Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao năng lực chủ nhiệm cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm của Trường THCS Thái Thịnh

 I.MỞ ĐẦU
 1. Lý do chọn đề tài
 Những năm gần đây xã hội Việt Nam đã và đang có nhiều thay đổi lớn về tất 
cả các mặt: Kinh tế, giáo dục, khoa học, chính trị....Chính nền kinh tế nhiều thành 
phần với sự đa dạng của nó đã ảnh hưởng sâu sắc đến toàn xã hội, đặc biệt là các mặt 
giáo dục. Bởi Giáo dục và Đào tạo là “Quốc sách hàng đầu ”, là sự nghiệp của Đảng, 
Nhà nước và của toàn dân. Đầu tư cho Giáo dục là đầu tư phát triển, được ưu tiên đi 
trước các chương trình phát triển kinh tế, xã hội. Đổi mới căn bản, toàn diện Giáo dục 
và Đào tạo là đổi mới những vấn đề lớn, cốt lõi, cấp thiết từ quan điểm, tư tưởng chỉ 
đạo đến mục tiêu giáo dục đề ra... Tất cả đều góp phần phát triển trí tuệ, hình thành 
nhân cách con người và giáo dục học sinh phát triển toàn diện.
 Vì vậy đối với mỗi nhà trường, công tác chủ nhiệm lớp luôn là một trong những 
nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, là cầu nối giữa nhà trường với gia đình và học sinh. 
Trong những năm gần đây, khi nước nhà “chuyển mình” ngày càng phát triển thì sự 
nghiệp giáo dục và đào tạo cũng có nhiều đổi mới tích cực, luôn được xã hội quan 
tâm, đồng tình ủng hộ. Để có được những thành công lớn trong sự nghiệp trồng người 
thì đội ngũ giáo viên luôn giữ vị trí then chốt, trong đó phải kể đến đội ngũ giáo viên 
làm công tác chủ nhiệm. Muốn học sinh phát triển toàn diện về mọi mặt thì thầy cô 
chủ nhiệm phải vừa tâm huyết vừa có năng lực và có tác phong làm việc khoa học. 
Nói về tác phong làm việc khoa học, Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong tác phẩm Sửa đổi 
lối làm việc, đã viết: “Nếu mỗi cán bộ, mỗi đảng viên làm việc đúng hơn, khéo hơn, 
thì thành tích của Đảng còn to tát hơn nữa”. Như vậy đúng hơn, khéo hơn chính là 
cách làm việc khoa học mà Bác Hồ kính yêu đã khéo gửi gắm.
 Việc xây dựng tác phong làm việc khoa học, nâng cao năng lực chủ nhiệm cho 
đội ngũ giáo viên chủ nhiệm có tầm quan trọng lớn, có tính chất quyết định năng lực 
sư phạm của giáo viên, chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh trong nhà trường 
hàng năm. Bởi vì công tác chủ nhiệm là tổng hoà quá trình lao động sư phạm giữa 
kinh nghiệm và sáng tạo. Vì thế đòi hỏi người giáo viên chủ nhiệm phải có kiến thức 
đa chiều và toàn diện: có phẩm chất chính trị đạo đức lối sống tốt, giỏi về chuyên 
môn nghiệp vụ, hiểu biết về tâm lý lứa tuổi, có sự quan tâm cùng tình yêu thương đối 
với học sinh, có trách nhiệm lớn trong công việc, biết hy sinh, luôn sáng tạo, biết cập 
nhật những thông tin đổi mới kịp thời, luôn trăn trở và biết xác định rõ quan điểm "tất 
cả vì học sinh thân yêu" ... vừa biết giữ đúng nguyên tắc làm việc vừa khéo léo trong 
cách xử lý tình huống. 4. Đối tượng nghiên cứu
 Nghiên cứu một số giải pháp nhằm bồi dưỡng, nâng cao năng lực chủ nhiệm 
lớp cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm cấp THCS.
 5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
 Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm trường THCS Thái Thịnh ba năm học gần nhất.
