 
thực hiện từ khi có chủ trương tạm ngừng đến trường nhưng không ngừng học của 
Bộ Giáo dục và Đào tạo. Qua 3 đợt dịch bùng phát ở nước ta, trường áp dụng dạy 
học trực tuyến và đã có những hiệu quả nhất định trong chất lượng dạy học, song 
trên thực tế vẫn còn nhiều bất cập. Do vậy, xây dựng các biện pháp quản lý hoạt 
động dạy học trực tuyến để góp phần nâng cao chất lượng hoạt động dạy học tại 
Trường THPT Quỳ Hợp là một yêu cầu cần thiết. Sự đổi mới trong quản lý, tổ chức 
dạy học trực tuyến nói chung và ở Trường THPT Quỳ Hợp nói riêng còn chuyển 
biến chậm. Việc sử dụng và khai thác các nguồn lực cho hoạt động dạy học trực 
tuyến còn ít hiệu quả, chưa tập trung vào những hướng ưu tiên như việc tổ chức 
hoàn thiện nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức, phương tiện dạy học... Với lý 
do trên, tôi lựa chọn đề tài nghiên cứu: “Một số giải pháp nhằm nâng cao chất 
lượng dạy học trực tuyến ở trường THPT Quỳ Hợp” nhằm đưa ra những giải 
pháp để nâng cao hiệu quả trong trong hoạt động dạy học trực tuyến, kịp thời trang 
bị kiến cho học sinh khi không thể đến trường.
2. Mục tiêu, phương pháp nghiên cứu của đề tài
 Mục tiêu của đề tài: Đề tài đưa ra giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy 
học trực tuyến trong điều kiện học sinh, giáo viên không thể đến trường.
 Phương pháp nghiên cứu của đề tài:
 + Phương pháp nghiên cứu lý luận: Nghiên cứu với các tài liệu khoa học, 
sách báo tạp chí, các trang web,.
 + Phương pháp quan sát: Quan sát thực tế điều kiện dạy học, hiệu quả dạy 
học.
 + Phương pháp chuyên gia: Tham khảo ý kiến của các chuyên gia trong lĩnh 
vực nghiên cứu.
3. Tính mới và những đóng góp của đề tài PHẦN 2. NỘI DUNG
1. Cơ sở lí luận về dạy học theo phương thức dạy học trực tuyến.
 Dạy học trực tuyến (hay còn gọi là e-learning) là phương thức học ảo thông 
qua máy vi tính, điện thoại thông minh nối mạng đối với một máy chủ ở nơi khác. 
Giáo viên có thể truyền tải hình ảnh và âm thanh qua đường truyền băng thông rộng 
hoặc kết nối không dây (WiFi, WiMAX), mạng nội bộ (LAN).
 Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, mục đích dạy học trực tuyến là Hỗ trợ hoặc 
thay thế dạy học trực tiếp tại cơ sở giáo dục phổ thông giúp cơ sở giáo dục phổ 
thông nâng cao chất lượng dạy học và hoàn thành chương trình giáo dục phổ thông; 
Phát triển năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy và học; 
thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành Giáo dục; Mở rộng cơ hội tiếp cận giáo dục cho 
học sinh, tạo điều kiện để học sinh được học ở mọi nơi, mọi lúc. Nội dung dạy học 
trực tuyến phải đáp ứng mức độ cần đạt hoặc yêu cầu cần đạt của chương trình giáo 
dục phổ thông; Bảo đảm các điều kiện tối thiểu về hạ tầng kỹ thuật dạy học trực 
tuyến và đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu tổ chức dạy học trực tuyến; Tuân thủ 
các quy định hiện hành về an toàn thông tin, quy định về dữ liệu, thông tin cá nhân, 
sở hữu trí tuệ theo các quy định của pháp luật.
