Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động truyền thông trong nhà trường THPT

 SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO NGHỆ AN
 Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng
 --------------------'k 'kỶ -------------------
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 ĐÈ TÀI:
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
 TRUYỀN THÔNG TRONG NHÀ TRƯỜNG THPT
 LĨNH VỤC: QUẢN LÍ GIÁO DỤC
 NGƯỜI THỤC HIỆN: NGUYỀN MINH HỒNG
 TÓ BỘ MÔN: VĂN - NGOẠI NGỮ
 NĂM THỤC HIỆN: 2020 - 2022
 ĐIỆN THOẠI LIÊN HỆ: 0843135468
 lEO,E!íĩĩ[GiJa[EưsiGỊIrêllGiraiE/ia'EJ/aitĩ!rSIIEJrêliEtfSllEĨJĨ31Gìl^ Phần III. Kết luận 56
Phụ lục 59
Tài liệu tham khảo 137 tiện thông tin đại chúng đối với hoạt động học tập suốt đời. Thực tế cho thấy, truyền 
thông đang đóng vai trò vô cùng quan trọng trong công cuộc đổi mới căn bản, toàn diện 
GD-ĐT hiện nay.
 1.4. Giáo dục - đào tạo là lĩnh vực luôn nhận được sự quan tâm của người dân và 
toàn xã hội. Mồi chính sách, sự thay đôi của Ngành giáo dục đều có ảnh hường sâu sắc 
đến đời sống con người. Trong thời đại công nghệ thông tin phát triến như hiện nay, 
lượng thông tin mồi ngày là rất lớn và nguồn thông tin cũng vô cùng đa dạng. Neu công 
tác truyền thông trong các cơ sở giáo dục không theo kịp sự phát triến sẽ bị tụt hậu, kéo 
theo đó là hàng loạt vấn đề nảy sinh khi thông tin, mối liên hệ giữa nhà trường, gia đình 
học sinh, chính quyền địa phương và xã hội bị gián đoạn. Bởi vậy, trong những năm gần 
đây, cùng với sự phát triến cuả nền kinh tế tri thức và xu thế toàn cầu hoá, các nhà trường 
đã bắt đầu quan tâm đến công tác truyền thông. Tuy nhiên, trong thực tể, do nhiều nguyên 
nhân, hoạt động này của các nhà trường vẫn chưa thực sự phát huy tối đa hiệu quả như 
mong muốn.
 Xuất phát từ những đòi hỏi của cuộc sổng và xã hội về chất lượng nguồn nhân 
lực, mục tiêu giáo dục và thực tiễn dạy học ở trường THPT, chúng tôi lựa chọn đề tài: 
“Một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động truyền thông trong nhà trường 
TIỈPT".
 2. Tính mói của đề tài
 - Góp phần làm sáng tỏ và sâu sắc thêm hệ thống lý luận về truyền thông và 
truyền thông trong giáo dục phô thông.
 - Đánh giá khách quan những thành tựu và tồn tại của hoạt động truyền thông 
trong các nhà trường THPT hiện nay. Đó là cơ sở thực tiễn đê đề xuất các giải pháp nâng 
cao hiệu quả của hoạt động này, đáp ứng yêu cầu đối mới giáo dục.
 - Đe xuất những giải pháp cụ thế nham nâng cao hiệu quả của hoạt động truyền 
thông trong các nhà trường THPT. Bao gồm: xây dựng kế hoạch truyền thông; thành lập 
tổ chức chuyên trách về công tác truyền thông; tập huấn cho cán bộ, giáo viên, học sinh 
về công tác truyền thông; hướng dẫn học sinh tham gia công tác truyền thông cho nhà 
trường; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, tích cực chuyến đối số, đa dạng hóa 
các hình thức truyền thông. Đây là những giải pháp mới đã được thực hiện có hiệu quả 
tại đơn vị công tác, có khả năng áp dụng đối với các trường THPT.
