Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nhằm giảm thiểu hành vi bắt nạt bằng lời nói đối với học sinh tại trường THPT Tân Kỳ

 SỞ GD&ĐT NGHỆ AN
 TRƯỜNG THPT TÂN KỲ.
 SÁNG KIẾN
 (Lĩnh vực: Quản lý) .
Đề_ tài: “Một số giải pháp nhằm gỉảm thiểu hành vi bắt nạt 
 băng lời nói đoi với học sinh tại trường THPT Tân Kỳ ”
 TÁC GIẢ: Đậu Minh Nghĩa (Trường THPT Tân Kỳ) Lương 
 Văn Việt (Trường THPT Tân Kỳ) Nguyễn Thị 
 Ngọc (Trường THPT Tân Kỳ) 2.2.5. Nguyên nhân của hành vi bắt nạt bằng lời nói đối với HS trường THPT
 Tân Kỳ... ................................................................................................. .........18
 2.3. Một số giải pháp nhằm giảm thiểu hành vi bắt nạt bằng lời nói đối với HS 
 trường THPT Tân Kỳ - Tỉnh Nghệ An .............................................................. 20
 2.3.1. Tuyên truyền cho các em HS nhận thức đúng đắn về hành vi bắt nạt
 bằng lời nói qua các buổi sinh hoạt đoàn thường kỳ tại nhà trường.................20
 2.3.2. Tổ chức cuộc thi tuyên truyền bằng hình thức thuyết trình với chủ đề
 “bắt nạt bằng lời nói, thực trạng và giải pháp” .................................................24
 2.3.3. Tổ chức giáo dục kỹ năng phòng tránh bắt nạt bằng lời nói thông qua
 tiết thực hành ngoại khóa giáo dục công dân....................................................27
 2.3.4. Giải pháp phát huy hiệu quả vai trò của các thành viên tổ tư vấn tâm lý
 trong việc phát hiện, ngăn chặn hành vi bắt nạt bằng lời nói và hỗ trợ kịp thời 
 các em bị bắt nạt bằng lời nói ...........................................................................32
 2.3.5. Xây dựng mô hình lớp học thân thiện, hạnh phúc ................................36
 2.3.6. Tổ chức trang page và group kín trên facebook để trao đổi về chủ đề bắt
 nạt bằng lời nói .................................................................................................37
CHƯƠNG III: KẾT QUẢ ĐẠT ^ĐƯỢC SAU KHI ÁP DỤNG MỘT SỐ GIẢI 
PHÁP NHÂM GIẢM THIỆU HÀNH VI BẮT NẠT BẰNG LỜI NÓI ĐỐI VỚI HS TẠI 
TRƯỜNG THPT TÂN KỲ ....................................... ........................................... 38
 3.1. Thử nghiệm tác động một số giải pháp nhằm giảm thiểu hành vi bắt nạt bằng
 lời nói ở HS trường THPT Tân Kỳ- Tỉnh Nghệ An.............................................38
 3.1.1. Mục đích thử nghiệm.............................................................................38
 3.1.2. Nội dung thử nghiệm.............................................................................38
 3.1.3. Quy trình thử nghiệm ............................................................................39
 3.2. Đánh giá chung kết quả thực trạng sau khi áp dụng một số giải pháp nhằm 
 giảm thiểu hành vi bắt nạt bằng lời nói đối với HS tại trường THPT Tân Kỳ. ... 40
 3.2.1. Nhận thức và ứng xử của HS về hành vi bị bắt nạt ...............................40
 3.2.1.1. Mức độ nhận diện đúng về hành vi bắt nạt bằng lời nói của HS THPT
 Tân Kỳ ............................................................................................................ 40
 3.2.1.2. Mức độ nhận thức của HS trường THPT Tân Kỳ về tác hại của bắt nạt
 bằng lời nói .......................................................................................................41
 3.2.1.3. Ứng xử của HS trường THPT Tân Kỳ với bắt nạt bằng lời nói .........42
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...............................................................45
 1. Kết luận...........................................................................................................45
 1.1. Quá trình nghiên cứu đề tài..........................................................................45
 1.2. Ý nghĩa của đề tài ........................................................................................46
 1.3. Phạm vi ứng dụng ........................................................................................46
 2. Kiến nghị ........................................................................................................47
 2.1. Đối với sở GD&ĐT Nghệ An: ....................................................................47
 2.2. Đối với nhà trường: .....................................................................................47
 2.3. Đối với các bậc phụ huynh:.........................................................................47
 2.4. Đối với HS: ..’...„....................................................................................... 47
TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................................48
PHỤ LỤC Từ trước đến nay đã có một số đề tài, bài viết, công trình nghiên cứu về thực 
trạng và đề xuất một số mô hình nhằm giảm thiểu hành vi bắt nạt bằng lời nói đối 
với HS tại các trường THPT. Song các bài viết, các đề tài này còn dừng lại ở tính lý 
thuyết hoặc mới chỉ đưa ra một số giải pháp ứng dụng trong các lĩnh vực mang tính 
vĩ mô hoặc các giải pháp cụ thể nhưng chỉ ứng dụng ở một số lĩnh vực khác nhau 
trong cuộc sống xã hội. Đặc biệt, các đề tài đề cập đến các giải pháp về giảm thiểu 
hành vi bắt nạt bằng lời nói đối với HS THPT tại các đơn vị trường học trên địa bàn 
tỉnh Nghệ An nói chung, địa bàn huyện Tân Kỳ nói riêng gần như chưa thấy triển 
khai và áp dụng.