 6. Phương pháp nghiên cứu
 - Các phương pháp nghiên cứu lý luận: Gồm các phương pháp khảo sát, thống 
kê phân tích, tổng hợp các tài liệu liên quan đến đề tài nghiên cứu để xác lập cơ sở lý 
luận cho đề tài, từ đó tổng kết để đưa ra những bài học kinh nghiệm.
 - Phương pháp nghiên cứu thực tế: Trò chuyện, phỏng vấn để thu thập những 
thông tin cần thiết cho quá trình nghiên cứu. quy định của ngành giáo dục. Có nhiều thầy, cô chủ nhiệm rất trẻ, năng động, sáng 
 tạo, yêu nghề; một số giáo viên có năng lực công tác chủ nhiệm tốt.
 2.2. Khó khăn
 Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở nhiều độ tuổi khác nhau, một vài thầy cô chưa 
có nhiều kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm, Một số giáo viên chưa tích cực bồi 
dưỡng năng lực công tác chủ nhiệm, có tư tưởng xem nhẹ, chưa đầu tư nhiều trong 
công tác chủ nhiệm. Nhiều thầy cô chưa thật sự đam mê với công tác chủ nhiệm.
II. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đặt ra
 1. Số lượng và trình độ giáo viên chủ nhiệm
\ Năm
 2016 - 2017 2017-2018 2018 - 2019
\ học
 Số Trình Trình Số Trình Trình Số Trình Trình 
Khốíỵ 
 GVCN độ CĐ độ ĐH GVCN độ CĐ độ ĐH GVCN độ CĐ độ ĐH
lóp \
 Khối 
 7 3 4 7 2 5 8 4 4
 lớp 6
 Khối 
 6 3 3 7 3 4 7 3 4
 lớp 7
 Khối 
 7 3 4 6 3 3 7 5 2
 lớp 8
 Khối 
 6 4 2 7 4 3 6 5 1
 lớp 9
Cộng 26 13 13 27 12 15 28 17 11
 100% giáo viên chủ nhiệm có trình độ đạt chuẩn trở lên. Trong các năm gần 
đây có nhiều giáo viên chủ nhiệm giỏi cấp trường, cấp quận. Nhiều thầy cô hiểu rõ 
tầm quan trọng của công tác chủ nhiệm nên rất tận tâm với công việc. Tuy nhiên, một 
số giáo viên chủ nhiệm tuổi cao, chưa linh hoạt trong công tác. Một vài thầy cô trẻ 
chưa thật sự tâm huyết với công tác chủ nhiệm, nhận thức chưa sâu sắc về vai trò, 
trách nhiệm, đối phó để hoàn thành công tác chủ nhiệm. Việc tự học tự rèn để nâng 
cao năng lực công tác chủ nhiệm của nhiều thầy cô còn hạn chế, chưa đáp ứng nhu 
cầu mục tiêu, nhiệm vụ giáo dục đề ra. Chương 2
 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG Lực CHỦ NHIỆM
 CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM LỚP
I. Mục tiêu của giải pháp
 Một số giải pháp, biện pháp đề ra có vai trò quan trọng hàng đầu giúp Ban giám 
hiệu nhà trường có kế hoạch bồi dưỡng, nâng cao năng lực và xây dựng phong cách 
làm việc khoa học cho đội ngũ giáo viên để công tác chủ nhiệm đạt hiệu quả cao hơn. 
Đồng thời giúp thầy cô chủ nhiệm nhận thức sâu sắc việc bồi dưỡng, nâng cao năng 
lực chủ nhiệm là quan trọng và cần thiết. Ngoài ra sẽ khuyến khích thầy cô có ý thức 
tự học, tự rèn luyện để phát huy được khả năng sáng tạo trong công tác chủ nhiệm 
của mình giúp giáo viên hoàn thành nhiệm vụ giáo dục học sinh phát triển toàn diện, 
tạo niềm tin trong phụ huynh học sinh.
II. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
 1. Nâng cao nhận thức tầm quan trọng của công tác bồi dưỡng nâng cao 
năng lực công tác chủ nhiệm cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp
 Trước hết, cần phải tuyên truyền bằng nhiều hình thức cùng với sự cộng tác 
của các lực lượng trong và ngoài nhà trường để thầy cô chủ nhiệm hiểu rõ vấn đề nêu 
cao ý thức tinh thần và trách nhiệm; Bên cạnh đó cần chú trọng cần bồi dưỡng phẩm 
chất chính trị, tác phong lề lối làm việc khoa học cho đội ngũ.
 Ban lãnh đạo nhà trường cần quán triệt các chỉ thị nghị quyết của Đảng, Nhà 
nước, nhiệm vụ năm học của ngành giúp đội ngũ giáo viên chủ nhiệm nắm vững và 
hiểu rõ nhiệm vụ trọng tâm của năm học, cấp học từ đó nâng cao nhận thức tầm quan 
trọng của công tác chủ nhiệm.
 Chỉ đạo việc tổ chức học tập quán triệt các văn bản chỉ đạo về chuyên môn 
nghiệp vụ, các quy tắc ứng xử sư phạm chuẩn mực để giáo viên chủ nhiệm chủ động 
tiếp nhận và sáng tạo làm theo.
 Hàng tháng theo định kỳ, tổ chức họp hội đồng chủ nhiệm để kiểm điểm công 
việc đã làm được trong tháng và đề ra kế hoạch cụ thể của tháng tiếp theo. Cần đưa 
ra những góp ý, nhận xét về những việc đã làm được của thầy cô chủ nhiệm một cách 
công tâm, khách quan. Khen thưởng động viên, biểu dương kịp thời những việc làm 
tốt, hành động đẹp để khuyến khích thầy cô chủ nhiệm không ngừng sáng tạo... 2.4. Nâng cao năng lực chủ nhiệm thông qua giáo dục các môn học
 Trong thời kỳ công nghệ thông tin phát triển mạnh, lượng thông tin ngày càng 
nhiều đa dạng, phong phú, học sinh càng ngày càng thông minh hơn. Vì vậy đòi hỏi 
thầy cô phải nỗ lực nhiều hơn, cần phải nắm vững các tri thức khoa học có liên quan 
đến môn mà mình giảng dạy. Bởi có giảng dạy tốt, có kiến thức chuyên môn sâu rộng 
thì giáo viên chủ nhiệm mới thu hút được học sinh, khiến các em nể phục và chấp 
nhận sự giáo dục từ thầy cô chủ nhiệm của mình. Trình độ chuyên môn giỏi cùng 
phương pháp dạy học sáng tạo, khoa học, dễ hiểu bao nhiêu thì giáo viên chủ nhiệm 
càng tự tin để chủ động và sáng suốt tìm ra các biện pháp tác động giáo dục học sinh 
của mình có hiệu quả tốt nhất.
 2.5. Thông qua giáo dục các hoạt động tập thể
 Giáo viên chủ nhiệm cần phối kết hợp với các lực lượng giáo dục trong và 
ngoài nhà trường khi tổ chức các hoạt động tập thể để giáo dục học sinh. Thầy cô chỉ 
cần hướng dẫn để học sinh chủ động tổ chức, điều khiển các hoạt động như khi đi 
tham quan hay sinh hoạt tập thể. Trong quá trình tổ chức và điều khiển hoạt động, 
giáo viên chủ nhiệm có vai trò cố vấn, hỗ trợ học sinh điều chỉnh nội dung, hình thức 
và phương pháp hoạt động, đồng thời cùng hòa mình vào với hoạt động của các em. 
Việc cùng tham gia hoạt động với trò sẽ là điều kiện để thầy trò càng hiểu nhau, tin 
tưởng và cùng gắn bó với nhau hơn.
 2.6. Thông qua việc đánh giá rèn luyện kết quả hạnh kiểm và học tập của 
học sinh
 Việc này đòi hỏi người giáo viên chủ nhiệm phải biết xác định được mục đích 
và nội dung đánh giá với các tiêu chí phù hợp. Ngoài ra thầy cô cần biết phân tích 
thông tin để đưa ra kết luận đánh giá khách quan, đảm bảo độ tin cậy cao. Nếu đánh 
giá đúng sẽ là động lực khích lệ được học sinh, tạo hứng khởi cho các em nỗ lực rèn 
luyện, không ngừng vươn lên, phấn đấu trong học tập và rèn luyện. Nhưng nếu giáo 
viên chủ nhiệm đánh giá không đúng, không khách quan đối với học sinh sẽ gây ra 
hậu quả xấu, thậm chí phản giáo dục.