 Đến nay, đào tạo trực tuyến đã được triển khai ở nhiều bậc học. Giai đoạn 
2013-2018 Việt Nam đứng thứ 4 thế giới về tốc độ phát triển e-learning. Đào tạo 
trực tuyến đơn giản và dễ tiếp cận người học, linh hoạt, chủ động định hướng, tùy 
biến học tập,... Theo PGS.TS. Vũ Hữu Đức, một trong những yếu tố dẫn đến tốc độ 
phát triển nhanh chóng này là mức chi cho giáo dục của Chính phủ và người dân 
cao, tỉ lệ người dùng Internet cao, Việt Nam đang ở thời kỳ dân số vàng. Báo cáo 
cho thấy, năm 2018, người dân Việt Nam đã chi 9 tỉ USD cho giáo dục. Chi tiêu cho 
giáo dục chiếm gần 1/2 tổng chi tiêu của gia đình. Theo khảo sát hơn 30 website E-
Learning tiêu biểu của Công ty More cho thấy, hoạt động giáo dục trực tuyến tại 
Việt Nam cung cấp chủ yếu 4 nhóm dịch vụ sau: Cun g cấp khóa học ngoại ngữ, các 
chương trình ôn thi/bài giảng kiến thức phổ thông (cấp 2, cấp 3) và khóa học kỹ 
năng. Cũng cho ra kết quả tương tự, khảo sát của Nhóm nghiên cứu thị trường Việt 
Nam Q&Me trong thời gian từ ngày 10-18/3/2016 đối với 500 sinh viên các trường 
đại học tại Việt Nam cho thấy, các trường đại học đều xây dựng cổng thông tin điện 
tử để chuyển tải thông tin hoạt động và đều có sử dụng máy tính, máy chiếu trong 
quá trình giảng dạy. Hầu hết sinh viên đại học đều sử dụng các thiết bị điện tử như 
smartphone, laptop hoặc cả hai phương tiện này. Trong đó, có khoảng 40% sinh 
viên có liên hệ với giáo viên qua mạng xã hội, nhất là qua facebook. Việc sử dụng 
sách điện tử với tỷ lệ tăng hơn trước cũng giúp sinh viên giảm thiểu cả về thời gian 
lẫn chi phí trong quá trình học tập. Nhận định về xu thế đào tạo trực tuyến, Thứ 
trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc chia sẻ, ở các nước trên thế giới, 
đào tạo trực tuyến diễn ra rất mạnh mẽ với nhiều hình thức khác nhau. Không chỉ 
các khóa đào tạo cấp bằng, những khóa học đại chúng mở, ngắn hạn đáp ứng nhu 
cầu cho mọi đối tượng cũng phát triển còn ít. Thiết bị phục vụ học tập trực tuyến của học sinh còn thiếu và yếu.
 Trước khi bước vào năm học 2021-2022, nước ta trải qua các đợt dịch Covid 
19 bùng phát, tuy nhiên trường THPT Quỳ Hợp thuộc địa phương ít chịu ảnh hưởng 
của dịch bệnh đến dạy học, việc dạy học trực tuyến đã triển khai nhưng mới dừng ở 
mức tìm hiểu, động viên làm việc chứ chưa bài bản. Sở cũng chưa quy định cụ thể 
về quản lí dạy học hình thức này nên với trường nằm trên địa bàn miền núi, việc 
dạy học trực tuyến đang triển khai thiếu đồng bộ, giáo viên đang tự tìm công cụ 
Zoom, Googmeet,.. để dạy học trên cơ sở trang thiết bị thiếu đồng bộ nên việc quản 
lí dạy học tại trường hết sức khó khăn. Đánh giá cụ thể:
2.1. về nhận thức.
2.1.1. Ưu điểm:
 - Cán bộ quản lý và phần lớn giáo viên trong nhà trường đã nhận thức 
được vai trò vị trí của hoạt động dạy học trực tuyến trong trường phổ thông và xem 
đây là nhiệm vụ của thầy và trò thực hiện hóa chủ trương “Tạm dừng đến trường 
nhưng không dừng học”, là trách nhiệm của toàn xã hội.
 - Phần lớn học sinh thấy được tầm quan trọng của hoạt động dạy học trực 
tuyến trong nhà trường phổ thông, giúp các em duy trì việc tiếp thu kiến thức trong 
những ngày không thể đến trường, làm quen được với phương án dạy học mới mà 
có thể thường xuyên phải sử dụng trong thời gian tới.
 - Về phụ huynh và lực lượng ngoài xã hội: Một phần xem đây là một hoạt 
động tất yếu trong hoàn cảnh biến động, phù hợp trong giai đoạn phát triển công 
nghệ 4.0.
2.1.2. Tồn tại:
 - Một số GVCN, GVBM còn ngại tiếp cận phương thức dạy học mới, chưa 
giành nhiều thời gian tìm hiểu, nghiên cứu phương thức dạy học; vẫn còn lúng túng, 
bỡ ngỡ với kỹ thuật dạy học. Việc quản lý HS trong thời gian dạy học khá vất vả.
 - Về học sinh: Một số học sinh thuộc vùng kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn, 
lâu nay việc tiếp cận với sự phát triển công nghệ thông tin còn hạn chế .
 - Về phụ huynh và lực lượng ngoài xã hội: Một phần còn cho rằng triển khai 
hoạt động dạy học trực tuyến gây tốn kém, ít hiệu quả.
2.2. về thực hiện kế hoạch và chương trình.
2.2.1. Ưu điểm:
 - Cán bộ quản lý, hội đồng sư phạm quán triệt kịp thời chủ trương của ngành 
về thực hiện kế hoạch dạy học.
 - Hiệu trưởng có kế hoạch cụ thể để hoạt động dạy học trực truyến phải được 
triển khai theo tất yếu và kế hoạch năm học của Sở và Bộ GD-ĐT. 2.4.2. Tồn tại:
 - Hạ tầng mạng trên địa bàn còn chậm đáp ứng, đặc biệt là với học sinh vùng 
sâu, vùng xa. Thiết bị của một số giáo viên, học sinh còn thiếu và lạc hậu so với yêu 
cầu hoạt động dạy học trực tuyến.