 Đề tài này đã đi sâu nghiên cứu thực trạng, ứng dụng, đúc rút kinh nghiệm và 
đề xuất một số giải pháp. Qua đó, giúp các em tìm hướng giải quyết phù hợp, giảm 
thiểu tác động tiêu cực có thể xảy ra. Góp phần tạo nên một môi trường giáo dục an 
toàn, lành mạnh, thân thiện và phòng chống bạo lực học đường để xây dựng: 
“Trường học hạnh phúc”.
 3. Mục đích nghiên cứu
 Nghiên cứu “Bắt nạt bằng lời nói ở HS trung học phổ thông Tân Kỳ” tập trung 
làm rõ các đặc điểm hành vi bắt nạt bằng lời nói, những nguyên nhân dẫn đến hành 
vi bắt nạt bằng lời nói. Trên cơ sở đó, dự án xây dựng và thử nghiệm biện pháp tác 
động giảm thiểu hành vi bắt nạt bằng lời nói ở HS.
 4. Phương pháp nghiên cứu
 4.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
 Chúng tôi đã đọc, phân tích, tổng hợp các tài liệu liên quan đến đề tài để xây 
dựng cơ sở lý luận bao gồm:
 - Phương pháp phân tích - tổng hợp nhiều tài liệu liên quan.
 - Phương pháp khái quát hóa những nhận định độc lập.
 4.2. Các phương pháp nghiên cứu lý thuyết
 - Dự án sử dụng các phương pháp: phân tích và tổng hợp lý thuyết
 - Các phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết được sử dụng trong nghiên 
cứu các tài liệu, các công trình nghiên cứu đã có trên thế giới và Việt Nam liên quan 
đến đề tài.
 4.3. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn gồm
 - Dự án sử dụng các phương pháp điều tra bằng bảng hỏi, phỏng vấn sâu, trắc 
nghiệm chẩn đoán nhân cách bằng hình ảnh và phương pháp thực nghiệm.
 - Các phương pháp điều tra bằng bảng hỏi, phỏng vấn sâu được sử dụng để 
khảo sát đặc điểm hành vi bắt nạt bằng lời nói ở HS THPT. Điều này được khảo sát 
ở các phương diện:
 1) Mức độ và hình thức phổ biến with bullying behavior in middle school students. Journal of Early Adolescence, 
19, 341-362.)
 1.1.1.2. Ảnh hưởng của bắt nạt
 Website chính thức của Chính phủ Mỹ. trích lục 
(https://www.stopbullving.gov/at-risk/effects/index.html) hướng dẫn về phòng 
chống bắt nạt chỉ ra rằng trẻ bị bắt nạt có thể gặp phải các vấn đề về thể chất và sức 
khỏe tâm thần tiêu cực. Trẻ bị bắt nạt có nhiều khả năng trải qua:
 1) Trầm cảm và lo lắng, tăng cảm giác buồn bã và cô đơn, thay đổi giấc ngủ 
và thói quen ăn uống, và mất hứng thú với các hoạt động mà họ từng thích (những 
vấn đề này có thể tồn tại đến tuổi trưởng thành)
 2) Sức khỏe
 3) Giảm thành tích học tập; bỏ lỡ, bỏ qua, hoặc bỏ học. Một số lượng nhỏ 
trẻ em bị bắt nạt có thể trả thù thông qua các biện pháp cực kỳ bạo lực.12 trong số 
15 trường hợp bắn súng vào trường học vào những năm 1990 là những người từng 
bị bắt nạt lúc nhỏ.
 * Trẻ em bắt nạt người khác cũng có thể tham gia vào các hành vi bạo lực 
và các hành vi nguy hiểm khác vào tuổi trưởng thành. Trẻ em bắt nạt có nhiều khả 
năng:
 Thứ nhất: Lạm dụng rượu và các loại thuốc khác ở tuổi vị thành niên và 
người lớn
 Thứ hai: Đánh nhau, phá hoại tài sản và bỏ học
 Thứ ba: Tham gia vào hoạt động tình dục sớm
 Thứ tư: Có án hình sự hay lạm dụng đối với người khác.
 * Trẻ em chứng kiến bắt nạt có nhiều khả năng:
 Thứ nhất: Tăng tỷ lệ sử dụng thuốc lá, rượu hoặc các loại thuốc khác
 Thứ hai: Có vấn đề sức khỏe tâm thần gia tăng, bao gồm trầm cảm và lo lắng
 Thứ ba: Bỏ lỡ hoặc bỏ học.