 2.7. Thông qua tác phong làm việc khoa học
 Tác phong làm việc khoa học của giáo viên chủ nhiệm thể hiện ở việc tôn trọng 
các quy tắc khách quan. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: Gặp mỗi vấn đề, ta phải 
đặt câu hỏi: Vì sao có vấn đề này? Xử trí như thế này, kết quả sẽ ra sao. Phải suy 
nghĩ kỹ lưỡng. Chớ hấp tấp, chớ làm bừa, chớ làm liều, chớ gặp sao làm vậy. Thầy 
cô chủ nhiệm cần phải xây dựng thói quen tôn trọng thực tế khách quan, không III. Kết quả thu được qua khảo nghiệm vấn đề nghiên cứu
 Mặc dù việc bồi dưỡng, nâng cao năng lực chủ nhiệm cho đội ngũ giáo viên 
chủ nhiệm lớp còn gặp nhiều khó khăn, nan giải, năng lực công tác chủ nhiệm của đội 
ngũ giáo viên chưa đồng đều... Nhưng nhờ sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Ban giám 
hiệu, sự chung sức đồng lòng của phụ huynh học sinh, niềm tin tưởng kính yêu của 
học sinh, nhiều thầy cô chủ nhiệm đã xác định rõ tầm quan trọng của công tác chủ 
nhiệm, luôn chú trọng trau dồi chuyên môn nghiệp vụ, năng lực sư phạm tự hoàn thiện 
bản thân. Nhờ đó mà năng lực chủ nhiệm của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp trong 
nhà trường được khẳng định rõ rệt.
 Kết quả xếp loại công tác chủ nhiệm trong những năm gần đây.
\ Năm
 2016 - 2017 2017- 2018 2018 - 2019
\ học
 Khối\ Số Số GVCN Số Số GVCN Số Số GVCN
 HS GVCN Giỏi HS GVCN Giỏi HS GVCN Giỏi
lóp \
 Khối 
 360 7 2 375 7 4 381 8 6
 lớp 6
 Khối 
 313 6 1 349 7 3 358 7 4
 lớp 7
 Khối 
 391 7 3 303 6 3 340 7 5
 lớp 8
 Khối 
 280 6 2 380 7 3 295 6 6
 lớp 9
Cộng 1.344 27 8 1.407 27 13 1.374 28 21
 Kết quả các hội thi do các cấp tổ chức trong những năm gần đây đội ngũ giáo 
viên chủ nhiệm cũng là người thu được nhiều kết quả đáng kể: Thi giáo viên dạy giỏi 
cấp trường, giáo viên chủ nhiệm tham gia 100%; Nhiều thầy cô đạt gải cấp Quận, cấp 
Thành phố; Tham gia thi thiết kế bài giảng E-learning đạt 05 giải cấp Quận.
 Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm giỏi ngày càng được khẳng định, vì thế mà chất 
lượng giáo dục toàn diện của học sinh trong nhà trường có tính bền vững, năm sau cao 
hơn năm trước, đưa vị thế của trường THCS Thái Thịnh vươn lên tốp đầu trong quận 
Đống Đa. TÀI LIỆU THAM KHẢO
 1. Điều lệ trường THCS (Thông tư 12/2011/TT-BGDĐT).
 2. Cẩm nang giáo viên: Kĩ năng công tác giáo viên chủ nhiệm (NXB Lao 
động).
 3. Sách: Giáo viên chủ nhiệm lớp - Những kí ức khó phai (NXB Giáo dục Việt
 Nam).
 4. Dạy học tích hợp phát triển năng lực học sinh (NXB ĐHSP).
 5. Dạy và học tích cực. Một số phương pháp và kĩ thuật dạy học (NXB ĐHSP).