 3. Phuong pháp nghiên cứu
 Trong quá trình thực hiện đề tài, chúng tôi đã sử dụng một số phương pháp nghiên 
cứu như:
 - Phương pháp điều tra, khảo sát và xứ lý số liệu. về thực chất, đó là quá trinh trao đổi, tương tác thông tin, tư tưởng, tình cảm, kiến 
thức và kinh nghiệm với nhau về các vấn đề của đời sống cá nhân/ nhóm/ xã hội, từ đó 
tăng vốn hiếu biết chung, hình thành hoặc thay đối nhận thức, thái độ, chuyến đôi hành 
vi cá nhân/ nhóm/ xã hội theo hướng có lợi cho cộng đồng, cho sự phát triển bền vừng. 
Mục đích cuối cùng của truyền thông là thay đối nhận thức, thái độ và hành vi đáp úng 
yêu cầu phát triển bền vững của cộng đồng xã hội.
 Từ quan niệm trên đây và từ thực tiễn vận động của truyền thông, có thê đưa ra 
một định nghĩa chung nhất về “truyền thông” như sau:
 “Truyền thông” là quá trình liên tục trao đôi và tương tác thông tin, tư tưởng, tình 
cảm, chia sẻ kỳ năng, kinh nghiệm giữa hai hoặc nhiều người với nhau nhằm tăng cường 
sự hiêu biết, thay đối nhận thức, tiến tới điều chỉnh hành vi và thái độ phù hợp với nhu 
cầu phát triến của cá nhân, của nhóm hoặc của cộng đồng xã hội nói chung, đảm bảo sự 
phát triên bền vững.
 Ớ đây cần phân biệt tương đối hai khái niệm “truyền thông” và “tuyên truyền 
“Truyền thông ” và “tuyên truyền ” là những khái niệm có nét tương đồng và khác biệt 
cơ bản. Chúng đều hướng tới đạt được mục đích thu phục công chúng - nhóm đối tượng 
nhất định. Nhưng “truyền thông ” là một khái niệm rộng, được thực hiện thông qua 
phương thức tương tác bình đắng, đề cao vai trò và vị trí tích cực, chủ động tham gia của 
công chúng. “Tuyên truyền ” cũng là một dạng thức truyền thông, cũng nhằm mục đích 
thu phục công chúng với mục tiêu đã định trước, nhưng chủ yếu là truyền thông một 
chiều, áp đặt, thậm chí nhấn mạnh đen mức tuyệt đối hoá vai trò của chủ thể mà ít coi 
trọng vai trò tích cực của khách thể hay công chúng tham gia.
 Dưới góc độ tiếp cận của xã hội học, truyền thông là một trong những dạng căn 
bản nhất cúa hành vi con người. Theo Cooley: “Đỏ là cơ chế đê các liên hệ của con 
người tồn tại và phát triển Thông qua truyền thông, các thành tố xã hội được cải biến và 
phân hoá. Cũng thông qua truyền thông, các giá trị và chuấn mực được chuyền giao và 
xã hội hoá. Với ý nghĩa đó, truyền thông được xem là một thao tác xã hội. Với khả năng 
siêu kết nối trong không gian và thời gian, truyền thông không chỉ có vai trò điều hòa và 
kiêm soát xã hội, mà quan trọng hơn là kết nối sức mạnh trí tuệ, cảm xúc của công chúng, 
cộng đồng và nhân dân nói chung trong quá trình khơi thức tài nguyên mềm, phát triến 
sức mạnh mềm.
 Truyền thông đóng vai trò quan trọng trong xã hội, đặc biệt là xã hội hiện đại. 
Truyền thông kết nối con người với nhau, kết nối các sự kiện, hiện tưọng, hoạt động đang 
diễn một cách nhanh chóng và liên tục. Truyền thông tác động vào ý thức, tư tướng và 
hành động của con người một cách rõ ràng và hiệu quá nhất. Chính vì vậy, có thề khắng 
định truyền thông là cần thiết đối với con người, nhất là trong thời đại ngày nay.