 1.1.1.3. Đặc điểm của bắt nạt bằng lời nói ở HS THPT
 - Lứa tuổi ảnh hưởng đến hành vi bắt nạt
 Một số nghiên cứu cho thấy sự phổ biến và hình thức bắt nạt khác nhau giữa 
các nhóm tuổi. Trong một phân tích tổng hợp từ 153 nghiên cứu đã thực hiện, Cook, 
Williams, Guerra, Kim và Sadek (2010). Đỉnh điểm của bắt nạt là những năm học 
trung học (tức là 12-15 tuổi), và bắt nạt có xu hướng giảm dần vào cuối trung học 
(Hymel & Swearer, 2015 Hymel, S., & Swearer, SM (2015)1. Đối với các hình thức 
bắt nạt, với độ tuổi ngày càng tăng dường như có một sự thay đổi từ
1 Hymel & Swearer, 2015 Hymel, S., & Swearer, S. M. (2015). Four decades of research on school bullying: An 
introduction. American Psychologist, 70, 293-299. rằng HS khuyết tật hoặc bị béo phì, hoặc những HS thuộc nhóm dân tộc thiểu số hoặc 
thiểu số tình dục (nguời đồng tính, luỡng tính), có nhiều nguy cơ bị bắt nạt hơn bạn 
bè của họ; nữ sinh khuyết tật có khả năng trở thành nạn nhân của bắt nạt cao gấp 3,9 
lần so với các bạn bè không bị khuyết tật (Farmer, TW, Petrin, R., Brooks, DS, 
Hamm, Liên doanh, Lambert, K., & Gravelle, M. (2012) 8. Các kết quả tuơng tự cũng 
đuợc tìm thấy ở Mỹ bởi Blake, Lund, Zhou và Benz (2012)9.
 Một nghiên cứu ở Anh cho thấy gần hai phần ba số trẻ em có nhu cầu đặc biệt 
đuợc xác định là bị bắt nạt so với chỉ một phần tu trẻ em bình thuờng (Thompson, 
Whitney, & Smith, 1994)10. Một cuộc khảo sát hàng năm (Khảo sát hành vi thanh 
thiếu niên Massachusetts - Bộ Giáo dục Massachusetts, 1998)11, so sánh các HS đồng 
tính nam, đồng tính nữ và luỡng tính với các bạn dị tính. Kết quả cho thấy rằng các 
HS thiểu số tình dục có khả năng tự tử gấp 4 lần và có khả năng bỏ học cao gấp 5 lần 
vì cảm thấy không an toàn với những hành vi quấy rối tình dục và bắt nạt.
 1.1.1.4. Nguồn gốc của bắt nạt.
 Việc đề xuất các biện pháp can thiệp giảm thiểu tình trạng bắt nạt dựa trên cơ 
sở lý luận là các lý thuyết tâm lý học về bắt nạt và gây hấn.
 Thuyết bản năng của S. Freud (1920), và Konrad Lorenz (1966) đã xem xét 
sự gây hấn nhu là một bản năng bẩm sinh. Thuyết này khẳng định gây hấn là cần 
thiết nhằm đảm bảo cho các cá thể tồn tại. Các cá thể phải gây chiến với nhau để 
giành cơ hội tiếp cận với những nguồn tài nguyên có giá trị nhu luơng thực, đất đai, 
địa vị xã hội... Gây hấn, bắt nạt là cần thiết trong nỗ lực đấu tranh để tồn tại12.
 Thuyết bẩm sinh với đại diện là Cesare Lombroso (1835 -1909), nhà tội phạm 
học Italia, coi những dị dạng về sinh lí, giải phẫu cơ thể nguời là nguồn gốc của hành 
vi gây hấn (bao gồm cả bắt nạt). Chẳng hạn, những nguời trán thấp, mũi tẹt, quai hàm 
và xuơng gò má lớn, mắt xếch, lông mày đen rậm, bàn chân to bè. là những nguời có 
đặc điểm thuận lợi để phát sinh hung tính. Nhà nhân chủng học nguời Mỹ W.Sheldon 
đã cố gắng tìm mối liên hệ giữa hành vi cá nhân với kiểu
8 Farmer, T. W., Petrin, R., Brooks, D. S., Hamm, J. V., Lambert, K., & Gravelle, M. (2012). Bullying involvement 
and the school adjustment of rural students with and without disabilities. Journal of Emotional and Behavioral 
Disorders,20, 19-37.
9 Blake, J. J., Lund, E. M., Zhou, O., & Benz, M. R. (2012). National prevalence rates of bully victimization among 
students with disabilities in the United States. School Psychology Quarterly, 27, 210-222.
10 Thompson, D., Whitney, I., & Smith, P. K. (1994). Bullying of children with special needs in mainstream schools. 
Support for Learning, 9(3), 103-106.
11 Massachusetts Department of Education. (1998, April). 1998 Massachusetts Youth Risk Behavior Survey results. 
Boston.
12 Trích theo Trần Thị Minh Đức (2011), Hành vi gây hấn phân tích từ góc độ tâm lí học xã hội, sách chuyên khảo, 
Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội.