Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên Tiểu học trong mô hình VNEN

 Một số giải pháp nâng cao năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên Tiểu học trong mô hình VNEN
 I. PHẦN MỞ ĐẦU
 1. Lý do chọn đề tài
 Giáo dục Tiểu học là một trong các hình thức giáo dục trong hệ thống 
giáo dục phổ thông. Xác định mục tiêu Giáo dục Tiểu học, trong điều 27, luật 
Giáo dục 2011 đã quy định rõ: “ Giáo dục Tiểu học nhằm giúp học sinh hình 
thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí 
tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học trung học 
cơ sở”
 Trong bậc học Tiểu học, giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò hết sức quan 
trọng. Giáo viên chủ nhiệm thay mặt nhà trường quản lí, điều hành lớp, trực tiếp 
giáo dục tư tưởng, đạo đức, hình thành nhân cách cho học sinh, là cầu nối giữa 
ba môi trường: gia đình- nhà trường- xã hội.
 Xã hội ngày càng phát triển, cuộc sống đang tồn tại những tác động xấu 
đến học sinh. Bởi sự mưu sinh một số gia đình giao phó sự giáo dục cho nhà 
trường, thầy cô. Chưa kể mặt trái của nền kinh tế thị trường đã tác động xấu đến 
học sinh như văn hóa phẩm xấu, Internet,Đó không chỉ là khó khăn, trở ngại 
của không chỉ riêng tôi mà tất cả giáo viên trong công tác chủ nhiệm.
 Trong thực tế, công tác chủ nhiệm là công tác rất khó khăn và phức tạp. 
Bởi lẽ quản lí cả một tập thể vài chục em học sinh là điều không hề dễ dàng. 
Mỗi em một tính cách, mỗi em một năng lực, mỗi em một hoàn cảnh khác nhau 
do đó giáo viên chủ nhiệm phải có phương pháp chủ nhiệm như thế nào để giúp 
các em hoàn thiện mình hơn. Bên cạnh đó giáo viên chủ nhiệm phải là người 
khơi gợi cho các em tinh thần đoàn kết, hợp tác, phát huy tính tích cực, tự quản 
của học sinh để tạo một tập thể vững mạnh, hoàn thành tốt các phong trào, kế 
hoạch đề ra.
 Xuất phát từ những thực trạng và những khó khăn trong công tác chủ 
nhiệm lớp đó, tôi chọn đề tài: “Một số giải pháp nâng cao năng lực chủ nhiệm 
lớp cho giáo viên Tiểu học trong mô hình VNEN”. Mong rằng đề tài này sẽ 
mang lại những điều bổ ích cho những giáo viên chủ nhiệm để nâng cao chất 
lượng cho công tác chủ nhiệm.
Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi 1 Một số giải pháp nâng cao năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên Tiểu học trong mô hình VNEN
 - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục;
 - Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động;
 - Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm;
 c) Phương pháp thống kê toán học
 II. NỘI DUNG
 1. Cơ sở lý luận
 Ngày nay để phát triển giáo dục toàn diện, đáp ứng yêu phát triển kinh tế 
xã hội trong thời đại hội nhập nên mục tiêu giáo dục có những thay đổi. Với 
mục tiêu giáo dục Tiểu học là trang bị cho học sinh hệ thống tri thức cơ bản ban 
đầu , hình thành ở học sinh những kỹ năng cơ bản nền tảng, phát triển hứng thú 
học tập, thực hiện các mục tiêu phát triển toàn diện đối với học sinh tiểu học. Do 
đó vị trí, vai trò của người giáo viên Tiểu học lại được đề cao hơn bao giờ hết.
 * Vị trí, vai trò của người giáo viên chủ nhiệm Tiểu học:
 Vai trò của người giáo viên chủ nhiệm lớp lớn hơn nhiều so với người có 
chức danh giảng dạy bộ môn. Ngoài việc trực tiếp giảng dạy, người giáo viên 
chủ nhiệm còn phải tổ chức các hoạt động giáo dục, chăm lo đến từng em học 
sinh, chú ý phát triển cả năng lực và phẩm chất, là cầu nối giữa học sinh với các 
tổ chức trong và ngoài nhà trường.