 - Trường chưa có hệ thống mạng đến từng phòng học.
 - Việc kết hợp các Thiết bị để dạy học có hiệu quả cho giáo viên là vấn đề 
khá khó khăn, đặc biệt là với giáo viên nhiều tuổi.
 - Chưa tranh thủ kịp thời các nguồn đóng góp của các lực lượng xã hội cho 
mua sắm trang thiết bị phục vụ dạy học trực tuyến.
2.5. về quản lý chỉ đạo.
2.5.1. Ưu điểm:
 - Cán bộ quản lý có sự quan tâm chỉ đạo việc dạy học trực tuyến cho học 
sinh khối phù hợp với yêu cầu và chỉ tiêu đề ra của Sở GD&ĐT, Bộ GD&ĐT.
 - Xây dựng được kế hoạch thực hiện chương trình dạy học; Nội quy quy định 
việc dạy, học kịp thời.
2.5.2. Tồn tại:
 - Đội ngũ cán bộ quản lý chưa được tập huấn nhiều, chưa có nhiều kinh 
nghiệm trong công tác chỉ đạo dạy học trực tuyến.
 - Chưa chỉ đạo tốt trong việc phối hợp các lực lượng trong và ngoài nhà 
trường như GVCN, GVBM với hội cha mẹ HS, với Phụ huynh học sinh.
3. Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động dạy học trực tuyến 
tại trường THPT Quỳ Hợp.
 Qua đánh giá thực trạng hoạt động dạy học trực tuyến ở trường THPT Quỳ 
Hợp, tôi nhận thấy rằng, hoạt động dạy học trực tuyến triển khai ở trường là điều 
không thể không thực hiện, trường đã có nhiều cố gắng trong việc triển khai kế 
hoạch và quản lý chỉ đạo cụ thể song chưa quán triệt được tất cả những yêu cầu nội 
dung chương trình của Bộ GD&ĐT, chưa đáp ứng mục tiêu dạy học do ảnh hưởng 
nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan, cơ sở vật chất cho dạy học trực tuyến 
còn chưa đồng bộ, đầy đủ nên đã có một số tồn tại đáng kể. Trên cơ sở những mặt 
đã làm được và những mặt tồn tại nêu trên, tôi xin nêu một số giải pháp đã và đang 
thực hiện tại đơn vị như sau:
3.1. Nâng cao nhận thức về dạy học trực tuyến cho CB, GV, học sinh và phụ 
huynh.
3.1.1. Đối với Ban giám hiệu.
 Ban Giám hiệu là lực lượng nòng cốt quyết định chất lượng các hoạt động 
trong nhà trường vì vậy nâng cao nhận thức là một việc làm cần thiết. Trước hết là 
đối với hiệu trưởng, người cán bộ quản lý trường học phải nhận thức được tầm làm việc với lớp, tổ chức họp phụ huynh; dạy thử nghiệm toàn trường trước khi
dạy học chính thức.
 https://zootn.us/j/6141834547’pud^QXpnM TlkSU 
 I TZIlN5ilhRWDRKTE44 ITOT
 TK: loplOa-thptnuvhop II moet.eduVII
 Pass: QuỵhoplOa
 Meeting lữ: 614 183 4547
 Passcode: 123456
 TK: loplllal.thptquihopđ moet.edu.vn https://zoom.us/j/7<ll6931874'.’pwd»NVVlU I 
 Pass: QuỵhuplOal pZnHRQNmhBWDZihE»zR05*QT09
 Meeting ID: 701 693 1874 
 Passcode: 123456
 TK: |np|l)ii2-lhplmn hii|>H Jimct-eduvn hltps://zoom.us/j/6159676948.,pMd=QWIvSG
 Pass: Qu>hoplOa2 hRSklFNCt2cnpsbjlJYk5tZzO9
 Hình ảnh tập huấn, bố trí phòng học và sinh hoạt với các lớp.
3.3. Huy động nguồn lực cung cấp trang thiết bị học trực tuyến hỗ trợ học 
sinh. Mua sắm, bổ sung thiết bị dạy học.
 - Tiến hành rà soát trang thiết bị phục vụ dạy trực tuyến của Giáo viên, học 
trực tuyến của học sinh.
 - Làm việc với các nhà mạng trên địa bàn trong việc khảo sát, tư vấn hỗ trợ 
mạng cho các gia đình còn chưa có mạng phù hợp với hoàn cảnh, địa lí của gia đình 
nhưng vẫn đảm bảo cho việc học của con em; Tư vấn lắp đặt hệ thống, thiết bị mạng 
trong trường phục vụ hiệu quả việc dạy học nhưng đảm bảo tiết kiệm phù hợp với 
ngân sách trường.
 Hình ảnh mạng LAN trang bị ở tất cả các phòng học phục vụ dạy học.