 1.1.2. Truyền thông trong giáo dục 1. 2. Cơ sở thực tiễn
 ĩ. 2.1. Sự phát triển của truyền thông trong bối cảnh xã hội hiện nay
 Cùng với sự phát triển của khoa học, kỹ thuật, công nghệ, các phương thức truyền 
thông của loài người phát triển từ đơn giản đen phức tạp, từ thô sơ đến hiện đại. Ngày 
nay, truyền thông đã thực sự trở thành một thành tố hết sức quan trọng trong đời sống 
chính trị - xã hội; làm thay đối diện mạo cuộc sống hiện đại, ảnh hường đến chất lượng 
cuộc sống của con người và tác động đến mọi khía cạnh, bình diện của xã hội...; đồng 
thời con người cũng đã biết sử dụng những kỳ thuật công nghệ tiên tiến đe truyền thông 
như: truyền hình cáp, vệ tinh địa tĩnh, internet... Các phương tiện truyền thông trở thành 
một nhu cầu của đời sống, một công cụ bảo đảm cho sự phát triển bền vững cùa mồi 
quốc gia, một phưoug tiện hữu hiệu đế tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau của con người, 
một nhịp cầu nối liền các dân tộc trên hành tinh. Với xu thế phát triển nen kinh tế thị 
trường và hội nhập quốc tế sâu rộng, sự cạnh tranh trở thành một quy luật tất yếu, diễn 
ra gay gắt trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hoá, tư tưởng, xã hội... Đe giành 
được ưu thế, một trong nhùng yếu tố có tầm quan trọng rất lớn là việc sử dụng, nắm giữ 
và chi phối các phương tiện truyền thông.
 Truyền thông đã chứng tở sự ảnh hưởng tới nhiều lĩnh vực của cuộc sống nhung 
quan trọng nhất phải kế tới là nhũng tác động của nó đối với lĩnh vực chính trị và kinh 
tế. Khi cuộc đau tranh trên mặt trận tư tưởng ngày càng phức tạp, nền kinh tế thị trường 
ngày càng phát triến, các thế lực chính trị, kinh tế càng tăng cường tận dụng sức mạnh 
và tầm ảnh hưởng của truyền thông. Truyền thông có vai trò hết sức quan trọng đối với 
một chế độ chính trị. Hệ thống các phương tiện truyền thông đại chúng có sức mạnh và 
những khả năng to lớn đế giải quyết các nhiệm vụ chính trị trên phạm vi toàn xã hội, tác 
động trực tiếp tới tình hình chính trị của mỗi quốc gia.
 Không những có vai trò và ánh hưởng quan trọng đối với chính trị, truyền thông 
còn có ý nghía lớn với sự phát triển kinh tế. Hiện nay, trong bối cảnh nền kinh tế toàn 
cầu hoá ngày một gia tăng, các nước đấy mạnh phát triến công nghiệp, công nghệ thông 
tin ngày càng được ứng dụng nhiều hơn trong các lĩnh vực kinh tế. Các phương tiện 
truyền thông được sử dụng một cách rộng rãi và linh hoạt hơn trong các hoạt động sản 
xuất, kinh doanh và thương mại.