 Với tính chất đặc thù của ngành Giáo dục Tiểu học, giáo viên chủ nhiệm 
cũng chính là giáo viên trực tiếp giảng dạy các em, có thời gian làm việc với học 
sinh xuyên suốt cả tuần. Do đó giáo viên Tiểu học có vị trí, vai trò hết sức quan 
trọng trong việc giáo dục các em.
 * Nhiệm vụ của người giáo viên chủ nhiệm:
 - Tìm hiểu và nắm vững học sinh trong lớp về mọi mặt để có biện pháp 
giáo dục sát với đối tượng nhằm thúc đẩy sự phát triển tiến bộ của các em.
 - Tham gia giảng dạy, nhận xét, đánh giá học sinh, đề nghị danh sách học 
sinh khen thưởng, danh sách học sinh cần ôn tập thêm trong hè.
 - Phối hợp chặt chẽ với gia đình học sinh, chủ động phối hợp với các giáo 
viên bộ môn, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, các đoàn thể và tổ chức 
xã hội khác trong hoạt động giảng dạy và giáo dục.
Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi 3 Một số giải pháp nâng cao năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên Tiểu học trong mô hình VNEN
 - Đa số các em trong lớp là con em trong gia đình làm nông, kinh tế còn 
khó khăn do đó một số bộ phận phụ huynh còn thiếu quan tâm đến việc học và 
chăm sóc con em mình.
 - Một số em có hoàn cảnh khó khăn, ở xa bố mẹ, thiếu sự quan tâm chăm 
sóc thường xuyên của gia đình.
 - Những tác động của môi trường xung quanh và mặt trái của sự phát triển 
kinh tế như Internet, tình trạng bạo lực, tệ nạn xã hội, cũng ảnh hưởng đến sự 
phát triển các em.
 * Nguyên nhân chủ quan: 
 - Ý thức một số em chưa cao, chưa có sự tích cực và hợp tác trong giờ học. Ý 
thức rèn luyện và vươn lên chưa cao.
 - Đối tượng học sinh chưa đồng đều nên khó khăn cho giáo viên trong việc đề 
ra phương pháp và nội dung giáo dục phù hợp cho mỗi đối tượng.
 3. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp:
 a. Mục tiêu của giải pháp
 Giải pháp này hướng đến các mục tiêu:
 - Tăng cường hiệu quả công tác chủ nhiệm cho giáo viên Tiểu học trong 
mô hình VNEN.
 - Phát triển tốt các kỹ năng cho học sinh trong đó có kỹ năng giao tiếp, 
hợp tác.
 - Phát huy được tính chủ động tích cực của học sinh, đáp ứng mục 
tiêu xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
 b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
 Trải qua nhiều năm giảng dạy cùng với việc tìm hiểu, nâng cao hiệu quả 
công tác chủ nhiệm lớp cho giáo viên Tiểu học, tôi đã đề ra một số giải pháp 
như sau:
 - Ổn định tổ chức lớp học.
 - Lập kế hoạch chủ nhiệm.
Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi 5 Một số giải pháp nâng cao năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên Tiểu học trong mô hình VNEN
đảm bảo cho các em tham gia một các dân chủ và tích cực , khuyến khích các 
em tham gia một cách toàn diện vào các hoạt động nhà trường.
 Giao nhiệm vụ cụ thể cho các Ban:
 Chủ tịch HĐTQ: Quản lí, điều hành toàn bộ các hoạt động của lớp dưới 
sự chỉ đạo của giáo viên chủ nhiệm, chủ trì các cuộc họp lớp, sinh hoạt lớp, báo 
cáo mọi hoạt động lớp lên giáo viên chủ nhiệm.
 Phó CTHĐTQ: Giúp đỡ, hỗ trợ cho CTHĐTQ trong công tác quản lí lớp 
học về học tập và vệ sinh, nề nếp lớp.
 Ban học tập: Theo dõi việc học tập của các bạn trong lớp, giúp đỡ bạn học 
cùng tiến bộ.
 Ban văn nghệ- thể dục thể thao: Đảm nhận việc tổ chức trò chơi, múa hát 
sinh hoạt trong các giờ sinh hoạt tập thể, các phong trào thể dục thể thao của 
lớp,
 Ban vệ sinh và sức khỏe: Phụ trách việc vệ sinh, trực nhật, chăm sóc bồn 
hoa, sơ cứu ban đầu,
 Ban đối nội- đối ngoại: Phụ trách việc giao lưu, chia sẻ với các bạn lớp 
khác, giao lưu kết nghĩa, chào đón khách đến thăm lớp, thăm trường,
 Ban quyền lợi học sinh: Quản lí nề nếp, sĩ số lớp học, đề xuất những ý 
kiến, nguyện vọng của các bạn,...
 Ban thư viện: Theo dõi việc đọc, mượn trả sách của các bạn, mượn sách ở 
Thư viện cập nhật vào góc thư viện, báo cáo tình trạng muợn trả cho giáo 
viên,
 Việc giao nhiệm vụ cụ thể và rõ ràng cho Hội đồng tự quản và các ban 
giúp các em nắm rõ được công việc mình làm, đồng thời nâng cao được ý thức 
trách nhiệm của bản thân trong công việc. Hơn nữa giúp các em phối hợp tốt với 
nhau để quản lí lớp. Nếu mỗi bộ phận, mỗi ban hoạt động tốt chính là “một cánh 
tay nối dài” hỗ trợ đắc lực cho giáo viên trong công tác chủ nhiệm.
 Ngoài học tập lớp học còn có các hoạt động phong trào và rèn luyện mà 
giáo viên chủ nhiệm là anh chị phụ trách của mỗi lớp học (Chi đội). Cụ thể: Chi 
đội trưởng, chi đội phó: Nắm bắt, tiếp thu những thông báo, kế hoạch của Liên 
đội. Phổ biến và tổ chức kế hoạch thực hiện cho Chi đội.
Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi 7 Một số giải pháp nâng cao năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên Tiểu học trong mô hình VNEN
 Đối với em Nguyễn Thị Giang có hoàn cảnh gia đình khó khăn (mồ côi 
cha), tôi dành thời gian vào các tối thứ bảy để gặp gia đình tìm hiểu về hoàn 
cảnh, từ đó có biện pháp cụ thể để giúp đỡ em.
 Đối với em Huỳnh Pháp, thực hiện các phép tính chia số thập phân còn 
chậm, tôi đã dành thời gian vào các giờ ra chơi để hướng dân lại cách thực hiện 
cho em. Đồng thời cho thêm các bài tập tăng cường để em thực hiện thành thạo 
nhờ vậy em đã tiến bộ rất nhiều.
 Tôi cũng đã xây dựng cho mình một kế hoạch chủ nhiệm trong cuốn Sổ 
tay chủ nhiệm của mình. Để xây dựng kế hoạch tôi đã căn cứ vào kế hoạch, 
nhiệm vụ của nhà trường, tổ khối, căn cứ vào đặc điểm tình hình lớp, từ đó 
đề ra kế hoạch của năm, tháng, tuần. Trong đó có nêu những công việc hoạt 
động trong tuần, có đối tượng tham gia, biện pháp thực hiện, kết quả đạt được và 
nhận xét, rút kinh nghiệm. Kinh nghiệm cho thấy nếu kế hoạch đề ra càng cụ thể 
và rõ ràng thì việc thực hiện và kiểm tra càng dễ dàng và thuận tiện.
 Ví dụ: Sau khi nhà trường có kế họach chỉ đạo, tôi đã xây dựng và thực 
hiện kế hoạch tháng 11 với Chủ điểm “Tôn sư trọng đạo” như sau:
 Biện pháp Nhận xét, rút 
Tháng Nội dung hoạt động Kết quả
 thực hiện kinh nghiệm
 1.Thi “Giai điệu tuổi Tập luyện 2 tiết Đạt giải Nhất Tuyên dương 
 hồng” mục văn nghệ học sinh
 2. Tổ chức phong Thi đua giữa cá Thực hiện tốt Tiếp thục phát 
 trào dành nhiều Bông nhân với cá huy phong 
Tháng hoa điểm tốt nhân, các nhóm trào
 11 với nhau.