 Bên cạnh vai trò to lớn đối với lĩnh vực kinh tế, chính trị, truyền thông còn có tác 
động mạnh mẽ đến nhiều lĩnh vực trong đời sống, nhiều vấn đề nóng bỏng trong xã hội 
hiện nay như: vấn đề đạo đức, quyền con người, biến đôi khí hậu, an toàn thực phấm, 
phòng chống tội phạm, ngăn ngừa chiến tranh, xung đột... Truyền thông còn có khả năng 
dự báo, cánh báo những rúi ro, giúp hoạch định chính sách và tiên liệu phương cách giải 
quyết vấn đề đảm bảo sự phát triển bền vững. Truyền thông, đặc biệt là truyền thông đại 
chúng là phương tiện hữu hiệu trong giám sát và phản biện xã hội, phản ánh tâm tư, 
nguyện vọng, thể hiện sức mạnh xã hội của sách mới về giáo dục - đào tạo khi triển khai thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm cùa ngành 
theo Nghị quyết so 29-NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm 2013 của Ban Chấp hành Trung 
ương (khoá XI) về đổi mới căn bản, toàn diện GDĐT và Nghị quyết Đại hội Đảng các 
cấp nhiệm kỳ 2020-2025.
 Như vậy, có thê thấy, trong bối cảnh đối mới giáo dục hiện nay, cần nâng cao 
nhận thức về vai trò của công tác truyền thông, tăng cường sự hiểu biết, tạo sự đồng 
thuận trước hết ở trong ngành, trong đội ngũ giáo viên. Truyền thông để người học, gia 
đình và toàn xã hội đồng thuận, chia sẻ nhưng cũng đồng thời đê làm rõ giáo dục là sự 
nghiệp của toàn dân, qua đó tăng cường trách nhiệm của xã hội với sự nghiệp chung.
 1.2.3. Sự quan tâm của các nhà trường đoi với công tác truyền thông
 Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển cuả nền kinh tế tri thức, xu thế 
toàn cầu hoá và yêu cầu đối mới giáo dục, các nhà trường đã bắt đầu quan tâm đến thương 
hiệu của mình. Cùng với việc tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý 
dạy và học, công tác truyền thông trong trường học cũng được đẩy mạnh từ việc tận dụng 
lợi thế của công nghệ thông tin để bắt kịp với xu the thời đại. Bên cạnh các hình thức 
truyền thông truyền thống, các cơ sở giáo dục xây dựng cống thông tin điện tứ, website, 
trang fan page,... tích cực đãng tai thông tin, viết bài về các chủ trương, đường lối, chính 
sách pháp luật của Đảng, Nhà nước, cùa ngành và hoạt động giáo dục của nhà trường. 
Các hoạt động đó đảm bảo được tính công khai, minh bạch về thông tin, tạo mối liên hệ 
chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội đồng thời góp phần quảng bá thương hiệu, 
tạo nên uy tín và sức lan toả của nhà trường đối với cộng đồng. Thông qua công tác 
truyền thông, nhà trường có thế truyền tải thông điệp đào tạo tới xã hội và ngược lại. Nhà 
trường sẽ nhận được sự tương tác đê phát hiện, xử lý, cải tiến các vấn đề phát sinh qua 
đó góp phần xây dựng uy tín, thương hiệu một cách vũng chắc.
 Hiện nay, các nhà trường đang hướng tới sự phát triển bền vũng qua việc xây 
dựng hình ảnh và thương hiệu trên nhiều mặt, nhiều phương diện. Truyền thông trong 
các nhà trường đang chú trọng đến chất lượng đầu ra, chất lưọng hoạt động chuyên môn 
và các hoạt động văn hóa, thế thao, văn nghệ... Có thế thấy, thương hiệu đã trở thành giá 
trị, lợi thế cạnh tranh của các trường học hiện nay và truyền thông trở thành phương tiện 
hữu hiệu đế xây dựng giá trị, lợi thế đó.
 2. Thực trạng hoạt động truyền thông trong các nhà trường THPT
 2.1. Đánh giá thực trạng thông qua các số liệu điều tra, khảo sát
 Đe có cái nhìn đầy đủ, chính xác về thực trạng hoạt động truyền thông trong nhà 
trường THPT, chúng tôi tiến hành điều tra, khảo sát. Tháng 9/2020, chúng tôi đã phát 
phiếu khảo sát với đối tượng là 200 học sinh và 100 giáo viên của 5 trường