 Học sinh có 
 3. Tiếp tục bồi dưỡng Thành lập “Đôi Kết hợp thêm 
 sự tiến bộ.
 học sinh có năng bạn cùng tiến” với Ban học 
 khiếu, phụ đạo học giúp đỡ bạn tập để thực 
 sinh khó khăn. cùng tiến bộ. hiện
Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi 9 Một số giải pháp nâng cao năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên Tiểu học trong mô hình VNEN
 Với mô hình học tập mới này đã thay đổi cả cách học, cách dạy của giáo 
viên đặc biệt thay đổi cả hình thức tổ chức dạy học với vai trò tự quản, tự chủ 
của các em được đặt lên hàng đầu. Lúc này giáo viên chỉ với vai trò định hướng, 
gợi mở cho các em. Do đó, xây dựng được một lớp học tự quản với bộ phận 
nòng cốt là Hội đồng tự quản là nền tảng cho công tác chủ nhiệm. Đây là việc 
làm khó khăn và quan trọng hàng đầu để nâng cao hiệu quả trong công tác chủ 
nhiệm lớp.
 Khi xây dựng đội ngũ tự quản, cần có các tiêu chuẩn: Có ý thức tổ chức 
kỷ luật cao, gương mẫu; tính tình thẳng thắn, dám đấu tranh, phê bình; năng nổ 
hoạt động; có khả năng học tập tốt; được tập thể lớp tín nhiệm,Tuy nhiên 
không nhất thiết các em có đầy đủ các tiêu chuẩn trên, chúng ta có thể bồi dưỡng 
thêm trong quá trình các em thực hiện. Khi đã có đội ngũ cốt cán, giáo viên chủ 
nhiệm bồi dưỡng cho các em ý thức với lớp, biết phê và tự phê, bồi dưỡng cho 
các em phương pháp quản lí lớp. Với tinh thần động viên, khơi gợi sự tích cực, 
mạnh dạn và khả năng lãnh đạo của các em khi được là việc với tập thể lớp.
 Mỗi tuần, vào các tiết sinh hoạt tập thể để cho các em tự hoạt động và làm 
việc. Đây chính là những cơ hội để các em phát huy vai trò của Hội đồng tự 
quản trong lớp học. Ngoài ra, tôi còn phối hợp tổ chức thêm các hoạt động, 
chương trình ngoại khóa như Vui trung thu, văn nghệ, sinh hoạt chủ điểm,để 
các em tự thể hiện vai trò của mình. Với việc tự tạo chương trình hoạt động, tổ 
chức điều khiển dần dần các em được phát huy khả năng làm việc của mình, 
tăng khả năng tự quản và vai trò của Hội đồng tự quản trong lớp học. Lớp sao để 
Hội đồng tự quản như “Những cô giáo nhỏ, thầy giáo nhỏ” hỗ trợ đắc lực cho 
giáo viên chủ nhiệm để mỗi khi không có giáo viên chủ nhiệm, các em vẫn có 
thể điều khiển và quản lí lớp tốt. Đó chính là yêu cầu và mục đích mà mô hình 
trường học mới đã và đang hướng tới: xây dựng những con người trong thời đại 
mới: tự tin, tích cực, hợp tác, sáng tạo.
 Cụ thể trong thời gian qua nhờ chọn được đội ngũ cán bộ Chi đội, Hội 
đồng tự quản tốt. Nhờ đó tôi đã rất dễ dàng trong công tác chủ nhiệm, nhiều khi 
giáo viên chủ nhiệm do một số lí do nào đó không trực tiếp quản lí đôn đốc các 
em nhưng các em vẫn hoàn thành tốt công việc học tập và rèn luyện.
Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi 11